Nieuwe kinderboeken „MEIN KAMPF" een film van MOISEJEV KOMT NAAR NEDERLAND Nieuwe bijbel met tekeningen van Mart Kempers 5 Zwarte Kippen bewaren... 2,46 BESPAREM de haat en haar gevolgen Werk van Boot c.s. in „Huis van Looy" De negen Muzen Russisch volksdansballet van kracht en lyrische schoonheid ZATERDAG 12 NOVEMBER 1960 Ds. G. Snijders bedankt voor beroep naar Den Haag Al zou men boordevol sensatielust de bioscoop binnenstappendie lust zou u wel vergaan Koning Gustav vierde zijn verjaardag in een Etruskisch graf Toenadering tussen staat en kerk in Joegoslavië Koning Gustav van Zweden heeft vrij dag zijn 78ste verjaardag gevierd door de opening van drie pas ontdekte Etruskische graven in de buurt van Tarquinia bij te wonen. De koning, die al een maand in Italië verblijft en er archeologische onderzoekin gen verricht, bracht de morgen door bij Monterozzi, waar hij, vergezeld van Ko ningin Ingrid van Denemarken, evenals hij een amateur-archeoloog, en zijn adju dant, de van fresco's voorzien graven in specteerde. Een van de graven dateert uit de vierde eeuw voor Christus en is het eerste graf dat uit die eeuw is gevonden. Op een fresco op het timpaan de ruimte bo ven de toegang waren twee staande figuren afgebeeld. Wandschilderingen beeldden bomen met vliegende óuiven af. Het timpaan van een tweede graftombe, die van 560 voor Christus dateert, was beschilderd met het levendige tafereel van een banket. De derde tombe dateerde uit de derde eeuw voor Christus en had twee beschilderde deuren. Koning Gustav en Koningin Ingrid wa ren de eersten die de graftombes door een nauwe opening betraden. Koningin Ingrid kreeg een boeket veldbloemen aan geboden door leden van de archeologische staf. Afgelopen woensdag is Koning Gustav tot lid gekozen van de Italiaanse Nationa le Academie van San Luca wegens zijn verdiensten op archeologisch gebied. Advertentie Ds. G. Snijders, predikant bij de Her vormde gemeente te Haarlem, heeft be dankt voor een op hem uitgebracht beroep naar de Hervormde gemeente te 's-Gra- venhage. Een mens kan zoiets niet bedenken, denkt men terwijl men het ziet. Maar dit is niet geënsceneerd, het is niet als een staaltje anti-nazistische propaganda in el kaar gezet, het is de werkelijkheid van de gruwel van het Joodse ghetto zelf en het werd gefilmd door de Duitsers, gevoelloos, koud, onbarmhartig, rücksichtloos, door nazi-cineasten op het celluloid vereeuwigd om het te laten passen in de anti-Joodse propaganda. Göbbels verbood evenwel de vertoning. Deze brokken ontmenselijking zouden averechts werken: de afschuw, waarmee wij nu gadeslaan hoe de Duitse bewakers, honderdduizenden mannen,vrou wen en kinderen o, deze kinderen, de dood staat getekend op hun gezichten, hun ogen hebben nooit gelachen, hun lippen nooit het geluk gekust laten kreperen, zou ook in Duitsland zijn gevaren in al die fanatici, hysterici en opgezweepte mee lopers, de getrouwen misschien van het eerste uur, die van het ghetto van War schau niet wisten, in de concentratiekam pen niet geloofden, de jodenvervolgingen als een soort noodzaak voor de katharsis van de Duitse volkskracht accepteerden. Het is inderdaad niet om aan te zien wat wij zien. En toch moet ik iedereen aanbevelen om er naar te gaan kijken. Al zou men boordevol sensatielust de bioscoop binnenstappen, die lust zou u wel vergaan. Eén ding weet men zeker als men de ver schrikkingen heeft gezien: dat mag nooit meer gebeuren. (Maar het gebeurt, waar tyrannen regeren, waar wreedheid haar beulen vindt) Er is één manier om niet in herhaling te vervallen: geen domme leu zen geloven, zich niet laten opzwepen door de waanideeën van één man. De film Mein Kampf" maakt met kracht van ar gumenten aanschouwelijk, dat de haat van één man het leven kostte van miljoenen. Dat één op het volk losgelaten demagoog niet slechts zijn toehoorders in zijn ban heeft, maar straks ook de wil van dat volk, zijn vrijheid, zijn