Toto-compromis kreeg in Eerste
Kamer niet de meerderheid
IK KIEKmet
HET WEER
Houding van kabinet onzeker
Scherpe anglicaanse reactie
op Reeves' deportatie
„Ontdekker XV" in een
baan om de aarde
Nieuwe uitnodiging van
Japan aan Eisenhower
Tot 1 oktober zal
toto nog draaien
sfcc'MORRIS "ê&fobëgdiiïuif!
Koninklijk vakantietehuis in Italië
Italiaanse atleten
worden onderscheiden
WOENSDAG 14 SEPTEMBER I960
45e JAARGANG NUMMER 264
Morgenochtend poging tot
berging van de cabine
Enige regen
Aan het strand
In de krant van heden:
Het woord is aan...
Dr. de Blank: „Ongelooflijke godsdienstvervolging
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. jf m «p m ^amsu^im iya, XL Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat 9-1 uur. II j| W 'W' I ff}^ IjL j| If jf| 1} ÉT" j» sfl i Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519. JL JL JL JL %dL A JL \>A JL XXL franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct
S.r'SÜ'S™™ V.LSE».D„„DE», SANTPOORT, DE1EHU.S, EN O..,.,,»
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie» P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
$4>»
VANDENBERG (Californië-Reuter-AFP)
De Amerikaanse luchtmacht heeft van
af haar basis te Vandenberg, in Califor-
nië de vijftiende „discoverer", (Ontdekker)
in een baan om de aarde gebracht. Het
tweede raketgedeelte zal moi-genochtend
worden losgemaakt, waarna gepoogd zal
worden de ruimte-cabine in de lucht op
te vangen, wanneer deze de terugreis naar
de aarde is aangevangen. Indien de ruim
tecabine niet zou worden opgevangen, zal
zij in de omgeving van Hawaï in zee stor
ten. Na de zeventiende omwenteling zal
de ruimtecabine worden uitgeworpen.
Tot op heden is de Amerikaanse lucht
macht er in geslaagd twee ruimtecabines,
die van „Ontdekker XII en XIV", op te
vangen. De Russen hebben tot op heden
eenmaal een deel van een ruimtevaartuig
geborgen.
Vólgens het Amerikaanse tijdschrift
Newsweek zal eind deze maand of begin
oktober van de basis Vandenberg een at
lasraket met een gewone lading naar een
doel bij het atol Eniwetok in de Stille
Oceaan worden afgeschoten.
CAPE CANAVERAL (Florida-UPI)
Een door de Amerikaanse kernonderzee
boot „Patrick Henry" onder water afge
vuurde Polarisraket, is na boven water te
zijn gekomen teruggevallen. Het was de
eerste Polarisraket die de Patrick Henry
afvuurde. Volgens de officiële lezing van
de marine was de mislukking te wijten
aan een fout die zich ontwikkelde bij de
eerste trap.
WASHINGTON (AFP) De Japanse
premier Ikeda heeft in een boodschap aan
Eisenhower, de Amerikaanse president
uitgenodigd voor een bezoek aan Tokio,
hetzij voor het einde van Eisenhower
ambtsperiode of in elk geval op elk ge-
wens ogenblik na 20 januari.
In officiële Amerikaanse kringen is men
van oordeel, dat de kans op een bezoek van
de president in de verkiezingsperiode
uiterst gering is en dat het Amerikaanse
staatshoofd he', bezoek zal uitstellen tot na
de afloop van zijn ambtsperiode.
Vier maanden geleden hebben zich in
Japan ongeregeldheden voorgedaan die
ertoe geleid hebben, dat het voorgenomen
bezoek van Eisenhower aan Japan, tijdens
zijn reis door het Verre Oosten, afgelast
moest worden.
