A
OP EN OM HET BINNENHOF
Exposities in Amsterdam
Chefariiie 4
Tekeningen van Ruth Fischer
Werkloosheid in augustus
verder teruggelopen
Grandma Moses
honderd jaar
Dertig korpsen houden
wedstrijd op de Dreef
In 't Goede Uur
Ook de vraag nam
echter af
4
Belangrijke vooruitgang
bij bestrijding van pijnen!
Drie Franse geestelijken
geschorst wegens ketterij
Grammofoonplaten
industrie stelt „Edisons" in
Nederlandse steun tegen
apartheidspolitiek
Ziekenfondsverzekering
bejaarden
Kleuter verdronken
ansen
leren?
llround
Natuurlijk i J
bij chröder
inschrijving van nieuwe en gevorderde
leerlingen dagelijks van 36 en van 7.3010 u.
Prospectus wordt op aanvraag gratis en vrij
blijvend toegezonden.
WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1960
Ook dit jaar wordt de najaarstentoonstelling van Arti et Amicitiae in drie gedeelten
gehouden, zodat de leden meer van hun hand kunnen laten zien dan dat ene werkstuk,
waarmee zij op de voorjaarstentoonstelling vertegenwoordigd mogen zijn. Ik acht
deze regeling een winst, maar kan me niet onttrekken aan het gevoel dat men voor
dit eerste deel, dat tot 28 september te zien is, wat onvoldoende profiteert van die
regeling. Het is bijvoorbeeld spijtig voor deze vereniging dat een Jacob Kuijper door
verplichtingen elders dit keer niet aan de tentoonstelling deelneemt. Dat Arti over
zeer behoorlijke krachten beschikt komt er op deze expositie wat te weinig uit.
Kouwer Boomkens zond drie uitstekende aquarellen in, maar verrast daarmee minder
dan met zijn het vorig jaar vertoonde schilderijen. Dit komt dan alleen door het for
maat, dat voor de grote zaal wat klein is. Meer gewicht had een Van de Kerke aan
zijn inzending, een drietal penseeltekeningen nu, mogen geven. Het zijn vooral Otto
B. de Kat en C. J. Maks, die gewicht geven aan deze expositie. Dit doet ook A. van
Mever, wiens goedgeschilderde werk kleurrijker werd.
Van De Kat ontmoet men een wat ouder
schilderij van twee figuren in interieur,
een werk van een grote stevigheid, be
reikt door De Kats vasthoudendheid. Be
trekkelijk gecompliceerd van bouw blijft
het tot op grote afstand duidelijk als een
affiche, terwijl van de bedoelde intimiteit
toch niets verloren ging. Van het Frans
Halsmuseum leende De Kat zijn stilleven
met spiegel. Recent is een gitaarspelend
meisje, een schilderij van grote gevoelig
heid voor atmosfeer getuigend en sterk
als het eerstgenoemde. Maks deed ons het
plezier een ouder werk als ,,de Wandeling"
weer voor de dag te brengen en bewijst
dat sterkte niet gezocht behoeft te worden
op die krachtpatserige wijze van jongeren
tegenwoordig W. A. Knip komt soms wel
wat in de buurt van een Marquet. Zo werd
zijn „Venetië" meer dan een plaatje. Mij
trok verder een landschap van Rik van
der Mey, het werk van Ger Langeweg, dat
van Kurt Lob. Te bewonderen valt het
knappe grafische werk van W. J. Nijs en
J. R. Mensinga. De beeldhouwers Jonk,
Van Lith, De Monchv, Eva Mendlik en
Theresia van der Pant komen allen weer
Advertentie
Vier werkelijk betrouwbare middelen
helpen elkaar en doen wonderen I
De kennis van pijnbestrijding is in de loop
der jaren regelmatig groter geworden.
Er is vastgesteld waar en hoe pijn
ontstaat en men heeft geleerd pijn te
mefoOi Daarna heeft men kans gezien
de werking van één der oudste pijnbe-
strijders belangrijk te versterken door toe
voeging van nieuw ontdekte middelen.
Deze combinatie werkt bij pijnen en ook
bij griep vaak beter dan elk middel
afzonderlijk.
BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IN EÉN TABLET
Tegen pijnen en griep. Geschikt voor de gevoeligste maag,
want die wordt beschermd door het bestanddeel Chefarox.
20 tabl, f 0.80. Voordelige gezinsverpakking 100 tabl. f3.50
Grandma Moses, de Amerikaanse
boerenvrouw die op 76-jarige leeftijd
schilderstukken begon te maken, viert
vandaag in Eagle Bridge in de staat New
York haar honderdste verjaardag. 'Gou
verneur Nelson Rockefeller heeft deze
dag officieel tot grandma-Moses-dag uit
geroepen, hetgeen wel illustreert hoe
trots haar medeburgers op haar zijn. In
de stad New York wordt ter gelegenheid
van deze verjaardag een tentoonstelling
van haar werk gehouden. Pers, radio,
televisie en film besteden bijzonder veel
aandacht aan de schilderes.
Anna Mary Robertson Moses werd als
een van de tien kinderen van een Schots-
Iers echtpaar in Eagle Bridge geboren.
Toen zij twaalf jaar oud was verliet zij de
ouderlijke boerderij om als dienstmeisje
de kost te verdienen. Toen zij zevenen
twintig jaar was huwde zij met een boe
renknecht, Thomas Moses, met wie zij zich
in de staat Virginia vestigde. Zij wisten
zich een eigen boerenbedrijf te verwerven.
In 1905 trok het gezin er kwamen tien
kinderen weer naar Eagle Bridge, waar
Grandma Moses nu nog bij haar zoon For
rest woont.
Een New Yorks kunsthandelaar ontdekte
in 1938 de bonte schilderijen die Grandma
Moses, zonder enige kennis van kunst
geschiedenis of scholen, had gemaakt, in
een winkel in Eagle Bridge. Twee jaar la
ter werd in New York een tentoonstelling
van haar werk gehouden Met haar tachtig
jaren ging Grandma Moses al spoedig als
een van de vooraanstaande vertegenwoor
digsters van de moderne primitieve kunst
in Amerika gelden. Haar schilderstukken,
over allerlei onderwerpen van het boeren
leven. kregen een plaats in bekende parti
culiere verzamelingen en in musea in Ame
rika en Europa. Haar vermogen wordt
thans op bijna een miljoen dollar geschat.
Een groot stuk van Grandma Moses bracht
vorig jaar op een verkoping meer dan vier
duizend dollar op.
Grandma Moses schilderde tot voor kort
dagelijks nog vijf tot zes uren bij haar
oude opklaptafel in de strijkkamer van de
nieuwgebouwde boerderij. Nadat zij dit
jaar een longontsteking had gekregen kon
zij echter niet zo lang meer werken. Zij
heeft in het najaar van 1950 een expositie
in het Haagse Gemeentemuseum gehad.
Grandma Moses heeft ook een autobio
grafie geschreven die in Duitsland als
pocketboek verscheen onder de titel „Meine
Lebensgeschiehte".
P. W. M. PERIN OVERLEDEN
Te zijnen huize in Amsterdam is na een
langdurige ziekte op 72-jai-ige leeftijd
overleden de heer P. W. M. Perin, direc
teur-oprichter van de Kleine Comedie. De
begrafenis geschiedt vrijdagmiddag om
twe£ uur op de begraafplaats Zorgvlied.
goed. zij het met meestal bescheiden for
maten. voor de dag. Apart genoemd moet
worden een indrukwekkende „Roerdomp"
van de laatste.
VLAK BIJ ARTI, bij Mak van Waay,
wordteen verkooptentoonstelling gehouden
van werk van wijlen Gerard Hordijk. De
opbrengst is bestemd voor collega's van
hem, die dat nodig hebben. Dat Hordijk,
hoezeer verschillend van kwaliteit zijn
werk soms ook kon zijn, meer betekende
dan alleen een goed collega, valt hier te
constateren. Met vreugde en enige wee
moed zag ik een en ander terug. Deze lief
de roestte niet.
