Nieuwe kinderboeken
„MEIN KAMPF" een film van
MOISEJEV KOMT NAAR NEDERLAND
Nieuwe bijbel met tekeningen
van Mart Kempers
5 Zwarte Kippen
bewaren...
2,46 BESPAREM
de haat en haar gevolgen
Werk van Boot c.s.
in „Huis van Looy"
De negen Muzen
Russisch volksdansballet van
kracht en lyrische schoonheid
ZATERDAG 12 NOVEMBER 1960
Ds. G. Snijders bedankt
voor beroep naar Den Haag
Al zou men boordevol sensatielust de bioscoop
binnenstappendie lust zou u wel vergaan
Koning Gustav vierde
zijn verjaardag in een
Etruskisch graf
Toenadering tussen staat
en kerk in Joegoslavië
Koning Gustav van Zweden heeft vrij
dag zijn 78ste verjaardag gevierd door de
opening van drie pas ontdekte Etruskische
graven in de buurt van Tarquinia bij te
wonen.
De koning, die al een maand in Italië
verblijft en er archeologische onderzoekin
gen verricht, bracht de morgen door bij
Monterozzi, waar hij, vergezeld van Ko
ningin Ingrid van Denemarken, evenals
hij een amateur-archeoloog, en zijn adju
dant, de van fresco's voorzien graven in
specteerde.
Een van de graven dateert uit de vierde
eeuw voor Christus en is het eerste graf
dat uit die eeuw is gevonden. Op een
fresco op het timpaan de ruimte bo
ven de toegang waren twee staande
figuren afgebeeld. Wandschilderingen
beeldden bomen met vliegende óuiven af.
Het timpaan van een tweede graftombe,
die van 560 voor Christus dateert, was
beschilderd met het levendige tafereel van
een banket. De derde tombe dateerde uit
de derde eeuw voor Christus en had twee
beschilderde deuren.
Koning Gustav en Koningin Ingrid wa
ren de eersten die de graftombes door
een nauwe opening betraden. Koningin
Ingrid kreeg een boeket veldbloemen aan
geboden door leden van de archeologische
staf.
Afgelopen woensdag is Koning Gustav
tot lid gekozen van de Italiaanse Nationa
le Academie van San Luca wegens zijn
verdiensten op archeologisch gebied.
Advertentie
Ds. G. Snijders, predikant bij de Her
vormde gemeente te Haarlem, heeft be
dankt voor een op hem uitgebracht beroep
naar de Hervormde gemeente te 's-Gra-
venhage.
Een mens kan zoiets niet bedenken,
denkt men terwijl men het ziet. Maar dit
is niet geënsceneerd, het is niet als een
staaltje anti-nazistische propaganda in el
kaar gezet, het is de werkelijkheid van de
gruwel van het Joodse ghetto zelf en het
werd gefilmd door de Duitsers, gevoelloos,
koud, onbarmhartig, rücksichtloos, door
nazi-cineasten op het celluloid vereeuwigd
om het te laten passen in de anti-Joodse
propaganda. Göbbels verbood evenwel de
vertoning. Deze brokken ontmenselijking
zouden averechts werken: de afschuw,
waarmee wij nu gadeslaan hoe de Duitse
bewakers, honderdduizenden mannen,vrou
wen en kinderen o, deze kinderen, de
dood staat getekend op hun gezichten, hun
ogen hebben nooit gelachen, hun lippen
nooit het geluk gekust laten kreperen,
zou ook in Duitsland zijn gevaren in al
die fanatici, hysterici en opgezweepte mee
lopers, de getrouwen misschien van het
eerste uur, die van het ghetto van War
schau niet wisten, in de concentratiekam
pen niet geloofden, de jodenvervolgingen
als een soort noodzaak voor de katharsis
van de Duitse volkskracht accepteerden.
Het is inderdaad niet om aan te zien
wat wij zien. En toch moet ik iedereen
aanbevelen om er naar te gaan kijken. Al
zou men boordevol sensatielust de bioscoop
binnenstappen, die lust zou u wel vergaan.
Eén ding weet men zeker als men de ver
schrikkingen heeft gezien: dat mag nooit
meer gebeuren. (Maar het gebeurt, waar
tyrannen regeren, waar wreedheid haar
beulen vindt) Er is één manier om niet in
herhaling te vervallen: geen domme leu
zen geloven, zich niet laten opzwepen door
de waanideeën van één man. De film
Mein Kampf" maakt met kracht van ar
gumenten aanschouwelijk, dat de haat van
één man het leven kostte van miljoenen.
