VAN SINKEL
KOOP....
DE WINKEL
HAD ALLES TE
Doorgaan met versterken EEG,
Engeland komt vanzelf wel
Die Haerlemsche Musyckcamer
met violist André van Aalst
Befaamd Amsterdams warenhuis sloot
een halve eeuw geleden zijn deuren
KNAP SNEL WEER OP
Vragen van Kamerlid
over pol itiesalar issen
Eigendom van op Antiekbeurs verkochte
Paulus Potter in civiel proces betwist
Het orgelconcours
1961 te Haarlem
Nieuw ontwerp voor
grenswijziging in
het Gooi
Eerste zaak met
vaste prijzen
Classikale vrouwendag
in Beverwijk
Genootschap „Onze Taal"
houdt derde congres
Kamerlid over Europese impasse:
Ir. S. A. Posthumus sprak voor de
Europese federalisten te Haarlem
De Verlovingstijd
breekt weer aan
Martin Uittenbogaard
Echtpaar ging per huur
auto uit stelen
in de etalages
van Vogelzang
„Hollandse 17de eeuwse
meesters", expositie bij
Kunsthandel Bier
in de etalages
van Vogelzang
22.50
Zeeland vraagt militaire
hulp bij oogst
in de etalages
van Vogelzang
119.-
De taal in het openbaar
Ambonezen procederen
tegen de Staat
G 11 OKTOBER i960
„Juist omdat een splitsing van Europa
in twee starre economische blokken van
Zes en Zeven moet worden voorkomen,
dienen we door te gaan met het verster
ken van de Europese Economische Ge
meenschap. Engeland en daarmee de Ze
ven zullen dan op den duur zeker aan een
aansluiting bij de Zes niet kunnen ontko
men".
Aldus het lid van de Tweede Kamer en
van het Europees parlement ir. S. A. Pos
thumus tijdens een maandagavond in
„Brinkmann" te Haarlem gehouden bij
eenkomst van de samenwerkende organi
saties voor het Europese federalisme.
De causerie van ir. Posthumus richtte
zich vooral tegen de plannen van de
Franse president, generaal De Gaulle, voor
een nieuwe en andere aanpak van de Eu
ropese politiek. Uit de discussie bleek, dat
ir. Posthumus een politiek secretariaat,
zoals door het Franse staatshoofd wordt
voorgestaan, verwerpt omdat het een uit
holling zou betekenen van het supranatio
nale gezag van de Hoge Autoriteit, de Eu
ropese commissie en Euratom, welke door
generaal De Gaulle vooral gezien worden
als technische, uitvoei'ende organen.
Ir. Posthumus zag overigens niet alleen
verzet bij de Franse regering tegen de
Europese ontwikkeling. Er zijn nationale
en particuliere belangengroepen, er zijn
regeringen met hun ambtelijke apparaten
welke materiële nadelen of verlieé aan
prestige vrezen en bij dat alles vormt de
verhouding tussen Engeland en de E.E.G.
een extra moeilijkheid. Spreker herinner
de eraan, dat het niet de eerste keer is,
dat de Europese eenwording enige stroom-
vertraging ondervindt, de eerste keer was
dat het geval door de verwerping van de
Europese Defensiegemeenschap.
Hoofdprobleem
Ir. Posthumus zag drie hoofdproblemen
in de huidige stagnatië: de samenvoeging
van de drie uitvoerende gezagsorganen,
de volgens hem toegenomen Engelse be
langstelling voor de Europese integratie
en tenslotte de voorstellen van generaal
De Gaulle. De samenvoeging van Hoge Au
toriteit, Europese Commissie en Euratom
achtte hij onvermijdelijk, maar wil er
van een werkelijk Europees gezagsorgaan
iets terecht komen, dan dienen de bevoegd
heden van het nieuwe instituut niet gerin
ger te zijn dan die welke de Hoge Autori
teit thans bezit. De eventuele geneigdheid
van Engeland om zich wel bij de Kolen-
en Staalgemeenschap en Euratom maar
niet bij de E.E.G. aan te sluiten betekent
echter een rem op de samenvoeging van
de drie uitvoerende Europese organen.
Bijzondere situatie
Tem aanzien van de plannen van De
Gaulle vroeg ir. Posthumus wel begrip
voor de bijzondere Franse situatie, waar
bij volgens hem generaal De Gaulle de
enige is die het Algerijnse probleem zal
kunnen oplossen. Ook wees hij op het zijns
'Advertentie
De tijd van verloven is weer gekomen,
Verlovingsringen breken weer baan.