IN HET HUIS in de Spuistraat, waar-
vroeger het antiquariaat „d'Eendt" geves
tigd was, is men een kunstzaal begonnen
onder dezelfde naam. Deze kunstzaal gaat
dóór op wat de directeur van genoemd an
tiquariaat, de heer Hans Roduijn, met de
al eerder verdwenen kunstzaal ,,Le Ca
nard" bevorderd had: het aankweken van
belangstelling voor jonge kunst en ieder
levendig pogen daartoe. Veel van degenen,
wier werk wij bijvoorbeeld in Espace zijn
tegengekomen, hebben eerst geëxposeerd
in Le Canard. Inmiddels lijken nu zekere
nieuwe waarden bevestigd. Voor een en
ander, waarbij men zich Le Canard her
innert. wordt in ieder geval veel geld op
tafel gelegd. Mocht Le Canard als een la
boratorium voor moderne kunst gezien
worden. d'Eendt zal wel meer marktplaats
zijn voor het voltooide produkt, of wat
dat pretendeert te zijn. Op het moment
exposeren in d'Eendt Kneulman, Van
Soest en Sierhuis. Dat Kneulman zou pre
tenderen hier voltooide produkten te koop
aan te bieden, mag ik misschien niet zeg
gen. Zijn werk hier is van te uiteenlopen
de vorm, soms beslist mooi. vaak interes
sant en soms onbegrijpelijk. Van Van
Soest geloof ik meer dan van Sierhuis.
Toch moet ik ook in het geval van de laat
ste voorzichtig zijn. Want roemde ik niet
vaak de heerlijke spontaniteit van de nog
zeer ionge Sierhuis, een kwaliteit die hij
wellicht terug hoopt te winnen.
Bob Bi/ijs
„Meisje riet guitaar" van Otto
B. de Kat.
Zoals reeds eerder in onze bladen werd
vermeld zullen op 10 september op de Dreef
in samenwerking met de Stichting Haar
lems Bloei, marswedstrijden worden ge
houden waaraan ongeveer dertig muziek
korpsen uit Noord- en Zuidholland zullen
deelnemen.
De beoordeling geschiedt door een jury,
bestaande uit de heren Jos de Klerk,
Gerard Boedijn en Meindert Boekei. De
inzet wordt gevormd door een aantal wis
selbekers. die onder andere verdedigd
worden door het harmonie-orkest „Haar
lem" en de drumband „Bato".
Tevens zullen drie plaatselijke journalist
ten het korps aanwijzen, dat naar hun
mening voor een prijs in aanmerking
komt. Behalve deze wisselbeker en boven
genoemde prijs worden medailles en prij
zen toegekend voor de beste prestaties in
de verschillende afdelingen en voor de
beste tambour-maitre. Het programma
voor de wedstrijden is als volgt: Van 15-17
uur speciale wedstrijden voor kinder- en
jeugddrumbands in de Paulinalaan, achter
„Dreefzicht".
Van 19-20 uur wedstrijden voor de tam
boerkorpsen der door de gemeente gesub
sidieerde verenigingen op de Dreef.
Te 20 uur opening van de hoofdwedstrij
den met massaal optreden van diverse
korpsen, eveneens op de Dreef.
Na afloop van de wedstrijden om onge
veer 22 uur marcheren alle korpsen met
muziek via de Grote Houtstraat en de
Grote Markt naar het Concertgebouw,
waar de bekendmaking en uitreiking van
de prijzen plaats zullen vinden.
ANTIEKBEURS TE DELFT
De Oude Kunst- en Antiekbeurs in het
stedelijk museum Het Prinsenhof te Delft
trekt dagelijks grote aantallen bezoekers.
Zondagmiddag is het zo druk geweest, dat
men gedurende een half uur geen nieuwe
bezoekers heeft kunnen toelaten. Onder de
bezoekers bevinden zich tal van buiten
landers. Er zijn reeds verscheidene belang
rijke aankopen gedaan. Het mansportret
van Rembrandt is gekocht door een Neder
landse particuliere verzamelaar. Het mu
seum Het Mauritshuis in Den Haag kocht
een van de drie schilderijen van Salomon
van Ruijsdael. Het Rijksmuseum te Am
sterdam heeft de monnik van zwart Delfts
aardewerk gekocht.
