Horen en zien
Een nacht op Santa Cruz
Boekenhoekje
PANDA EN DE LIJFWACHTERS
Onovertroffen,, Rosenkavalier"
op het festival van Salzburg
DE REIS VAN KOEN EN LINNIE
r Wm m
Duidelijke zege van
Nederlands team in
Knokke
HEEREMANS en
VAN LEUVEN N.V.
Vasa Prihoda overleden
vfYtdio televisie
NABESCHOUWINGEN
Sportpanorama, dans en
festival in Knokke
De radio geeft vrijdag
7 elevisieprogramma
A.V.R.O. kocht geen
adressen weekblad T.V.
Perfecte akoestiek
Nieuwe oogstop
zondag 31 juli
Charles
Exbrayat
VAUXHALL
De Duitse televisiekwestie
Garde Républicaine
te huur
DONDERDAG 28 JULI I960
53. Met een klap sloeg de heli tegen de
grond, maar de moeilijke jongens merk
ten het niet eens, zo fel waren ze aan het
vechten. Paraat als altijd, snelde Jut op
ze toe. „In naam der wet!" riep hij, zijn
geweer op hen richtend, „jullie zijn gear
resteerd!" Maar op dat ogenblik werd hij
door de agent fors opzij gezet. „Jij hebt
niets te arresteren, amateur," zei de poli
tieman, „dat is vakwerk, dat door een
ervaren dienaar van de wet moet worden
uitgevoerd." Met deze woorden haalde hij
een paar handboeien tevoorschijn en sloot
die tevreden om de polsen pan de beide
deugnieten. Verbluft staarde de lijfwacht
de voortvarende weisdienaar na, die zijn
arrestanten zegevierend wegvoerde. „Echt
gemeen van die agent," zei Panda mede
lijdend. „U had ze het eerst te pakken."
„Gemeen?! Ik weet or een sterker woord
voor!" riep Jut, terwijl hij razend zijn ge
weer tegen de grond smeet. „Maar nu heb
ik er genoeg van! Ik wil niet langer lijf
wacht zijn! Ik wil niet langer mijn leven
wagen voor ondankbare, gierige miljo
nairs. Ik heb er genoeg van om door de
eerste de beste agent opzij geschoven te
worden! Ik haat mijn beroep! Ik haat het!
Ik zoek een andere baan!"
V'' l'Ü
AANKONDIGINGEN EN
Het sportpanorama, het Czardas festi
val in Treslong te Hillegom en het song
festival Knokke 1960 vormden woensdag
avond het aantrekkelijk afwisselende en
verrassende programma van de televisie-
uitzending welke door de AVRO werd ver
zorgd. Allerlei nieuws en beschouwingen
verkondigd in beschouwingen en interviews
met veelbelovende jonge atleten kwamen
de Nederlandse televisiekijkers aan de
weet. En daarna hebben zij ongetwijfeld
met zeer veel genoegen gekeken naar het
optreden van het Ensemble Boedapest,
dat met dans, zang en spel overtuigend
heeft aangetoond dat de bevrijdende macht
van de folklore onvernietigbaar is. De
folkloristische dans en muziek laten zich
niet vervormen door modernismen of ex
perimentele stijleigenaardigheden. Onge
rept bewaren zij hun levenskracht in na
tuurlijke als spontaan ervaren bewegingen,
in een kernachtige ritmiek en in de ka
rakteristieke bouw der melodieën. En met
de harmonische veelkleurige gracieuze
kostuums is het al evenzo gesteld. De
kijkers moesten uiteraard hun fantasie
inschakelen om een voorstelling te krijgen
van de levendige kleurschakeringen, die
eigenlijk niet van de dans gescheiden kun
nen worden. Het kwam nu aan op het
waarnemen van het bewegingsspel dat de
danseressen en dansers in zwaarddans,
bruiddans, kussendans en in de merkwaar
dige flessendans ontplooiden en waarbij
z.ij als ensemble maar ook individu
eel tot verheugende prestaties kwamen.
Een Hongaars zigeunerorkest, onder lei
ding van Matyas Jonas, zorgde voor geest
driftige begeleidingen, niet altijd met on
gerepte zuiverheid maar ontwapenend
openhartig. Van openhartigheid deden ook
de zelfstandige uitvoeringen van het or
kest blijken, die dikwijls 'n virtuoze allu
re hadden.
Solo-violist en de solo-klarinettist., con
tra-bassisten en de cembalist gaven el
kaar inzake technische bedrevenheid niet
toe. Na het optreden van het Hongaarse
dansensemble werden de cameras in het
Casino te Knokke ingeschakeld cm de
Nederlanders indrukken te geven van de
landen wedstrijd Italië-Nederland in het
songfestival 1960. De vocale capaciteiten
van de Italiaanse zangeressen en zangers
bleken merkwaardig genoeg niet opmer
kelijk van gehalte, met uitzondering van
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 VARA. 10.04 VPRO.