Van velen hebben we het al vernomen
Dat men daarvoor het best naar
MARTIN kan gaan.
Wij hebben van die mooie strakke
modellen,
Niet, die gemaakt zijn als
vriendschapring.
Ik zal u daar wel meer van vertellen
Wij verkopen ze onder geen beding.
Wat zijn dat dan voor ringen,
Kijk, die bieden 'n zekere vrijheid aan.
Dat zijn van die gefacetteerde dingen
De echte verloving komt achteraan
Het zijn wel eens de dames die vragen
naar zo'n vriendschapsverlovingsring.
Maar heren weest voorzichtig,
Aan zulke medewerking bent u
medeplichtig
'n Verlovingsring behoort glad
te wezen,
niet gefacetteerd,
Want het is al vaak bewezen,
Dat men daar mee heeft geleerd.
Neen, dames en heren, luister wat
ik u zeg,
Neemt geen gefacetteerde ringen
Dan heeft u zeker nooit pech.
Blijft de echte traditie getrouw,
Koopt bij MARTIN uw ringen
Dan krijgt u zeker geen berouw.
Het ware in 'n verloving
Zit niet in 'n speciale ring
Zulks is geheel overbodig
De ware verloving komt in 't geding.
Dus koopt u 'n gladde echte gladde
Zulke is het meeste waard.
Maar dan moet het 'n ring wezen van
SCHOTERWEG
loodrecht over de televisiezaak
van de Firma De Block.
Dus naar MARTIN UITTENBOGAARD
want Geluk en Welvaart vindt u
alleen bij De Verlovingsringen
specialist.
Let alleen op de naam, die is bekend
van Baby tot Grijsaard.
En nu de vriendelijke groeten van
MARTIN UITTENBOGAARD,
'n Surprise voor de a.s. Verloofden.
Wij verwachten u tot ziens.
De politie in Eindhoven heeft een echt
paar uit Uden aangehouden dat in een
warenhuis op heterdaad op diefstal was
betrapt. Het bleek dat het echtpaar-, waar
van de man 27 jaar en de vrouw 22 jaal
oud is, al meer diefstallen gepleegd heeft
in Eindhoven-, Nijmegen en op de markt in
Woensel. In Eindhoven zouden de man en
de vrouw voor honderden guldens aan tex
tiel, schoenen en dergelijke gestolen heb
ben. Een groot deel van de kleding die zij
droegen, was gestolen.
Voor hun tochten naar Eindhoven en
Nijmegen gebruikten zij een huurauto, ter
wijl hun beide zeer jonge kinderen in Uden
werden uitbesteed. In de woning van het
echtpaar nam de politie een grote partij
p 'Ven goed in beslag.
inziens verbluffende herstel van de Fran
se economie, maar tegenover die positie
ve factoren achtte hij de visie van de
Franse president op de internationale po
litiek van een voorbije tijd. Zijn denkwij
ze van het „Europa der vaderlanden" be
tekent een frontaanval op het federalis
me, al voegde spreker daaraan toe dat er
geen land is dat zo punctueel en loyaal de
Europese overeenkomsten uitvoert, als ze
eenmaal van kracht zijn geworden, als
Franse opvattingen een reden tot bijzon-
Franse opvattingen een beden tot bijzon
der wantrouwen voor de kleine staten. Het
onbehagen daarover leeft echter ook bij
anderen, hetgeen tot uitdrukking komt in
de door de drie fracties in het Europees
parlement gezamenlijk gestelde vragen
welke woensdag aan de orde komen. Aan
de andere kant waarschuwde ir. Posthu
mus ertegen de Franse plannen niet te strak
tegemoet te treden, daar dit de wel fede
ralistisch denkende Fransen zou kunnen
doen verkoelen. Ir. Posthumus besloot:
„Of de bevoegdheden van de Europese or
ganen worden versterkt waardoor de ge
leidelijke ontwikkeling kan worden voort
gezet, of we gaan een periode van „klein-
s'caaterij" tegemoet, waarbij maar één
man garen zal spinnen: Chroestsjow".
Advertentie
het MANTELKOS
TUUM met zeehond
kraagje. Let op de mo
derne, Franse tweed (in
4 kleurencombinaties).
De lengte is 3/4, de
maten lopen van 38
t/m 46. U bent er apart
mee, voor de speciale
prijs van 149.-
Grote Houtstraat t.o. Anegang
In de kunsthandel J. R. Bier (Groot Hei
ligland, naast het Frans Halsmuseum) is
van 14 oktober tot 15 december een expo
sitie „Hollandse 17 de eeuwse meesters".
