BLEEKWATER dat bleekt pas Cartier handelt in kostbare artikelen AFRIKA HUNKERT NAAR VOLWAARDIGHEID Andrews Nederlands leger „veroverde" bejaarde Franse freule Kwesties Cuba en Oman op de UNO-agenda ENGEL Courtoisie in La Courtine Resolutie over Zuid-Tirol van acht neutrale landen Londen krijgt kennis van verkenningsvluchten je klaagt altijd zo over slechte spijsvertering nil niet meer! ik drink Perzische baby over tijd Zuidafrikaanse anglicanen trouw aan bisschop Reeves Ruimtevaartuig voor reis naar de maan in studie Militaire ereburgers Italië heejt bedenkingen Hannover wil geen schade van Ned.-Duits verdrag Gehik bij ongeluk DIT MERK EN DEZE NAAM I PLEEGZUSTER I PLEEGZUSTER DONDERDAG 27 OKTOBER 1960 Er wordt tegenwoordig allei-wege over Afrika gesproken. Meer dan ooit wil men Afrika leren kennen. Iedere week verschijnen er boeken over het Zwarte Werelddeel en men houdt niet op er archieven, bibliotheken en musea voor in te richten. Maar alleen hij die Afrika met de volle kracht van zijn sympathie benadert, zal het werkelijk leren kennen. En Afrika kennen, het Afrika van van daag, dat betekent: de honger begrijpen die dit werelddeel verslindt, de on metelijke honger van Afrika naar volwaardigheid, naar rechtvaardigheid, naar begrip. Afrika hongert naar sociale rechtvaardigheid voor de boer, die 500 gulden per jaar verdient, terwijl de ondernemingen waarvoor hij werkt hun inkomsten in vijf jaar tijds met het dertigvoudige weten te verhogen. Afrika hongert naar sociale rechtvaardigheid voor de arbeider en de kantoorbediende, die in Senegal 3680 frank en in de Soedan 4994 frank krijgt toegestopt, terwijl zijn blanke collega in die gebieden minimaal 30.000 frank per maand ontvangt. Afrika hongert naar menselijke waardigheid in naam van de Kongolese huisvaders die tot voor kort nog niet beschermd werden tegen lijfstraffen om van de wantoe standen in de Zuidafrikaanse goudmijnen niet eens te spreken. De lichamelijke ondervoeding in dit we- ï-elddeel in West-Alrika krijgt de helft van de inlandse arbeiders nog geen dui zend calorieën per dag naar binnen, ter wijl een dagelijks gebruik van drie tot vierduizend calorieën noodzakelijk mag worden geacht is een uitstekende haard voor alle mogelijke ziekten. Ik wil geens zins de grote verdiensten miskennen an blanke dokters, missionarissen en missie zusters. Maar ook zij staan machteloos en het ontbreekt hun aan middelen. Hun aan tal is trouwens veel en veel te klein. In Equatoriaal-Afrika beschikt men over honderd dokters op drie miljoen inwoners; in West-Afrika heeft men een dokter op 35.000 inwoners. Men behoeft maar een wandeling te maken door bepaalde wijken van onze grote steden om vast te stellen dat Afrika nog nauwelijks heeft geprofi teerd van de triomfen die hygiëne en me dische wetenschap in onze tijd vieren: duizenden gezinnen leven opeengepakt in de achterbuurten van Dakar, Nairobi, Jo hannesburg en dagelijks neemt hun aan tal toe, ondanks de verwoestingen die er door geslachtsziekten en alcoholisme wor den aangericht. Het gemis aan middelbare, hogere en ook aan technische onderwijsinstellingen is nog veel ernstiger. De Europese pers wil de laatste tijd wel eens een hoge borst opzetten omdat er zoveel Afrikaanse stu denten „gelegenheid krijgen" in Londen, Parijs, Leuven, Leiden of Heidelberg hun hogere studies te voltooien. Maar in wer kelijkheid verlenen alleen de zelfstandige Afrikaanse staten toereikende studiebeur zen. De studenten uit koloniale of semi- koloniale gebieden worden voor het groot ste deel door andere dan staatsinstellingen of door hun eigen werk onderhouden. Hun moeilijkheden zijn echter niet en kel van financiële, maar ook van sociale aard. Niet zelden blijft de blanke studen tengemeenschap voor hen gesloten. Als werkstudent zien zij zich vaak