LEXINGTON v: 4tP5k Randstad Wereldnieuws Van dag tot dag Kern*vraag Alphenaar f^Pr raatótoel DONDERDAG 27 OKTOB ER 1960 3 Communistische hulp aan Cuba en Kongo toegezegd Kansen voor Kennedy worden groter Reorganisatie van Frans opperbevel? Laos aanvaardt Russische economische hulp ...even wereldberoemd als de musical MY FAIR LADY wereldmerk from America's Best Tobaccos 0p de Wordt er in Amstei'dam meegewerkt aan het tot stand brengen van Westduitse atoombewapening? Deze niet alledaagse vraag is aan B. en W. van Amsterdam voorgelegd door het communistische raads lid A. Verheij, die voorts heeft verzocht dat het stadsbestuur bij de regering zal aandringen op een diepgaand onderzoek naar de werkzaamheden van de stichting „Fundamenteel Onderzoek Materie" (F.O. M.) De heer Verheij wijst op de berichten volgens welke het laboratorium voor mas- saspectografie aan de Kruislaan te Am sterdam er in geslaagd is uranium 235 door middel van de ultra-centrifuge-me- thode vrij te maken en hij zegt daarbij dat deze methode in West-Duitsland krach tig wordt gestimuleerd om dit land atoom bewapening te kunnen geven. De stichting F.O.M. zou zeer nauwe contacten met Westduitse geleerden en instellingen on derhouden onder andere met de „De- gussa", een dochteronderneming van de I. G. Farben. De heer Verheij meent dat een en ander indruist tegen vroegere me dedelingen dat de F.O.M. zich uitsluitend zou bewegen op wetenschappelijk en vreedzaam terrein. Deze vragen vormen slechts een onder deel van de campagne welke de commu nistische partij Nederland (CPN) in Am sterdam tegen de F.O.M. en in het bij zonder tegen de directeur van het labora torium voor massaspectografie, prof. dr. J. Kistemaker, is begonnen. Er heeft reeds een aantal beschuldigende artikelen in het communistische dagblad „De Waar heid" gestaan, er heeft vorige week een protestdemonstratie plaats gehad en dezer dagen stond op het trottoir voor de wo ning van prof. Kistemaker te Amsterdam een groot hakenkruis geschilderd met de woorden: „Kistemaker a-bommaker" De communistische raadsfractie, die in januari 1958 akkoord is gegaan met een raadsbesluit dat betrekking had op de bouw van het laboratorium voor massa spectografie, wenst zich thans van dit be sluit los te maken en eist zelfs sluiting van deze instelling in afwachting van een nader onderzoek. Op een persconferentie heeft de heer Verheij getracht de plotselinge vrees der C.P.N. te motiveren door te wijzen op enkele, naar onze smaak zeer vage, feiten die nauwelijks feiten kunnen worden ge noemd doch in zeer subjectieve opvatting „aanwijzingen" zouden kunnen vormen. Overigens doet deze hele aangelegenheid Wel zeer geforceerd aan. Wanneer men het onderwerp „onderzoek tot vreedzame toepassing der atoomenergie" nuchter be schouwt, komt men al dadelijk tot de con clusie dat dit onderzoek onvermijdelijk uitgaat van dezelfde basis, waarop het laboratoriumwerk voor militaire kernsplit- sings-toepassingen rust. Iedere vondst op dit gebied kan in theorie en vaak ook in praktijk beide doeleinden dienen. Daar naast is het langzamerhand toch wel zover gekomen dat de oorspronkelijke en volko men gerechtvaardigde universaliteit der wetenschappen ook op het terrein der atoomsplitsing tot op zekere hoogte is ver wezenlijkt. Tijdens diverse atoomconferen ties is het tot vrijmoedige uitwisseling van splitsingsmethoden en toepassingspro cedures gekomen, zelfs over de grens van het IJzeren Gox-dijn heen. In Euro pees verband streeft men zeer ijverig naar een zo breed mogelijke samenwerking en deelneming aan gemeenschappelijke ob jecten. Waarom zou Nederland dan plot seling achter gesloten gordijntjes angstval lig met atoomgeheimpjes moeten werken, alsof het dingen weet waarvan geen bui tenlandse natie enig vermoeden heeft? Wij willen niet vooruitlopen op het ant woord van B. en W. van Amsterdam en eventuele nadere onthullingen over deze kwestie, doch nemen voorshands aan dat Duitsland ook zonder prof. Kistemaker voldoende van de atoomsplitsing te weten is gekomen om straks, als daarvoor even tueel geen beperkingen meer zouden gel den, atoombommen te kunnen maken. Men kan dat betreuren, doch dan gaat het niet aan een Nederlands geleerde of instituut voor die atoombommen aanspra kelijk te stellen. Advertentie KRU1SWÉG 47.