De tentoonstelling omvat onder andere
twee riviergezichten van Jan van Goyen
en een winterlandschap van dezelfde mees
ter. Het landschap en het stilleven zijn wel
de belangrijkste onderwerpen van de bijeen
gebrachte schilderijen van Jan van Goyen,
Salomon van Ruysdael, Aert van der Neer,
Hubertus van Ravesteijn, Jacob Ruisdael,
Willem van de Velde de Jonge en anderen.
Het bekende Zomerlandschap van Salomon
van Ruysdael (afkomstig uit de collectie
Maurice Kann) en vele andere tentoonge
stelde werken zijn tot op heden nog nooit
in Nederland geëxposeerd geweest.
Het Tweede-Kamerlid mr. Van Doorn
(K.V.P.) heeft aan de ministex-s van Bin
nenlandse Zaken en van Justitie gevx-aagd:
„Is het juist, dat er in de salariëring van
de gemeente- en i-ijkspolitie althans
voor wat bepaalde rangen en functies be
treft sprake is van een aperte achter
stand? Zo ja, waarom is de regei-ing dan
niet bereid deze achtei-stand op korte ter
mijn weg te nemen? Voorts vx-aagt mr.
Van Doorn of het juist is, dat de regering
destijds tegenover de vertegenwoordigei-s
van de politie-organisaties heeft toege
zegd, zich te zullen confox-meren aan en
in elk geval zich in grote lijnen te zullen
richten naar de conclusies van het
port-Boot?
rap-
Wiens eigendom is het schilderijtje van
Paulus Potter uit 1642, voorstellende „drie
koeien en een schaap", dat de Amster
damse kunsthandel P. de Boer vorig jaar
in de Antiekbeurs tc Delft heeft verkocht?
Behoorde het toen aan deze kunsthandel
of aan de erfgenamen van wijlen de Ber-
lijnse kunstverzamelaar Walter Heilgen-
dorf, in wiens collectie het tot oktober
1945 zou zijn geweest? Op deze vraag zal
de Amsterdamse rechtbank op 22 novem
ber in eerste instantie het antwoord ge
ven als zij uitspraak doet in het civiele
proces waarin maandag de pleidooien
zijn gehouden.
Het doek, 28Vï bij 38'/-> cm., stond met
eigenaar vermeld in de internationaal
verspreide catalogus van de Antiekbeurs
en via een Berlijnse relatie kregen de
zusters de tip dat het doek sedei-t ok
tober 1945 spoorloos op de Antiekbeurs
hing. Met toestemming van de president
van de Amsterdamse rechtbank lieten zij
er toen via een Amsterdamse advocaat
een beslag tot terugvordering op leggen.
Hun advocaat, mr. Th. Sprey, gaf in zijn
pleidooi aan de hand van getuigenverkla
ringen uit Duitsland een overzicht van het
geen er in het einde van de oorlog met
het paneeltje was gebeurd. In 1929 ver-
kocht de firma De Boer dit doek voor
circa een kwart ton aan de verzamelaar
Heilgendoxü. In de laatste fase van de oor
log, toen de Russen nadex-den, bracht de
ze in januari 1945 zijn schilderijen van zijn
ten oosten van Berlijn liggende landgoed
over naar zijn tweede landgoed ten noord
westen van Berlijn. Toen de heer Heil-
gendorf in augustus-september 1945 naar
In de tninzaal van het gemeentelijk
Concertgebouw concerteerde maandag
avond de „Haerlemsche Musyckcamer"
voor een groot aantal belangstellenden,
onder wie burgemeester Cremers, be
schermheer van de Muziekkamer. Dank
zij de even geanimeerde als kundige lei
ding van André Kaart handhaaft dit en
semble al sinds ongeveer twaalf jaar een
eigen plaats in het Haarlemse muziek
leven met een, in de beste zin, „amateu
ristische" toewijding aan de muziek van
de zeventiende en achttiende eeuw.