Dat één op het volk losgelaten demagoog
niet slechts zijn toehoorders in zijn ban
heeft, maar straks ook de wil van dat
volk, zijn vrijheid, zijn menswaardigheid.
En toch herhaalt de geschiedenis zich
steeds weer. Maar uit de beelden van die
aan zichzelf overgelaten slachtoffers, uit
de beelden van hun nood, hun verlaten
heid, hun dood, die zij recht in het ge
zicht zien zij zien nu ons in het gezicht
ontlenen wij de wet, die boven alles
gaat: dat wij in laatste instantie altijd
alleen zullen staan, van aangezicht tot
aangezicht met de gerechtigheid, die ster
ker is dan duizend Hitiers en hun telkens
opnieuw verschijnende trawanten. Hitier
„Het is jammer dat men in Nederland,
nog steeds te kort schiet in waardering
voor het werk van Boot". Deze woorden
sprak vrijdagavond de Noordhollandse
kunstschilder Arie van Mever in het Haar
lemse museum Het Huis van Looytij
dens de opening van de expositie van wer
ken van de schilder H. F. Boot en zijn
leerlingen.
Voor een groot, belangstellend gehoor en
omgeven door de schilderijen der exposan
ten, stelde de heer Van Mever in zijn toe
spraak het .werk van Boot tegenover de
moderne werken, waaraan de verwarring
van deze tijd ten grondslag ligt „Een
verwarring", zoals de spreker opmerkte,
„die een prachtige vrijbrief is voor war
hoofden en knoeiers".
„Inplaats van troost brengen deze voor
stellingen ons nog verder van de wijs. De
Het is gelukkig geen géwoonte om in de krant te
schermen met cijfers om liet risico van artistieke onder
nemingen uit te drukken. Nu echter moeten wij een uit
zondering maken. Want het zegt toch wel iets omtrent zijn
vertrouwen, dat impresario Meyer Hamel het heeft aange
durfd het Russische volksdansballet van Igor Moisejev voor
twee weken in Nederland te contracteren, als men weet dat
hij dagelijks veertienduizend gulden aan entreegelden moet
ontvangen om de kosten te kunnen dekken! Om in de termen
te blijven: het uit ongeveer negentig dansers en dertig musici
bestaande gezelschap verdient de gevraagde belangstelling
tenvolle. Uiteraard is men aangewezen op grote zalen, waar
het speciaal voor export samengestelde programma een
tegelijk representatieve en spectaculaire keuze uit een reper
toire van honderdzestig werken, dat in vijfentwintig jaar
werd opgebouwd trouwens het voordeligst tot zijn recht
komt. De voorstellingen worden gegeven in de Rotterdamse
„Ahoy"-hal en in het Amsterdamse R.A.I.-gebouw, respec
tievelijk van 19 tot en met 23 november en van 25 tot en met
30 november. In de verwarmde zalen zijn speciale tonelen
gebouwd van maar liefst twaalf bij zestien meter. Bij de
presentatie is gestreefd naar eerlijke kracht van eenvoud en
directheid: zwarte achterdoeken of schotten, wit of getem
perd licht dus geen variétéaehtige effecten. In Brussel trad
de groep op in het Vélodröme voor twaalfduizend toeschou
wers. in Moskou treedt men herhaaldelijk op in het stadion
van Dynamo.
Dit „lyrische treurspel", dat, in 1932 door
Jean Cocteau werd geschreven, werd in 1959
door Francis Poulenc op muziek gezet.
Elisabeth Lugt introduceerde het in 1959
in Nederland.
In La Voix Humaine staat slechts één
persoon op het toneel: de vrouw. De eigen
lijke hoofdrol wordt vervuld door de tele
foon. De telefoon, de voor het publiek on
hoorbare stem van de man, bepaalt de
ontwikkeling van het treurspel.
Ter inleiding zal Van Renesse een korte
analyse geven van het werk.
„La voix humaine" In 't rijksmuseum
Kröller-Müller te Otterloo zal op zaterdag
20 november een uitvoering worden gege
ven van Poulenc's „La Voix Humaine"
door Elisabeth Lugt. mezzo-sopraan en
George van Renesse. piano.
De lelie tussen de distels; een afbeel
ding van het Hooglied 2 2.