10.20 VARA. 12.00 AVRO. 16.00 VARA.
19.30 VPRO. 21.00 VARA. 22.40 VPRO.
23.00—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 G.vmn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 8.18 Gram. 8.30 Voor de jeugd. 9.00 Gym.
voor de vrouw. 9.10 Gram. 9.35 Waterstanden. 9.40
Gram. VPRO: 10.00 Dit en het andere, lezing.
10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20 Gram. 10.30
Lichte muz. 11.00 Voor de kleuters. 11.15 Fluit-
ciuetten. 11.35 Orgelspel. AVRO: 12.00 Gram. 12.20
Hegeringsuitz.: Uitz. voor de landb. 12.30 Land
en tuinbouwmeded. 12.33 Sport en prognose. 12.50
Gram. 13.00 Nieuws. 13.15 Meded. en gram. 13.25
I.ichte muz. 13.55 Beursber. 14.00 Tlobo en clave-
elmbel. 14.25 Voordracht. 14.45 Cello-recital. 15.05
Gever, progr. VARA: 16.00 Muz. lezing. 16.30 Voor
de zieken. 17.00 Vragenbeantw. voor de jeugd.
17.25 Versierde vakantietips. 18.00 Nieuws. 18.15
Polit. praatje. 18.25 Lichte muz. 18.50 Act. 19.00
Voor de kinderen. 19.10 Lichte muz. VPRO: 19.30
De stad nu. lezing. 19.45 Op bezoek bij anderen,
lezing. 20.00 Nieuws. 20.05 Conferentie van Chris
ten-studenten in Straatsburg. 20.10 Deze wereld
is niet de echte, klankbeeld. 20.30 Gram. 20.35 Het
leven van Jacob Arminius, lezing. 20.50 Benelux,
lezing. VARA: 21.00 Gevar. progr. 22.15 Buitenl.
weekoverz. 22.30 Nieuws. VPRO: 22.40 Zorg om
de mens, gesprek. VARA: 23.00 Social, nieuws in
Esperanto. 23.10 Gram. 23.55—24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00-24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.10 Gram. 7.30 Een woord
voor de dag. 7.40 Gewijde muz. 8.00 Nieuws. 8.15
Radiokrant. 8.35 Gram. 9.00 Voor de zieken. 9.30
Gram. 9.40 Voor de vrouw. 10.15 Gram. 10.30 Mor
gendienst. 11.00 Gram. 11.15 Voor oudere luis
teraars. 12.00 Pianorecital. 12.30 Land- en tuin
bouwmeded. 12.33 Volksliederen. 12.53 Gram. 13.00
Nieuws. 13.15 Metropole-orkest. 13.55 Gram. 14.05
Meisjeskoor. 14.25 Kamerorkest en solisten. 15.10
Voordr. 15.30 Lichte muz. 16.00 Gram. 16.25 Ka-
mermuz. 17.00 Voordr. 17.20 Gram. 17.40 Beursber.
17.45 Gram. 17.50 Harmonie-ork. 18.20 De hang
mat. 18.50 Regeringsuitzend.: De 7e zitting van de
algemene vergadering van de Internationale Unie
voor Natuurbescherming, door dr. M. F. Mörzer
Bruyns. hoofd van het Rijksinstituut voor veld-
biologisch onderzoek ten behoeve van het na
tuurbehoud. 19.00 Nieuws en weerber. 19.10 Huis-
muz. 19.30 Radiokrant. 19.50 Gitaar-ens. 20.10 Zo
ik niet had geloofd... hoorsp. 21.05 Holland Fes
tival 1960: Strijkkwart. 21.30 Kunstrubriek. 21.50
Gram. 22.30 Nieuws en S.O.S.-ber. 22.40 Gram.
22.45 Avondoverdenking. 2300 Litteraire lezing.
23.20 Gram. 23.55—24.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Gram. 12.30 Weerbericht. 12.35 Gram. 13.00
Nieuws. 13.15 Orgelspel. 14.00 Prinses Zonneschijn,
opera. 14.35 opera. 14.35 Gram. 15.00 Gevar. muz.
16.00 Koersen. 16.06 en 16.35 Gram. 17.00 Nieuws.
17.10 en 17.45 Gram. 18.10 Voordr. 18.20 Voor de
soldaten. 18.50 Gram. 19.00 Nieuws. 19.40 Viool
recital. 20.00 Ork.conc. 20.45 Kamermuziek. 21.00
Ork.conc. (verv.). 21.45 Kamermuz. 22.00 Nieuws.
