Verpestende stank van de dood
hangt boven Pakistaanse kust
Tegenstanders beletten
Gaitskell het spreken
NEDO-MEX
kebpm II eraf
OMZB WOINSMG-T/P
Lagaillarde c.s. gedragen
zich als de aanklagers
OOGGETUIGE UIT RAMPGEBIED
Kwestie Zuidwest-Afrika
voor het Haagse Hof?
Verdachten in proces der barricaden
verdedigen zich zeldzaam arrogant
Amerikaans blad meldt
explosie in Rusland
xNSDAG 8 NOVEMBER 196 0
8
12.000 doden
Brits schip reeds enkele
dagen vermist
Mohair
jongensshawl
Beteuterd
Onschuldig
Enormiteiten
Abdoel Rahman naar
Londen
(door Edward Stannard)
CHITTAGONG (Oost-Pakistan) (UPI) De onvoorstelbare kracht waarmee
cle laatste cycloon ruim een week geleden de 45 kilometer lange strook tussen
de haven Chittagong en het eiland Koetoebdia voor de Pakistaanse kust trof,
heeft dood en verderf gezaaid, en een niet overzienbare vernieling achtergelaten.
Overal in de velden en langs het strand ziet men de lijken van mannen, vrouwen
en kinderen, die werden verrast, meegesleurd of achterhaald tijdens hun vlucht
door het alles verslindende water. Zij zien er afschuwelijk uit: monsterachtig
opgezwollen. Kadavers van dieren zijn reeds tot ontbinding overgegaan.
Toen wij onze helikopter boven de eens
bewoonde streken vlogen, zag ik hoe
dorpelingen die zich blijkbaar tijdig in
veiligheid hadden kunnen stellen, naar
ons wuifden. De mensen moeten wel wan
hopig naar voedsel en vers drinkwater
verlangen, want alles wat er ver in de
omtrek te zien is, zijn de verdronken,
bruin geworden landerijen en de kale recht
hoeken, omgeven door bomen: de plaat
sen waar eens woningen van deze mensen
stonden. Boven het gehele gebied hangt
de alles verpestende stank van de dood.
De jongste cycloon, de tweede in vier
weken, veroorzaakte een vloedgolf van bij
na tien meter hoogte, die zich met don
derend geweld op het land stortte. Boten
werden bijna twee kilometer landinwaarts
teruggevonden en hele dorpen werden weg
gespoeld. In Mognana vertelden de over
levenden mij, dat vele dorpsgenoten die
voor het water op de daken van hun hui
zen waren gevlucht, met dak en al wer
den opgenomen, toen de cycloon de be
dekking van de huizen rukte. Vooral veel
vrouwen en kinderen, die door hun be
zorgde mannen in veiligheid waren ge
bracht, verloren op deze wijze het leven.
Dezer dagen spoelde er langs de kust het
lichaam aan van een vrouw die haar kind
nog in de armen geklemd hield. Zij was
hier onbekend en waarschijnlijk dus uit
een ander dorp afkomstig.
A patisch
Het graan, dat gereed was voor de
oogst, gelijkt van de helikopter uit ge
zien, op de natte vacht van een hond.
Van de woningen is niets meer over. Hier
en daar ziet men geïmproviseerde schuil
plaatsen en optiekjes. Natte kleding
hangt op de ruines van wat eens boer
derijtjes waren, te drogen. Overal ligt huis
raad op straat, het meeste is onbruikbaar
geworden. Volwassen mannen, die ik naar
hun belevenissen vroeg, in het uur der
der verschrikking, huilden als kinderen,
oen zij mij hun ervaringen vertelden.
Slechts in een dorp trof ik een vrouw aan
die luid weeklaagde over het verlies van
haar geliefden. Meestentijds zaten vrou
wen en kinderen apatisch bijeen in de
inderhaast opgeslagen hutten.
Reeds de dag na de ramp had de rege
ring voorraden melk, kleding, en materia
len naar het gebied gestuurd om de slacht
offers te helpen. De uitdeling van al deze
onontbeerlijke zaken werd echter ernstig
bemoeilijkt door het volkomen ontbreken
van wegen, juist in het zwaarstgetroffen
deel van de kuststrook. Naar ik vernam
zijn er thans voorraden onderweg, die per
parachute zullen worden afgeworpen. Ook
kustvaartuigen met hulpploegen van het
leger zijn op weg hierheen. Zij zijn belast
met het uitladen en het verdelen van
voedsel, kleding en ontsmettingsmiddelen,
en ook ondervragen zij de bevolking, om
zo een algemeen beeld te krijgen van de
toestand.