(Reuter) De Japanse minister van Bui
tenlandse Zaken Zentaro Kosaka, en zijn
Amerikaanse ambtgenoot Herter hebben
volgens een gemeenschappelijk communi
qué besloten, met het oog op de belangrijk
heid van wederzijds begrip en ter bevorde
ring van de Amerikaans-Japanse vriend
schap, verdere contacten en uitwisselingen
op economisch, cultureel en wetenschap
pelijk gebied tussen de twee landen aan te
moedigen.
Beide ministers zijn het eens over de be
langrijkheid var. het handhaven van nau
we samenwerking tussen de twee landen
binnen het bestek van hun nieuwe verdrag
van wederzijdse samenwerking en veilig
heid
Verwachting tot morgenavond:
Half tot zwaar bewolkt met
enige regen en iets lagere tem
peraturen. Matige tot krachtige
wind tussen zuid en west.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Oceaanfront brengt morgen
enige regen en veel bewolking.
Matige tot krachtig toenemende
zuidwestelijke wind. Tempera
tuur in de middag 17 tot 18 gr. C.
Zeewater 17 gr. G. Vooruitzich
ten: minder fraai strandweer
door toenemende depressie-ac
tiviteit.
Tot 1 oktober zal de voetbaltoto nog draaien, maar wat er daarna ge
beurt is volkomen onzeker omdat de Eerste Kamer gisteravond met 36
tegen 33 stemmen de wettelijke regeling van de voetbaltoto heeft verwor
pen. Tegen stemden alle leden van de P.v.d.A., V.V.D., C.P.N., S.G.P.
en vier leden van de A.R. Vóór stemden alle leden van de K.V.P. en de
C.H.U. en twee leden van de A.R. (prof Diepenhorst en de heer Schipper).
In de Tweede Kamer, die de toto met 76 tegen 68 stemmen had goedgekeurd,
had de grootst mogelijke meerderheid van de V.V.D.-fractie voor gestemd,
maar in de Eerste Kamer wilden de V.V.D.'ers gisteren niet aanvaarden
dat een compromis, dat de meerderheid van het volk eigenlijk niet wil,
in een wet wordt vastgelegd, terwijl de ontwikkeling van de toto nog
gaande is. Volgens uitlatingen van minister Beerman (Justitie) is nu een
gespannen politieke situatie ontstaan, die in het uiterste geval zou kunnen
leiden tot de vorming van 'n kabinet van 'n geheel nieuwe politieke samen
stelling of althans tot een reconstructie van het thans nog zittende kabinet.
Maar de mogelijkheid is ook niet uitgesloten, dat de beslissing van de
Eerste Kamer geen politieke consequenties heeft en dat de toto krachtens
vergunning wordt voortgezet, maar met andere voorwaarden en in ieder
geval zonder geldprijzen maar met goederen als prijzen. Er bestond grote
belangstelling voor de vergadering van de senaat. Het debat was weinig
boeiend omdat er over de toto niets nieuw meer is te zeggen, maar in politiek
opzicht kreeg het publiek tenslotte het volle pond.
Een compromis als politiek beleid zou
de V.V.D.-fractie wel willen aanvaarden,
had de heer Van R i e 1 verklaard. Maar
diens fractie wilde niet aanvaarden dat
een toto-compromis, dat een meerderheid
van het volk eigenlijk niet wil, in een wet
wordt vastgelegd, terwijl de ontwikkeling
nog gaande is.
Ter vermijding van een „gespannen po-
liitieke situatie" (kabinetscrisis), die mi
nister Beerman in uitzicht had gesteld bij
verwerping van het wetsartikel vroeg de
heer Van Riel van dc minister een voorstel
te doen tot voortzetting van de voetbal
toto op grond van een vergunningenbeleid,
dat de minister en zijn protestants-chris
telijke ambtgenoten voor hun geweten zou
den kunnen verantwoorden. Dan zou een
soepele aanpassing mogelijk zijn bij de
ontwikkeling op basis van compromissen
in het kabinet. Het zou ook mogelijk zijn
de hoofdprijs niet in de wet te vermel
den, maar vast te stellen bij algemene
maatregel van bestuur, dus volgens een
besluit van de ministerraad.