MARILYN MONROE GAAT SCHEIDEN
Marilyn Monroe en haar echtgenoot, de
toneelschrijver Arthur Miller zijn uit el
kaar gegaan. De actrice zal scheiding aan
vragen.
David Koning
HET NEDERLANDS BIJBELGENOOTSCHAP heeft woensdagmiddag in het Haar
lemse restaurant „Het Bolwerk" de uitgifte van een nieuwe bijbel met tekeningen van
Mart Kempers, met een persconferentie ingeleid. In 1954 richtte men, na de uitgave
van eèn Britse „Jubilee-Bible" van verscheidene zijden het verzoek tot het genoot
schap om tot de uitgifte van een Nederlands equivalent te komen. Men maakte met
deze voorstellen ernst en tevens bezon men zich op het idee om een illustrator het
geheel te laten verlevendigen. De kunstenaar Mart Kempers werd voor dit doel ge
kozen en tijdens de persconferentie deelde men mede, dat reeds dezelfde middag de
eerste wagens met de nieuwe bijbels het land inreden.
In deze bijbel met zijn eenvoudige brui
ne omslag bevinden zich 250 tekeningen
van Kempers, die en daar werd met
nadruk op gewezen een zodanige ver
binding vormen met de tekst, dat men ze
onmogelijk als alleenstaande uitbeeldin
gen kan beschouwen.
Een forum, onder leiding van de heer
C. P. Starreveld, zei woensdagmiddag
trouwens nog veel meer over deze sobere,
overtuigende en voor het merendeel met
de penseel vervaardigde voorstellingen.
Vragensteller Herman Felderhof leidde de
forumleden in en als eerste spreker schets
te professor dr. F. W. Grosheide de lijn,
is dood, zijn duizendjarig rijk stortte in
een. Hij heeft de geest van de gerechtig
heid niet kunnen overwinnen. Het recht
heeft over hem gezegevierd.
Dat ervaren wij evenzeer uit dat andere
beklemmende fragment uit deze film,
wanneer de plegers van de aanslag op
Hitler in 1944 worden berecht. Berecht?
De brallende woorden die de president van
het hof de beklaagden in het gezicht slin
gert, kunnen hun standvastigheid niet bre
ken. En niet alleen hun gezichten komen
ons dan voor de geest. Wij zien de ge
zichten vastgelegd van twee generaties,
die onder Hitier marcheerden, de oorlog
ingingen, zich dood vochten voor het dui
zendjarig rijk. Jonge gezichten, oude ge
zichten. Vanen, vlaggen, woorden, woor
den, woorden. Het duizendjarig rijk heeft
van 1933 tot 1945 bestaan. De vlaggen zijn
gescheurd, de vanen vertrapt, de woor
den klinken leeg in de wind. De gezichten
blijven. Zij zijn bedekt met ongebluste
kalk, met zand, met kruisen. Maar zij kij
ken naar ons en vragen om rekenschap.
P. W. Franse
De tekenaar Mart Kempers aan het
werk (foto).
De scheepjes, een tekening bij Hande
lingen 1610.
die de beschouwer in de tekeningen van
Kempers kan vinden. Achter deze tekenin
gen komt de mens naar voren, die er ten
slotte bovenuit rijst en in lijnrechte ver
binding komt te staan met het kruis.
„Een kruis dat leidt tot de zaligmaking,
zoals de bijbel die verkondigt" aldus prof.
Grosheide. De adviseur van de federatie
van grafische bedrijven, prof. P. Borst
sprak er zijn vreugde over uit dat de bij
bel in een nieuw jasje was verschenen.
„De „blijde boodschap" behoort niet in
een rouwkostuum". Hij wees erop dat Mart
Kempers onder meer de stofomslag, de
kleur en het lettertype had gekozen. Spre
ker zei te hopen dat deze nieuwe bijbel
volgend jaar op de lijst van de vijftig
best verzorgde boeken zal staan.
De overige sprekers, de rabbijn van de
liberale Joodse gemeente in Amsterdam
J. Soetendorp, ds. F. Visser en ds. G. P.
Klijn wezen nog eens op de soberheid, de
indringende overtuiging en de tegelijker
tijd overtuigende werkelijkheid van Kem
pers afbeeldingen, die zoals een van hen
uitdrukte tot lezen noden.