NANCY (AFP) De bisschop van Nan
cy, mgr. Prolley, heeft drie geestelijken
geschorst die deelgenomen hebben aan het
vereren van een Heilig Hartbeeld dat in
België en Frankrijk van stad tot stad werd
gebracht en door een Brusselaar als won
derdadig werd aangediend. De drie door
het interdict getroffen geestelijken, een
reeds eerder gelaïciseerde voormalige or
de geestelijke en twee wereldheren wordt
propaganda voor dwaalleerstellingen en
valse openbaringen, openlijke opstand te
gen de Heilige Stoel en het organiseren
van bijgelovige manifestaties verweten.
Ruth Fischer, die deze maand „In 't
Goede Uur" tekeningen exposeert, heeft
er zich wel eens over beklaagd dat men
van haar alleen dier tekening en wil zien.
Zij heeft dan ook andere onderwerpen be
handeld en dat zeker niet minder vaardig.
Dat zij er nu geen bezwaar tegen had in
Haarlem alleen dieren te vertonen zou er
op kunnen wijzen dat zij nu inziet dat
een zekere vrees voor van beperktheid ge
tuigende specialisatie ongegrond is in haar
geval. Haar tentoonstelling is rijk aan
schakeringen, vertoont minder herhalingen
zelfs dan andere exposities, die wij hier,
en dat nog altijd met plezier, zagen.
Ruth Fischer heeft een zeer eigen hand
schrift. Hoewel we hier geen vergelijkin
gen dus kunnen maken met hetgeen zij
naar andere onderwerpen maakte, geloof
ik toch te mogen zeggen dat zij zich met
al haar eigenheid toch nog het sterkst
onderscheidt van andere kunstenaars juist
met. haar dieren. Hoe plezierig ook naar
mijn smaak landschappen er architectuur
door haar behandeld werden, met dieren
boeide zij mij steeds net iets meer. Het
is moeilijk te zeggen of bij dit onderwerp
van meer liefde sprake zou zijn. Want wat
is liefde voor een dier? Ruth Fischer is
in ieder geval niet sentimenteel. Haar hu
moristische kijk op haar onderwerp is
moeilijk te beschrijven. Zij maakt net iets
meer dan „gekke" diren, waarbij dan
weer niet gesproken kan worden van be
paalde projecties van menselijke eigen
schappen in het onderwerp. Achter de
hooghartigheid van haar katten steken go
den noch demonen. Zij bleven gewoon
dier. Ruth Fischer laat ruimte aan de
fantasie van de beschouwer van haar werk
Haar fantasie uit zich in de eerste plaats in
lijnen, krabbels, vlekken, vormen, in een
bijzondere plaatsing op het vlak. Zij zou
abstract kunnen werken, maar voelt ver
moedelijk dat haar werk dan aan levendig
heid zou inboeten. Misschien dat dieren
haar het beste liggen omdat dit onderwerp
haar de meeste vrijheid biedt.
Bob Buys
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Zoals de filmgemeenschap als onder
scheiding voor opvallende artistieke pres
taties de Oscar en Gouden Beer kent zal
de grammofoonplatenindustrie binnenkort
de „Edison" hebben. Op zaterdag 22 okto
ber aanstaande zullen in het Concertge
bouw te Amsterdam namelijk de eerste
„Edisons" aan een aantal artiesten wor
den uitgereikt.
Voor eer, „Edison" komen binnen- en
buitenlandse artiesten in aanmerking die
het afgelopen jaar voor platen een opmer
kelijke prestatie hebben geleverd. De ini
tiatiefnemers zijn de gezamenlijke Neder
landse grammofoonplatenmaatschappijen.
Zij stellen in elk van vijf genres twee
„Edisons" beschikbaar, één aan een
Nederlandse en één aan een buitenlandse
artiest. In de jury voor klassieke muziek
en die voor opera hebben zitting Jo Vin
cent, Leo Riemens en Willem Andriessen,
in die voor jazz Michiel de Ruyter, Rolf
ten Kate, Pete Felleman, A. J. A. Merkt
en C. Aaftink en in die voor de afdelingen
populair-instrumentaal en populair-vocaal
de heren Dolf van der Linden, Ger de
Roos; Pie-'Scheffer, Roel Balten en Jan
Koopman:
De „Edison" bestaat uit een beeldje dat
de ui;vinder van de grammofoon voor
stelt. Het ontwerp is van de beeldhouwer
Pieter d'Hont. De uitreiking zal worden
opgeluisterd door een aantal binnen- en
buitenlandse artiesten die in alle zalen van
het Concertgebouw zullen optreden en een
sfeer zullen trachten te brengen als die
welke het jaarlijkse Boekenbal kenmerkt.