22.15 Lichte muz. 22.55 Nieuws. 23.00 Groeten van
militairen uit Kongo.
VOOR DONDERDAG
NTS: 20.00 Journ. en weeroverz. NCRV: 20.20
Volksmuz. en -dansen. 20.35 Acht paardjes van
jade, hoorspel. 22.10 Dagsluiting.
VOOR VRIJDAG
NTS: 15.00—16.00 Rep. aankomst Vierdaagse te
Nijmegen. 20.00 Weekjourn. VARA: 20.30 Actual.
20.45 Pianorecital. 21.00 Documentair progr. 21.30
Filmprogramma.
Nuzzo Salonia die zich met zijn fraaie
geschoolde tenorstem bijzonder kon onder
scheiden in zijn expressieve voordrachten.
Tony Cucchiara bleef ver beneden dit
niveau, vooral door de beperktheid van
zeggingsmogelijkheden en betekenisloze
mimiek.
Edda Montanari bracht haar liederen
met goede toneelactie en duidelijke uit
spraak. Isabella Bedelli zong natuurlijker
en gaf blijk zich in dit genre thuis te
gevoelen. Tóen Adriana Fasto op de plan
ken stond kwam er storing in de uit
zending. Tegenover de Italianen hebben
de Nederlandse zangeressen en zangers
zich voortreffelijk kunnen handhaven. Het
is gewaagd op de uitspraak van de twaalf
leden van de jury vooruit te lopen, maar
naar onze indruk hebben zij hun mede
dingers ver overtroffen 1).
Teddy Scholten, charmant en guitig, dui
delijk verstaanbaar, was het. meest Neder
lands in haar optreden. Rita Reys was
weer een klasse apart waarvoor wel een
uiteenlopende appreciatie zal gevonden
worden. Corrie Brokken die dan nu toch
Milord voor de televisie kon zingen trof
door een aangrijpende echtheid in haar
voordracht. Sympathiek was de indruk die
Willy Alberti maakte en buitengewoon goed
was Ton van Duinhoven, die met toneel
spelerstalent zijn vertolkingen tot een uit
nemende eenheid opbouwde. Wij kunnen
indeidaad de uitspraak van de jury in
vertrouwen tegemoet zien.
Beeldschermer
1) Beeldschermer heeft juist geschat:
Nederland heeft Italië overwonnen en zal
in de finale uitkomen.
Volgens een bericht in het weekblad
„Vrij Nederland" van 23 juli 1960 zou het
adressenmateriaal van het voormalige
weekblad „T.V." zijn verkocht aan „Else-
viers Weekblad" en vervolgens zijn door
verkocht aan de AVRO, zodat de vroegere
„T.V."-lezers een proefnummer van de
„AVRO-Bode" in de bus kregen.
- De AVRO stelt er prijs op te verklaren
dat van een dusdanige transactie geen
sprake is geweest.
Advertentie
De Nederlandse ploeg is woensdagavond
in Knokke, nadat de beslissing van de
jury enige tijd was uitgesteld, uitgeroepen
tot winnaar in de landenzangwedstrijd
tegen Italië. De Nederlandse vocalisten
kregen honderd punten meer dan hun
tegenstanders en dank zij deze overwin
ning treden zij vanavond aan in de finale
tegen Duitsland.
De Italiaanse juryleden, die aanvanke
lijk trachtten het Italiaanse team met
slinkse pogingen in de finale te krijgen,
hebben daar woensdagavond in Knokke
geen kans toe gekregen. De overige jury
leden hebben door het toekennen van het
overigens verdiende royale punten-
aantal de Nederlandse zangsterren duide
lijk boven hun Italiaanse collega's gesteld.
Voor het overige nieuws over het song
festival in Knokke, zie rubriek „Horen en
zien."
Pas een uur voor het begin van de wed
strijd tegen Italië hebben de Nederlandse
vocalisten besloten om toch op te treden,
ondanks een geschil tussen teamleider Lou
van Rees en de AVRO. Nadat echter Lou
van Rees een telegram uit Knokke had
gestuurd, waarin hij de AVRO hield aan
de mondeling gedane toezegging van een
vergoeding voor het optreden in Knokke,
heeft Siebe van der Zee, televisie-sectie
hoofd van de AVRO toegezegd de zaak nog
eens in overweging te nemen.