-49 HAARLEM MOSKOU (Reuter) Volgens het Rus sische regeringsorgaan „Izvestia" zijn de communistische landen bereid Cuba en Kongo materiële hulp te verlenen, met in begrip van militaire steun. Als het gevaar mocht bestaan dat de koloniale speculaties tot een wereldoorlog mochten uitgroeien zou zowel morele als materiële hulp worden verstrekt. Deze hulp zou onder soortgelijke omstandig heden ook beschikbaar zijn voor Aziati sche, Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse landen. (Vervolg van pagina 1) Nu de datum van 8 november nabij komt is het wel tijd, de „spelregels" van een Amerikaanse presidentsverkiezing in herinnering te roepen. Amerika heeft nu vijftig staten en in al die staten afzonder lijk binden Nixon en Kennedy de strijd te gen elkaar aan. Maar niet overal staat er evenveel op het spel. Een staat is voor de kandidaat belangrijker naarmate hij meer „kiesmannen" oplevex-t. Om het niet moei lijk te maken kan men beter zeggen, naar mate hij meer „punten" -oplevert, want daar komt het in feite op neer. De staat met de grootste bevolking, New York, le vert de overwinnaar 45 punten, staten met weinig inwoners, zoals Nevada of Wyo ming, leveren slechts 3 punten op. De overwinnaar in een bepaalde staat krijgt alles. Stel dat er in New York twee miljoen mensen op Nixon stemmen en twee mil joen plus honderd op Kennedy, dan krijgt Kennedy alle 45 punten. Wie 269 punten vergaart (de meerderheid van de 537 kies mannen) wint de pot: het Witte Huis. Het genoemde overzicht van de New York Times kende Nixon een meerderheid toe in vijftien staten, die hem 93 punten zouden opleveren. Kennedy zou de leiding hebben in twaalf' staten, maar die staten zouden hem 112 punten verschaffen. Daarenboven zijn er staten, die welis waar nog niet voor een van de kandidaten gewonnen lijken, maar waar toch een ze kere neiging bestaat in het voordeel van de een of de ander. Illinois (27 punten) zou naar Nixon neigen, New York (45 pun ten) zou aan Kennedy kunnen toevallen. De verkiezingskoorts heeft Amerika nu werkelijk te pakken. Verbeten zullen de kandidaten vechten vooral om de grote steden met de vele punten. Vandaar extra veel aandacht voor Pennsylvanië (32 pun ten), Californië (32), Texas (24), Illinois (27) en natuurlijk voor New York (45). PARIJS (UPI) President De Gaulle zal vandaag de wekelijkse vergadering van de Franse ministerraad leiden, waar op de minister van Buitenlandse Zaken, Couve de Murville, verslag zal uitbrengen over de internationale toestand en zijn collega van Financiën, Wilfrid Baumgart- ner, mededelingen zal doen over de con ferentie der ministers van financiën uit de zes-landen van de Europese Economische Gemeenschap. Uit gezaghebbende kring wordt verno men dat de ministerraad zich bezig zal houden met de vraag wie generaal Paul Ely zo opvolgen als chef van de generale staf. Ook staan er andere belangrijke wij zigingen in het opperbevel op de agenda, aldus de zegslieden.Generaal Ely gaat in februari met pensioen. De laatste weken hebben hardnekkige geruchten de ronde gedaan dat de scherp slijpers en afdelingen van het leger in Frankrijk en Algerije een komplot ge smeed hebben om de macht over te ne men om een