Het ligt in de bedoeling de uitreiking van
de „Edisons" ieder jaar te doen plaats
hebben.
TWEE NEDERLANDSE FINALISTEN
IN VOCALISTENCONCOURS
Na de. demifinale van het Internationaal
Vocalistenconcours, waaraan door achten
twintig zangers en zangeressen is deelge
nomen, zijn dertien deelnemers tot de fi
nale van het concours toegelaten. Het zijn:
de sopranen T. de Bree uit Nederhorst den
Berg, Irene Torbusmierzwiak uit Polen,
Halina Jankowska uit Polen, Soo Bee Lee
uit Singapore, Lise Arséguet uit Frankrijk
en Jenny Hill uit Engeland. De tenoren
John Wakefield uit Engeland, en Sigurdur
Björnsson uit IJsland en de bassen Karoly
Schmidt uit. Hongarije, Harold Gray uit
Engeland, Bert Olsson uit Amsterdam, Jin-
drish Jindrak uit Tsjechoslowakije en Jac
Fillisech uit Frankrijk.
,Kat" van Ruth Fischer.
Comité Zuid-Afrika vraagt
Het „Comité Zuid-Afrika" (tot steun aan
slachtoffers van de apartheids-politiek),
waarvan voorzitter is dr. J. J. Buskes uit
Amsterdam, heeft alle leden van de Eer
ste en Tweede Kamer schriftelijk met de
meeste klem verzocht stappen te onder
nemen die ertoe zullen leiden dat in de
deze maand beginnende algemene verga
dering der Verenigde Naties de Nederland
se delegatie zich niet als de vorige maal
over de rassendiscriminatie :n Zuid-Afrika
van stemming zal onthouden met een be
roep op artikel 2 paragraaf 7 van het UNO-
handvest en zich zal uitspreken voor de
wenselijkheid van humanitaire interventie
in Zuid-Afrika.
Het comité is op grond van de sinds
maart ingetreden verscherping van de toe
stand in Zuid-Afrika van mening dat niet
langer de bescherming van het genoemde
artikel 2 paragraaf 7 kan worden inge
roepen.
In het staatsblad van dinsdag is opge
nomen een koninklijk besluit ter vaststel
ling van een algemene maatregel van be
stuur ingevolge de wet op de ziekenfonds
verzekering voor bejaarden.
Deze wet kent twee inkomensgrenzen,
een voor de groep verzekerden van wie
een kwart van de kostendekkende premie
wordt gevraagd en een voor de groep ver
zekerden die de helft moet opbrengen. De
ze grenzen worden nu verhoogd van res
pectievelijk ƒ2580 tot ƒ2790 en van ƒ3590
tot 3800.
Dinsdagmiddag is het tweeëneenhalfjarig
jongetje Roelof van Weerden verdronken
in een vijver nabij de Johan Beenlaan in
Utrecht. De kleuter was in de buurt van
de vijver met een ouder broertje aan het
spelen en raakte te water. Een passerende
kolenhandelaar haalde het kind uit de
vijver en paste tevergeefs kunstmatige
ademhaling toe.
Advertentie
(Lid S.F.N.)
RAAMSINGEL 16
TELEFOON 02500-11045
UITSLUITEND VOOR R.K.
In de loop van augustus is het aantal
werkloze mannen met rond 3.700 afge
nomen tot 26.157. De bezetting der aanvul
lende werken liep met ongeveer 900 terug
tot 3.842. De hele geregistreerde arbeids
reserve van mannen daalde in augustus
met circa 4.500 tot 29.999 personen. Dit is
vandaag meegedeeld door het ministerie
van Sociale Zaken en Volksgezondheid.
Volgens een analyse van het ministerie
was de werkloosheid eind augustus als
volgt onder te verdelen: seizoen werkloos-
heid 1.000, wrijvingswerkloosheid 9.000,
werkloosheid van minder geschikten 14.000
en structuurwerkloosheid 6.000.