(Van onze correspondent)
SALZBURG. Na de première van
de opera „Rosenkavalier" in 1911 moeten
de componist Richard Strauss en de li
brettist Hugo von Hofmannsthal al dade
lijk het gevoel hebben gehad, dat hier
mee een hoogtepunt van congeniale
samenwerking was bereikt. Van een der
gelijk gevoel waren ook de meer dan
2400 toeschouwers bezield, die de eerste
opvoering ervan in het nieuwe Festspiel-
haus mochten bijwonen, want zij be
seften dat zij iets unieks hadden beleefd,
namelijk het begin van een nieuwe era
na de veertigjarige geschiedenis van het
Salzburgse festival. Reeds in de pauze
tussen het eerste en tweede bedrijf
waren onder het internationale en Salz
burgse publiek alle sporen van klein
zielige critiek op onderdelen weggeval
len en alle uitingen van afgunst, kliekjes
geest en intrige waren verstomd. Een
paar honderd vertegenwoordigers van de
internationale muziekcritiek hadden hun
verblijf in Bayreuth afgebroken en waren
naar Salzburg gekomen om deze eerste
opvoering in het nieuwe Festspielhaus
mee te maken.
DIT SUCCES is aan de ene kant te dan
ken aan de dirigent Herbert von Karajan
en aan de drie onovertroffen zangeressen
die aan de Weense opera zijn verbonden,
Lisa della Casa, Sena Jurinac en Hilde
Crüden, aan de andere kant aan de uit
stekende akoestiek van de grote zaal. Vol
gens de secretaris van het Salzburgse fes
tival, dr. Nekola, is de akoestiek zo geraf
fineerd, dat men zelfs de kleinste fouten
kan horen. Maar wanklanken of verkeerde
inzetten waren niet te horen, vooral niet
in de rollen van de drie genoemde vrouwe
lijke hoofdpersonen, die in hun vertolking
zo volmaakt waren, dat men zich nauwe
lijks een betere interpretatie kan voorstel
len.
Ook nu weer bleek, dat men juist in
Oostenrijk het juiste zintuig heeft om deze
speelse en luchtige opera op te voeren,
die speelt in de rococo-stijl van Maria
Theresia. Het is een typisch Oostenrijks
geval, een mengeling van luchtige lichtzin
nigheid verbonden met een tikje weemoed.
Grafin Werdenberg, de vrouw van een
Oostenrijkse maarschalk, heeft de jonge
officier Oktavian leren liefhebben, maar
in haar meedogenloze eerlijkheid ziet zij
te duidelijk 'net verschil van leeftijd en
doet daarom afstand van haar liefde om
de jonge officier en een jong meisje ge
lukkig te maken. Wij hebben verschillende
383.9. Koen stuurde het vliegtuigje lager en lager. Het vloog nu tussen de grote
bomen door.
Pas maar op, dat we niet tegen 'n boom vliegen! waarschuwde Linnie.
Welnee, ik kijk wel uit, hoor! lachte Koen.
Tussen de bomen waren open plekken, en op één daarvan wees hij.
Hier kan ik mooi landen, zei hij. Op zo'n vlak stuk grond, gaat dat wel!
Lager en lager ging het vliegtuigje. Linnie keek naar de bomen en de planten.
WENEN. Salzburg viert niet alleen
het veertigjarig jubileum van zijn festi
val, maar tevens de opening van de
nieuwe festival-schouwburg, die pre
cies op tijd is klaargekomen. Hiermee
bezit deze stad haar vierde theater, wal
in Oostenrijk en in Salzburg zelf aan
leiding tot veel critiek is geworden,
vooral ook omdat dit gebouw 210 mil
joen schilling, dat is meer dan 30 mil
joen gulden heeft gekost. Tijdens de
openingsplechtigheid werd het woord
gevoerd door de ministers van Econo
mische Zaken en van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen, door de gouver
neur van de provincie Salzburg en ten
slotte door bondspresident Scharf. De
vier sprekers zeiden alle dat er een
groots werk is geslaagd, maar tevens
gingen zij nader in op de uitgebrachte
critiek. Het openhartigst deed dit dr.
Bock, minister van economische zaken,
die zich eerlijk afvroeg, of Oostenrijk
niet te veel geld voor kunst en monu
mentenzorg uitgeeft. In zijn antwoord
op deze vraag zei hij, dat het huidige
Oostenrijk door zijn groots verleden
staat of valt m.et de vervulling van zijn
culturele zending. Met grote waarde
ring werd in de redevoeringen gespro
ken over prof. Clemens Holzmeister de
meest bekende architect van Oosten
rijk die ook voor deze schouwburg de
ontwerpen heeft geleverd.
