Afrikaanders wensen een
onafhankelijke republiek
HET WEER
V.S. geven Indonesië niet
meer militaire hulp
Patisserie Dekkers
HAZENBERG
MORRIS êeforeijouêuij!
Rechts antwoord-manifest aan
Sartre en „Nouvelle Vague"
Gunstige referendum-uitslag voor
nazaten der Boerenstrijders
J. N. TROMP
Indonesiërs verspreidden vals gerucht
Nederlander met
pokken in Londen
opgenomen
Drie vrouwen bezwijmd
in kapsalon
Vergunning voor
toto is er
Geen oplossing voor gewetensvragen
van Franse dienstplichtige jeugd
VRIJDAG 7 OKTOBER 1960
45e JAARGANG NUMMER 284
Society-socialisten
Iets koeler
ROOMBOTER
KALFSVLEESCROQUETTEN
„BOUWPAKKETTEN" o.a.
in de etalages
van Vogelzang
maar 22.50
W at er snood in Frankrijk
Alarm in Engeland
Bed wel mend parfu m f
Het woord is aan
in de krant van heden:
Sir Aboebakar Belawa
premier van Nigeria
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR V E L S E N - IJ M UID E N, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
JOHANNESBURG (Zuid-Afrika) (AFP-Reuler) De Zuidafrikaanse Nationale
Party van premier Verwoerd heeft in het referendum over de vraag of Zuid-Afrika
een republiek moet worden de overwinning behaald. Volgens het onofficiële resultaat
van de woensdag gehouden stemming, waaraan alleen de ongeveer 1.800.000 blanke
kiesgerechtigden mochten deelnemen, spraken 850.724 kiezers zich uit voor de repu
bliek. Een aantal van 774.607 kiezers gaf te kennen, dat het de huidige toestand, waar-
In Koningin Elizabeth van Engeland als staatshoofd wordt erkend, bestendigd wil
zien. De voorstanders van een republiek kregen dus een meerderheid van 76.117
stemmen.
Thans zal de Zuidafrikaanse regering
moeten beslissen, of zij de republiek zal
laten uitroepen door het parlement. Pre
mier Verwoerd zou vanavond een radio
rede houden. Men verwacht dat hij dan
zijn verdere plannen bekend zal maken.
Vóór het referendum had de eerste mi
nister meegedeeld, dat de regering in ja
nuari voorstellen zal doen om de weg
naar een republiek te effenen. Het zou
volgens hem echter nog wel tot het eind
van het volgend jaar kunnen duren, voor
dat een besluit ten uitvoer wordt gelegd.
De Nationale Partij, die vrijwel alle
Afrikaanders Afrikaanssprekenden van
Boerenafkomst achter zich heeft, had
als haar voornaamste tegenstandster de
Verenigde Partij, die in meerderheid be
staat uit personen van Britse afkomst.
Deze partij is tegen het uitroepen van de
republiek uit vrees, dat Zuid-Afrika buiten
het Britse Gemenebest komt te staan.
Het feit dat alleen blanken stemrecht,
hadden, heeft de Britse Liberale Partij
doen opmerken dat het referendum door
Groot Brittannië en het Gemenebest niet
kan worden erkend als een uiting van de
volkswil. „Vele miljoenen onderdanen van
Koningin Elizabeth", aldus een verklaring
van het partijbestuur, zijn niet in de ge
legenheid gesteld hun mening kenbaar te
maken".
Het Labourcongres in de Engelse bad
plaats Scarborough, waar partijleider
Gaitskell eergisteren voor de leeuwen
werd geworpen en gisteren aan de
leeuwen werd ontruktis ook een so
ciety aangelegenheid. Buiten de poli
tieke arena troffen de afgevaardigden
elkaar in de danszaal, waar Hugh
Gaitskell werd gefotografeerd met zijn
medeparlementslid miss Alice Bacon.
Verwachting tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met
hier en daar enkele buien en in
de nacht en ochtend op enkele
plaatsen mist. Iets lagere mid-
dagtemperaturen. Matige tot
zwakke veranderlijke wind.