De voornaamste oorzaak van de daling,
aldus de publikatie van het ministerie, is
de opneming van jongeren in het arbeids
proces, die na beëindiging van de schooltijd
als werkzoekende waren ingeschreven.
Daarnaast heeft het abnormale natte weel
een verschuiving van werkzaamheden in de
landbouw teweeggebracht naar het einde
Het gisteren vermelde, de hele wereld
doorgeseinde persbericht hierop neer
komende dat in gezaghebbende Nederland
se kringen in Den Haag verklaard was
dat Nederland de UNO zal voorstellen, Ne
derlands Nieuw-Guinea te internationali
seren, mogelijk met de medewerking van
de Verenigde Staten, India en Australië
heeft begrijpelijkerwijze in allerlei krin
gen in Den Haag grote opschudding ver
wekt.
In het midden latende wat er precies
gebeurd is voordat Reuter tot zijn bericht
overging, merk ik alleen op, de stellige
wetenschap te bezitten dat aan Reuter
niets te verwijten viel over wat dit agent
schap in dit geval gedaan heeft. Het bezat
goede gronden voor zijn bericht. Intussen
moet men zich nog altijd op het standpunt
stellen dat het Nederlandseregeringsstand
punt inzake Nieuw-Guinea niet gewijzigd
is.
Geen tegenstelling?
Wat wil dit laatste zeggen? Indachtig
aan de gedachtenwisseling die met betrek
king tot dat vraagstuk in de Tweede Ka
mer heeft plaats gehad ter gelegenheid van
de behandeling der begroting van Buiten
landse Zaken, stip ik aan dat dr. C. L.
Patijn als woordvoerder van de P.v.d.A.-
fractie toen met kracht pleitte voor een
internationalisering als oplossing van het
probleem Nieuw-Guinea.
Van regeringszijde is toen echter ver
klaard dat het met name door deze afge
vaardigde geopperde denkbeeld om Nieuw-
Guinea onder trustschap van de UNO te
plaatsen, praktisch niet of niet meer voor
verwezenlijking vatbaar geacht moest wor
den. Enerzijds toch, zo werd nog opge
merkt, was er geen sprake van dat Indo
nesië daarmee genoegen zou nemen en
anderzijds kon men er wel staat op ma
ken dat deswege voor realisering van iets
dergelijks de vereiste meerderheid in de
UNO niet voorhanden zou zijn, gezien de
vele leden-staten die in dit geval de partij
van Indonesië wensen te kiezen.
Les van Kongo
Intussen moet ik ronduit bekennen, het
ondanks die enkele maanden geleden
van de zijde van de regering gegeven uit
eenzetting in de volksvertegenwoordi
ging heel goed denkbaar te achten dat
alsnog bij nadere overweging ook de Ne
derlandse regering iets zou kunnen gaan
voelen voor een wijziging van het beleid.
Er heeft zich namelijk sedert bedoeld Ka
merdebat het een en ander voorgedaan,
waaruit men lessen zou kunnen trekken.
Ilier heb ik het oog op de gang van za
ken met Kongo. De tot dusverre te dien
opzichte opgedane ervaring rechtvaardigt
de conclusie, welke ik dezer dagen door
een waarlijk niet zo ondeskundige figuur
hoorde trekken, dat thans gebleken is dat
in Kongo, nadat daar de brand is uitge
broken, de UNO termen heeft gevonden
om van de kant van die organisatie ten
behoeve van de Kongo-gemeenschap zelf
op te treden en te trachten te helpen om
er alsnog iets goeds van te maken.
Welnu aldus die figuur die ik hier
even in deze beschouwingen naar vo
ren haal zou het nu niet veel
verstandiger van Nederland zijn, wan
neer het bij de UNO op dit ogenblik,
vóórdat er nog brand met betrekking
tot Nieuw-Guinea is uitgebroken, zou
opperen of het toch niet de voorkeur
verdient tijdig in de een of andere
vorm tot internationalisering van het
vraagstuk Nieuw-Guinea over te gaan.
Een dergelijk denkbeeld verdient mijns
inziens op zijn minst zeer ernstige
overweging en ik zou wel durven zeg
gen, ook aanbeveling.