menswaardigheid. En toch herhaalt de geschiedenis zich steeds weer. Maar uit de beelden van die aan zichzelf overgelaten slachtoffers, uit de beelden van hun nood, hun verlaten heid, hun dood, die zij recht in het ge zicht zien zij zien nu ons in het gezicht ontlenen wij de wet, die boven alles gaat: dat wij in laatste instantie altijd alleen zullen staan, van aangezicht tot aangezicht met de gerechtigheid, die ster ker is dan duizend Hitiers en hun telkens opnieuw verschijnende trawanten. Hitier „Het is jammer dat men in Nederland, nog steeds te kort schiet in waardering voor het werk van Boot". Deze woorden sprak vrijdagavond de Noordhollandse kunstschilder Arie van Mever in het Haar lemse museum Het Huis van Looytij dens de opening van de expositie van wer ken van de schilder H. F. Boot en zijn leerlingen. Voor een groot, belangstellend gehoor en omgeven door de schilderijen der exposan ten, stelde de heer Van Mever in zijn toe spraak het .werk van Boot tegenover de moderne werken, waaraan de verwarring van deze tijd ten grondslag ligt „Een verwarring", zoals de spreker opmerkte, „die een prachtige vrijbrief is voor war hoofden en knoeiers". „Inplaats van troost brengen deze voor stellingen ons nog verder van de wijs. De Het is gelukkig geen géwoonte om in de krant te schermen met cijfers om liet risico van artistieke onder nemingen uit te drukken. Nu echter moeten wij een uit zondering maken. Want het zegt toch wel iets omtrent zijn vertrouwen, dat impresario Meyer Hamel het heeft aange durfd het Russische volksdansballet van Igor Moisejev voor twee weken in Nederland te contracteren, als men weet dat hij dagelijks veertienduizend gulden aan entreegelden moet ontvangen om de kosten te kunnen dekken! Om in de termen te blijven: het uit ongeveer negentig dansers en dertig musici bestaande gezelschap verdient de gevraagde belangstelling tenvolle. Uiteraard is men aangewezen op grote zalen, waar het speciaal voor export samengestelde programma een tegelijk representatieve en spectaculaire keuze uit een reper toire van honderdzestig werken, dat in vijfentwintig jaar werd opgebouwd trouwens het voordeligst tot zijn recht komt. De voorstellingen worden gegeven in de Rotterdamse „Ahoy"-hal en in het Amsterdamse R.A.I.-gebouw, respec tievelijk van 19 tot en met 23 november en van 25 tot en met 30 november. In de verwarmde zalen zijn speciale tonelen gebouwd van maar liefst twaalf bij zestien meter. Bij de presentatie is gestreefd naar eerlijke kracht van eenvoud en directheid: zwarte achterdoeken of schotten, wit of getem perd licht dus geen variétéaehtige effecten. In Brussel trad de groep op in het Vélodröme voor twaalfduizend toeschou wers. in Moskou treedt men herhaaldelijk op in het stadion van Dynamo. Dit „lyrische treurspel", dat, in 1932 door Jean Cocteau werd geschreven, werd in 1959 door Francis Poulenc op muziek gezet. Elisabeth Lugt introduceerde het in 1959 in Nederland. In La Voix Humaine staat slechts één persoon op het toneel: de vrouw. De eigen lijke hoofdrol wordt vervuld door de tele foon. De telefoon, de voor het publiek on hoorbare stem van de man, bepaalt de ontwikkeling van het treurspel. Ter inleiding zal Van Renesse een korte analyse geven van het werk. „La voix humaine" In 't rijksmuseum Kröller-Müller te Otterloo zal op zaterdag 20 november een uitvoering worden gege ven van Poulenc's „La Voix Humaine" door Elisabeth Lugt. mezzo-sopraan en George van Renesse. piano. De lelie tussen de distels; een afbeel ding van het Hooglied 2 2. MARILYN MONROE GAAT SCHEIDEN Marilyn Monroe en haar echtgenoot, de toneelschrijver Arthur Miller zijn uit el kaar gegaan. De actrice zal scheiding aan vragen. David Koning HET NEDERLANDS BIJBELGENOOTSCHAP heeft woensdagmiddag in het Haar lemse restaurant „Het Bolwerk" de uitgifte van een nieuwe bijbel met tekeningen van Mart Kempers, met een persconferentie ingeleid. In 1954 richtte men, na de uitgave