Ook ditmaal was uit dit onuitputtelijke
repertoire weer een keus gedaan die tot
een aangename kennismaking leidde met
enkele werken die men zelden of nooit in
de orkestprogx-amma's tegenkomt. Aller
eerst zou men dan moeten noemen het
Concert voor viool en strijkorkest in g,
op.12, no.l van Vivaldi, waarin de even
vurige als subtiele geest van de Vene-
tiaanse meester volledig aanwezig is. De
solist was André van Aalst, wiens toon-
vorming wat dunnetjes leek naast het en
thousiaste en toch ook verzorgde tegen
spel van het orkest. Dit enthousiasme,
maar dan in dienst van de vx-eugden van
een hoofse stijl, had men reeds kunnen
beluisteren in Lully's zevende Suite, voor
twee hobo's en strijkorkest; een aax-dig
stuk was vooral de Bourrée die in haar
opgeruimde trant de invloed van het
platteland op de dansvormen van het hof
In het Holland Festival 1961 zal het elf
de Internationale Orgelconcours te Haar
lem. plaatshebben van 3 tot en met 7 juli.
Ter gelegenheid van deze manifestatie zal
ook het orgel van de Grote Kerk, dat mo
menteel nog in restauratie is, weer in ge
bruik worden genomen. Om de feestelijk
heid hiervan nog te onderstrepen, zal met
ingang van 3 juli een internationale histo
rische tentoonstelling op orgel gebied in de
„Vleeshal" en „Vishal" worden geopend;
deze expositie zal tot en met 30 juli 1961
te bezichtigen blijven.
Het px-ogramma van het concoux-s en
wat daarmee samenhangt zal ditmaal ge
heel op het orgel van de Gx-ote Kerk zijn
geconcentreerd en het in andere jax-en ge
bruikelijk afsluitende „zaalconcert met or
kest" komt thans te vervallen. Het con
cours begint nu op 3 juli xrxet de plech
tige overdracht van het gex-estaux-eerde or
gel aan de gemeente Haarlem, bij welke
gelegenheid het zal worden bespeeld door
beide stadsorganisten, Albert de Klerk en
Piet Kee. Op 4 juli zullen de concours
deelnemers een vrij impx-ovisatieconcex-t
geven, op 5 juli volgt de eigenlijke wed
strijd, waai-bij zij zullen improvisex-en
over een door de jury opgegeven thema.
De jux-yleden zelf concex-teren op de daax--
op volgende dag (6 juli): het zijn Jeanne
Demessieux uit Parijs, Anton Heiller uit
Wenen en Albert de Klerk uit Haarlem.
Tot beslxiit volgt op 7 juli een concert, te
geven door vijf vroegere winnaars van dit
concours en wel de Oostenxijkers Hans
Haselböck en Anton Heillex-, alsmede de
Nederlanders Louis Toebosch, Klaas Bolt
en Piet Kee.
De namen van de deelnemers aan het
Concours 1961 zullen binnenkort worden
bekend gemaakt.
illustreerde. De hoboïsten Kees Kuyper en
Hans Leonhax-dt betoonden zich goede in
strumentalisten in de obligaatpartijen.
Een Tafelmuziek van Telemann sloot het
gedeelte vóór de pauze af; de uitvoerixxg
hiervan werd opgeluisterd door de mede
werking van de fluitisten Edo Wilod Ver-
sprille en Taco Ferwerda. In deze suite
horen wij Telemann, eertijds een geducht
concuxTent van Bach, op zijn best: fleux-i-
ge melodieën, gevat in het kader van een
pittige ritmiek, en met een levendige af
wisseling tussen solo-blazers en orkest.
Een tweede solistische beurt vervulde
André van Aalst in Bach's Vioolconcert in
E, kwalitatief toch wel het meesterwerk
van de avond. Ook hier kon Van Aalst's
spel mij niet bijzonder boeien, het is
trouwens een waagstuk om met dit werk
te komen dat langzamerhand alle Neder
landse concertbezoekers bekend is in de
krachtige uitvoering die Szymon Goldberg
als dirigentsolist ervan geeft met zijn
Nederlands Kamerorkest. In de langade
mige wendingen van het magnifieke Ada
gio schoot hij bepaald te kort in spanning.
Enkele onzuiverheden in het eerste deel
zou men hem eerder kunnen vergeven.
Een heel aax-dig slot, van de avond vorm
den de Vijf Contradansen van Mozart,
voor strijkorkest, fluit en trommel. Men
zou er een soort fijnzinnige pex-siflage op
een achttiende-eeuws caféstrijkje in kun
nen hox-en. Het succes was hiex-mee dan
ook vex-zekerd, en Kaax-t liet één van de
Contradansen hex-halen.
