Steeds meer aandacht voor hekvissen
in de zeevisserijkringen
ZON EN REGEN OP KLEURIGE PRINSJESDAG
Ontwikkeling gaat nu snel
Wonen en werken
in stad en land
Voor gemeentepolitie
18 miljoen meer
L0ENDERSL00T
Ruimtecapsule uit de
Stille Oceaan gevist
WOENSDAG 21 SEPTEMBER 1960
9
Vermande Zonen
P. Waardenburg gaat
met pensioen
Auto over de kop
geslagen
GISPEN MEUBELEN
SCHEPPEN IN UW
KANTOOR EEN
SFEER VAN STIJL
EFFICIENCY EN
SOLIDITEIT DIE
INDRUK MAAKT
OP UW BEZOEKERS
UW PERSONEEL
BINDT EN HET
WERK STIMULEERT
Aanvaring bij de Hoek
Advertentie
GISPEN MEUBELEN BIJ:
Frogerstr. 47 - IJmuiden
In Alkmaar is dinsdagmiddag, uitgaande
van de stichting Alkmaar Agrarisch Cen
trum, een grote tentoonstelling geopend
onder de titel „Wonen en werken in stad
en land". De tentoonstelling wil laten zien
hoe er tegenwoordig op het platteland ge
werkt wordt en gewoond. Opmerkelijk is,
dat er tegenwoordig maar weinig ver
schil is tussen het woongerief in de grote
stad en ten plattelande. Dat loont op dui
delijke wijze een modelwoning naar een
ontwerp van de architecte mevrouw Licht-
Lanklema.
Maar feitelijk laten alleen de model
woning en de modelboerderij iets van stad
en platteland zien. Dit is een bezwaar., al
moet worden opgemerkt dat het de eerste
keer is dat de stichting een tentoonstelling
houdt. De opzet is dus als een experiment
te beschouwen.
Natuurlijk zijn groothandelaren en mid
denstanders op de tentoonstelling aanwezig
met honderd en een artikelen. Een be
langrijke stand laat de veiligheid op het
platteland zien. Arbeidsinspectie en veilig
heidsdienst demonstreren met foto's welke
fouten er over het algemeen worden ge
maakt. Zoals het eten van brood uit de
hand, nadat men met giftige bestrijdings
middelen de gewassen heeft bespoten. Een
papiertje om het brood is de oplossing.
De modelwoning is zeer modern van op
zet, met ruime kamers, waarvan de woon
kamer op praktische wijze in verbinding
staat met de keuken. De modelboerderij
laat een deel van een stal zien, waar met
melkmachines wordt gewerkt.
De tentooonstelling is donderdagmiddag
officieel geopend door de burgemeester van
Alkmaar, mr. H. J. Wytema. De tentoon
stelling is er tot en met zaterdag. Er is
elke avond amusement, dat door bekende
radio-artiesten wordt verzorgd.
De directeur van de gemeentelijke dienst
voor sociale zaken in IJmuiden, de
heer P. Waardenburg, gaat per 1 januari
met pensioen. De heer Waardenburg heeft
B. en W. hierom verzocht in verband met
het bereiken van de pensioengerechtigde
leeftijd. B. en W. stellen de raad van Vel-
sen voor het ontslag eervol te verlenen
onder dankbetuiging voor de door hem in
zijn hoedanigheid van directeur van sociale
zaken aan de gemeente bewezen diensten.
Advertentie
GISPEN MEUBELEN BIJ:
f AIM C. DINGLER N.V.
fa™ f Breestraat 52 - Beverwijk E
m r^l I Tel. 5005 (02510) g
Vannacht omstreeks half een is een per
sonenauto, bestuurd door een zesenveertig
jarige IJmuidenaar, op de Stationsweg te
Velsen-Zuid over de kop geslagen. De
juiste toedracht is niet bekend. Toen de
politie op de plaats des onheils was aan
gekomen, was evenwel de auto nergens
meer te vinden. Een stille getuige was
slechts een deurknop. De politie ging daar
op zoeken en vond de automobilist en zijn
auto op de Orionweg. De man werd mee
genomen naar het bureau, waar bij hem
de bloedproef werd genomen. Hij bleek
onder de invloed van sterkedrank te zijn.