mogelijke vergelijk van De Gaulle met de Algerijnse rebellen de pas af ge snijden. VIENTIANE (Laos) (AFP) De re gering van Laos heeft de Russische econo mische hulp aanvaard, die de pasbenoem de Russische ambassadeur het land heeft aangeboden, aldus heeft premier Soevanna Phoema meegedeeld. Advertentie Hoe wij ons ook keren of draaien, aan één keihard feit kunnen wij niet ontkomen: wij leven in de Randstad Holland, waar een gigantische hoeveel heid mensen bijeenhokt in een krans van steden. Als bewoners van die Rand stad interesseert ons natuurlijk zeer, dat de laatste jaren een aantal verlichte geesten zich geroepen heeft gevoeld, zich met ons bezig te houden. Het tot voor kort rustig voort- groeiende, natuurlijke ver schijnsel der Westnederlandse mierenkolonie is onderwerp geworden van bezorgde ge dachten met. andere woor den, er zijn mensen opgestaan die denken dat er iets aan moet worden gedaan. Er is een Arabische zegs wijze die een verleidelijke filosofie inhoudt, zeggende: „Hoedt u voor alle kwaden, doch vooral voor de doktoren". Het verleidelijke zit niet in het feit, dat in dit woord onze me dici zo fijntjes van de tafel worden geveegd, want dat is een afkeurenswaardig denk beeld dat ten stelligste moet worden ontzenuwd in het be lang van alle zieken en ge zonden. Doch het bekoorlijke van deze oosterse wijsheid is naar mijn mening gelegen in de ruimere, essentiële beteke nis van het woord „doktoren". Men kan dat namelijk ver vangen door de omschrijving: hen, die ex-gens aan willen dokteren". En deze betekenis hebben waarschijnlijk de oer oude Arabieren er ook aan ge hecht, waarbij onmiddellijk moet worden gedacht aan het onmiskenbare feit dat de oer oude Arabische doktoren in dex-daad weinig uitstaande hadden met zelfs de meest ele mentaire geneeskunst. „Ergens aan dokteren" is na tuurlijk heel wat anders dan „genezen", al kan het met de zelfde intentie geschieden. Wat de Randstad betreft, lijkt het er veel op dat het dok teren in volle gang is en wij, als bewonex-s van dat blijkbaar onderontwikkelde gebied, moe ten met grote aandacht de theoz-ieën en eventuele in grepen volgen en vrezen. Hoedt u voor alle kwaden, maar wat kunnen wij doen? Wij hebben tot dusver genoeg lijk gewoond in de steden- krans, die thans ten gevolge van een onnaspeurlijke opval lendheid de gretige aandacht van genieën heeft getrokken. Wij moeten ons voelen als bos- dieren, die door onvoorzichtige bewegingen in het kreupelhout de jagers op zich attent heb ben gemaakt. De jacht op de Randstad is geopend en van diverse kanten stormt men op ons af met ontleedmessen en chiruz-gische instrumenten, om er wat aan te doen. Dichte drommen planologen rukken in max-sorde op, met gevelde conclusies en getx-ok- ken pi-ofetieën. Stedelijke, pro vinciale en ï-ijksdiensten van het Plan nemen de Randstad onder vuur en bombai-deren ons met ruimtelijke ox-debom- men. En als dat dan nog maar het enige was neen, de Randstad wox-dt slagveld van vreemde legers. Want aan de andei-e zijde doemen de heir- scharen van marktonderzoe- kex-s, industrialisatox-en, psy- chotechnici, ethnologen, demo grafen, statistici en commer- ciëlen op, die zich als verdedi- gei*s in onze vesting nestelen en niet aan ons, de inheemsen, vragen of wij prijs op hun aan wezigheid stellen. De gi-ote strijd is losgebrand en de inzet is het antwoox-d op de vraag: wat moeten we met die Randstad doen? Het ene opperbevel heeft zich het ideaal voor ogen ge steld, de Randstad te sterili seren door haar voor „Vol" te vex-klaren en iedex-e verdere persoonlijke of industriële ves tiging naar de verre provincie te verwijzen. Het andere op- pei-commanda zweert bij de stelling, dat de Randstad leeg is en volgepompt moet wox-den met fabrieken, woningen