genood zaakt minderwaardige baantjes aan te ne men. En in vele Europese landen heeft de Afrikaanse student de grootste moeite een kamer te vinden. Geen wonder dat zij jaarlijks met tientallen het IJzeren Gor dijn overwippen waarachter althans in ma terieel opzicht aan hun menselijke waar digheid volkomen recht wordt gedaan. Uit Tanganyika studeren nog geen honderd Afrikanen aan Britse universiteiten, ter wijl er uit datzelfde land duizend jonge mensen gratis in de Sovjet-Unie worden opgeleid. Dit alles is de realiteit na driehonderd Advertentie Ja, dat is 'n ontdekking: het regel matig gebruik van een theelepel Andrews Gezondheidszout op een glas •water. Dat verdrijft overtollig vet. Dat stimuleert de spijsvertering en heft verstopping op. Dat geeft levenslust, veerkracht en energie. Met Andrews gaat alles vlotter. Normale bus f 1.7S Dubbele bus f 2.90 TEHERAN (UPI) De geneesheren van koningin Farah Diba van Perzië heb ben verklaard, dat zij de datum van de geboorte van de baby waarschijnlijk ver keerd hebben berekend". De baby werd gisteren de 41ste verjaardag van de Sjah op zijn laatst verwacht. Vandaag is het de 21ste verjaardag van prinses Sjahnaz. de enige dochter van de Sjah. uit zijn eerste huwelijk. Een grote menigte die voor de poorten van het paleis in Teheran geduldig wacht, toonde zich zeer teleurgesteld. jaar kolonisatie en westerse beschaving. Missie en zending, voorzover zij door net koloniaal systeem onaangetast gebleven zijn, hebben hier in al hun edelmoedig heid weinig kunnen veranderen. De chris telijke organisaties hebben weliswaar de grondslag gelegd voor een praktische toe passing van de sociale leer van het chris tendom, maar zij missen de greep op de massa. Het sociaal-economisch probleem hangt ten nauwste samen met het politieke. Wij geloven dat de oplossing alleen mogelijk is in een volledig gedekolonialiseerd Afri ka. De essentiële vraagstukken kunnen uit eindelijk slechts tot een goed einde worden gebracht op parlementair niveau in de boezem van de nieuwe Afrikaanse staten zelf, nadat deze zich bevrijd hebben van alle minderwaardigheidscomplexen uit de koloniale tijd. Alleen zij zijn in staat doel treffende maatregelen te nemen en door te voeren, zoals de concrete situatie van hun landen eist. (Dit artikel werd in verkorte vorm over genomen uit het orgaan van de Neder landse organisatie voor Internationale Bij stand „Onze Wereld"). Een kinderlijk gebaar om voedsel dat in Afrika echter te dikwijls onbeant woord moet blijven. Albert Tevoedjre, schrijver van dit artikel. Miljoenen in deze wereld lijden hon ger of zijn ondervoed. Met dit schok kende feit voor ogen is de F.A.O., de Voedsel- en Landbouworganisatie van de U.N.O., deze week een wereldom vattende „Anti-Honger-Actie" begon nen, waarvan de organisatie voor ons land. door de N.O.V.I.B. is ter hand ge nomen. Maar behalve chronische ondervoe ding van het menselijk lichaam heerst in hele continenten ook een enorme geestelijke honger en een verlangen naar rechtvaardigheid. Tenslotte be staat er een schrijnend gebrek aan me dische hulpverlening. Deze aspecten van act reusachtig probleem waarvoor de menseid zich thans ziet geplaatst de ontwikkeling van de achtergebleven (of achtergelaten?) gebieden worden in het hiernaast afgedrukte artikel door een jonge Afrikaanse intellectueel on der de loep genomen. Albert Tevoedjre, leraar in de klassieke talen en momen teel economisch student aan de univer siteit van Freiburg in Zwitserland, geeft een indruk van de toestanden in het Zwarte Continent en tenslotte zijn visie op de oplosisng van de vele vraagstuk ken. KAAPSTAD, (UPI) De aartsbisschop van Johannesburg, Joost de Blank, heeft verklaard dat de Anglicaanse kerk van Zuid-Afrika alleen de conferentie over de apartheidspolitiek, welke de