Volledige weerrapport.en op pagina twee
De uitslag van het referendum beteken
de een groot succes voor het „elektronisch
brein", dat werd gebruikt door professor
Bleksley van de universiteit van Witwa-
tersrand. Op grond van de eerste uitsla
gen had dit apparaat 24 uur voox-dat de
vooi-lopige einduitslag bekend werd ge
maakt, voorspeld dat de republikeinsge-
zinden een meerderheid van 75.000 stem
men zouden behalen.
Advertentie
ONS SUCCES
PLANETENWEG 4 - TELEFOON 4008
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Het bericht over een
bespoediging en uitbreiding van de Ameri
kaanse wapenleveranties aan Indonesië is
onwaar gebleken. De militaire hulpverle
ning aan Indonesië gaat gewoon door,
maar dat is geen opzienbarend nieuws.
Nadat het bericht over extra leveran
ties, dat uit Indonesische bron afkomstig
was, bekend was geworden, hebben de
Nederlandse vertegenwoordigers in de
Verenigde Staten informaties bij het State
Department ingewonnen. Officieel werd
van Amerikaanse zijde aan minister Luns
meegedeeld, dat de geruchten over grote
re en snellere wapenleveranties van alle
grond ontbloot was. De New York Times
had gemeld, dat generaal Nasoetion con
crete toezeggingen had gekregen, toen hij
onlangs op het Pentagon besprekingen had
gevoerd.
Het is juist dat Nasoetion bij die gele
genheid de wens te kennen heeft gegeven
de vloot uit te breiden, doch van deze en
andere wensen is alleen maar kennis ge
nomen. Beloften zijn niet gedaan. In de
New York Times werd gesproken over een
mogelijke levering van enkele landings-
vaartuigen. Indien Indonesië die kx-ijgt,
zou dit dus geen extraatje zijn, doch die
militaire steun zou ingepast, moeten wor
den in de noi-male hulpverlening. Deskun
digen zijn van oordeel, dat dei-gelijke
schepen geen bedreiging vormen voor
Nieuw-Guinea.
Men mag zich afvragen wat de Indo
nesiërs beoogden toen zij deze onware be
richten vex-spreidden. Het waarschijnlijk
ste is dat zij een propaganda-effect heb
ben nagestreefd, erop rekenend dat dooi*-
gaans zulk een onwaar relaas meer indruk
maakt dan de ontkenning, die later volgt.
Geen gesprek
President Soekarno heeft voor zijn ver
trek naar Indonesië in antwoord op een
vraag van een verslaggever gezegd dat
hij niet bereid is de minister-president van
Nedexdand te ontmoeten. De verslaggever
vroeg dit in het licht van de pogingen van
Soekax-no en vier andere neuti-ale leiders
om Eisenhower en Kroesjtsjev met elkaar
te doen spi-eken.
Soekarno die verslaggevers te woox-d
stond na een onderhoud met Eisenhower,
zei dat hij en de Amerikaanse president
niet over de kwestie van het westelijke
deel van Nieuw Guinea hebben gesproken.
Eisenhowers verklaring waarom hij
Kx-oesjtsjev niet wil ontmoeten, had
hem een duidelijker beeld gegeven van de
toestand maar toch blijft hij van ooi-deel
dat de twee bij elkaar moeten komen.
Later bi-acht Soekarno een bezoek aan
Kroesjtsjev, met wie hii ook een veertig-
minuten van gedachten wisselde.
K.L.M.-pleidooi
Minister Luns, die voox-dat hij naar de
Assemblee kwam eerst vijf dagen bespre
kingen heeft gevoei-d te Washington, zou
vandaag opnieuw voor één dag naar
Washington terugkeren. Daarna vliegt hij
door naar de Antillen en keei-t 14 oktober
te New Yox-k tex-ug en zal daags daai-na
naar Europa doorreizen. De minister heeft
in Amerika opnieuw krachtig landings
rechten voor de K.L.M. bepleit, onder
meer bij Dillon en Herter. Bij alle top
figuren, op de px-esident na, heeft de mi
nister thans zijn K.L.M.-pleidooi afgesto
ken, maar ook andere ondex-werpen, zoals
de problemen van „de zes" en „de zeven",
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
WOLLEN TWEEDJASSEN
De Gaulle's politiek en de NAVO-belangen
kwamen bij deze gesprekken aan de oi-de.