van eèn Britse „Jubilee-Bible" van verscheidene zijden het verzoek tot het genoot schap om tot de uitgifte van een Nederlands equivalent te komen. Men maakte met deze voorstellen ernst en tevens bezon men zich op het idee om een illustrator het geheel te laten verlevendigen. De kunstenaar Mart Kempers werd voor dit doel ge kozen en tijdens de persconferentie deelde men mede, dat reeds dezelfde middag de eerste wagens met de nieuwe bijbels het land inreden. In deze bijbel met zijn eenvoudige brui ne omslag bevinden zich 250 tekeningen van Kempers, die en daar werd met nadruk op gewezen een zodanige ver binding vormen met de tekst, dat men ze onmogelijk als alleenstaande uitbeeldin gen kan beschouwen. Een forum, onder leiding van de heer C. P. Starreveld, zei woensdagmiddag trouwens nog veel meer over deze sobere, overtuigende en voor het merendeel met de penseel vervaardigde voorstellingen. Vragensteller Herman Felderhof leidde de forumleden in en als eerste spreker schets te professor dr. F. W. Grosheide de lijn, is dood, zijn duizendjarig rijk stortte in een. Hij heeft de geest van de gerechtig heid niet kunnen overwinnen. Het recht heeft over hem gezegevierd. Dat ervaren wij evenzeer uit dat andere beklemmende fragment uit deze film, wanneer de plegers van de aanslag op Hitler in 1944 worden berecht. Berecht? De brallende woorden die de president van het hof de beklaagden in het gezicht slin gert, kunnen hun standvastigheid niet bre ken. En niet alleen hun gezichten komen ons dan voor de geest. Wij zien de ge zichten vastgelegd van twee generaties, die onder Hitier marcheerden, de oorlog ingingen, zich dood vochten voor het dui zendjarig rijk. Jonge gezichten, oude ge zichten. Vanen, vlaggen, woorden, woor den, woorden. Het duizendjarig rijk heeft van 1933 tot 1945 bestaan. De vlaggen zijn gescheurd, de vanen vertrapt, de woor den klinken leeg in de wind. De gezichten blijven. Zij zijn bedekt met ongebluste kalk, met zand, met kruisen. Maar zij kij ken naar ons en vragen om rekenschap. P. W. Franse De tekenaar Mart Kempers aan het werk (foto). De scheepjes, een tekening bij Hande lingen 1610. die de beschouwer in de tekeningen van Kempers kan vinden. Achter deze tekenin gen komt de mens naar voren, die er ten slotte bovenuit rijst en in lijnrechte ver binding komt te staan met het kruis. „Een kruis dat leidt tot de zaligmaking, zoals de bijbel die verkondigt" aldus prof. Grosheide. De adviseur van de federatie van grafische bedrijven, prof. P. Borst sprak er zijn vreugde over uit dat de bij bel in een nieuw jasje was verschenen. „De „blijde boodschap" behoort niet in een rouwkostuum". Hij wees erop dat Mart Kempers onder meer de stofomslag, de kleur en het lettertype had gekozen. Spre ker zei te hopen dat deze nieuwe bijbel volgend jaar op de lijst van de vijftig best verzorgde boeken zal staan. De overige sprekers, de rabbijn van de liberale Joodse gemeente in Amsterdam J. Soetendorp, ds. F. Visser en ds. G. P. Klijn wezen nog eens op de soberheid, de indringende overtuiging en de tegelijker tijd overtuigende werkelijkheid van Kem pers afbeeldingen, die zoals een van hen uitdrukte tot lezen noden. Ds. Klijn, die de nadruk legde op het feit dat het beeld steeds meer het woord vervangt, gaf als zijn mening te kennen dat deze bijbel zijn weg tot het publiek wel zal vinden. Hij zei te hopen, dat er door deze uitgifte nieuwe mogelijkheden zouden ontstaan. Mogelijkheden, die onmiddellijk duide lijk werden aangetoond toen men vertelde dat op verzoek van rabbijn Soetendorp het Oude Testament met tekeningen van Mart Kempers zou worden uitgegeven. Mo gelijkheden die nog reëler werden, toen ds. Visser verklaarde dat er een grote be langstelling leefde voor het doen uitgeven van aparte bijbelboeken (natuurlijk met tekeningen) en het boek Job zou daar mis schien het eerst voor in aanmerking ko men. Bovendien bestaat er in het buiten land belangstelling