en verkeer. De Randstad-inboox-ling wacht in angst en beven op de uit slag. Waarom zijn wij zo dom geweest de aandacht te tx-ekken? Waarom hebben wij, in woners van Rotterdam, Delft, Den Haag, Leiden, Haai-lem, Amstex-dam, Velsen, Hilver sum en Utrecht niet net gedaan alsof er niets aan de hand was en ons leventje rustig en lustig vex-der geleefd? Nu zijn wij de rode lap voor de nationale stier gewox-den: Nedex-land be staat nauwelijks meer-, de Randstad steekt boven de na tionale pi-oblemen uit en alle knappe koppen worden ge ïnspireerd tot een bijdrage voor de oplossing. Het aantal geroepenen neemt dagelijks toe. Px-ofeten staan op en ver kondigen luidkeels de inferno's, die zullen losbreken wanneer hun vermaan niet tot wet wordt. Zienex-s storten zich op de krans van lieve steden, die gevlochten is door de eeuwen rondom het sappige gx-oen van Hollands weiden. De px-ofeten zijn niet alle maal echt. Wanneer twee px-o feten elkander lijnrecht tegen spreken, moet één van hen van valse afkomst zijn. Of beiden? Dat kan ook maar dan heb ben we geen enkel houvast meer. Misschien ook heeft de hemel aan de Randstad nooit een px-ofeet gezonden, omdat ex- geen enkele reden voor was. Men zegt: De Randstad is vol de Randstad is leeg. Het leven in het Westen wordt ondraaglijk het leven in het Westen is een leven in het paradijs der toekomst, dat rookt en davert van de energie. Er moeten méér er moeten minder mensen in de Randstad wonen. Er is geen plaats meer voor fabrieken er is volop ruimte voor bedx-ijven. De weiden en vlakten moeten behouden blij ven voor recreatie en adem- ruimte de weiden en vlak ten dienen nex-gens toe, want de boex-en halen met al hun ge zwoeg veel minder deviezen uit de gx-ond dan de fabrikan ten uit hun machines. Er zijn niet woningen genoeg in de Randstad te bouwen er moet een stad van woüten- kx-abbei-s verrijzen, waarin de mensen op één tot vijftien hoog genoeglijk kunnen wonen. De Randstad ligt twee tot zes meter onder het zee-oppervlak en loopt een dodelijk gevaar bij overstromingen wij heb ben het Deltaplan dat de lage delen van Nederland beveiligt tegen het water. Een concen tratie van miljoenen in het hax-t van Holland x-oept on voorstelbare gevaren op bij een atoomoorlog bij een atoomooi-log kan de vijand heel Nedex-land met enkele tientallen bommen van de aardbodem wegvagen. De Randstad zou bij een verdub beling van het aantal inwoners van thans gebrek krijgen aan drinkwater door vervuiling der x-ivieren men kan een drink waterleiding aanleggen langs de Rijn en water uit de Alpen aanvoeren. De Randstad zou een nog nijpender vex-keers- probleem krijgen dan zij al heeft vex-keer behóórt bij een moderne metx-opool en moet ondergx-onds of door de lucht via viaducten. En zo gaat het door. De een wenst een miljoenencentrum om het Nederlandse prestige in het buitenland op te vijzelen en schreeuwt moox-d en brand tegen plannen tot spreiding. De andere zweert bij een fox-se ingreep om de gx-oèi van de Randstad stop te zetten en haar tot een openluchtmuseum te maken met een kaax-tje „Vol" erop. En wat willen wij, inheem sen? Men vraagt daar niet vaak naar. Men infox-meex-t niet dik wijls naar de wens of het ver langen van hen, die ondex-werp van discussie zijn geworden. Doch het komt mij voor, dat men nog vaker vergeet hoe de dingen niet vandaag of gis- tex-en gewox-den zijn wat zij zijn. Men beseft te weinig dat over lange tijdsbestekken on telbare factoren hun kleine of grote invloeden als impulsen hebben doen indringen in het lichaam, dat men cureren wil. En dat na eeuwen zelfstandige groei dat lichaam zonderling zou reageren op goedbedoelde injecties. Er zijn wetten in de natuur, maar ook in de samenleving. Er zijn onnaspeurlijke doch