Wereldraad van Kerken zal organiseren, kan bijwo nen indien bisschop Ambrose Reeves van Johannesburg daartoe een uitnodiging doet. Bisschop Reeves is door de Zuidafrikaan se autoriteiten naar Engeland uitgewezen omdat hij, na het oefenen van felle critiek, na de onlusten in Sharpeville uit het land is gevlucht en later, zonder dat hem daar om gevraagd was, terugkeerde. Aartsbisschop de Blank verklaarde dat bisschop Reeves, die geen toestemming heeft gekregen om voor de conferentie in december naar Johannesburg te komen, nog steeds bisschop van het diocees Jo hannesburg is. De Wereldraad van Kerken heeft de conferentie van Johannesburg belegd met het doel een oplossing te vinden voor het geschil dat tussen de Nederduits Gerefor meerde kerk en de andere protestante kerkgenootschappen gerezen is over de rassenpolitiek van de Zuidafrikaanse re gering. NEW YORK (UPI) De agendacom missie van de UNO-Assemblee heeft met algemene stemmen besloten een volledige bespreking in de Assemblee voor te stel len van de Cubaanse klacht inzake Ame rikaanse invasieplannen. De Amerikaanse delegatie, die verklaarde dat de door minister Rao geuite beschuldiging van agressie en provocaties fantantisch en be lachelijk is, verzette zich niet tegen het voorstel. Voorts werd met veertien tegen twee stemmen bij vier onthoudingen de kwestie-Oman op de agenda te plaatsen. Frankrijk en Groot-Brittannië stemden tegen, op grond van het feit dat er geen onafhankelijke staat Oman bestaat en derhalve geen sprake kan zijn van enig verdrag dat, zoals van Arabische zijde werd gesteld, de volledige soevereiniteit en onafhankelijkheid van het sultanaat WASHINGTON (DPA) De Ameri kaanse regering heeft de eerste stap ge zet voor de bouw van een te bemannen ruimtevaartuig. Het bureau voor ruimte vaart heeft drie ondernemingen opdracht gegeven een dergelijk vaartuig in teke ning te brengen. Men heeft het nieuwe project de naam „Apollo" gegeven. Het is een uitbreiding van het project „Mer- cuur". dat aan het eind van het volgende jaar moet zijn verwezenlijkt. Het ligt in de bedoeling met het Apollo-ruimteschip drie mensen naar de omgeving van de maan te zenden. Voor de lancering zal een Saturnusraket wor den gebruikt, die nog in ontwikkeling is. Volgens de berekeningen kan deze raket een nuttig gewicht van elf ton in een baan om de aarde brengen en een nuttig gewicht van 5,4 ton om de maan. Advertentie Grote Houtstraat 181 Haarlem - Tel. 14444 Advertentie ...èn veilig! Dit etiket op de fles Loda bleekwater is een garantie voor constante en uitnemende kwaliteit LB 1 In het kamp La Courtine bespreekt een Nederlandse schadecommissaris tezamen met zijn Franse collega, wat ons land moet betalen voor de schade, die het leger heeft aangericht. Dat wil zeggen: de Fransen regelen het, maar Nederland heeft ook een vinger in de pap en levert bijna nooit moeilijkheden op. Vorig jaar, toen het Nederlandse leger in La Courtine oefende, was de schade nogal groot. Dat kwam o.a. doordat men de omgeving niet zo goed kende. Dit jaar gaat het allemaal veel beter. De Nederlanders in La Cour tine doen vaak veel meer dan ze behoe ven te doen. Als bijvoorbeeld een klein stukje weg wordt stukgereden, vegen ze meteen de hele weg maar schoon. De De gemeente La Courtine heeft aan vijf Nedei-landse generaals het erebur gerschap verleent „als blijk van vriend schap en broederschap". De onderschei denen zijn luitenant-generaal G. J. Le- fèvre de Montigny, luitenant-generaal P. Gips, generaal-majoor F. van der Veen, generaal-majoor D. C. de Vries, generaal-majoor A. V. van den Wall Bake. De overhandiging van de oorkonden zal volgend jaar geschieden. New York (UPI/Reuter) Acht neutrale naties Cyprus, Denemarken, Ecuador, India, Irak, Ierland. Jordanië en Mexico hebben bij de UNO een resolutie