Nadeel niet gebleken
De V.V.D.-fractie wilde niet ontkennen
dat de toto gevaar kan opleveren voor
het Nederlandse volk, maar het bewijs
daarvan is niet geleverd, zei de heer Van
Riel. Pas wanneer nadelen mochten blij
ken moet men ingrijpen. Vergelijkingen
met Engeland en Canada zeggen niets. De
inslag van het Nederlandse volk is op
grond van andere tradities degelijker.
Veertig jaar geleden hadden de Gerefor
meerden en orthodoxe protestanten be
zwaar tegen de sfeer van het kaartspel,
ook als er niet om geld werd gespeeld.
Dat is een voorbije tijd, zei de heer Van
Riel. Er dreigen thans ergere dingen,
zoals de totale erotisering van de wester
se maatschappij. De strijd tegen de toto
is zinloos als daardoor andere gevaren
ontstaan. Men kan het kansspel niet be
strijden met wetten, maar door er ande
re positieve prikkels voor in de plaats te
stollen, aldus de V.V.D.-woordvoerder.
De woordvoerder van de K.V.P.de heer
Matser, concludeerde dat het compro
mis, de beperking van de hoofdprijs tot
50.000 gulden, begrip heeft gevonden in de
kring van de geïnteresseerden. Een ka
binetscrisis wilde zijn fractie niet riske
ren. Daarom zou de gehele fractie het
wetsontwerp krachtig steunen.
Ook de gehele Christelijk-Historische
fractie zou voor het wetsontwerp stem
men, verklaarde de heer Vixseboxse.
De overheid heeft volgens hem de taak
de zedelijke orde te beschermen. Het com
promis vond hij redelijk. Het aftreden van
de minister zou de heer Vixseboxse een
ramp vinden, omdat men dan een goed
willend kabinet naar huis zou sturen om
er waarschijnlijk een slechter voor terug
te krijgen.
Grapje op nrof. De Quay
De Anti-Revolutionaire spreker prof.
Diepenhorst, zei dat de aanneming
of verwerping van het wetsontwerp mede
zou afhangen van het antwoord van de
minister. Hij maakte nog een spottende
opmerking over de filosoferende minister
president, die zo nu en dan optreedt als
waarnemend minister van Buitenlandse
Zaken. „Waarom is hij niet liever waar
nemend minister van maatschappelijk
werk?" vroeg de heer Diepenhorst. „Dan
zal hij de exotische cocktailparty's kun
nen terugbrengen tot de simpelheid van
Brabantse koffietafels".
De heer Van der Waerden
(P.v.d.A.) stelde vast dat alle partijen
prijs stellen op een wettelijke regeling
van de voetbaltóto, maar niet op de ma
nier die het kabinet heeft voorgesteld.
Na 1 oktober niet meer?
In zijn antwoord verklaarde minister
Beerman dat de regeling van de toto
niet kan worden overgelaten aan het be
leid van het kabinet omdat het een om
streden kwestie is. Juist dan stelt ieder
een prijs op een wettelijke regeling, opdat
men weet waar men aan toe is. Het ver
gunningenbeleid met geldprijzen kan niet
worden voortgezet na 1 oktober, omdat
het in strijd is met de Loterijwet. De heer
Van Riel erkende bij de repliek dat geld
prijzen in strijd zijn met de wet. Maar
iedereen weet dat de organisators van een
loterij hun medewerking verlenen, als bij
voorbeeld de prijs uit een aantal ossen be
staat, deze ossen te verkopen en clus om
te zetten in geld.
Minister Beerman zei dan ook na af
loop van de Kamerzitting schertsend, dat
er veewagens zullen moeten komen om de
politieke situatie op te helderen. Over de
consequenties van de politieke situatie kon
hij nog niets zeggen. Voor zichzelf had hij
nog niets beslist. Hij wilde eerst de situa
tie in het kabinet bespreken. In het Ka
merdebat had de minister triomfantelijk
geconstateerd dat de sombere voorspel
lingen over de toto met een beperkte
hoofdprijs niet waren uitgekomen. Het
aantal deelnemers aan de toto is in tegen
deel groter geworden. Dat vergroot de ge
varen waarvoor men in christelijke kring
bevreesd is.