voor deze bijbel, waar van de eerste oplage voorlopig is bepaald op tienduizend exemplaren. Op een vraag of de rooms-katholieke kerk belangstelling toonde voor Kempers tekeningen, antwoordde rector H. Sondaal, dat men eerst tot de instelling van een in stituut zoals het Bijbelgenootschap moest komen. In de nieuwe bijbel bevinden zich naast de tekeningen van Mart Kempers enige kaartjes die de tekst op sommige punten verduidelijken. De schild.er H. F. Boot mensen hebben geen behoefte aan deze kunstuiting. Altijd zullen er echter op zol dertjes en kamertjes jonge mensen wonen, die getroffen worden door het dagelijkse gebeuren. Boots werk is hier een getuige nis van, een moeizaam getuigenis". Spreker noemde de geest die Boots wer ken ademen: „zo Hollands als maar mo gelijk is". Naar aanleiding van deze uit lating plaatste de heer Van Mever de, in de aanhef geschreven opmerking. Hij voegde hieraan toe, dat Boot wel bekend heid heeft gekregen door zijn leerlingen. „Maar", aldus de spreker „hun beste werk draagt nog altijd de kenmerken van hem, die het hun leerde". Op deze expositie, die geopend blijft tot 13 december, is tevens enig werk te zien van Poppe Damave, Frans Verpoorten en Wim Steyn. Dat Moisejev en de zijnen eindelijk ook in Nederland komen, is te danken aan een gelukkige samenloop van omstandigheden. En nog moest bijna het langverwachte be zoek geannuleerd worden als gevolg van de verlenging wegens aanhoudend succes van de Amerikaanse tournee. Hoe groot daar het welslagen is geweest, moge blij ken uit het feit dat de impresario Sol Hurok aan Igor Moisejev een kapitale automobiel heeft geschonken uit dankbaar heid voor het ondervonden kunstgenot en de gemaakte winstHet ziet er niet naar uit, dat men\ zich na zo lange af wezigheid uit Rusland spoedig een tweede reis door Europa de groep reist nu door Duitsland en heeft voordien ook En geland, Frankrijk en Zwitserland „ver overd" zal kunnen veroorloven. Verdere aanbeveling tot een bezoek lijkt nauwelijks nodig, te minder voor lezers die zich de enthousiaste verslagen van het Parijse en Brusselse optreden in „Erbij" uit 1958 herinneren. Men heeft hier te lande al veel Oosteuropese volksdansen sembles kunnen zien, doch die boden slechts een flauwe afglans van was Moise jev met zijn streven naar synthese van levenskrachtige elementen in Rusland heeft bereikt, werkend met door hemzelf systematisch opgeleide krachten. In 1936 maakte hij een begin met de renaissance van de volksdanscultuur door niet alleen het waardevolle uit alle delen van de Sov jet-Unie bijeen te brengen, doch dit tevens choreografisch te verwerken en verder te ontwikkelen. Hij maakte vroeger zelf deel uit van het Bolsjoi Ballet en heeft al zijn dansers de academische training laten on dergaan, is echter van mening dat de volksdans het middel bij uitstek is om tot uitdrukking te brengen wat er werkelijk in een volk omgaat, waardoor de mens van nu bewogen wordt. Het hiermee samen hangende communistische ideaal mag ons niet blind maken voor de geweldige kracht en lyrische schoonheid van de bereikte resultaten. De grote en unieke verdienste van Moi sejev is, dat hij door ritmische verrijkin gen en gecombineerde variaties van over geleverde dansvormen, steeds met behoud van karakteristieke kenmerken, folklore heeft verlevendigd tot volkskunst. Gezien de structurele organisatie van zijn ballet ten, rijkvertakte ombuigingen van teken materiaal, zal niemand aarzelen hem een scheppend kunstenaar te noemen. Dankzij een gespecialiseerde techniek is het moge lijk de dansers illustratief of vertolkcnder- wijze thema's te laten uitvoeren. Dat zijn programma getuigt van patriotisme, col lectieve gevoelens, heroïek van de arbeid en optimistische waarneming van de wer kelijkheid kan nauwelijks verbazing wek ken. Naar zijn definitie is de volksdans een pregnante en actuele expressie van de geestelijke en materiële cultuur van een streek of een