Nederland kan, nu onze volksvertegen-
woox-diging het emancipatieplan voor
Nieuw-Guinea heeft aanvagrd, tegenover
de buitenwereld beter dan voorheen onder
strepen in welke richting ten aanzien van
Nieuw-Guinea gewex-kt wordt. Vandaar
waarschijnlijk ook, dat minister Luns in
de Assemblee wat onomwondener dan
vroeger over dit onderwerp kon spreken.
Ovei'igens blijft de vx-aag bestaan of enig
UNO-lid zal ingaan op de Nederlandse
vex-klax-ing, dat wij bereid zijn onze acties
inzake Nieuw-Guinea aan een constant on
derzoek en ooi-deel van de UNO te onder
werpen. Deskundigen in UNO-zaken zijn
van mening, dat heel moeilijk een aan-
vaai-dbare vox-m te vinden zal zijn om dit
pi-obleem te internationalisei-en.
Advertentie
DE TIJD IS AANGEBROKEN
OM WEER BANKET
BIJ DEKKERS TE KOPEN
Boterstaven ƒ1.80 per stuk
100 amandelen en 100 roomboter
DEZE ZATERDAG ALS RECLAME
MOORKOPPEN
van 32 voor26 ct
rijk gevuld met slagroom
CENTRUM GALERIJ - TEL. 4302
Advertentie
■k Hangend schrijfbureau 54.50
„DE HOUTHAL"
HOUT - TRIPLEX en BOARD
KENNEMERLAAN 159 - TELEFOON 7770
Advertentie
Van heden af weer
HEERLIJKE ROOMBORSTPLAAT
Advertentie
...'n TWINSET PULL
OVER met lange
mouw, die uit Italië
komt. U kunt hem
kiezen uit twaalf mo
derne kleuren - hetzij
in uni, hetzij in tweed
effect gebreid. U bent
er apart mee voor
Grote Houtstraat t.o. Anegang
In het zuidoostelijk deel van Frankrijk,
met name bij de Cóte d'Azur, hebben stor
men en regenval zware schade aange
richt. De telefoonverbindingen tussen Nice
en de rest van Frankrijk zijn verbroken
en de kernenergiefabriek. van Marcoule, in
het departement Gard, wordt door het
water van de sterk gestegen Ceze bedreigd.
De Rhone is bijna drie meter gestegen en
men vreest dat het water nog verder zal
stijgen.
Een groot deel van de 12.000 personen
die tengevolge van overstromingen enkele
dagen geleden uit Tvlle en Brive werden
geëvacueerd, zijn naar hun nog ten dele
onder water staande woningen terugge
keerd. Tenminste zeven personen zijn om
het leven gekomen, twee worden nog ver
mist.
In Midden Frankrijk blijft de Loire stij
gen en men vreest dat het water pas na
zaterdag zal gaan zakken. In het gebied
van Anjou is het overstromingsgevaar
groot. Het hoge waterpeil van de Loire is
voornamelijk een gevolg van de hoeveel
heden water die de Creuse aanvoert. Ove
rigens beginnen de Dordogne en de Garon
ne en de icateren in de omgeving van
Haute Vienne langzaam te zakken.
LONDEN, (UPI) Het Engelse minis
terie van gezondheid doet o.a. via radio
en tv. verwoede pogingen om de inzitten
den van een maandag uit India in Lon
den aangekomen BOAC-vliegtuig op te
sporen, omdat een Nederlands zakenman
uit Singapore die met hetzelfde toestel naar
Engeland is gekomen, woensdag met pok
ken in een Londens ziekenhuis moest wor
den opgenomen.
Het vliegtuig kwam maandagochtend om
kwart over elf uit Ceylon in Londen aan,
met 36 passagiers aan boord.