Ziekte ti
Juist door het uitvallen van de verbin
dingen en het ontbreken van wegen kan
de regering niet bepalen, waar de hulp
het dringendst nodig is. Men. zendt nu eer
ste hulpploegen -naar het deltagebied,
waar de Brahmapoetra in zee komt. Deze
streek heeft echter, naar achteraf blijkt,
het minst geleden. Pas later werd dui
delijk dat het gebied van Chittagong en
het eiland Koetoebdia het zwaarst getrof
fen zijn.
Het grote probleemwaarmee men
thans te kampen heeft is de bestrijding
van besmettelijke ziekten, die zo gemak
kelijk in dit tropische land kunnen ont
staan. Voorts zal men moeten proberen te
voorkomen, dat nog meer slachtoffers zul
len vallen door een hongersnood of water
gebrek en dit in een gebied, dat alleen
maar te voet of door de lucht kan wor
den bereikt. De regering heeft de meeste
vervoermiddelen in de provincie gevor
derd, maar het arsenaal waar zij uit kan
putten is ook beperkt.
Afgelopen zaterdag is Ted. Stan
nard, een speciale verslaggever van
UPI, naar het gebied, van Chittagong,
aan cle kust van de baai van Ben
galen (Oost-Pakistan) gereisd, waar
volgens berichten ruim twaalfduizend
mensen het leven verloren tijdens
twee, elkaar snel opvolgende cy
clonen. Stannard, die met het hef-
schroefvliegtuig van de Pakistaanse
minister van Openbare Werken Azam
Khan reisde, is de eerste journalist,
die met eigen ogen de verschrikke
lijke verwoestingen heeft aan
schouwd. Hij telegrafeerde het hier
naast afgedrukte verhaal.
Globemasters van de Amerikaanse lucht
macht zullen morgen vanuit West-Duits-
land met 76 ton noodvoorraden naar Oost-
Pakistan vertrekken voor de slachtoffers
van de wervelstormen. Er zullen onder
meer 25,000 dekens en een half miljoen
sulpha-tabletten worden uitgereikt. Volgen
de laatste schattingen zijn bijna 12.000per-
sonen om het leven gekomen en duizenden
dakloos geworden. De hulp is een antwoord
op het dringende beroep dat goeverneur
Azam Khan aan Amerika heeft gedaan
voor hulpverlening.
De haven van Chittagong is inmiddels
weer in bedrijf genomen en de verbindin
gen met de stad zijn hersteld. De Pakis
taanse luchtmacht is begonnen vanuit de
lucht voorraden neer te laten op de eilan
den voor de kust.
LONDEN (UPI) De Britse regering
heeft een bedrag van 15.000 pond sterling
uitgetrokken voor de hulpverlening aan de
slachtoffers in Oost-Pakistan. Eerder was
reeds een bedrag van 7500 pond sterling
beschikbaar gesteld.
Vorige week werd Oost-Pakistan door
een wervelstorm getroffen, voor de
tweede maal in de tijd van een maand.
In verschillende districten werd grote
materiële schade aangericht niet
alleen aan inlandse huizen, doch ook
aan solide, stenen gebouwen. De foto
toont de ontreddering bij de school
van Sandwip, nadat de storm was
langs getrokken.
(Van onze correspondent)
LONDEN Gaitskells tegenstanders
in de Labourpartij hebben in het afgelo
pen weekeinde getracht hem het spreken
onmogelijk te maken. Dit was het geval
op regionale partij-conferenties in Man
chester en Liverpool, waar hij gedurende
zijn redevoeringen voortdurend werd ge
ïnterrumpeerd. Men riep „ga terug naar
de achterbanken" (van het Lagerhuis),
„sluit je aan bij de liberalen", „aftre
den". Er klonk langgerekt boe-geroep en
langzaam handgeklap in één tempo, alle
bei Britse uitdrukkingen van afkeuring.
Men stampte bovendien met de voeten,
terwijl Gaitskells medestanders het lied
„for he is a jolly good fellow" aanhieven.
Boven de storm van lawaai uit riep
Gaitskell: „Indien deze partij met een po
litiek van eenzijdige ontwapening naar de
algemene verkiezingen gaat, zal ze wor
den afgeslacht!" In Liverpool dreigden er
in de zaal handtastelijkheden te ontstaan.