ingediend, welke beoogt Italië en Oostenrijk tot el kaar te brengen in het geschil over Zuid- Tirol. In de resolutie wordt voorgesteld dat de beide mogendheden onverwijld gaan onderhandelen over de uitvoering van het akkoord van 1946, dat de status en rechten van de Duits-talige Italianen omschrijft. Als de onderhandelingen mis lukken, zouden de beide mogendheden moeten streven naar een oplossing met andere vreedzame middelen van eigen keuze. Inmiddels zouden zij zich moeten onthouden van enig optreden dat hun vreedzame betrekkingen in gevaar zou brengen. De Oostenrijkse minister van Buiten landse Zaken, dr. Bruno Kreisky, heeft in de tweede politieke commissie van de UNO verklaard dat zijn land akkoord gaat met de instelling van een commissie van onderzoek, die de UNO verslag zal uit brengen over het geschil. De Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken Segni verklaarde slechts een reso lutie te kunnen aanvaarden waarin voor hervatting van de onderhandelingen wordt gepleit, en volgens welke de zaak aan „de bevoegde juridische instanties" moet wor den voorgelegd wanneer de onderhande lingen zouden mislukken. HANNOVER (DPA) De Westduitse deelstaat Neder-Saksen wenst dat de bondsregering zich aansprakelijk stelt voor alle schade die de deelstaat, zou kunnen ondervinden van het Westduits-Neder landse verdrag. De regering van Neder- Saksen heeft dit de bondsregering woens dag meegedeeld. Neder-Saksen zal zich in de Bondsraad (Eerste Kamer) niet voor het verdrag uit spreken als de regering te Bonn een des betreffende waarborg niet geeft, aldus een Nedersaksische woordvoerder. Het verdrag wordt vrijdag in de Bondsraad behandeld. Deze woordvoerder zei voorts dat Neder- Saksen het principieel wel eens is met het verdrag. Edward Vitale, een veertigjarige inwo ner van het Amerikaanse plaatsje Redford. heeft 140.000 dollars gewonnen bij de paar denrennen. De gelukkige winnaar zal er echter voorlopig nog niet van kunnen „ge nieten". Hij is namelijk op 20 september tot een gevangenisstraf van vijf jaar ver oordeeld, wegens valsheid in geschrifte. TELKENS als ik in Parijs door de Rue de la Paix loop, moet ik aan Madame de Pompadour denken. Dat is de schuld van de heer J. Tersteeg, die in zijn boek „Lutetia en de vreemdeling" (dertien jaar geleden verschenen maar nog verre van verouderd) een hoofdstuk wijdt aan de ettelijke beroemde en onbekende beenderen, die hier en daar in de Franse hoofdstad onder de grond zijn gestopt. Madame de Pompadour rust ergens onder het plaveisel van de straat, waar ik ook altijd een vast rustpunt heb: de étalages van de juwelier Cartier. Ik heb dan, de enkele fraaie sieraden bewonderend (want Cartier gelooft nu eenmaal niet aan warenhuisuitstallingen) mij meermalen afgevraagd wat zichin de loop van de jaren alzo achter de gevel van nummer 13, Rue de la Paix heeft afgespeeld. Wat zouden de gentlemen-verkopers niet kunnen vertellen als zij wilden en mochten. En wat zou het op zichzelf niet een belevenis zijn door de verkoopruimten en ateliers te dwalen en er domweg allerlei romantische fantasieën te weven om al het schoons dat daar te koop is en gemaakt wordt. Toen ik die kans kreeg, heb ik dan ook geen moment geaarzeld. Lucien begroet mij met een genadige hoofdknik. Hij is de portier, die al tien tallen jaren als het regent de geachte clientèle met zijn rode paraplu over het trottoir naar luxueuse auto's begeleidt. In «zijn brein zitten de meest fantasti sche verhalen en geheimen opgesloten, daarvan ben ik overtuigd maar hij zou een hersenspoeling moeten krijgen om ze prijs te geven. Het interieur is zakelijk-deftig. Niets valt in de salons op, noch de versiering, noch het beige tapijt en het smaakvolle, maar eenvoudige meubilair. Op deze stoelen, bedenk ik, hebben vorsten en prinsessen, miljonairs