Onder leiding van Herbert von Kara
jan zong het koor van de Weense Opera,
begeleid door het Weens Filharmonisch
Orkest het Gloria van Mozart. Met on
vergelijkelijke zuiverheid en kracht re
soneerde de volle klank en
nog duidelijker bleek dit uit de sologe
deelten die onder andere door de neger
zangeres Leontyne Price roerden gezon
gen. Het fijnste pianissimo was tot in de
verste hoeken van de grote zaal te ho
ren. Over de première van de „Rosen
kavalier" leze men hiernaast.
opvoeringen van deze opera gezien, zowel
vroeger in Salzburg als later in Wenen,
maar de manier waarop Lisa della Casa
de rol van de gravin hier vertolkte is on
overtroffen, niet alleen als zangeres maar
ook als actrice. Daarmee contrasteerde
treffend goed zang en spel van de Rosen
kavalier in de persoon van Sena Jurinac
en van Hilde Güden als het onbedorven
en onschuldige meisje.
Deze opvoering bevestigt de opvatting
die de Oostenrijkse minister Bock tijdens
de openingsplechtigheid 's morgens had
uitgesproken, dat de Oostenrijkse kunst
gefundeerd is op een onverwoestbare tra
ditie en dat de zending van Oostenrijk
daarin bestaat dat het land deze traditie
moet voortzetten. Deze opvoering van een
echt Oostenrijkse opera in het nieuwe
Festspielhaus bewijst niet alleen dat deze
traditie nog levend is, maar ook dat zij
de kracht heeft een nieuw tijdperk in te
leiden.
Aan het op zondag 31 juli door de
A.V.R.O. uit te zenden televisieprogram
ma „Nieuwe Oogst" zal worden mede
gewerkt door de Amsterdamse vocal group
„The Evergreens", die op de enige tijd
geleden te Rotterdam gehouden landelijke
finale in het moderne genre van de Stich
ting „d'Oprechte Amateur" zowel de alge
mene wisselbeker als de televisiebeker
heeft gewonnen. Tot. de verdere medewer
kenden behoren het ensemble „The Musi
cal Four", de zangeres Anneke Grünloh,
het Limburgse folkloristische kwartet „De
Bandonica's", het jeugdige zangduo „The
Cocktail Sisters", het acrobatentrio „De
Stuntbrekers", de chansonnière Liesbeth
Kamst, het Zuidamerikaanse ensemble
„Los Antillanos" en de parodist Jac. de
Beer.
Vertaling:
Margot
Bakker
12)
Ik glimlachte bij de overweging, dat al die kemp
hanen over enkele dagen al dan niet in het gewaad van
de nazareno, het boetekleed, godvruchtig de paso, het
processievoertuig, van de Esperanza of van de Cachor-
rc zouden volgen. Eerlijk gezegd voelde ik mij op
Triana minder op mijn gemak. Misschien kwam dat
omdat na meer dan twintig jaar het strenge verbod
van mijn ouders nog niet uitgewerkt was. Het was mij
vroeger verboden aan de overkant van de Guadal
quivir te komen. Voor de ware Andalusiërs, zoals mijn
vader en moeder, behoorden de gitanen van Triana
tot een mensensoort, die het met de duivel op een
akkoordje gooide.
Als goede Sevillaan, die met God en de naaste in
vrede leeft en met een zuiver geweten de Stille Week
tegemoet gaat, klom ik de San Jacinto weer op, tot
aan de Pagès del Corro, waarvan de bomen vroeger
voor ons en evenzeer voor Carlos Lamparo het nie
mandsland betekenden, een grens, die wij met angst
in het hart overschreden. Ik sloeg linksaf, ook net als
vroeger, de richting van de plaza de Cuba in. Via de
brug van San Telmo kwam ik Sevilla weer binnen. Ik
wilde rechtstreeks doorlopen naar mijn hotel om me
een beetje op te knappen voor ik Maria ging halen.
Het was heerlijk weer. De lucht had die blauwachtige
kleur die je kan verleiden hardop te gaan zingen. De
zoele atmosfeer bracht mij in een zo gelukzalige stem
ming, dat het plotseling overweldigend tot mij door
drong, hoezeer ik aan het leven gehecht was. Ik kon
op dat ogenblik eenvoudig niet geloven aan dood of
aan misdaad of aan andere wrangheid en zonde die
leven in de harten van de mensen. Het klinkt misschien
onaannemelijk, maar er zijn van die momenten, waar
op een diender precies zo denkt als alle andere ster
velingen. Het is overigens niet verstandig van hem.