Ordebewaarders herstelden de rust nadat
opgewonden gedelegeerden meer dan een
kwartier lang de leiders op het podium
onverstaanbaar hadden trachten te maken.
Later werd het kalmer en kon Gaitskell
zijn betoog voortzetten. Hij verklaarde
dat hij niet kon inzien dat het westen zijn
bewapening zou moeten opgeven terwijl
de Russen hun wapens behouden. Hij
blijft er absoluut van overtuigd dat de
meerderheid van de aanhangers van de
Labourpartij Groot-Brittannië niet zonder
verdediging wensen te laten. Gaitskell
voegde er aan toe, dat de parlementsfrac-
tie het recht heeft haar eigen leiders te
kiezen en dat de kiezers in het land het
recht bezitten de fractie samen te stellen.
De Labour-leider gaf nogmaals de ver
zekering dat hij alles zou doen om de be
slissing van de partijconferentie van Scar
borough, welke zich uitsprak voor eenzij
dige kernontwapening, ongedaan te ma
ken.
HULL (Engeland) (UPI) Sinds maan
dag is niets meer vernomen van het 590
ton metende Britse schip „Lesrix", dat
met een lading kolen van Goole in York
shire onderweg was naar Hayle in het
Engelse graafschap Cornwall. Maandag is
bij Portland, in het graafschap Hampshire,
een reddinggordel aangespoeld die de
naam van de kolenboot droeg maar de
eigenaars te Huil maken zich nochtans
geen bijzondere zorgen over het lot van
schip en negen opvarenden.
Maandag is de „Lesrix" het laatst ge
zien op vijftien mijl van het eiland Wight.
Er zijn luikdaken aangespoeld, die wel
licht van het schip afkomstig zijn en daar
om thans onderzocht worden.
Een helikopter en een „Shackleton"-red
dingvliegtuig van de R.A.F. hebben voor
Portland rubber reddingsboten in zee zien
drijven.
NEW YORK (UPI) Ethiopië en Li
beria hebben de Unie van Zuid-Afrika be
schuldigd van het schenden van haar
rechten en plichten in het Volkenbonds
mandaatgebied van Zuidwest-Afrika.
Beide Afrikaanse staten hebben een
procedure aanhangig gemaakt bij het In
ternationale Gerechtshof in Den Haag.
Zij menen dat Zuid-Afrika rechten en vrij
heden onthoudt aan de inwoners van de
vroegere Duitse kolonie.
A partheid
Ethiopië en Liberia beschuldigen Zuid-
Afrika van het uitstrekken over Zuidwest-
Afrika van de apartheidspolitiek door de
burgerrechten voor te behouden aan blan
ken, negerkinderen passende opvoeding te
onthouden, lidmaatschap van vakbonden
te verbieden voor negers, deze te weren
uit vele ambten en beroepen, hen geen
recht op eigen grond toe te kennen en
van hen persoonsbewijzen te eisen wan
neer zij zich naar elders begeven. De
kwestie Zuidwest-Afrika zal dit jaar in
behandeling worden genomen door de be-
heerschapscommissie van de UNO-Assem-
blee.
Zuid-Afrika ontzegt de UNO zeggen
schap over het mandaat van de Volken
bond. Eisen van Afro-Aziatische landen
dat de Unie verslag over haar bestuur
in Zuidwest-Afrika moet doen aan de UNO
zijn totnutoe afgewezen.
Advertentie
warm en vederlicht
diverse dessins in
gloedvolle herfsttinten
GROTE MARKT 1.7 HAARLEM
(Van onze correspondent)
PARIJS. Het „barricadenproces" tegen
Pierre Lagaillarde en zijn twintig mede
beschuldigden is gisteren in Parijs met het
begin der verhoren in zijn achtieve fase
getreden. Zaterdag werden in een zitting
van nauwelijks een uur de laatste punten
van de procedure geregeld. Op verzoek
van mr. Isorni, de advocaat van de di
recteur van het rechts-extremistische dag
blad „L'Echo d'Alger" Alain de Sérigny,
zijn cliënt op vrije voeten te stellen, om
dat eventuele persdelicten in dit proces
over staatsgevaarlijke activiteiten, volgens
hem, niet thuishoorden, werd zonder veel
omhaal door de president verworpen. Wat
meer moeite had de rechter met een aan
val van de verdediger van Lagaillarde -
die zelf van huisuit advocaat is en
waarbij de regering werd beschuldigd de
parlementaire onschendbaarheid van de
hoofdrolspeler van het proces niet te heb
ben geëerbiedigd. Na een levendige dia
loog werd het definitieve antwoord op de
ze vraag tenslotte opgeschort tot het ein
de van het proces.
