De Gaulle zal proberen storm
over Algerije te bezweren
Tweede Kamer verwerpt
omstreden artikel 60
meubelen
Heftige tonelen in Parijs
en elders bij betogingen
Abdoel Rahman waarschuwt tegen
mogelijke Indonesische aanval
HET WEER
«W MORRIS before you êuy!
Interpellatie over
politiesalarissen
Minister Cals, sportieve verliezer,
wenst studenten telegrafisch geluk
Automatiek J. N. TROMP
VRIJDAG 28 OKTOBER 1960
45e JAARGANG NUMMER 302
Communisten zouden van militaire actie profiteren
Veranderlijke
bewolking
Scepticisme
In de krant van heden:
WOLLEN TWEEDJASSEN
HAZENBERG
5 jaar in de CENTRUM GALERIJ
Hazelnoottaartje van 2.voor 1.40
Patisserie DEKKERS
Regeling wetenschappelijk onderwijs
Het woord is aan
„BOUWPAKKETTEN" o.a.
„DE HOUTHAL"
ROOMBOTER
KALFSVLEESCROQUETTEN
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJrauiden. I I ni HA ff m n mM M Ja Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat 9-1 uur. I I TY] T f] Q I fl T I IS Tl T Abonnement p. week 59 c„ p. kwartaal 7,65,
Tele. adm. 5437,chef bezorging tot 7 u. 7519. IW ill UL X SA W X V-^ U LI X LI XXL franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
leier, redactie 5389, na kantooruren 5080. n- i tt r< innnoo
Haarlem: hoofdred en alle afd Telef 15295 DAGBLAD VOOR V E L S E N - IJ M U ID E N, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING Gnro-rekemng IJmuider Courant no 129288.
Advertenüetaneven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Rechtse extremisten hebben donder
dagmiddag in Parijs een vergadering
Voor vrede in Algerië door onder
handelingen" verstoord. De politie
mannen bezig om de demonstranten te
verjagen. (Telefoto ANP).
De heer Blom (P.v.d.A.) heeft in de
gistermiddag gehouden vergadering van
de Tweede Kamer toestemming gevraagd
de ministers van Binnenlandse Zaken en
van Justitie te interpelleren over de sala
riëring der ambtenaren van politie. Over
deze interpellatie-aanvraag zal volgende
week woensdag worden beslist.
Advertentie
Kom in Kempkes5 Meubeltoonzalen te
Amsterdam, Oude Schans 73-75-77
tel. 020-222166, of te Waddinxveen
tel. 01828-2241, de prachtige collectie
Formule meubelen bekijken. U bent er
hartelijk ivelkom!
FOR
mu
LE
Op aanvraag zenden wij u graag de grote
Formule catalogus ter inzage.
(Van onze correspondent)
PARIJS. Vrijdag aanstaande 's avonds om acht uur zal generaal Charles de
Gaulle zich via radio en televisie opnieuw richten tot het Franse volk. Dat is het
grote nieuws dat gisteren bekend werd gemaakt door de minister van Voor
lichting Terrenoire, onmiddellijk na de zitting van de Franse regering. Groot
nieuws omdat in de huidige staatkundige verhoudingen van Frankrijk iéder
woord dat de generaal spreekt al een politieke daad is van de eerste orde. Groot
nieuws temeer, waar er geen twijfel aan hoeft te bestaan dat dé generaal vooral,
zo niet uitsluitend, over Algerije zal spreken. Groot nieuws tenslotte omdat dat
onderwerp Algerije in de mond van De Gaulle oorspronkelijk pas opnieuw be
handeld zou worden nadat, vermoedelijk medio november, de UNO er eerst het
zijne over zou hebben gezegd. Alles tezamen voldoende redenen om alle poli
tieke commentatoren in Parijs weer aan het werk te zetten, en het is waarschijn
lijk dat ze voorlopig wel even kunnen blijven.
Het staatshoofd heeft zelfs zijn minis
ters nog geen enkele aanwijzing gegeven
over de inhoud van zijn nieuwe rede. Ver
moedelijk zullen ook de leden van het
kabinet, tot enkele uren voor de toespraak
wordt uitgesproken, net als de rest van
het Franse volk, in die onwetendheid ge
laten worden. Er zijn verschillende om
standigheden van binnen- en buitenlandse
aard te noemen die De Gaulle kunnen
hebben geprest zijn optreden voor micro
foon en televisiecamera's te vervroegen.