Te Washington en overal elders waar ik op straat
zou hebben gelopen in de wetenschap dat ik op zoek
was naar een bende misdadigers, zou ik op mijn hoede
zijn geweest. Ze hebben het altijd over ons zesde zin
tuig, waardoor wij in staat zoiiden zijn gevaren tijdig
te onderkennen. Dit zesde zintuig is helaas legende. In
werkelijkheid is het zo, dat ze bij ons de noodzaak
er hebben ingehamerd doorlopend onze aandacht ge
spannen te houden. Wij kunnen in gedachten ver weg-
dwalen, wij kunnen ons aan dromen overgeven, maar
onze zenuwen, of misschien ons onderbewuste, werken
door en waarschuwen ons zodra wij wakker moeten
schrikken. Vaak komt het ook voor dat het maar lijkt
alsof wij op onze hoede waren, omdat wij volkomen
instinctief de juiste afweermanoeuvre uitvoerden. Men
moet ons niet overschatten: gewoonte wordt een tweede
natuur en wij handelen vaak onbewust. Buitenstaanders
zien daarin dan een bewijs van weloverwogen optreden,
terwijl er in feite slechts sprake is van een automati
sche reactie. Maar het Andalusische klimaat deugt
blijkbaar niet voor het gestel van een agent van het
F.B.I., want er moest op de hoek van de Correa eerst
een vrouw gaan gillen voor ik instinctief opzij sprong
en me op de grond liet vallen. De motorkap van de
wagen, die mij bijna had overreden, raakte dan ook
nauwelijks mijn jas voor hij het trottoir opschoof en
een van zijn richtingaanwijzers verpletterde tegen de
boomstam waarachter ik dekking had gezocht. Voor de
onhandige chauffeur de achterwaartse manoeuvre had
kunnen maken, die hem op de rijweg terug moest
brengen, sprong ik toe en rukte het portier open. De
man keek mij met een blik vol haat aan. Hij prutste
door aan de versnellingshandel, maar zijn handen tril
den van wcede of misschien van angst. Hij was onhan
dig met her overschakelen en ik maakte daarvan ge
bruik door hem in de kraag te grijpen en naar mij toe
te trekken. Hij trachtte zich te verzetten, maar het
was een tenger mannetje en ik was zo woedend dat ik
wel een vent, van tweehonderd pond had aangedurfd.
Het wandelend publiek had zich in een kring om ons
heen verzameld, een agent naderde in looppas. De
chauffeur begreep dat het een verloren zaak was. Hij
draaide de contactsleutel om en liet zich zonder verzet
uit de wagen trekken. Terwijl hij op het trottoir stapte,
voegde hij mij nog toe:
Wat wil je eigenlijk beweren? Iedereen kan een
ongelukje hebben!
Bij wijze van antwoord sloeg ik hem met mijn vuist
in het gezicht. Ik deed het hard en doeltreffend. Ik
voelde zijn neusbot breken en het bloed gutste hem uit
de neus. Hij draaide zonderling met zijn ogen en zakte
op de grond. Met één hand hield ik hem vast en met
de andere bewerkte ik zijn gezicht zodanig, dat hij
het treffen met mij vermoedelijk tot aan zijn dood
niet heeft vergeten. Dit alles werkte ik af nog voor
de straatagent tussenbeide had kunnen komen. Eén van
de toeschouwers riep geestdriftig „Ollé!" net als bij de
stierengevechten. De agent moest mij krachtig bij de
schouder grijpen voor ik bereid was mijn prooi los te
laten. Hijgend zei hij:
Wilt u hem soms doodslaan?
Ik liet de chauffeur los en hij viel op de grond
als een pop, waaruit het zaagsel verdwenen is. De
agent, een jonge man nog, was wit van schrik. Hij
keek naar de verslagene, die voorbijgangers probeer
den bij te brengen en stotterde woedend:
Als ik me door hem had laten vermoorden zou
het me nog duurder te staan zijn gekomen!
Hij sprong op mij af en zei verbijsterd:
Laten vermoorden?
De vrouw die mij het leven had gered, door bijtijds
te gaan gillen, riep:
Ja, dat is zo! Ik heb alles gezien!
De zaak ging de jeugdige agent kennelijk ver boven
zijn pet. Het leek menens te worden. Zonder iets te
zeggen hielp hij mijn slachtoffer overeind. De man
kwam alweer bij, zij het met moeite. De agent stapte
met de gewonde achterin, gaf mij opdracht achter het
stuur te gaan zitten en wees de vrouw die kon getuigen,
óe plaats naast mij aan. Ik moest het illuster gezel
schap naar het hoofdbureau van de Pureza rijden,
waar de heren van de politie van het district Triana
vredig dommelden in de schaduw van Santa Ana.
Op het bureau begonnen ze allemaal tegelijk te ver
tellen. Het was een hels kabaal, waarin de commis
saris zich alleen verstaanbaar kon maken door nog
harder te schreeuwen dan zijn onverwachte bezoekers.