S&s Bun ge
„HEEMSTEEDS AMATEUR TONEEL"
De katholieke toneelvereniging „Heem
steeds Axrxateur Toneel" geeft maandag 17
oktober in het Minerva theater haar eer
ste toneelvoorstelling van dit seizoen. Op
gevoerd wordt „Gieren op het veilig nest",
vrolijke thriller in drie bedrijven door
Hax-old Mc. Pherson, in de Nederlandse
bewexidng van mr. H. M. Planten. De regie
is weer van de heer J. J. Schelvis. Verder
verzorgt deze toneelvereniging maandag
7 november in het parochiehuis aan het
Teylerplein een gezellige avond voor de
leden van de kring oost van de Haarlem
se Katholieke Ai'beidex-s Beweging. Voor
hen zal woi-den opgevoerd de bekende
klucht in di"ie bedrijven door Brandon en
Thomas: „De tante van Chai'ley". Ook
voor deze opvoering verzox-gt de heer
Schelvis de regie.
Advertentie
een speciale aan
bieding! Namelijk in
de prachtige, zuiver
wollen SHETLAND
PULLOVER met V-
hals. Hij is er in vijftien
modetinten, deze jeug
dige en sportieve pull
over die het typisch
aparte van Vogelzang
heeft. Prijs?
Grot® Houtstraat tö. Anegang
zijn voormalige bezitting, die inmiddels
achter het IJzeren Gordijn was komen te
liggen tex-ugkeerde, bleek het paneeltje
van Potter, xnet andex-e kunstvooi-werpen,
echter verdwenen.
Omstreeks de jaarwisseling 1948-1949
kwam een onbekende vrouw met het pa
neeltje bij de restaurateur van het mu
seum te Brunswijk en zei, dat zij het van
haar oom Heilgendorf had gekregen. De
directeur van dit museum, dr. Muller
Hofstede, herkende dit doek. Hij verwees
de vrouw voor verkoop van het doek naar
de kunsthandelaar Pfeiffer te Hannovex-,
die het kocht. Deze had dit naar de me
ning van mr. Sprey zonder de juiste zorg
vuldigheid gedaan, want hij had noch
naam en adres van de vrouw noch de
herkomst van het doek gecontroleerd. Tien
jaar nadat hij het schilderijtje aan een
cacaofabrikant had vex-kocht wilde deze
het weer aan hem tex-ugverkopen. Via een
tussenpersoon kocht toen de firma De
Boer het doek in 1959 van Pfeiffer. Mr.
Sprey concludeerde primair dat in deze
zaak het Duitse recht van toepassing is
volgens hetwelk de erfgenamen het recht
vaix terugvox-dering hebben. Indien de
rechtbank het Nederlandse recht van toe
passing acht dan heeft naar zijn oordeel
Kunsthandel De Boer niet voldoende zorg
vuldigheid betracht bij de aankoop.
De advocaat van de kunsthandel, mr.
O. J. Tj. N. Domela Nieuwenhuis, betoog
de onder meer: „Of de Potter op het land
goed geweest is weten we niet". Het schil
derijtje wex-d in 1959 door een soort runner,
die altijd op zoek is naar schilderijen,
aan de kunsthandelaar P. de Boer aange
boden. Deze is tezamen met zijn broer nu
de eigenaar van het doek. Volgens pleiter
zijn er lacunes in de feiten. De eiseres
sen hadden er x-uchtbaax-heid aan moeten
geven dat het doek gestolen was. Zij stel
den de internationale kunsthandel bloot
aan het kopen van een gestolen doek. De
zusters hebben volgens pleiter haar recht
op terugvordering verloren op het moment
dat de Duitse cacaofabi-ikant het doek van
Pfeiffer kocht.
De gewestelijke raad voor Zeeland van
het landbouwschap heeft het landelijk con-
tactox-gaan voor de arbeidsvooi-ziening ver
zocht een beroep te doen op de minister
van Defensie voor hulp van irxilitaix-en bij
de aardappeloogst in Zeeland. De abnor
male weex-somstandigheden hebben een
grote achterstand in het werk doen ont
staan. Bovendien dx'eigt de opbrengst van
vele percelen aardappelen verloren te
gaan.
Advertentie
de TWEEZIJDIG
DRAAGBARE regen
mantels uit Zwitser
land. Luxe poplin, in
diverse combinaties,
b.v. met Harris tweed
(149.-), met moderne
wollen ruiten (129.-) of
met een heel mooie,
brede ribfluweel voor
Grote Houtstraat t.o. Anegang
De minister van Binnenlandse Zaken
heeft thans een gewijzigd wetsontwerp ter
opheffing van de gemeenten Ankeveen,
's Graveland, Kortenhoef, Weesp en Wees-
perkarspel en vox-ming van de gemeenten
Graveland en Weesp, alsmede wijziging
van de grenzen der gemeenten Hilversum
Naax-den en Ouder-Amstel aan de Tweede
Kamer gezonden. De wijzigingen zouden
op 1 januari 1962 moeten ingaan.