De P.v.d.A. was naar de mening van
de minister het meest verdeeld over de
toto. Het protestants-christelijke deel is
gekant tegen de toto en de oude socialisten
zijn tegen een arbeidsloos inkomen. Dat al
les is echter met de mantel der oppositie
liefde bedekt. De huidige onwettige situ
atie noemde de minister in hoge mate on
bevredigend. Het is uitgesloten dat dit
kabinet bij verwerping van het huidige
voorstel komt met een ruimere regeling.
Nu de beperkte toto blijkt te voldoen, moet
men het kabinet niet onnodig dwars zit
ten. Men moet bedenken dat het kabinel
rekening moet houden met wat er leeft
in alle kringen van de bevolking.
Vergeefs beroep
De minister erkende, dat de toto wortel
geschoten heeft in het Nederlandse volk.
Een toto aanvaarden is iets anders dan
een toto invoeren. De toto dient wettelijk
geregeld te worden en dan mag van al
le partijen worden gevraagd, aldus minis
ter Beerman, er aan mee te werken dat
het gezag van het recht niet met voeten
wordt getreden. Ook als christen heeft
men in zijn eigen tijd te staan.
Met dit laatste beroep op de medewer
king van de Anti-revolutionairen kon de
minister de meeste leden van de A.R.-
fractie echter niet winnen voor zijn stand
punt.
Twee leden van de P.v.d.A., mej. Tjeenk
Willink en mr. De Niet, van wie men had
kunnen verwachten dat zij een stem zou
den uitbrengen die afweek van die van
de meerderheid van de socialistische frac
tie, verklaarden toch tegen te zullen stem
men, al had mej. Tjeenk Willink het rap
port aan de regering onderschreven van
de commissie-Wiarda met een beperking
van de hoofdprijs tot 50.000 gulden.
De politiek heeft bij het uitbrengen van
de stemmen echter de doorslag gegeven.
pos,
Weerrapporten 1, 2
Uit het binnenland. 2, 4
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws 3, 4
Kunst 4
Agenda van IJ mond en Haarlem 5
Langs sluizen en havens5
Uit stad. en omgeving 5, G
In de Vishal en op zee6
Feuilleton 7
Horen en Zien 7
Beeldverhalen 7
Economisch nieuws9
Beurs 9
Scheepsberichten 9
Sport 11
Dit nummer bestaat uit
twaalf pagina's
Advertentie
BARTEUORLSTR HAARLEM ;.J£L* 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAfcT JEL,223596
WOLLEN TWEEDJASSEN
Koningin Juliana, Prins Bernhard en
de Prinsessen Beatrix en Irene hebben
zich, na de Olympische Spelen, naar
Porte Ercole begeven. Bij Porte Ecole,
ongeveer 150 km. ten Noordwesten van
Rome, bevindt zich het nieuwe vakan
tiehuis van de koninklijke familie. De
villa, die door architect Don Franceso
John Andrews Holmes:
Voor het hart is geen enkele oefening
beter dan te bukken en anderen naar
boven te halen.
(Van onze parlementaire redacteur)
Het heeft er veel van of minister Beer
man als grote overwinnaar uit het
toto-debat is gekomen, want lachend
schudt hij de handen der senatoren. De
leden van de Eerste Kamer houden
zich echter aan een goede gewoonte om
na afloop van een debal over een wets
ontwerp persoonlijk de minister bij
het naar huis gaan de hand te reiken.
En waarom zou de minister niet lachen,
al is het dan niet in zijn vuistje
De Italiaanse atleten, die op de Olympi
sche Spelen in Rome een of meer medailles
hebben gewonnen, zullen worden onder
scheiden met de orde van „verdienste van
de republiek". Deze beslissing werd be
kendgemaakt na afloop van de vergadering
van de ministerraad, die dinsdagavond in
Rome is gehouden.