Gistei'middag en -avond hebben de Pa-
rijse studenten ten getale van twaalf tot
vijftienduizend en de socialisten en de
christelijke arbeiders de communisten
hadden zich daags tevoren teruggetrokken
opnieuw gedemonstreerd voor een her
opening der vredesonderhandelingen met.
de Algerijnen. Van de zijde der initiatief
nemers, die zich tevoren met de minister
van Binnenlandse Zaken hadden verstaan
de manifesttie was door de regering
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Tengkoe Abdoel Rah
man, de premier van Malaya, is er voor
beducht dat Indonesië 'n aanval op Nieuw-
Guinea zal doen. Tijdens een lunch van
de persclub te Washington vroeg ik of hij
de indruk had dat Indonesië tot agressie
zou overgaan. Abdoel Rahman antwoord
de: „Het is zeer moeilijk dit rechtstreeks
te beantwoorden, maar ik vrees dat iets
dergelijks zou kunnen gebeuren". Hij is
van mening dat de Indonesische leiders
zeer moeilijk van hun schreden kunnen
terugkeren, nu zij hun volk voortdurend
hebben voorgehouden dat het westelijk
Nieuw Guinea als zijn grondgebied moet
opeisen, en dat zij in een positie kunnen
geraken waarin zij wel verder moeten
Verwachting tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking mei
hier en daar enige regen. Wei
nig verandering in temperatuur
Aanvankelijk zwakke tot matige,
later matige tot vrij krachtige
zuidoostelijke wind.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
gaan en „iets doen dat wij niet graag
willen".
Nederland zou, naar zijn mening, nooit
in staat zijn dat gebied te verdedigen. De
premier bleek vooral beducht te zijn voor
een militaire actie omdat de communisten
daar stellig van zouden profiteren. Hij be
schouwt het als een heilige taak ieders
medewerking te zoeken, ten einde het uit
breken van een oorlog te verhinderen. In
dien de communisten zich in het geschil
zouden mengen, dan vreest Abdoel Rah
man dat dit zeer nadelig zou worden voor
Malaya, dat jaren lang tegen de commu
nisten heeft gevochten. Hij wees er overi
gens op dat men in Malaya tot de slotsom
is gekomen dat het communisme beter
bestreden kan worden door de bevolking
voedsel en kleding te verstrekken, dan
door op de communisten te schieten.
Enig scepticisme ten aanzien van Ma
laya's initiatief is wel gerechtvaardigd.
Ook al heeft de premier zijn plan nog
niet uit de doeken gedaan, men mag toch
wel veronderstellen, dat hij zo veel moge
lijk zal handelen in de geest van Indonesië
dat zijn naaste buur is.
De grote vraag is daarom, of in het plan
van Abdoel Rahman de bevolking van
Nieuw-Guinea inderdaad na verloop van
tijd het recht krijgt over de eigen defi
nitieve status te beslissen.
Voor Nederland is dit punt zeer essen
tieel, terwijl Indonesië juist uitgaat van
het standpunt, dat de bevolking van Nieuw
Guinea geen keus meer heeft, daar dit
gebied Indonesië zou toebehoren.
oorspronkelijk verboden waren alle
maatregelen voor een ordelijk verloop ge
nomen. De demonstratie heeft dan ook in
derdaad een waardig karakter gehad.
Op het binnenlandse plan zijn echter ook
nog andere factoren te wijzen die het
staatshoofd tot een spoedig ingrijpen kun
nen hebben genoopt. Deze week heeft De
Gaulle de hoogste militaire leiders uit Al
gerije en het moederland bij zich in het
Elysée geroepen. Hij moet hun in ronde
en militaire bewoordingen hebben gezegd
dat hij bij het minste teken van weer
stand of insubordinatie van hun zijde in
zake zijn Algerijnse politiek niet zal aar
zelen hardhandig in te grijpen. Hij moet
de legerleiders bovendien hebben ver
klaard dat zijn politiek jegens Algerije
door het ganse Franse volk wordt ge
steund en een referendum, dat vermoede
lijk al voor half december gehouden zal
worden zou die steun onweerlegbaar tot
uiting moeten brengen.
Niettemin heeft men redenen te veron
derstellen dat het bovenal wel overwegin
gen van internationale aard zijn geweest
die De Gaulle verplichten zijn tempo op
te voeren. Woensdag heeft premier
Kroesjtsjev in Moskou onverbloemd doen
weten dat de Sovjet-Unie en communis
tisch China de Algerijnse nationalisten al
le militaire en andere bijstand zullen ver
lenen indien binnen afzienbare tijd Frank
rijk geen einde aan de oorlog zou hebben
gemaakt. De Marokkaanse kroonprins
heeft dat ultimatum van zijn kant nader
toegelicht door het visioen van een her
haling van de Spaanse burgeroorlog op
Noordafrikaanse bodem op te roepen. Nog
duidelijker gezegd: een gecamoufleerde of
openlijke, doch in ieder geval geweldda
dige, botsing tussen Oost en West kan in
Algerije voor de deur staan. Wanneer al
dus de binnenlandse en de internationale
aspecten van de Algerijnse oorlog in haar
nieuwe fase geschetst kunnen worden, wel
ke perspectieven zou De Gaulle voor dit
probleem, dat onmogelijk langer als een
interne Franse kwestie beschouwd kan
worden, dan thans kunnen openen?