Ds. Klijn, die de nadruk legde op het
feit dat het beeld steeds meer het woord
vervangt, gaf als zijn mening te kennen
dat deze bijbel zijn weg tot het publiek
wel zal vinden. Hij zei te hopen, dat er
door deze uitgifte nieuwe mogelijkheden
zouden ontstaan.
Mogelijkheden, die onmiddellijk duide
lijk werden aangetoond toen men vertelde
dat op verzoek van rabbijn Soetendorp
het Oude Testament met tekeningen van
Mart Kempers zou worden uitgegeven. Mo
gelijkheden die nog reëler werden, toen
ds. Visser verklaarde dat er een grote be
langstelling leefde voor het doen uitgeven
van aparte bijbelboeken (natuurlijk met
tekeningen) en het boek Job zou daar mis
schien het eerst voor in aanmerking ko
men. Bovendien bestaat er in het buiten
land belangstelling voor deze bijbel, waar
van de eerste oplage voorlopig is bepaald
op tienduizend exemplaren.
Op een vraag of de rooms-katholieke
kerk belangstelling toonde voor Kempers
tekeningen, antwoordde rector H. Sondaal,
dat men eerst tot de instelling van een in
stituut zoals het Bijbelgenootschap moest
komen. In de nieuwe bijbel bevinden zich
naast de tekeningen van Mart Kempers
enige kaartjes die de tekst op sommige
punten verduidelijken.
De schild.er H. F. Boot
mensen hebben geen behoefte aan deze
kunstuiting. Altijd zullen er echter op zol
dertjes en kamertjes jonge mensen wonen,
die getroffen worden door het dagelijkse
gebeuren. Boots werk is hier een getuige
nis van, een moeizaam getuigenis".
Spreker noemde de geest die Boots wer
ken ademen: „zo Hollands als maar mo
gelijk is". Naar aanleiding van deze uit
lating plaatste de heer Van Mever de, in
de aanhef geschreven opmerking. Hij
voegde hieraan toe, dat Boot wel bekend
heid heeft gekregen door zijn leerlingen.
„Maar", aldus de spreker „hun beste werk
draagt nog altijd de kenmerken van hem,
die het hun leerde".
Op deze expositie, die geopend blijft tot
13 december, is tevens enig werk te zien
van Poppe Damave, Frans Verpoorten en
Wim Steyn.
Dat Moisejev en de zijnen eindelijk ook
in Nederland komen, is te danken aan een
gelukkige samenloop van omstandigheden.
En nog moest bijna het langverwachte be
zoek geannuleerd worden als gevolg van
de verlenging wegens aanhoudend succes
van de Amerikaanse tournee. Hoe groot
daar het welslagen is geweest, moge blij
ken uit het feit dat de impresario Sol
Hurok aan Igor Moisejev een kapitale
automobiel heeft geschonken uit dankbaar
heid voor het ondervonden kunstgenot en
de gemaakte winstHet ziet er niet
naar uit, dat men\ zich na zo lange af
wezigheid uit Rusland spoedig een tweede
reis door Europa de groep reist nu
door Duitsland en heeft voordien ook En
geland, Frankrijk en Zwitserland „ver
overd" zal kunnen veroorloven.
Verdere aanbeveling tot een bezoek lijkt
nauwelijks nodig, te minder voor lezers
die zich de enthousiaste verslagen van het
Parijse en Brusselse optreden in „Erbij"
uit 1958 herinneren. Men heeft hier te
lande al veel Oosteuropese volksdansen
sembles kunnen zien, doch die boden
slechts een flauwe afglans van was Moise
jev met zijn streven naar synthese van
levenskrachtige elementen in Rusland
heeft bereikt, werkend met door hemzelf
systematisch opgeleide krachten. In 1936
maakte hij een begin met de renaissance
van de volksdanscultuur door niet alleen
het waardevolle uit alle delen van de Sov
jet-Unie bijeen te brengen, doch dit tevens
choreografisch te verwerken en verder te
ontwikkelen. Hij maakte vroeger zelf deel
uit van het Bolsjoi Ballet en heeft al zijn
dansers de academische training laten on
dergaan, is echter van mening dat de
volksdans het middel bij uitstek is om tot
uitdrukking te brengen wat er werkelijk in
een volk omgaat, waardoor de mens van
nu bewogen wordt. Het hiermee samen
hangende communistische ideaal mag ons
niet blind maken voor de geweldige kracht
en lyrische schoonheid van de bereikte
resultaten.