Met medewerking van de politie zoekt
het ministerie op het ogenblik naar de
mensen die sindsdien contact hebben ge
had met de Nederlander. Daaronder be
vinden zich alle passagiers van het BOAC-
vliegtuig, alsmede diverse zakenlieden
met wie de Nederlander in Londen ge
sproken heeft.
Dinsdag is de Nederlander op bezoek
geweest bij een man die in de gevangenis
van Woi-mwood Scrubs opgesloten zit. Het
ministex-ie van binnenlandse zaken heeft
daarom de sluiting van de gevangenis ge
last. Alle gevangenen en bewakers van
Wormwood Sci-ubs, alsmede alle mensen
die contact hebben gehad met de besmet
te Nederlander, woi-den met spoed gevac-
cineerd.
Nieuwe gevangenen, die naar Worm
wood Scrubs zouden gaan, werden naar
de gevangenis van Brixton gebracht. Drie
bemanningen die het BOAC-toestel van
Colombo af hebben gevlogen moeten op
de gx-ond blijven. De luchtvaax-tmaatschap-
pij heeft zelf aan de passagiers, van wie
men namen en adressen wist en die een
deel van de vlucht hebben meegemaakt
een bericht van het voorgevallene ge
stuurd.
De vx-eës van de gezondheidsautoriteiten
werd nog versterkt door de gedachte dat
een besmettelijke ziekte zich via het
straalvliegtuig over de wereld kan ver
spreiden met een snelheid van ruim 950
km. per uux-, indien men niet meteen alle
voorzorgsmaatregelen zou nemen. Het toe
stel heeft tussenlandingen gemaakt in Te-
hex-an, Istanboel en Rome. De gezond
heidsdiensten in Pex-zië, Turkije en Italië
zijn van het gebeurde op de hoogte ge
steld.
Advertentie
aJiAUL koffers
TASSEN b/oux
BARTELJORISSTR. 16 HAARLEM
Grote collectie WEEKEND-TASSEN
Drie dames zouden gisteren in on kap
salon in Posterholt (Limburg) bedwelmd
zijn geraakt door het gebruik van parfum
volgens anderen zijn ze slechts onpasselijk
geweest. Dit zou gebeurd zijn tijdens de
behandeling van het haar. De rijkspolitie
kan hangende het onderzoek geen nadere
mededelingen verstrekken, maar noemde
de geruchten over deze zaak overdreven.
J. M. B a r r i e
Wat kan „gisteren" eindeloos ver weg
lijken!
De sporttoto „model Beerman" zal met
ingang van 16 oktober kunnen draaien. De
minister van Justitie heeft de Nederlandse
Sportfederatie en het Comité Sportprijs
vragen hiertoe de vergunningen verleend.
De uitvoering van de toto wordt verzorgd
door de Stichting Nederlandse Sporttotali-
sator, die van het KNVB-apparaat gebruik
maakt. Zoals bekend zal de Beerman-toto
drie weken ten behoeve van de NSF
(sport) tegen één week ten behoeve van
de Stichting Sportprijsvragen (charitatieve
instellingen) draaien. De verdeling 3 1 is
in de zestien weken, waai-voor de vergun
ningen gelden, als volgt ondergebracht:
Voor de NSF: 16 okt., 30 okt., 6 nov.,
13 nov., 27 nov., 4 dec., 18 dec., 25 dec.,
I jan., 8 jan., 22 jan. en 29 jan. voor het
comité Sportprijsvragen: 23 okt., 20 nov.,
II dec. en 15 januari.
Vag.
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJ mond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 17
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws 3, 5
Medische verzorging 7
Uit stad en omgeving79, 11
In de Vishal en op zee9
Kunst 13
Uitgaan in Haarlem15
Feuilleton 19
Horen en Zien 19
Garcia de Leon19
Beeldverhalen 19
Economisch nieuws21
Beurs 21
Effecten en Geldmarkt 21
Scheepsberichten 21
Sport 23
Dit nummer bestaat uit
vier-en-twintig pagina's
(Van onze correspondent)
PARIJS. By na tweehonderd schryvers, kunstenaars, journalisten, academici,
advocaten, medici en andere intellectuelen hebben gisteren in Parijs een manifest
gelanceerd dat als antwoord op de geruchtmakende petitie van Jean-Paul Sartre en
zyn honderdtwintig medestanders beschouwd moet worden. In de nieuwe procla
matie wordt niet alleen „het verraad der professoren" aan de kaak gesteld, maar
worden Sartre en de zijnen zelfs als leden van een „vyfde colonne" gebrandmerkt.