Zoals bekend hebben de Italianen in
Rome dertien gouden, tien zilveren en der
tien bronzen medailles veroverd.
Advertentie
DURBAN (UPI) Het hoofd van de
anglicaanse gemeenschap in Zuid-Afrika
de aartsbisschop van Kaapstad, dr. De
Blank heeft de deportatie van de an
glicaanse bisschop van Johannesburg, dr.
Reeves, bestempeld als een „ongelooflijke
godsdienstvervolging".
De aartsbisschop waarschuwde een ge
hoor van vierduizend anglicanen in het
stadhuis van Durban dat wat in Johan
nesburg is geschied ook in Natal zou kun
nen gebeuren.
Conferentie verplaatst
Hij deelde mede dat hij een telegram
had gezonden naar Genève, met de me
dedeling dat de bijzondere conferentie van
de Wereldraad van Kerken, die in decem
ber in Johannesburg zou worden gehou
den, niet langer in Zuid-Afrika belegd kon
worden. De conferentie zal ergens dicht
bij Zuid-Afrika worden gehouden, aldus
dr. De Blank, waar bisschop Reeves en
niet-blanke geestelijken de vrijheid heb
ben eveneens te komen. Hij zei voorts dat
zondag vele kerkklokken gedurende een
uur zullen luiden en de kerkvlaggen half
stok zullen hangen als een teken van rouw.
Geen idee
LONDEN (UPI) Dr. Reeves, is na
zijn uitwijzing uit Zuid-Afrika te Londen
aangekomen, waar hij verklaarde, dat
Zuid-Afrika volgens zijn ervaring „op een
politiestaat lijkt." De anglicaanse bis
schop van Johannesburg zei geen idee te
hebben waarom hij binnen 48 uur na zijn
ballingschap van vijf maanden was uitge
wezen. „Ik heb me altijd buiten de par
tij-politiek gehouden," zo zei hij. Op de
vraag of zijn uitwijzing iets te maken had
met het incident te Sharpville waarbij 72
Afrikanen gedood werden, verklaarde dr.
Reeves te vermoeden dat men tegen hem
was „omdat ik de andere kant van het
verhaal, een andere lezing dan die van de
politie, liet vertellen." Dr. Reeves be
klaagde zich erover, dat kolonel Spengler,
de officier van de Zuidafrikaanse veilig
heidsdienst die hem aanhield, zijn belofte
dat Reeves zijn advocaten zou mogen
spreken, niet was nagekomen. De bisschop
hoopt naar Zuid-Afrika terug te keren en
voegde eraan toe: „Ik zei tegen kolonel
Spengler aan aartsbisschop Makarios te
denken."
Dr. Reeves deelde mede, een telegram
uit Zuid-Afrika gekregen te hebben waar
in stond dat zijn advocaten verklaarden
dat zijn „snelle uitwijzing duidelijk een on
rechtmatige daad was".
STOCKHOLM (UPI) De Zweedse
geograaf Olof Tandberg heeft geen visum
gekregen voor Zuid-Afrika, hoewel hij eer
der een stipendium had gekregen van de
universiteit van Durban om een studie over
de Indische bevolking in Zuid-Afrika af te
maken.
Naar verluidt zou de reden voor deze
weigering gelegen zijn in het feit, dat
Tandberg na een vorig bezoek aan Zuid-
Afrika artikelen tegen de apartheid in
Zweedse bladen had geschreven.
In 1956 had hij als lid van een studen
tendelegatie Zuid-Afrika bezocht wegens
het sluiten van de Zuidafrikaanse univer
siteit voor niet-blanken.
Borghese is gebouwd, ligt tussen de
rotsen aan de Tyrrheense Zee. Het
witte landhuis is in Spaanse stijl op
getrokken.
KENNEMERLAAN 5 (bij de brug)