De agent bracht rapport uit, waarbij bleek, dat hij
niets had gezien dan een wagen die links van de Pagès
del Corro stond in plaats van rechts en een troep men
sen rondom een onbekende, die bij herhaling een ande
re onbekende slagen toediende. Hierna kwam de vrouw,
die het drama van het begin tot het eind had helpen
afwikkelen, opnieuw een vurig getuigenis afleggen en
de commissaris kon daaraan niet voorbijgaan. Carmen
Munoz heette zij. Zij was dienstbode van beroep en zij
werkte bij senor Gonzalez y Paralta aan de Padre
Marchenia. Zij keerde na afloop van de werkdag naar
haar woning in de calle Evangelista terug. Toen zij de
Pagès del Corro insloeg had zij een auto gezien die
dwars de weg overstak en die meneer (hierbij maakte
zij een gebaar met haar hoofd in mijn richting) pro
beerde te overrijden. Meneer had rustig lopen wande
len en was nergens op verdacht geweest. Zij had gegild
en zij dankte de Esperanza die het haar had vergund
een medemens van de dood te redden. Zij kon heel goed
begrijpen dat ik die chauffeur een aframmeling had
gegeven, nadat de man mij zonder de genademiddelen
der stervenden naar de andere wereld had willen hel
pen. Nu de sluizen van haar welsprekendheid eenmaal
geopend waren, wist zij van geen ophouden meer en
de commissaris moest eerst krachtdadig en verstoord
met de vuist op zijn bureau slaan voor zij haar rol
van helpster der gerechtigheid wenste op te geven. De
chauffeur verklaarde hierna Pedro Hernandez te heten.
Een beroep kon hij niet opgeven, maar hij woonde in
het bovengedeelte van de Castilla. De wagen was eigen
dom van een vriend van hem. Hij had die geleend. Hij
deelde mee onwel te zijn geworden en de macht over
het stuur te hebben verloren. Hij meende zich nog te
herinneren dat hij gevreesd had het bewustzijn te zul
len verliezen. Hij wilde stoppen en in plaats van op
de rem moest hij op het gaspedaal hebben getrapt.
Hij betuigde zijn grote spijt over het gebeurde en
vroeg toestemming zich dadelijk onder behandeling
van een dokter te stellen. Niet in de eerste plaats om
de wonden te laten verbinden, die ik hem geslagen
had, maar om zich grondig te laten onderzoeken. Hij
wilde weten of hij mogelijk aan een kwaal leed die
hem in de toekomst het besturen van een wagen on-
mogeliik zou maken. De commissaris kon zich geheel
met zijn voorstel verenigen. (Wordt vervolgd)
„DE EEUWIGE BRON" door Ayn
Rand, uitgegeven bij A. J. Luitingh te
Amsterdam, is volgens de op de flap ge
schreven toelichting een sleutelroman op
het leven van de bekende Amerikaanse
architect Frank Lloyd Wright. Wij kennen
het leven van deze Amerikaan te weinig
om te kunnen beoordelen, of dit zo is.
Als echter de Howard Reark uit „De
eeuwige bron" inderdaad in grote trekken
overeenkomt met Lloyd Wright, dan moet
laatstgenoemde een ongecompliceerde,
broeierige, door dik-en-dun-gaande idea
list geweest zijn, zonder nader te bepalen
menselijker eigenschappen. Hetgeen be
paald bezijden de waarheid is. Beter lijkt
ons daarom „De eeuwige bron" in een
ander opzicht als een sleutelroman te be
schouwen en wel in die zin dat de schrij
ver ons aan de hand van zelfgekozen en
zelf opgebouwde figuren een beeld wil
geven van zijn levensbeschouwing. Doen
we dit, dan komen we bepaald verder.
Howard Roark is een architect, die in
zijn eentje optornt tegen de stroom van
erkende architectuurvoortbrengeselen,
geplagieerd naar Griekse, Romeinse, Go
tische, romantische en Renaissancistische
voorbeelden. In deze strijd is Roark dan
de enkeling, die tegen de stroom van de
steeds toenemende collectiviteit in roeit.
Exponenten van die collectiviteitsstro-
zijn dan achtereenvolgens: de gevierde,
de, slappe, onoorspronkelijke en talentloze
architect Peter Keating, de geniepige pu
blicist Ellsworth Tooley en de keiharde
zakenman Gail Wynand, eigenaar van een
concern van boulevardkranten. Steun
krijgt Roark van een vrouw Dominique
Francen, dochter van een andere archi
tect. Zij gelooft zozeer in de kracht van de
individualist Roark, dat zij niet nalaat
hem waar zij maar kan schade te berokke
nen, teneinde hem in de uiteindelijke
strijd zo sterk mogelijk te maken, pl-ze
figuren moeten Rand helpen om zijn strijd
tegen de collectiviteit mogelijk te maken.