De grote en unieke verdienste van Moi
sejev is, dat hij door ritmische verrijkin
gen en gecombineerde variaties van over
geleverde dansvormen, steeds met behoud
van karakteristieke kenmerken, folklore
heeft verlevendigd tot volkskunst. Gezien
de structurele organisatie van zijn ballet
ten, rijkvertakte ombuigingen van teken
materiaal, zal niemand aarzelen hem een
scheppend kunstenaar te noemen. Dankzij
een gespecialiseerde techniek is het moge
lijk de dansers illustratief of vertolkcnder-
wijze thema's te laten uitvoeren. Dat zijn
programma getuigt van patriotisme, col
lectieve gevoelens, heroïek van de arbeid
en optimistische waarneming van de wer
kelijkheid kan nauwelijks verbazing wek
ken. Naar zijn definitie is de volksdans
een pregnante en actuele expressie van de
geestelijke en materiële cultuur van een
streek of een natie. Men moet vaststellen,
dat hij bij de uitbouw daarvan de lijn der
historische evolutie van de menselijke
bewegingskunst verder en consequenter
heeft doorgetrokken dan tot dusver in Rus
land door de zoekers naar vernieuwing
van het zogeheten klassieke ballet is ge
schied. Maar evenzeer is het waar, dat dit
alles zich afspeelt uiteraard in de
sfeer van het romantisch realisme. Wezen
lijk nieuw is alleen de artistiek geordende
toepassing van ongekende mogelijkheden.
Amerikaanse critici hebben in zoverre
getracht Moisejev te evenaren, dat zij het
publiek bestookten met gewaagde verbin
dingen van superlatieven als „een tech
nisch volmaakt wereldwonder" en „een
wervelstorm van levensvreugde". Beurte
lings hebben zij de hoogste lof toegezwaaid
aan de formidabele sprongen en de mee
slepende gratie van mannen en vrouwen,
aan de oude dansen in verjongde gedaante
van voor de pauze en aan de moderne
nummers (waaronder de befaamde paro
die „Voetbal") van het tweede gedeelte.
Dat Moisejev belangrijke invloed heeft uit
geoefend op de kunstzinnige exploitatie
van het gebied der volksmuziek, behoeft
geen betoog. Vele der muzikale arrange
menten, gebaseerd op melodisch mate
riaal van voorheen, zijn van de hand van
Samson Galperin, de dirigent van het be
geleidende orkest.
BELGRADO (AFP) Volgens welinge
lichte kringen in Belgrado heeft de Joe
goslavische regering in antwoord op een
brief van het rooms-katholieke episcopaat
verklaard dat de normalisering van de be
trekkingen tussen de rooms-katholieke
kerk en de staat mogelijk en nuttig is.
De regering is ervan overtuigd dat het,
wanneer eenmaal een andere sfeer is ont
staan, mogelijk zal zijn onmiddellijk de
huidige problemen aan te vatten. Zij acht
het een positief element dat het Joegosla
vische episcopaat zich bereid heeft ver
klaard mee te werken aan een geleide
lijke normalisering der betrekkingen.
PRISMA-JUNIORES.
Vijf BIGGLES-boeken van W. E. Johns.
Kapitein Johns is lanzamerhand geen on
bekende meer bij de Nederlandse jeugd,
evenmins als BIGGLES, de dappere vlie
ger en de held uit zijn boeken. Spannende
avonturen, gecompliceerde verwikkelingen,
met vaak de politiek als achtergrond, wor
den om deze hoofdfiguur op boeiende wij
ze geweven. De illustraties zijn van R.
van Giffen.
De titels zijn:
Biggies en de Interpol. Vertaald door A.
J. Richel.
Biggies begraaft de strijdbijl. Vertaald
door H. J. A. Masset.
Biggies en de verborgen schat. Vertaald
door H. J. A. Masset.
Biggies en het geheime wapen. Vertaald
door H. J. A. Masset.
Biggies lost het op. Vertaald door C. H.
Schaap.
Leeftijd 12-16 jaar.
Voor dezelfde leeftijd nog drie spannen
de boeken voor jongens, die houden van
verhalen over avonturen op zee.
Frank Knight „De ontmaskerde zee
rover". Vertaald door G. W. M. van
Kalmthout. Illustrator: R. van Griffen.
Richard Watkins „Het geheimzinnige
sein." Vertaald door Arjen Berghand.
Roger Pilkgton „De schat van de oude
zeeman". Vertaald door I. Goversvan
Geuns.