Thans wordt voorgesteld in de nieuwe
gemeente 's Graveland de gemeenten
's Graveland, Ankeveen en Kortenhoef op
te nemen alsmede een deel van de gemeen
te Weespex-karspel. Aan Hilversum zou
den twee aangrenzende stukken van de
gemeente 's Graveland worden toegevoegd,
terwijl Hilversum een aantal stroken aan
het nieuwe 's Graveland zou moeten af
staan.
Hilvex-sum, Ouder-Amstel en Naax'den
zouden met aangx-enzende gedeelten van
de tegenwoordige gemeente Weespex-kars-
pel worden vex-groot waai-na de rest van
deze gemeente met Weesp zou moeten
worden samengevoegd.
(Van onze Amsterdamse redacteur)
DUIZENDEN MENSEN zullen morgen de Cineac aan het Damrak te Amsterdam
of de achteruitgang van deze bioscoop aan de Nieuwendijk passeren zonder te be
seffen dat op deze plaats precies vijftig jaar geleden de opheffingsuitverkoop werd
aangekondigd van het warenhuis, dat bijna een eeuw lang Neêrlands meest-bekende
winkel is geweestde winkel van Sinkel. Sindsdien leefde de naam nog slechts voort
in een volksliedje „In de winkel van Sinkel is alles te koop". En er zijn maar weinig
Amsterdammers die de oude vestigingsplaatsen van de firma Sinkel aan Damrak of
Nieuwendijk, of in de Kalverstraat kunnen aanwijzen. En zo zal het ook wel zijn
met de Rotterdammers, de Utrechtenaren, de Leidenaars en de bewoners van
Leeuwarden, in wier steden het bedrijf in de vorige eeuw filialen heeft gehad.
De juiste oprichtingsdatum van de win
kel van Sinkel is niet bekend. Vast staat
dat de zaak reeds in 1813 in Amsterdam
bestond. Dat was toen een klein winkeltje
dat voornamelijk manufacturen verkocht,
maar dat volkomen nieuwe verkoopmetho
den invoerde, door uitsluitend tegen vaste
prijzen te verkopen. Ook de artikelen in
de étalage waren van prijskaartjes voor
zien; hetgeen in die tijd toen men ge
wend was, in de winkels evenals op de
markt af te dingen op de vraagprijzen,
een sensatie vormde. Velen gaven de win
kel geen levenskansen, maar de jonge An
ton Sinkel kreeg desondanks een goede
naam vanwege zijn betrouwbaarheid.
„Men kan zelfs een kind naar zijn winkel
sturen", heette het, en de geldschieter van
Anton, die in het begin iedere dag voor
de deur heen en weer liep om de klanten
te tellen, was spoedig gerustgesteld.
In 1821 opende Sinkel een nieuwe winkel.
Het gebouw was ontworpen door bouw
meester Johannes van Straaten, die zich
had bediend van Griekse motieven, zoals
die ook in Londen en Berlijn veelvuldig
werden toegepast. De nieuwe winkel op
de Nieuwendijk 174 en 176 werd in de
kranten beschreven als „een warenhuis
van ongehoorde grootte, want in de winkel
ruimten konden wel vijftig klanten tege
lijk zich bewegen en bediend worden."
De zaken gingen best en de ene uitbrei
ding volgde op de andere. Behalve de
manufacturen werden nu ook bedden, de
kens, lingei-ie, linnengoed en dames- en
kinderkleding verkocht. Sinkel kocht de
panden nummer 175 en 177 aan de ovex--
zijde en toen deze naar het Damrak 63
en 64 werden doorgetx-okken, nam hij ook
tapijten, meubelen, herenmode-artikelen
en lederwaren in de vex'koop.