De man heeft in zijn eentje de auto weer
op de wielen gezet.
Advertentie
Hoefgetrappel van de acht prachtige
paarden voor de gouden koets klonk al in
de verte toen plotseling de zon doorbrak
en een teer licht wierp op de roestig brui
ne herfsttooi van de bomen voor het pa
leis aan het Lange Voorhout in Den Haag.
Het kleurig schouwspel voor het paleis
kreeg daarmee precies op tijd de glans
die het luisterrijk maakte.
Bevelen schalden over het oude plein
toen de deuren van het paleis wijd open
zwaaiden en de Koningin en Prins Bern-
hard in gezelschap van de prinsessen Bea
trix en Irene naar buiten kwamen om
in de gouden koets plaats te nemen. Het
Wilhelmus klonk. De koninklijke standaard
op het dak van het paleis werd gestre
ken. De rijtoer, voorafgaande aan de
plechtige opening van de Staten-Generaal,
was begonnen. In de koets wuifden de
prinsessen opgetogen naar het publiek.
In de met dahlia's, chrysanten en gla
diolen getooide Ridderzaal verliep het
hoogtepunt van Prinsjesdag volgens het
bekende protocol. De leden van de Staten-
Generaal, van het kabinet, van de Raad
van State, ambassadeurs en gezanten in
groot tenue alsmede verdere genodigden
de Koningin, de Prins en de Prinsessen
traden binnen. De aanwezigen volgden
aandachtig het schouwspel van de waar
dig schrijdende, goudgetreste leden van de
hofhouding en van de commissie van in-
en uitgeleide, die de koninklijke familie
naar troon en zetels begeleidde.
Gedurende de ongeveer een kwartier
durende troonrede had men volop gelegen
heid de prachtige toiletten van Koningin
en Prinsessen te bewonderen.
Enthousiast stormde even na twee uur
jong en oud op het Lange Voorhout naar
het paleis na terugkeer van de stoet. De
Koningin, de Prins en de oudste twee prin
sessen betraden het paleis om direct
daarna al weer op het balkon te verschij
nen. Stralend nam daar de koninklijke fa
milie de spontane hulde van de samenge
stroomde menigte in ontvangst. Zelfs van
de daken van de huizen op het Lange
Voorhout vlak naast het paleis werd ge
juicht.
Prins Bernhard ontdekte tussen het pu
bliek blijkbaar vrienden. Dat viel tenmins
te op te maken uit de wijze waarop hij
soms geamuseerd naar het plein wees.
Maar juist deze gebaren gaven aan deze
huldiging een uitermate hartelijk karak
ter, waaruit elke stijfheid verdwenen was.
Onder het publiek kon men van velen ho
ren dat Prinsjesdag 1960 op hen een bui
tengewone indruk heeft gemaakt. Niet al
leen door de schittering van de gouden
koets en de ceremoniële tenuen en het
glanzende koper van de kapels, maar ook
door de soepelheid waarmee de rijtoer
was georganiseerd.
„Ik vind de tuin werkelijk prachtig", zei
koningin Juliana op het huis ten Bosch,
nadat ze even tevoren van het bordes
was teruggekeerd. Ze had daar, in gezel
schap van Prins Bernhard het geschenk
van het Nederlandse volk ter gelegenheid
van het koperen huwelijksfeest in 1949 in
ogenschouw genomen: de aanleg van het
park rond het huis ten Bosch. Elf jaar
geleden is daartoe het initiatief genomen.
Op deze Prinsjesdag had de symbolische
overhandiging plaats door een comité on
der voorzitterschap van mr. K. P. van de
Mandele.