Tijdens en door middel van het proces
zal dus moeten blijken of Lagaillarde al
of niet op heterdaad tot gewelddadige re
bellie kon worden betrapt en gearresteerd.
Zo ja, dan zou het Kamerlid zelf zijn on
schendbaarheid voor de grondwet automa
tisch buiten werking hebbengesteld. La
gaillarde zal dus nog enig geduld moeten
hebben en hij gedraagt zich trouwens niet
zonder een zekere, bijna ingetogen, waar
digheid. In de loop van de tragische ge
beurtenissen, zo verklaarde hij zaterdag
met rustig stemgeluid, heb ik verantwoor
delijkheden gedragen waarvan ik de
draagwijdte hier helemaal niet wil pogën
te verkleinen. Ik schaam mij niet over
mijn handelingen. Ik ben altijd voorstan
der van een Frans Algerije geweest en
die overtuiging is sinds gisteren en La
gaillarde doelde natuurlijk op de laatste
rede van generaal De Gaulle alleen nog
maar gegroeid in kracht en diepte. Van
het proces dat nu geopend wordt is niet
mijn persoon de inzet, aldus Lagaillarde,
maar het ideaal van een Frans Algerije
waarvoor wij bereid zijn alles te offeren.
Lagaillarde heeft zo de romantisch-heroï-
sche toon en het propagandistische karak
ter die hij en zijn kameraden aan het pro
ces willen geven al duidelijk tot uiting ge
bracht.
De positie van het openbaar ministerie
en, indirect, van de regering is daartegen
over lang niet onaanvechtbaar. Wanneer
op zekere medeplichtigheden van het leger
en zelfs uit de hoogste regionen van de
staat en op tegenstrijdigheden in officiële
verklaringen, tot in de mond van het
staatshoofd toe, door de beschuldigden ge
wezen zal worden, dan heeft de president
echter nog altijd de mogelijkheid, zo niet
het recht, de zaal te doen ontruimen en
de deuren te sluiten.
In de gangen van het Paleis van Justi
tie ging gisteren echter al het gerucht dat
alle advocaten en hun cliënten zullen wei
geren hun mond te openen achter dat ij
zeren gordijn waarmee de regering blijk
baar haar positie en zwakheden hoopt te
zullen kunnen beschermen. Maar tot dus
ver staan de partijen in dit politiek-juridi-
sche toernooi nog vrij rustig tegenover el
kaar en worden vragen en antwoorden in
schier hoffelijke termen uitgewisseld.
Ingevolge de alfabetische orde viel de lijn-
piloot Aguste Arnould gisteren de eer te
beurt als eerste beschuldigde voor het hek
je te verschijnen. Een atletische verschij
ning die, net als zijn vader en grootvader,
in Algerije en van bescheiden komaf was
geboren. Toen de president hem zijn ac
tivistische bedrijvigheden verweet, vroeg
Arnould wat hij onder een activist eigen
lijk wel precies moest verstaan. Wel, defi
nieerde de president even wat beteuterd
en wat losjes, dat is iemand die zich erg
druk maakt en veel aandacht probeert te
trekken.
Dan is het goed vond Arnould. Ja wij ma
ken ons druk en we willen aandacht trek
ken. Niet voor ons zelf, maar om alle Fran
sen te doen begrijpen welke misdaden zich
nu dreigen te voltrekken. Algerije is Frank
rijk en het staat met zoveel letters in de
grondwet.
Met het Franse Algerije verdedigen we
zo dus tevens de constitutie. Niet wij staan
op de grondslag van de illigaliteit,daarop
heeft de regering zich geplaatst.