Voor jongens, die belangstelling hebben
voor de problemen waarmee de ruimte
vaart op het ogenblik worstelt, zal in het
boek van Lester del Rey, „Per raket de
ruimte in" veel van zijn gading vinden.
(Vertaald door J. de Groot. ill. James
Heugh). Het is dus geen ruimteverhaal zo
maar in de „ruimte" gefantaseerd van
„hup" je stapt maar in een ruimteschip
enfloep je stapt maar uit op de
maan, en het doet je niets!! Maar in dit
boekje wordt wel degelijk serieus inge
gaan op allerlei moeilijkheden van tech
nische aard, op vragen als: aan welke
eisen zullen bemande raketten moeten vol
doen, aan welke gevaren zullen de eerste
ruimtevaarders blootstaan en nog vele
andere. Het wordt voor de jeugdige leken
levendig beschreven in dit interessante
boekje.
Alf Jaus „Pablo de bandiet" (12 tot 16
jaar.) Vertaald door A. J. Kloet, 111. Willy
Widman.
De avonturen van drie Caballero's in
Paraguay worden hierin verteld. Robert
Koster, een Duitse landmeter in Pai-aguay
een Amerikaan Bill Forrester zijn beiden
door de rebellengenei-aal Lopez gevangen
genomen en gedwongen in zijn dienst te
treden. Pablo, een Indiaan wordt aan Ro
bert als oppasser toegewezen, maar ont
popt zich als een trouwe metgezel, wan
neer Robert en Bill pogingen doen te ont
vluchten. Het wordt allemaal aardig en op
een luchtige, maar toch wel boeiende wij
ze beschreven.
VOOR DE JONGERE KINDEREN VAN
8-12 JAAR DE VOLGENDE PRISMA-
JUNIORES Daan Zonderland „Jeroen in
Hazevoets Rijk". 111. C. W. Voges.
Na drie „Jeroenen" („Jeroen en de zil
veren sleutel", „Jeroen en het dorp op de
heuvel" en „Jeroen en de jacht op de
echo") nu toch eindelijk het vierde boek
in deze serie van de avonturen van Je
roen. Jeroen heeft al die tijd na de „echo"
zitten wachten in de Alexanderbaai, met
Koning Hazevoet, die steeds maar de zil
veren sleutel heeft zitten oppoetsen, waar
Jeroen immers de Drager van is. Zij
gaan nu naar Hazevoets Rijk, het rijk on
der de Sterrenheuvel. Hij ontmoet daar
weer kostelijke nieuwe „wezens", die de
schrijver weer zo goed weet te beschrij
ven. De kinderen zijn vast wel blij met
dit vierde deeltje.
Kathleen o'Farrell. „De club van vijf".
Vertaald door M. Tonkins-Prick van Wely.
111. C. W. Voges.
Een typisch Engels vei-haal over Engel
se kinderen, met aangeboren Engelse lief
de voor dieren. Vijf kinderen Cameron,
twee broertjes en drie zusjes wonen met
hun ouders in het gezellige rommelige
huis „De Paddestoel". Op het idee ge
bracht door hun lievelingsoom Jos, een
ontzettende goeierd, richten zij een club
voor dierenvrienden op, omdat zij zich al
tijd en overal het lot van zieke, verdwaal
de en hulpbehoevende dieren aantrekken,
en die allemaal mee naar huis slepen. Hun
avonturen worden alleraardigst beschre
ven.
Mary Fitt „Het geheimzinnige kasteel".
Vertaald door S. H. M. Hoorevorts-Hueber.
111. Peggy Fortnum.
„Het geheimzinnige kasteel" moet maar
een geheim blijven. Het is een boeiend en
opgewekt geschreven verhaal.
Wie de door de Zweed Erwin Leiser uit
authentiek journaal en archiefmateriaal
samengestelde film „Mein Kampf" heeft ge
zien, zal moeilijk nog kunnen loskomen
van een der afschuwelijkste beelden, wel
ke zij van Hitier en zijn praktijken heeft
vastgelegd: de door de Nazi's zelf gemaak
te opnamen van het ghetto in Warschau.
Wanneer wij al eens spreken van iets,
dat alle beschrijving tart, van de pen, die
stokt op het papier, dingen, die de ver
beeldingskracht te boven gaan, dan gaat
dat allemaal volledig ontstellend volle
dig op voor die opnamen uit het ghet
to van Warschau.