Toen 's middags de rijtoer door vlag
gend Den Haag zou beginnen, regende het.
Het koninklijk gezin prefereerde echter
toch de open calèches en ofschoon het
allengs harder begon te regenen, zijn die
open gebleven tot de terugkomst op het
huis Ten Bosch toe.
Vele medelijdende ach's en oh's klonken
uit het publiek, toen men zag dat Koningin
en Prins zelfs door geen paraplu
beschermd werden tegen het neerstromen
de hemelwater. De vier prinsessen, in het
volgende rijtuig, hadden met jeugdig rea
lisme hun paraplu's opgestoken om zich
tenminste enigszins tegen de regen te
beschermen.
Warm ingepakt wachtten tientalle pa
tiënten voor het ziekenhuis Zuidwal op
wat voor hen het hoogtepunt van Prinsjes
dag is geworden: het bezoek van Koningin,
Prins en Prinsessen. De bedden waren
versierd met oranje strikken en rood-wit-
blauwe vlaggetjes. Ook de poliopatiëntjes
konden buiten uit hun bedjes alles goed
zien.
Enkele minuten hield de stoet stil, vlak
voor de bedden. Een door de patiënten
gemaakt mozaiek werd aangeboden en
enkele kinderen overhandigden bloemen.
Toen werden de portieren gesloten en de
ongeduldig trappelende paarden zetten
zich weer in beweging. Om vijf uur kwam
de stoet weer bij het Huis ten Bosch aan.
Advertentie
Mc. Gregorsysteem
Deze tegenstanders zijn dan ook met
systemen gekomen, waarbij twee draai-
kranen het net zouden optillen. Dit sys
teem is nog theorie gebleven, in tegen
stelling met het systeem Mc Gregor-
Unigan, waarbij een galg het net eigenlijk
juist zo behandelt als bij een zijtrawler,
maar dan op het achterschip. Hier bleek
echter weer het nadeel, dat een „shelter-
De „Universal Star"
dek", waar de vis op een beschutte plaats
kan worden verwerkt, niet kon worden
verkregen.
De bemanningsverblijven zitten in het
voorschip, de machinekamer is ook te ver
naar voren. Allemaal onderdelen, die de
„Universal Star", het prototype, nog niet
tot een volledig succes konden maken al
bleek wel, dat dit schip nog kon vissen
op momenten dat een normale trawler dit
niet meer zou kunnen.
Een hektrawler heeft nu eenmaal beslist
voordelen dankzij het feit, dat het net
achter het schip wordt bevestigd, feitelijk
natuurlijk ook de beste plaats om een ge
sleept voorwerp vast te maken. De lijnen
staan symmetrisch, de boorden van het
schip zijn nu gelijk, en het werkschema
kan ook veel eenvoudiger. Ir. J. H. Boot
formuleerde het in Oostende zo: „bij een
zijtrawler is de routing kringvormig, bij
een hektrawler lijnvormig." En vooral:
een hektrawler hoeft niet dwars te gaan
liggen bij het binnenhalen van het net.
Advertentie
VLEKVRIJ
DOOR
EN DOOR
LM ETA
Bij de raming van de uitgaven in 1961
voor de rechtspraak, totaal begroot op
42,6 miljoen, is rekening gehouden met de
voorgenomen verhoging van de vergoedin
gen aan toegevoegde raadslieden in straf-
en civiele zaken. Een ontwerp van wet tot
liquidatie van de Raad voor het Rechts
herstel zal binnen afzienbare tijd worden
ingediend.
Hektrawlers zijn schepen, die over de
achtersteven vissen. Helemaal geen nieu
we methode, want zowel in de Stille Zuid
zee als in de Middellandse Zee kent men
deze methode al van oudsher. Men haalt
dan vrijwel steeds de vangst rechtstandig
uit het water. De methode om het net
over een „slipway" aan boord te trekken
vindt men veel minder bij deze veelal zeer
kleine schepen.