Ons bezwaar tegen „De eeuwige bron" is,
dat Rand clichéfiguren nodig heeft om
een chlichématige zwart-wit-tegenstelling
te forceren, die ondanks alle goede bedoe
lingen onduidelijk genoeg blijft om ons te
kunnen overtuigen van Rand's diepere
bedoelingen. Het is namelijk Rand's grote
vergissing, dat een over-simplificering
tevens tot duidelijkheid en luciditeit leidt.
Het boek is niet slecht geschreven en zou
zeker weten te boeien, als de schrijver
met zijn werk niet klaarblijkelijk zoveel
dieps heeft willen zeggen. De moeilijkheid
is, dat „De eeuwige bron" zwaar gebukt
gaat onder een teveel aan pretenties. En
het is onvermijdelijk dat men zijn waar
debepaling hiermee in overeenstemming
brengt. Dan móet blijken dat het boek
jammerlijk te kort schiet. Overigens is
„De eeuwige bron", waarvan de Engelse
titel luidt „The fountainhead", vlot en
met talent geschreven. Jan van Rheenen
heeft in zijn vertaling vooral de vlotheid
weten te bewaren.
Advertentie
VICTOR - VELOX - CRESTA
vanaf ƒ7.450.—
AUTOMOBIELBEDRIJF
Off. Dealer General Motors
Nwe Gracht 78 - Tel. 17588 - Haarlem
Naar van de zijde der Nedersaksische
deelstaatsregering verluidt, bestaat de mo
gelijkheid dat de Westduit.se deelstaten in
zake de kwestie van het tweede televisie
programma tot een actie tegen de hou
ding van de Bondsregering in deze zullen
overgaan. De ministers-presidenten van
de deelstaten zullen echter eerst nog een
bespreking houden. Pas daarna zal blijken
of men een burgerrechtelijke actie wil in
stellen of met een klacht wegens inbreuk
op de grondwet voor de dag wil komen.
Bondskanselier Adenauer heeft woensdag
het verwijt van de hand gewezen dat de
ondertekening van de overeenkomst inza
ke het tweede televisieprogramma de
deelstaten voor een voldongen feit heeft
gesteld. Hij zei in een kabinetsbijeenkomst
dat de zes christen-democratische pre
miers na de bespreking van 15 juli
verklaard hadden tot ondertekening van
de overeenkomst bereid te zijn. Zij vroe
gen om een week tijd om hun regelingen
op de hoogte te stellen en ook uit een
oogpunt van politiek fatsoen de socia
listische collega's. Er bestond toen geen
twijfel over dat er niet meer gedacht
werd aan de afspraken te veranderen of
opneiuw te gaan onderhandelen. Na de con
ferentie van 22 juli waren de ministers
presidenten echter met nieuwe eisen geko
men waarvan zij hadden kunnen weten
dat ze voor de bondsregering onaanvaard
baar waren. De bondsregering besloot
toen derhalve de overeenkomst te onder
tekenen.
De bekende violist Vasa Prihoda is te
Wenen op 59-jarige leeftijd aan een hart
aanval overleden.
Prihoda, een ontdekking van Toscanini,
heeft veel gereisd in Europa en Amerika.
Hij werd als een der beste violisten be
schouwd, wat techniek en zuiverheid van
toon betrof. Tijdens de Tweede Wereldoor
log leidde hij de meestercursus voor viool
in het beroemde Mozarteum van Salzburg.
PARIJS (Reuter) De Franse staats
courant heeft de tarieven voor het huren
van manschappen of officieren van de
Garde Républicaine ten behoeve van fees
telijke gelegenheden gepubliceerd.
Een kapitein, compleet met witte pan
talon, helm met pluimen en paard kost
voor een periode van zes uur 17,70 nieuwe
franc, reiskosten niet inbegrepen. Een ser
geant-majoor is iets goedkoper 14.50 franc
en een garde zonder rang, doch eveneens
te paard 9,20 franc.
Deze tarieven zijn voor „firma's, parti
culiere bijeenkomsten en particulieren"
Wil men een sportfestijn met de aanwe
zigheid van enkele Gardes opfleuren dan
moet men meer betalen: voor een kapi
tein 27 franc. Daarentegen is een kapitein
voor een bal, een voorstelling in een the
ater of wielerwedstrijd op een overdekte
baan aanzienlijk goedkoper: 12.50 franc.