Na die bazuinstoot voor Frans Algerije
werden de activiteiten van deze eerste be
schuldigde eens op de keper genomen. Ar
nould was bij de januari-gebeurtenissen
betrokken geweest als bestuurslid van het
comité dat de vele „patriottische" liga's,
partijen en bewegingen in Algerije over
koepelde. „Is dat nu ook alweer verbo
den?" zo vroeg hij de rechter met on
schuldig gezicht. Onze samenkomsten wer
den in het openbaar gehouden en meestal
in een café. Die openhartigheid zal er ook
wel de oorzaak van zijn dat er zo een
zwaar dossier tegen mij kon worden sa
mengesteld. De president haalde, uit een
inderdaad omvangrijk, pak papieren een
vlugschrift dat door het Comité was uit
gegeven en waarvan de opruiende taal er
zeker niet om bleek te jokken.
„Heeft u dat allemaal geschreven?" wil
de de president weten. Nee, in de tekst
zei Arnould, die ook al niet op het mondje
gevallen is, onmogelijk zijn eigen stijl te
kunnen herkennen. De naam van het co
mité wilde, zo legde hij uit, ook helemaal
niets zeggen. Er waren zoveel traktaten
in omloop en heel wat werden op last
van de autoriteiten zelf gedrukt. De pre
sident besloot toen verder maar niet aan
te dringen.
Nummero twee was het poujadisti-
sche Kamerlid Demarquet. Een andere
reus die zich vorige week al onderscheid
de door te weigeren in burger voor de
militaire rechtbank te verschijnen. Nu
droeg hij echter een stemmig donker col
bert waarvoor hij zich, voor zichzelf wens
te verontschuldigen. Ik ben, ofschoon
geen beroepsmilitair in hart en nieren
soldaat, en in burger voel ik me net of
ik me vermomd heb. Demarquet is een
redenaar, of beter een demagoog, uit de
poujadistische school, waaruit alle hout
nog wel planken gezaagd kunnen worden.
Hij aarzelt niet de regering in Parijs er
van te betichten in januari, op de derde
dag van het beleg, het vuur te hebben
doen openen waardoor een veertigtal gen
darmes en gardisten werd gedood. Nog
enkele andere enormiteiten, waarvan zelfs
een juridische opzet niet steeds te achter-
Kolonel Gardes, een van de twintig
verdachten in het proces der barricaden
komt bij het Paelis van Justitie te Pa
rijs aan, vergezeld door zijn verdediger.
«L.
Lagaillarde
halen is, werden door Demarquet geloosd
alvorens hij tenslotte een mislukte poging
deed tenminste wat lachers op zijn hand
te krijgen. In een wel wat kreupele
beeldspraak vergeleek hij zichzelf met de
gebakken aardappelen bij de biefstuk
waarmee Algerije werd bedoeld. Bedoelin
gen die echter pas een beetje duidelijk
werden nadat Demarquet de journalisten
na de zitting eerste enige nadere tekst
en uitleg van zijn persoonlijk en symbo
lisch taalgebruik gegeven had.
Advertentie
Transparante kleurlafc
van Ceta-Bever
Volgens het Amerikaanse tijdschrift
Newsweek hebben de Amerikaanse inlich
tingendienst en „een Russische bron die
in een positie verkeert hiervan te kunnen
weten" bevestigd dat 't hoofd van de Rus
sische dienst voor geleide projectielen,
maarschalk Mitrovan Nedelin, gedood
werd door een vroegtijdige raketontplof
fing en niet door een vliegtuigongeluk, zo
als Tass had gemeld. Newsweek deelt ver
der mee, dat bij dezelfde gelegenheid ook
andere raketdeskundigen, „misschien wel
honderd of meer", om het leven, zijn ge
komen.
Enkele dagen geleden hebben wij overi
gens reeds melding gemaakt van de in
Westelijke militaire kringen heersende en
door het Zwitserse blad „Neue Zürcher
Zeitung" uitgesproken mening, dat maar
schalk Nedelin bij een voortijdige raket
explosie is verongelukt.
NEW YORK (Reuter) Tengkoe Ab
doel Rahman, de premier van de Maleise
federatie, is na een tournee door de Ver
enigde Staten en Canada, met het West-
duitse passagiersschip „Bremen" uit New
York naar Groot-Brittannië vertrokken.
Het schip komt zaterdag in Southampton
aan. Abdoel Rahman zal acht tot tien da
gen in Londen verblijven en besprekingen
voeren met leden van de Britse regering
en zakenleiders alvorens naar Nederland
te vertrekken, waar hij korte tijd zal blij
ven.
Advertentie
10 TABL. f 0.60
20 TABL. f 1.-
40 TABL. f 1.50