Men kan hiertegen natuurlijk aanvoeren
dat wanneer Nederland zelf op dit mo
ment het initiatief zou nemen om for
meel en officieel aan de UNO te vragen,
respectievelijk aan te bieden, een inter
nationalisering van het vraagstuk Nieuw-
Guinea, de kans groot te achten valt dat
dan Indonesië terstond kenbaar zou ma
ken van internationalisering als zodanig
eigenlijk niet te willen weten.
Sukarno vóór zijn?
Te bedenken valt en dat is wel het
allernieuwste wat er zich nu voordoet, af
gescheiden nog van de lessen met betrek
king tot Kongo dat Sukarno zelf naar
de Algemene Vergadering gaat. De moge
lijkheid dat hij van zijn kant het vraag
stuk Nieuw-Guinea toch weer op het ta
pijt zou brengen en wel met de bedoeling
om een uitspraak uit te lokken die gun
stig zou wezen voor het Indonesische
standpunt dat wil zeggen dat Nieuw-
Guinea aan Indonesië moet worden toe
gewezen is inderdaad niet gering.
Maar, evengoed als schrijver dezes aan
die mogelijkheid denkt, mag men aanne
men dat ook de Nederlandse regering dit
nu wel zal doen. Thans rijst de vraag
welk beleid van Nederlandse zijde het
meest aanbeveling verdient.
Eén standpunt is dat Nederland, met
aanvoering van een aantal gronden, zich
ronduit verklaart tegen overdracht van
Nieuw-Guinea aan Indonesië en dus min
of meer zich vierkant verklaart tegen el
ke ontwerp-resolutie van dien aard. Indien
echter Nederland zich tot een dergelijke
louter negatieve houding zou bepalen, valt
mijns inziens te duchten dat zulk een re
solutie wel degelijk een tweederde meer
derheid zou verwerven.
Iets geheel anders is echter dat, inge
val van Nederlandse kant bereidheid zou
blijken in welke vorm dan ook om
het vraagstuk Nieuw-Guinea werkelijk ge
ïnternationaliseerd te krijgen, dit een goe
de uitwerking zou kunnen hebben in die
zin dat dan meer gematigde elementen
in de UNO wellicht ook in aantal voldoen
de krachtig zouden zijn om het aannemen
van een extreme resolutie op het punt in
kwestie, te voorkomen. Daarmee ware,
ook vanuit de gezichtshoek die tot dusver
door de Nederlandse regering is ingeno
men, toch waarlijk al heel wat gewonnen.
Bovendien blijft, naar het mij wil voor
komen, van de allergrootste betekenis dat
van Nederlandse kant tenslotte nog eens
heel duidelijk wordt gemaakt dat het al
lerminst in de bedoeling van Nederland
ligt om naar eigen goeddunken met Nieuw
Guinea op le treden en geheel eigenmach
tig daarbij te werk te gaan, maar dat
wel degelijk de opzet bestaat om op het
daarvoor meest geschikte tijdstip de be
volking van Nieuw-Guinea over haar eigen
land vrijelijk te laten beschikken. Dit
laatste zoü dan bijvoorbeeld voorzien kun
nen worden van zekere internationale
waarborgen zoals een volksstemming of
een beslissing in andere vorm van de
Nieuw-Guinese bevolking zelf, onder toe
zicht van een of ander orgaan van de
UNO. Daarenboven zou reeds van nu af
aan denkbaar kunnen zijn dat het betrek
ken van krachten van de UNO bij de be
vordering van de verdere ontwikkeling van
land en bevolking van Nieuw-Guinea (met
de bedoeling dat aan het eind van de rit
die bevolking zal uitmaken wat zij ten
slotte zelf wil) in brede kring in de UNO
voldoende instemming zou ontmoeten om
een radicale oplossing, gelijk Sukarno ver
langt, te voorkomen.
Het hierboven weergegeven denkbeeld
is en hierop kan ik niet voldoende na
druk leggen vóór alles ingegeven door
de ervaringslessen van jonge datum, les
sen opgedaan en die men nog steeds op
doet met Kongo enerzijds en de werk
zaamheden van de Verenigde Naties daar
anderzijds.