Toen dan ook in de hekvisserij de strijd
om twee systemen begon, werd ook deze
hekvisserij van vroeger wel eens in de
strijd betrokken. Maar nu hangt de strijd
vraag steeds meer af van wat de praktijk
van dit moment en op onze zeeën zal
opleveren.
Slipway-systeem
De ene partij houdt het met de slipway,
waarbij evenals bij een walvisvaarder de
vangst over een schuin vlak in de achter
steven aan boord wordt getrokken. De
andere voelt meer voor systemen, waarbij
de vangst niet wordt gesleept, maar opge
trokken.
Wat zeggen de voorstanders van de slip
way? „We lopen minder risico, dat het
net scheurt, zodat we alles kwijt zijn.
Zo'n zwaar net ophijsen kan op een klein
schip, maar niet op een groot." De tegen
standers zeggen dat er een enorm be
zwaar is, namelijk, dat men geen „pakjes"
kan maken, of wel de vangst verdelen. Ze
beweren ook, dat de vorm van het achter
schip voor de weerstand van het schip niet
gunstig is. Een „spiegelhek" is pas gun
stig bij hoge snelheid.
inlichtingen wordenU gaarne verstrekt door de plaatselijke GISPEN"»-
CULEMBORG
Advertentie
GERO-specialist
De kosten van de gemeentepolitie zijn
in 1961 geraamd op 139,7 miljoen tegen
over 121,8 miljoen in 1960. Naast de kosten
van de normale uitbreiding als gevolg van
de groei der bevolking is o.m. rekening
WASHINGTON, (Reuter) De Verenig
de Staten hebben op de dag dat premier
Kroesjtsjev in New York aankwam voor
het bijwonen van de UNO-Assemblee, met
succes twee zware raketten gelanceerd
Amerikaanse functionarissen verklaarden
dat het een toevallige samenloop van om
standigheden was, dat deze proeven kort
na de aankomst van de Russische leider
werden genomen.
Een negentien meter lange viertraps-
raket van het type Argo D-8 werd door de
marine van Point Arguello in Californië
afgeschoten. Het projectiel bereikte een
hoogte van 2.065 km en een capsule van
83 pond met instrumenten kon op ruim
2.000 km afstand uit de Stille Oceaan wor
den opgevist. De instrumenten moesten
gegevens registreren betreffende het stra
lingsgevaar, waarmee men te maken krijgt
bij bemande ruimtevluchten. Met behulp
van deze instrumenten zou een mens vei
lig door de stralingsgordels kunnen komen
die om de aarde lopen. De capsule die be
vestigd was aan een parachute, viel in zee
37 minuten na de lancering.
Een Atlasraket, afgeschoten van de ba
sis Cape Canaveral, legde in 55 minuten
een afstand van 14.400 km af naar een doel
op 1.600 km bij Prince Edwardeiland ten
zuidoosten van Kaapstad. Hierdoor werd 't
record geëvenaard dat op 20 mei door een
dergelijke raket werd gevestigd.
De uitgaven voor gevangeniswezen, kin
derbescherming, psychopatenzorg en re
classering zijn met 10,6 miljoen geste
gen tot 116,2 miljoen.
Door toekenning van bouwsubsidie wor
den verbetering en uitbreiding van par
ticuliere tehuizen voor kinderbescherming
bevorderd. Ook voor de subsidiëring van
reclasseringsverenigingen moet aanzienlijk
meer worden uitgetrokken, o.a. als gevolg
van de personeelsuitbreiding in verband
met de toenemende vraag naar voorlich-
Gisteravond omstreeks acht uur is de
927 ton metende Poolse kustvaarder „Li-
wiec" bij het uitvaren naar zee ter hoogte
van de zuiderpier in Hoek van Holland in
aanvaring gekomen met een andere kust
vaarder.