en wereldbe roemde actrices, kenners van bijoux en volslagen leken zoals ik gezeten. Mocht ik al een ogenblik hebben ge dacht hier heel wat discreets te horen te krijgen, dan wordt ik spoedig ont nuchterd. Men is wel bereid enkele anekdoten los te laten en ze zijn inte ressant genoeg, doch met namen wordt hoogst voorzichtig omgesprongen. Ik kan daar heel goed inkomen. „We hebben hier eens, een jaar of vijftig geleden, een koning uit het Verre Oosten op bezoek gehad. Hij bracht ge lukkig een tolk mee en deze gaf te ken nen, dat Zijne Majesteit armbanden wilde zien." De verkoper van lang geleden vol deed aan die wens, ruimschoots. Hij legde het ene na het andere kleinood neer, maar hoe meer de koning er zag, noe meer hij nog andere verlangde. Eindelijk, na ruim een uur, zei de tolk: „Zo is het genoeg. Zijne Majesteit heeft zijn besluit genomen." „Welke wil hij dan kopen?" vroeg de bediende. „Welke? Allemaal!" Het waren tweehonderdtwintig arm banden voor elk van 's konings vrou wen en concubijnen een. Niet altijd echter wordt een order zo charmant en vlot geplaatst. Een maha- radjah, vergezeld door een deskundige, wenste eens een saffier te zien. Er werd een prachtexemplaar te voor schijn gehaald en de expert bekeek de steen lang en nauwkeurig door een loupe. Daarna wendde hij zich tot zijn vorstelijke metgezel, praatte enkele ogenblikken met hem in een niet thuis te brengen taal en zei vervolgens tot de heer achter de toonbank: „Akkoord, we kopen 'm." „De prijs," zei de verkoper, „is „De prijs interesseert ons niet." Toen maakte de man van Cartier zijn fatale psychologische fout. In zijn vreugde over de geslaagde transactie wilde hij meer doen dan nodig was. „Het is een historische steen," zei hij, „eens het eigendom van Lodewijk XVI." Deze woorden werden gevolgd door een korte, heftige discussie tussen de vreemdelingen. Daaraan kwam een ein de, toen de maharadjah de saffier op de tafel wierp en zonder een woord te zeggen vertrok. De deskundige legde inderhaast uit: „Zijne koninklijke hoogheid koopt de steen toch maar niet; hij is bang ook te worden onthoofd." Dit zijn dingen die bij een zaak als Cartier (filialen in Londen en New York) kunnen gebeuren. Bijna avon tuurlijk te noemen voorvallen dus, juist zoals het leven van de eerste firmant een avontuur is geweest. Diens ge schiedenis laat ik maar beginnen in de Spaanse stad Sarragossa. Wellington vocht er in het begin van de negentien de eeuw tegen de Fransen, met succes, want in 1808 stond Sarragossa op het punt in zijn handen te vallen. Onder de vluchtelingen ontdekten de Engelsen een struise boerin. Ze werd om een for maliteit tegengehouden en toen ontdek ten de soldaten, dat zij met een man in vrouwenkleren te doen hadden. Hij heette Pierre Cartier; na door de Span jaarden gevangen te zijn genomen en een geslaagde ontvluchtingspoging te hebben gedaan, wilde hij zich in deze vermomming weer bij het Franse leger voegen. Hij werd in een groep krijgs gevangenen naar Engeland overge bracht en werd pas zes jaar later vrij gelaten. Na zijn terugkeer in Parijs legde hij zich toe op de fabricage van precisie-instrumenten voor wapens en hij wijdde ook zijn zoon Louis-Francois in de geheimen van dit speciale metaal vak in. Nooit zal de krankzinnige idee in zijn hoofd zijn opgekomen, dat zijn kleinzoon nog eens hofleverancier van de Engelse koning zou worden. Louis-Frangois stichtte later de juwe lierszaak, die aanvankelijk aan de rue Neuve-des-Petits-Champs was geves tigd. Simpelweg door op dit gebied te streven naar het beste en het fraaiste kreeg zijn zaak de internationale naam die nu nog niets van zijn glans heeft verloren. Ik noteer deze gegevens met passende ij vei-, maar al die tijd speelt me door het hoofd, dat men mij toch eigenlijk nog niets wezenlijks