niettemin onverandex-lijke en onontkoombare regels van or de en ordening, die het maat schappelijke leven schragen en doen groeien. Het lijkt mij ge vaarlijk en ongewenst, de ge niale doch onvolkomen be denksels van theoretiserende denkmachines toe te passen op een levend wezen als de samenleving der mensen. Wat wel noodzakelijk en heilzaam zou zijn, is het stre ven tot goed begrip van dat gene wat zich op natuurlijke wijze demonstreex-t, opdat men de bedding kan effenen voor de stroom der toekomst. En als die stroom zich dx-eigend ver heft tot golven boven het broze geluk der mensen, dan is het geluk een maatstaf voor wat men doen en laten moet. Zou het ons geluk dienen, Randstad-inheemsen, wanneer wij zouden wonen in een onaf zienbare steenwoestijn, in hoge flats die als Duitse soldaten tegen elkander staan geplakt, terwijl wij in ons kamertje op tien hoog in de krant lezen dat het buitenland zo'n respect voor de Randstadmetropool heeft? Zou het ons geluk dienen, het leven te zien geblust in het hart van Holland, dat zijn bloed moet pompen uit lange buizen die in de provincie worden gevoed? Zou het ons geluk dienen, op de operatietafel van planologen en analisten te worden gevild en gevierendeeld, omdat ieder een plotseling onze streek als een doktex-sobject wil zien? Zou de Randstad, krans van steden x-ondom het gx-oen, nog niet een tijdje meekunnen zonder kunstmatige ledematen of ingespoten hox-monen? En zonder dat georganiseerde voox-uitlopen op een ongewisse toekomst, waarvan niemand zelfs ook maar de volgende se conde kent? Dan zou er intussen iets con creets kunnen worden gedaan aan de bestaande interne ge- bi-eken van de Randstad zoals zij nü is, en op eigen gezag ge worden is. Want wij moeten er ook van daag en morgen al in kunnen wonen. Wij spelen allen mee Altijd worden er Neanderthalers gevon den. Nu weer drie. In een grot in Irak. Skeletten. Geleerden hebben gezegd: van 45.000 tot 60.000 jaar oud. Het verschilletje doet er, van onze afstand gezien, weinig toe: wat betekenen 15.000 jaar? Een ademtochtje van de eeuwigheid. Over een jaar of hon derdduizend, als ze u ontdekken, zal het er evenmin iets toe doen of u van 1960 of van 13.000 v. Chr. bent. Gekke gedach te, hè? U, die zo trots erop bent twintig- ste-eeuwer te zijn. Niemand zal, over hon derdduizend jaar, het verschil zien tussen u en de eerste de beste, of de laatste de slechtste, Kaninèfaat. Altijd, wanneer er van die uitgebleekte ouwejongens worden opgegraven zégt mij dat iets. Niet zozeer over hèn, als over ons, met al onze praatjes. Het zegt mij, dat wij ons over de toto en de levensvatbaarheid van de heer Beer man niet zó druk behoeven te maken en dat onze opgravers niet meer het verschil zullen weten tussen een woeste vent in een berehuid en het zorgvuldig geklede kerel tje dat deze regeltjes in zijn hoekje schrijft. Of dat skeletje nu geluisterd heeft naar Jan de Quay of naar Jan-zonder land, dat doet er over zestigduizend jaar helemaal niets meer toe. Toch blijven wij maar regeren, of schoorsteenvegen, of met margarine klod deren, of verzen dichten, of gloeilampjes maken, of stvjkjes schrijven, of het er wèl iets toe doet. Wij spelen het spelletje allemaal mee. Centjes verdienen. Lekker carrière ma ken. Een hooggeacht mannetje zijn in de lieve maatschappij. Bekkie opzetten bij de Verenigde Naties. Interpelleren in de Tweede Kamer. Bedrijvig af- en aanvlie gen voor de zaak en het welzijn van moe en de koters. IJdelheid der ijdelheden, maar tóch. Er staat niets anders op. Moet u horen, als u opgegraven wordt. Over 45.000 of 60.000 jaar. Misschien neemt iemand dat bar en boze schedeltje van u in de hand en gaat peinzen over to be or not to be. Maar het zal hem zó zijn zorg wezen of u oppassend