Tenslotte werd in de Kalverstraat een
pand gekocht, waarin voorheen een apo
theek was gevestigd. De apotheker ver
plichtte Sinkel echter, enkele geheime ge
neesmiddelen te verkopen, die hij onfeil
baar achtte. Hieronder was bijvoorbeeld
een pijnstillend halssnoer, beslaande uit
olijfpitten uit Jex-uzalem. In die tijd ont
stond het lied, dat op de wijze van een
duet uit de Bax-bier van Sevilla werd ge
zongen:
In dn winkel
van Sinkel
is alles te koop
daar kan men. krijgen
pakjes met vijgen,
doosjes pomade,
fleschjes orangeade,
hoeden en petten
en damescorsetten,
drop om te snoepen
en pillen om te
Per koets naar Leipzig
Anton Sinkel wex-d een vermogend man.
In zijn Amsterdamse zaken werkten hon
derd bedienden. De omzet groeide tot
20.000 gulden per dag. Om op de hoogte
te blijven van de nieuwste modesnufjes
reisde hij ieder jaar in een door vier
paarden bespannen boldeinvagen naar de
Leipziger Messe. Anton Sinkel liet in Hil
versum een buiten bouwen, „Hoornebek",
waar hij de weekeinden doox-bx-acht. Hij
stond bekend als een verwoed schaker. In
zijn rijtuig had hij een van petx-oleum-
vexdichting voox-zien schaakbox-d laten
aanbrengen.
Inmiddels had Sinkel zich met de koop
lieden Povel en Veerkamp geassocieerd
In Beverwijk, in het Hervormd Jeugd-
gebouw aan de Schans is hedenxniddag om
twee uur een grote classicale vrouwendag,
uitgaande van de Heiwormde Vrouwen
dienstcommissie en vrouwelijke ambts
dragers in de classis Haarlem, geopend.
Op het uitvoerige programma, dat de
gehele middag en de avond in beslag zal
nemen, staan onder meer een causerie over
„De man en de vrouw in het werk, kerk
en in d° samenleving" door jonkvrouwe G.
H. van Asch van Wijck uit Zeist. Over dit
onderwerp spreekt ook mej. ds. W. H. Buys
uit Bentveld. Hierna woi-den schi-iftelijk
ingediende vragen beantwoord.
Om kwart voor vier vanmiddag zal me
juffrouw dr. W. Lub spreken over de Unie
van Vrouwelijke Vrijwilligers. Dan volgt
een filmvertoning over negers in Oeganda-
Oeroendi. Om vijf uur is de sluiting van
de middagbijeenkomst door mevx-ouw M. E.
Kulsdonk-Elders uit Amsterdam, presiden
te van de Provinciale Hei-vormde Vrou
wendienst. Des avonds om half acht
spreekt de hervormde predikant N. O.
Steenbeek uit Beverwijk over de plannen
ten aanzien van het hervormde jeugdwerk
in de IJmond. Om kwart over acht zal
mejuffrouw ds. W. Timmermans een cau
serie houden over de Wereldraad van Ker-
ken-bijeenkomst in het volgende jaar te
New Delhi. De classicale vrouwendag
wordt besloten met een liturgische dienst.
Advertentie
Voor hoofdpijn, migraine, verkoudheid, griep, reumatiek, spit, ischias, kiespijn,
zenuwpijn en menstruatiepijnen hebt U een antineuralgicum met zeer grote pijn
stillende kracht nodig. Dat is Togal. Bij apoth. en drog. Togal 0.95; 2.40; 8.88.
om zijn onderneming tot deze omvang te
kunnen uitbouwen. Merkwaardig is dat de
filialen in de andex-e steden het nimmer
zo goed deden als de winkels in Amster
dam, waar de klantenkring zich uitstrekte
van het hof tot de allereenvoudigsten.
Sinkel maakte veel reclame. Hij adver-
teex-de niet alleen modex-ne reclame in
kranten, maar zond zijn vaste klanten
x-egelmatig „verkoopbrieven" waax-in spe
ciale aanbiedingen onder de aandacht
wex-den gebracht, en geïllustreerde fol
ders waax-in nimmer de zin ontbx-ak: „Alle
goederen en prijzen worden stipt gecon
troleerd en zijn in voor ieder leesbare
cijfers opgetekend". Voor de voorname
cliënten waren er in het Frans gestelde
verkoopbrieven
Bloei en ondergang
Op het toppunt van de bloei van Sin-
kel's bedrijven ontstond er op de Nieuwen
dijk een klein manufacturenwinkeltje, „De
Bijenkorf", gedx-even door de firmanten
Goudsmit en Polak. Opvallend was dat
voox-al na 1900 de omzet van Sinkel snel
terugliep en De Bijenkorf steeds meer
uitbreidde. In 1903 liquideerde de firma
Sinkel de winkels op de Nieuwendijk 174
tot 176. In 1909 bouwden Goudsmit en Po
lak op het toen juist vrijkomende beux-s-
terrein aan het Damrak een houten nood-
winkeltje, in vex-band met vex-nieuwings-
wei-kzaamheden aan hun winkels op de
Nieuwendijk.