Die lessen nu leveren mijns inziens re
denen te over op om tot de conclusie te
komen dat datgene wat officieel op dit
moment nog heet het ongewijzigde Neder
landse regeringsstandpunt, moet worden
herzien althans in die zin dat het bepaald
raadzaam is te overwegen, bij het beleid
op en om de Algemene Vergadering de
deur voor een andere houding open te
houden of open te maken.
Dr. E. van Raalte
van de maand, terwijl voorts de heersende
spanning op de arbeidsmarkt tot een ver
dere daling van het werkloosheidsniveau
meewerkte.
De vraag naar arbeidskrachten daalde
niet onbelangrijk. Deze daling had echter
uitsluitend betrekking op jeugdigen. De
vraag naar volwassen arbeiders nam nog
met rond 1.000 toe. De lichte stijging in de
werkloosheid van vrouwen is voor het
grootste deel toe te schrijven aan het aan
bod van jeugdigen, die zich als werkzoe
kende bij de arbeidsbureaus lieten inschrij
ven. De vraag naar jeugdig vrouwelijk
personeel geeft evenals dit bij de manne
lijke jeugd het geval was, een daling te
zien, welke vrijwel gelijk is aan de totale
daling in de vraag naar vrouwelijke
arbeidskrachten.
Een belangrijke daling van de geregis
treerde arbeidsreserve deed zich voor in de
bouwnijverheid en de metaalindustrie.
Hoewel zich in de provincie Noordhol
land in de maand augustus normaal een
daling van de werkloosheid voordoet, is
zulks dit keer niet het geval geweest. Het
aantal ingeschreven werklozen nam toe
van 3838 tot 3889. In aanmerking dient
daarbij echter te worden genomen dat
vele jeugdigen die dit jaar van school zijn
gekomen zich als werkzoekende voor een
administratieve functie hebben laten in
schrijven. Gezien de grote behoefte aan
jeugdig administratief personeel mag wor
den verwacht, dat de inschrijving van deze
jongelui slechts van korte duur zal zijn.
Opmerkelijk was ook in deze tijd van het
jaar de toeneming van het aantal inge
schreven ongeschoolde arbeidskrachten
met 60 en dat van minder-geschikte werk
zoekenden met 70. Mogelijk heeft de on
gunstige weersgesteldheid tegen het einde
van augustus de werkgelegenheid enigs
zins afgeremd of wel het beëindigen van
seizoenwerkzaamheden bespoedigd. In de
bouwnijverheid en de metaalindustrie nam
de werkloosheid verder af. In hoofdzaak
betrof het hier de inschakeling in het ar
beidsproces van ex-scholieren.
Het aantal ingeschreven werklozen in
Noordholland in augustus bedroeg ruim
2200 minder dan in dezelfde maand van
het vorig jaar. De vraag naar personeel
daalde van 13.687 eind juli tot 13.207 eind
augustus. Het aantal werkloze vrouwen
steeg van 756 tot 925, dat van de open
staande aanvragen van werkgevers daalde
van 8909 tot 8815.
Bij het gewestelijk arbeidsbureau Haar
lem daalde het aantal ingeschreven werk
loze mannen van 335 eind juli tot 268 eind
augustus (augustus 1959 517). Het aantal
openstaande aanvragen van werkgevers
nam af van 1552 tot 1276 (augustus 1959
678). Het aanbod van vrouwen nam toe
van 29 tot 58 en de openstaande aanvra
gen van 812 tot 958 (augustus 1959 485).
De stand van vraag en aanbod eind
angustus in enkele belangrijke beroeps
groepen luidde: bouwnijverheid aanbod 8,
vraag 290; metaalnijverheid aanbod 13,
vraag 582; administratieve beroepen aan
bod 45, vraag 44; ongeschoold personeel
aanbod 28, vraag 103. Tegenover een vraag
van 188 vrouwelijke arbeidskrachten in
administratieve beroepen stond een aan
bod van 16. Het aantal openstaande aan
vragen om vrouwelijk ongeschoold perso
neel bedroeg 329, het aanbod was.... 1!
De kledingindustrie vroeg 184 vrouwelijke
arbeidskrachten, ook hier kon het G.A.B.
slechts een enkele werkneemster aanbie
den.