De president moge zijn pas onder
de drang der omstandigheden dan al moe
ten versnellen, de kans is gering dat hij
ook een radicaal andere weg zal inslaan.
Op een Algerijns Algerije blijft zijn hoop
gevestigd en daarom zal hij, zoals we al
eerder hebben verondersteld, reeds nu
een voorlopige regering en een parlement
in Algerije kunnen installeren.
Met het oog op die eventualiteit heeft
Jacques Soustelle dezer dagen al gedreigd
dat de aanhangers van het Franse Alge
rije niet zullen aarzelen ook een eigen ka
binet in het leven te roepen. De gevaren
van een burgeroorlog tussen ultra-rechtse
en meer liberale Fransen zouden door het
bestaan en de acties van drie rivaliseren
de Algerijnse „regeringen" zonder twijfel
nog worden verhoogd. Niettemin mag men
aannemen dat De Gaulle dat risico nog
verkiest boven de kansen op een inter
nationaal conflict.
Ook de datum van het referendum in
Algerije, waarbij het volk zijn recht tot
zelfbeschikking zal kunnen uitoefenen, zou
door deze zelfde factoren waarschijnlijk
aanmerkelijk moeten worden vervroegd.
In Parijs neemt men aan dat een vroeger
idee van een der Afrikaanse leiders intus
sen ook in Franse regeringskringen op
merkelijke vorderingen heeft gemaakt.
Het denkbeeld namelijk om de controle
van het referendum op te dragen aan
waarnemers of zelfs troepen die door de
landen van de Gemeenschap geleverd zou
den kunnen worden. Die waarnemers zou
den daarna dan eventueel, met toestem
ming van Parijs, hun rapporten ook aan
de UNO kunnen uitbrengen. Zowel Frank
rijk als de UNO zou dan het gezicht heb
ben gered.
PARIJS (Reuter) Bij ongeregeldheden
die de ergste worden genoemd sedert het
aan de macht komen van De Gaulle in juni
1958, zijn naar schatting meer dan 140
mensen gewond en verscheidene honder
den gearresteerd.
In Parijs werden 38 politiemannen en
naar schatting 80 betogers gewond en 485
mensen gearresteerd. In Lyon werden on
geveer 20 mensen gewond en 30 gearres
teerd. Ook in Besancon, Le Havre, Angers,
Brest en Nancy kwam het tot schermutse
lingen tussen betogers en politie en da-ar
vielen eveneens gewonden.
pag.
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJmond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 7
Op de Praatstoel 3
Van Dag tot Dag3
Buitenlands nieuws 3, 5
Uit stad en omgeving9, 11, 15
In de Vishal en op zee11
Medische verzorging 15
Film17
Kunst 17
Uitgaan in Haarlem17
Boekenhoekje 19
Beeldverhalen 19
Feuilleton 19
Horen en Zien 19
Beurs 21
Economisch nieuws21
Scheepsberichten 21
Sport 23
Dit nummer bestaat uit
acht-en-twintig pagina's
Advertentie
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
leidsestraat (bij koningsplein) amsterdam tel 223596
KOFFERS
TASSEN B/0UX
BARTFLJ0RISSTR.I6 HAARLEM
MAROKKAANSE STÓFFEN, alle kleuren
Advertentie
Dat vieren wij met u.
Zaterdag ons bekend
ROOMBOTERSPECULAAS met amandelen
van 1.25 voor 1.—
ONZE CHEF BANKETBAKKER
adviseert deze week
Appelbollen 55 et p. st.
Hawaï Dessert 40 ct p. st.
Ananas fours 58 ct p. st.
Zwitserse
taartpunten 58 ct p. s.t
Boterstaven t.80 p. st.
of een heerlijk stukje
gevuld speculaas
CENTRUM GALERIJ TELEFOON 4502
De speciaalzaak waar uitsluitend
roomboter wordt verwerkt.
O tto Weiss
Het is dikwijls moeilijk een vraag even
dom te beantwoorden als zij gesteld is.