Voor de rest vertolkt en herhaalt het
nieuwe document de officiële stellingen
en inzichten van de regering inzake de
Algerijnse oorlog, terwijl over de nijpen
de gewetensvragen waarvoor in het bijzon
der de Franse dienstplichtige jeugd zich
in Algerije geplaatst ziet, met geen wooi-d
wordt gerept. Tot de ondertekenaars van
dit manifest behoren zeven leden van de
Académie Frangais'e, onder wie inaarschalk
Juin en tal van schx-ijvers uit rechtse en
ultx-a-rechtse kringen. Jonge auteui-s of
kunstenaax's tx-eft men onder de onderte
kenaars bijna niet aan. Men kan daai-om
wel zeggen dat de oudere gen ex-a tie met
dit manifest een repliek heeft gegeven aan
de jongere lichtingen of de „Nouvelle
Vague" die bij monde van Jean-Paul Sar-
tx*e naar aanleiding van de Algei-ijnse po
litiek, tegen de overheid had gex-evolteerd.
In deze politieke gedachtenwisseling
door middel van proclamaties met hand
tekeningen van bekende of befaamde fi
guren, heeft zich ook nog een dei'de stem
gemengd. Een groep vertegenwoordigers
van vakverenigingen en onafhankelijken,
libex-ale en linkse firugern, onder wie de
bekende Kanunnik Kir, burgemeester van
Dij on, heeft eergisteren een document ge
publiceerd. waarin wordt aangedx-ongen op
loyale ondex-handelingen met Algerijnse na
tionalisten, onderhandelingen waarbij ook
het kardinale probleem van de controle
van het toekomstige referendum ter spra
ke zou kunnen worden gebracht. Deze laat
ste groep neemt zo dus een tussenpositie
in door enerzijds, in tegenstelling met
Sartre, het kader van de grondwet niet
te willen verlaten, en anderzijds de be
rusting van het x-echtse manifest van de
hand te wijzen en daarenboven de nadruk
te leggen op de grote ernst van de morele
crisis waardoor Frankrijk nu wordt be
dreigd.
Deze drie stromingen zijn, ofschoon gis
teren duidelijk afgebakend, ook in de pu
blieke opinie te ondex-scheiden die nu uit
baar letai'gie schijnt te ontwaken en in
elk geval steeds hartstochtelijker naar het
einde van de Algerijnse ooi-log verlangt.
Opmerkelijk is tenslotte dat alleen de
Franse communisten zich buiten deze dx-ie
kampen houden of misschien worden
gehouden om hun actie tegen de Al
gerijnse oorlog uitsluitend in de eigen ge
lederen, tenminste door middel der eigen
organisatie, te blijven voeren.
De Franse socialistische partij heeft
meegedeeld dat zij het niet eens is met
de ondertekenaars van „het handvest van
de 121" maar evenmin met de maatrege
len van de Franse regering tegen hen.
Volgens de socialistische partij leveren
de mensen die zeggen dat Fx-ansen het
x-écht hebben militaii-e dienst te weigeren,
geen bijdx-age tot beëindiging van de oor
log in Algex-ije.
De maati-egelen van de Franse regering,
die in strijd zijn met de pers-vrijheid en
met de vi-ijheid van meningsuiting, zijn
ontoelaatbaar, aldus de Franse socialisti
sche partij.
Sir Aboebakar Balewa, premier van
de nieuwe onafhankelijke staat Nige
ria, arriveerde woensdag op het vlieg
veld van Londen. In de avonduren
vertrok hij naar New York om de al
gemene vergadering van de Verenigde
Naties bij te wonen.