Na de melding hiervan is de reddingboot
„Koningin Wilhelmina" uitgevaren. Deze
behoefte echter geen assistentie te ver
lenen. De „Liwiec" is de Nieuwe Waterweg
weer opgevaren. De aangevaren kustvaar
der heeft zijn reis voortgezet.
Advertentie
GISPEN MEUBELEN BIJ:
O. Th. OantMma
Zijlstraat 90 - Tel. 11526
LANGE NIEUWSTRAAT 433 - 435
gehouden met een verhoging van de norm
vergoeding voor materiële uitgaven en
met een aanzienlijk hoger bedrag voor uit
keringen ingevolgde de zogenoemde hard
heidsclausule van het Besluit Politiekos
ten 1950.
De scheepsbouwer Boot in Alphen aan
de Rijn heeft nu een schip ontworpen, dat
vele bezwaren opheft, die vaak aan kleine
hektrawlers zullen kleven, omdat het ach
terdek voor een slipway te kort is, zodat
men tot nu toe dacht, dat een slipway al
leen bij schepen van 50,60 meter mogelijk
was. Hij heeft de winch voor aan stuur
boord geplaatst en kan zodoende toch het
hele net aan dek trekken. Ongeveer het
zelfde idee is ook door een Franse firma
in Bergen gedemonstreerd.
De opbouw is dus niet symmetrisch,
maar er is een veel groter voordeel voor
teruggekomen. De heer Boot zweert nu
eenmaal bij het slipwaysysteem, omdat
men dan het hele net op dek kan zien.
Bij zijn ontwerpen (hij heeft er een voor
een trawler van 45 meter en een voor
een trawler van 30 meter) zit de machine
kamer veel verder naar achteren dan bij
de Universal Star. De bemanningsverblij
ven zijn midscheeps. Alleen bij de trawler
van 30 meter is de asymmetrische opbouw
gebruikt.
Ir. Minnee en ir. De Vos hebben een
ontwerp voor een hektrawler type Uni
versal Star, waarin ook machinekamer
en bemanningsverblijven respectievelijk
voorin en midscheeps zijn aangebracht.
Daardoor kan de hektrawler van deze
ingenieurs een shelterdeck krijgen. Er
zullen er binnenkort waarschijnlijk vijf
van worden gebouwd.
Bij „De Dageraad", Woubrugge
De ontwikkeling van hektrawlers zal nog
wel worden gestimuleerd door pelagisch
trawlen, dat nu ook ijverig wordt bestu
deerd en door vangstverwerking aan boord.
Binnenkort komt de eerste onmiddellijke
kennismaking met Nederlandse hekvisse
rij. Want het ziet er naar uit, dat de
IJmuidense „Maria Elizabeth" omstreeks
half oktober aan het werk zal kunnen gaan.
Dit is een slipway-hektrawler met shelter
deck. Het zal belangrijk zijn de gedragin
gen van dit schip nauwkeurig te bestude
ren. Maar dit zal ook heus wel gebeuren.
Want „hektrawlers" is op het ogenblik nu
eenmaal het toverwoord.
Het woord „hektrawler" is momenteel wel een van de meest gebruikte woorden
in de zeevisserij. De discussie er over is al jaren aan de gang en ook op de studie
dagen in Oostende is, zowel tijdens de discussies als in de wandelgangen, veel
over dit nieuwe scheepstype gesproken. Door verscheidene gegevens bij elkaar
op te tellen kan men tot de conclusie komen, dat er over twee jaar wel eens negen
of tien van deze nieuwe schepen in de vaart zouden kunnen zijn. Het betreft dan
nog steeds trawlers, die geen fabrieksschip zullen zijn. Men is in Nederland
geneigd om niet twee dingen door elkaar te halen.
Een van de grootste moeilijkheden met de eerste hektrawler, de Engelse „Fairfree"
was juist, dat het ook een fabrieksschip was. Men kon dus vrijwel niet zeggen, of!
bepaalde onvolmaaktheden nu te wijten waren aan het hek of aan het fabrieks-
karakter van het schip.