Advertentie
Hangend schrijfbureau 54.50
HOUT - TRIPLEX en BOARD
KENNEMERLAAN 159 - TELEFOON 7770
ONS SUCCES
PLANETENWEG 4 - TELEFOON 4008
Minister Cals heeft gisteren de strijd om het geruchtmakende artikel 60 van
de nieuwe wet op het wetenschappelijk onderwijs verloren. Deze bepaling, die
de mogelijkheid opende, eventueel studenten uit te sluiten die niet binnen twee
maal de normale tijd zijn geslaagd voor hun eerste examen, werd door de Tweede
Kamer met 76 tegen 46 stemmen verworpen. De stemming was verdeeld. Vóór
artikel 60 stemden 32 leden van de P.v.d.A., 13 van de K.V.P., 3 van de A.R. en
1 van de C.H.U. Tegen stemden alle leden van de V.V.D., de S.G.P., de C.P.N.,
de P.S.P., 27 leden van de K.V.P., 9 van de A.R. en 8 van de C.H.U.
Advertentie
SWAN GEEFT
r>E MODE AAN
IN ZAKDOEKENl
Advertentie
Koningin Juliana en Prinses Irene
hebben het Thaise vorstenpaar don
derdagmiddag uitgeleide gedaan. Een
foto van het afscheid.
de studenten hem daai-voor naar Delft
hadden uitgenodigd na afloop van het Ka
merdebat.
Met klem sprak de minister tegen dat
artikel 60 de studievrijheid zou aantasten.
De vrijheid van studie staat voorop en
artikel 60 zou alleen dienen om die vrij
heid van studie voor de vele komende
studenten te beschermen. De ervaring
leert dat een groot aantal studenten, die
eigenlijk niet geschikt zijn voor het vol
gen van wetenschappelijk onderwijs, ja
renlang toch blijven meelopen. De minis
ter was ervan overtuigd dat een student,
die door artikel 60 zou worden getroffen,
het verdient. Terloops vertelde hij des
nachts om vijf uur nog te zijn opgebeld
door een student die alleen maar wilde
zeggen dat hij tegen artikel 60 was.
Een belangrijk argument voor artikel
60 vond minister Cals, dat de bepalingen
daarvan kunnen worden toegeypast bij
bijzondere universiteiten en hogescholen.
Daarom meende hij dat het voor de gelijk
waardigheid van het openbaar en het bij
zonder onderwijs noodzakelijk is, dat de
eventuele beperking van het volgen van
het wetenschappelijk onderwijs ook aan de
rijksuniversiteiten mogelijk moet zijn. Er
zijn na de oorlog reeds enorme bedragen
in de universiteiten en de hogescholen ge-
investeerd. In 1948 bedroegen de investerin
gen nog twee miljoen gulden en nu hon
derd miljoen gulden per jaar. Naar ver
houding zijn de wetenschappelijke staven
aanzienlijk meer uitgebreid dan de aantal
len studenten op de universiteiten en hoge
scholen. Het Nederlandse volk brengt daar
voor grote financiële offers en dan mag
de Kamer niet de misvatting steunen dat
de studenten volkomen vrij mogen zijn in
het tempo van hun studie.
„Durf een wijs besluit te nemen," sprak
minister Cals tenslotte tot de Kamer. Maar
het mocht niet baten: artikel 60 werd met
een veel grotere meerderheid verworpen
dan verwacht werd. In de K.V.P.-fractie
bleek het aantal tegenstanders namelijk
veel groter te zijn dan men vermoedde.
Sportieve verliezer
Zeer verrast waren gisteravond de se
naten van het Delfts Studentencorps en
van „Sanctus Virgilius" toen zij een tele
gram met gelukwensen van minister Cals
ontvingen. Zij hadden de minister uitge
nodigd voor een bieravond. Mr. Cals kon
deze invitatie niet aannemen, maar hij
zou gaarne komen als het gehele wetsont
werp zou zijn aangenomen. De studenten
telegrafeerden terug: „De Kamer blijft een
loterij. Met onze minister zijn we blij".
De tegenstanders verwachtten van de
door minister Cals voorgestelde maatre
gel weinig nuttig effect omdat de „boe
melstudent" niet meer bestaat cn de maat
regel niet zou gelden voor de werkstu
dent.
Minister Cals verklaarde een verwerping
van artikel 60 niet als onaanvaardbaar te
beschouwen. De vrijheidsboom, die stu
denten in Delft hebben geplant, zal niet
bloeien, merkte hij op in verband met
een uitspraak van een Franse filosoof dat
een vrijheidsboom alleen bloeit indien hij
wordt overgoten met het bloed van tyran-
nen.
De minister vermoedde echter niet dat