Deze noodwinkel had echter zo'n succes
dat de firmanten besloten, de vex-bouwing
van hun bestaande winkels stop te zetten
en een groot nieuw gebouw aan het Dam
rak te bouwen. Heeft dit de firma Sinkel
de genadeslag gegeven? In ieder geval
werd op 12 oktober 1910, toen het gebouw
van De Bijenkorf in de steigers stond, de
opheffingsuitverkoop aangekondigd. De li
quidatie duurde anderhalf jaar. Daarna
sloot de winkel van Sinkel, die alles te
koop had, voorgoed zijn deui-en.
(Van onze Haagse redacteur)
Onder het motto „Onze taal in het open
baar" houdt het Genootschap Onze Taal
op zaterdag 22 oktober in het Scheveningse
Kurhaus zijn derde congres. Een viertal
inleiders zal zich in het bijzonder beraden
over het taalgebruik van overheid en be
drijfsleven.
Beide vormen van taalgebruik kennen
hun eigenaardige moeilijkheden. Voor de
officiële taal, de „stadhuistaal", geldt im-
mei-s dat zij aan de ene kant gebx-uikt
wordt voor het formuleren van waterdich
te wetteksten en dergelijke, hetgeen vaak
tot een omslachtige zinsbouw aanleiding
geeft, aan de andere kant moeten die tek
sten toch ook in voor elke burger begrij
pelijke taal worden verduidelijkt.
Merkwaardig is overigens, dat de „stad
huistaal" zich toch ook een weg heeft
gebaand naar de handelscorrespondentie.
Want het is bekend, dat de zakelijke brief
wisseling vaak mank gaat aan stroeve en
omslachtige redeneringen in de trant van
„In vouwe dezes gelieve u aan te treffen
ons antwoord op uw geëerd schrijven van
de inhoud waarvan wij goede nota namen"
en zo voort. Nog merkwaardiger is het
echter, dat dezelfde bedrijven die zulke
brieven de wereld insturen niet „modern"
genoeg kunnen zijn wanneer het om ad
vertentie- en andere reclameteksten gaat.
Dan wemelt het ineens van „internationa
lismen" welke meestal van angelsaksische
herkomst zijn. Er zijn inderdaad onder
nemingen met taalcommissies die Neder
landse aanduidingen uitdoktex-en voor de
public relation officex-, de sales promotor of
de operator-chemicien. De jongste mode
ontleent zijn woordenschat voox-al aan de
toegepaste psychologie met de „status-
zoeker" als laatste aanwinst.
Op het congres van „Onze Taal" zal de
bekende publicist en oud-burgemeester mr.
A. F. Kamp een voordracht over de amb
telijke taal houden. Deze spxreker geniet
sinds een vorige lezing over dat onderwerp
de faam, dat hij zijn gehoor tranen met
tuiten laat lachen door zijn geestige behan
deling van dat onderwerp. Dr. Joh an
Scheurer, personeelschef van 'Van der
Heem, spreekt over de taal in het be
drijfsleven. Deze causex-ieën worden inge
leid door prof. dr. C. F. P. Stutterheim met
„De taal als communicatiemiddel" en af
gesloten door px-of. dr. G. Stuiveling, die
de taak van de overheid inzake de Neder
landse taal onder de loep neemt.
Leden van de Bond van Ex-KNIL-mili-
tairen „Op weg naar huis" zullen de pre
sident van de Haagse rechtbank verzoeken
in een kort geding zijn oordeel te geven
over het feit, dat het commissariaat voor
Ambonezenzorg de huurcompensatie, die
deze ex-militairen sinds april 1960 genie
ten, invordert als huur. De Ambonezen
stellen, dat zij nooit iets hebben gehuurd
van de staat" en dus niet verplicht zijn de
huurcompensatie af te staan. Zij willen
deze compensatie niet hebben, maar haar
ook niet afstaan van het commissariaat.
Het commissariaat di-eigt nu bij niet-
afdraging van de huurcompensatie de dooi
de ex-militairen genoten emolumenten
(kolengeld en levensmiddelentoeslag) in te
trekken. De leden van de bond stellen, dat
dit bovendien een onrechtmatige daad zou
zijn.