over dit merk waardige bedrijf heeft verteld. Ik mag gerust een kijkje in de ateliers nemen, o zeker, zonder echter gewaar te wor den voor wie de sieraden bestemd zijn, waaraan vaklieden in smetteloos wit zo vlijtig werken. De muur van de dis cretie is hier wel solide opgetrokken.. Toch vang ik nog iets op, dat het sprookje weer doet herleven. Terloops merk ik op. dat met deze transacties wel ontzaglijke geldbedragen gemoeid moeten zijn en dat de voorraad kost baar materiaal zeker een aanzienlijke waarde moet vertegenwoordigen. Dat heb ik slim opgemerkt, verzekert men mij ernsjig. „Zowel in New York en Londen als in Parijs beschikt de firma altijd over een grote stock aan sieraden," zegt mijn gids. „En van de voorraad ongezette stenen zoudt u op kijken." Ik knik gretig. „Hoeveel hebt u er dan wel?" „Om en nabij een miljard." (Nadruk verboden) Fransen gaan dan onmiddellijk veel min der schade eisen en het Nederlandse leger verwerft weer meer goodwill. Van groot belang is ook de wijze waar op de schade bij de Fransen benaderd wordt. Onlangs reed een tankeskadron het erf op van een landgoed van een oude freule. Zij ontstak in woede en liet haar personeel het Nederlandse leger van het erf verwijderen. Dezelfde avond ging de bataljonscommandant met zijn staf, allen in groot tenue, met een enorme boeket bloemen zijn opwachting bij de freule ma ken om verontschuldigingen aan te bie den. Sinds dat ogenblik is de freule erg boos als zij merkt dat Nederlandse tanks in de buurt van haar landgoed zijn ge weest zonder even „bij haar aan te ko men." Een enkele maal gaan de mannen van het eskadron 's avonds bij de freule op bezoek om een glaasje cognac te drinken of een kaartje te leggen. Dit jaar is men er ook aan mee begonnen, tot tevreden heid van beide partijen, de schade te compenseren door arbeid van de Genie troepen. De Nederlandse en Franse scha- decommissarissen hebben een soort reke ning-courant aangelegd en betaling van de Genie voor de geleverde arbeid wordt verrekend met de door het Nederlandse leger toegebrachte schade. „Geleid kannibalisme" Zo heeft iedereen zijn problemen, die echter bijna altijd prettig opgelost wor den. Twee grote badloodsen zijn bijna klaar en kunnen volgend jaar in gebruik worden genomen. In de werkplaats van de technische dienst, waar met 180 man wordt gewerkt, repareert men 58 wagens per week. Tot nu toe heeft men 95 tanks on der handen gehad. „Wij passen hier het geleide kannibalisme toe", zegt luitenant G. van der Laan. „Wij halen uit voorlopig toch niet te repareren wagens de goede onderdelen, die wij voor andere wagens nodig hebben. Natuurlijk plaatsen wij dan het vervangen onderdeel daarvoor in de plaats, anders zouden we op den duur al leen karkassen overhouden". Advertentie H garanderen U de I ECHTE, geneeskrachtige! m BLOEDWIJN Speciale bloedvormende en zenuwsterkende bestanddelen, die aan deze heerlijke wijn zijn toegevoegd, herstellen Uw ener gie, verhogen Uw weerstand. UITSLUITEND verkrijgbaar bij ->■ apotheker en drogist LONDEN (Reuter) Premier Macmil- lan heeft naar aanleiding van vragen, in het Britse Lagerhuis bekend gemaakt dat de verantwoordelijke politieke leiders in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten in het vervolg volkomen op de hoogte zul len zijn van alle verkenningsvluchten, die in Groot-Brittannië gestationeerde Ameri kaanse vliegtuigen zullen maken. Van socialistische en liberale zijde wa ren de premier vragen gesteld over het gebruik der Amerikaanse bases naar aan leiding van het herzien- van de overeen komst terzake. Macmillans antwoord was: „Ik denk te kunnen zeggen dat wij aan beide zijden volledig ingelicht zijn over hetgeen men zich op dit gebied voorstelt te doen".

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1960 | | pagina 15