of een drinkebroer geweest bent, of u naar de mooie meisjes hebt gekeken of alleen naar uw eigen Marie. Vrienden, laat nu de klok maar luiden; vriendinnen, laat nu de klok maar slaan. Over 60.000 jaar doet het er toch niets meer toe. Het is heerlijk, dat u zo oppas send bent, maar het draait toch op een verschrikkelijk anoniem skeletje uit. Kroesjtsjev of Floris Flaneur? Over 45.000 jaar zal niemand dat vragen. Floris Flaneur Explosies. Gistex-nacht zijn in Damascus (Syrië) drie explosies voorgekomen, waarbij echter geen slachtoffers zijn gevallen. Volgens de Syx-ische kranten waren de bomaanslagen gepleegd door „saboteux-s uit" Jordanië". Ook daar De New Yorkse politie heeft een langzaam-aan-actie gehouden als protest tegen het vex-bod op vrije dagen ander betaald werk te vex-rich- ten. Doodvonnis. Het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken heeft woensdag be kendgemaakt dat op 10 november twee jongemannen op hetzelfde ogenblik met hun leven zullen moeten boeten voor de moox-d op een 23-jax-ige man te Londen. Een x-echtbank vex-oox-deelde de jongemannen, de 23-jarige Norman Harris en de achttienjarige Francis Forsyth, op 26 september ter dood. Krantenstaking. Het „american newspa- Krantenstaking. Het „American Newspa per Guild", dat journalisten, kantoor omvat, heeft het pex-soneel van zeven gx-ote Newyorkse bladen opgeroepen om volgende week dinsdag het werk neer te leggen. Het contract van de circa zesduizend werknemers, bij deze bladen loopt 31 oktober af. De bond eist een nieuw contract met loonsvex-hogingen voor een pex-iode van twee jaar. Betogers. De eerste van een reeks straf zaken tegen Japanse studenten, vak bondsleden en socialisten die een x-ol zouden hebben gespeeld bij de beto gingen tegen het nieuwe Amerikaans- Japanse vex-drag, is woensdag te Tokio begonnen. In totaal zullen 121 mensen voor de rechter worden geleid. Mislukt. De Amex-ikaanse luchtmacht heeft meegedeeld dat een poging een nieuwe aardsatelliet, „Ontdekker VI", in een baan om de aarde te brengen is mis lukt. Film over churchill. „Paramount" is van plan een breedscherm kleurenfilm over Sir Winston Chux-chills leven te maken. De maatschappij heeft de film- en te levisierechten verkx-egen voor twee de len van Churchills autobiografie, name lijk „Mey early life" en „The world crisis". Te realistischDe Britse raad voor toe zicht op films zal een film van twintig minuten over het Warschause ghetto in de oox-log voor vertoning uitsluiten, als scenes, waarin lijken van slachtoffers van het nationaal-socialisme voorko men, er niet worden uitgeknipt. Deze documentaix-e is door de Duitsers zelf opgenomen. Pathet Lao. In de px-ovincie Phongsaly in Noordoost-Laos zijn weer gevechten uitgebroken tussen regeringstroepen en de guerilla-eenheden van de pro-com munistische Pathet Lao, zo is woensdag in Vientiane bekendgemaakt. Fabiola. Koning Boudewijn van België en zijn verloofde, Dona Fabiola, heb ben woensdag een officieel bezoek aan Luik gebracht. Ondanks het regenach tige weer bereidden tienduizenden in woners van de „Cité ax-dente" de toe komstige Koningin van België een gloedvolle ontvangst. Belediging. Een rechtbank in Kopenhagen heeft de leider van de Deense nazipax-- tij, Sven Salicath, wegens belediging van een volksgroep tot een week ge vangenisstraf verooi'deeld. De maxi- mumstx-af voor dit delict is een jaar. Salicath geeft een blad uit, „Het Va- derland", dat antisemitische propa ganda bevat. Ontsnapping. Zes Algerijnse Mohammeda nen zijn ex* in de vroege ochtenduren van woensdag in geslaagd uit de ge vangenis van Versailles te ontsnappen. 'Zij slaagden ex-in een gat in de muur van hun cel te maken.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1960 | | pagina 3