natie. Men moet vaststellen, dat hij bij de uitbouw daarvan de lijn der historische evolutie van de menselijke bewegingskunst verder en consequenter heeft doorgetrokken dan tot dusver in Rus land door de zoekers naar vernieuwing van het zogeheten klassieke ballet is ge schied. Maar evenzeer is het waar, dat dit alles zich afspeelt uiteraard in de sfeer van het romantisch realisme. Wezen lijk nieuw is alleen de artistiek geordende toepassing van ongekende mogelijkheden. Amerikaanse critici hebben in zoverre getracht Moisejev te evenaren, dat zij het publiek bestookten met gewaagde verbin dingen van superlatieven als „een tech nisch volmaakt wereldwonder" en „een wervelstorm van levensvreugde". Beurte lings hebben zij de hoogste lof toegezwaaid aan de formidabele sprongen en de mee slepende gratie van mannen en vrouwen, aan de oude dansen in verjongde gedaante van voor de pauze en aan de moderne nummers (waaronder de befaamde paro die „Voetbal") van het tweede gedeelte. Dat Moisejev belangrijke invloed heeft uit geoefend op de kunstzinnige exploitatie van het gebied der volksmuziek, behoeft geen betoog. Vele der muzikale arrange menten, gebaseerd op melodisch mate riaal van voorheen, zijn van de hand van Samson Galperin, de dirigent van het be geleidende orkest. BELGRADO (AFP) Volgens welinge lichte kringen in Belgrado heeft de Joe goslavische regering in antwoord op een brief van het rooms-katholieke episcopaat verklaard dat de normalisering van de be trekkingen tussen de rooms-katholieke kerk en de staat mogelijk en nuttig is. De regering is ervan overtuigd dat het, wanneer eenmaal een andere sfeer is ont staan, mogelijk zal zijn onmiddellijk de huidige problemen aan te vatten. Zij acht het een positief element dat het Joegosla vische episcopaat zich bereid heeft ver klaard mee te werken aan een geleide lijke normalisering der betrekkingen. PRISMA-JUNIORES. Vijf BIGGLES-boeken van W. E. Johns. Kapitein Johns is lanzamerhand geen on bekende meer bij de Nederlandse jeugd, evenmins als BIGGLES, de dappere vlie ger en de held uit zijn boeken. Spannende avonturen, gecompliceerde verwikkelingen, met vaak de politiek als achtergrond, wor den om deze hoofdfiguur op boeiende wij ze geweven. De illustraties zijn van R. van Giffen. De titels zijn: Biggies en de Interpol. Vertaald door A. J. Richel. Biggies begraaft de strijdbijl. Vertaald door H. J. A. Masset. Biggies en de verborgen schat. Vertaald door H. J. A. Masset. Biggies en het geheime wapen. Vertaald door H. J. A. Masset. Biggies lost het op. Vertaald door C. H. Schaap. Leeftijd 12-16 jaar. Voor dezelfde leeftijd nog drie spannen de boeken voor jongens, die houden van verhalen over avonturen op zee. Frank Knight „De ontmaskerde zee rover". Vertaald door G. W. M. van Kalmthout. Illustrator: R. van Griffen. Richard Watkins „Het geheimzinnige sein." Vertaald door Arjen Berghand. Roger Pilkgton „De schat van de oude zeeman". Vertaald door I. Goversvan Geuns. Voor jongens, die belangstelling hebben voor de problemen waarmee de ruimte vaart op het ogenblik worstelt, zal in het boek van Lester del Rey, „Per raket de ruimte in" veel van zijn gading vinden. (Vertaald door J. de Groot. ill. James Heugh). Het is dus geen ruimteverhaal zo maar in de „ruimte" gefantaseerd van „hup" je stapt maar in een ruimteschip enfloep je stapt maar uit op de maan, en het doet je niets!! Maar in dit boekje wordt wel degelijk serieus inge gaan op allerlei moeilijkheden van tech nische aard, op vragen als: aan welke eisen zullen bemande raketten moeten vol doen, aan welke gevaren zullen de eerste ruimtevaarders blootstaan en nog vele andere. Het wordt voor de jeugdige leken levendig beschreven in dit interessante boekje. Alf Jaus „Pablo de bandiet" (12 tot 16 jaar.) Vertaald door A. J. Kloet, 111. Willy Widman. De avonturen van drie Caballero's in Paraguay worden hierin verteld. Robert Koster, een Duitse landmeter in Pai-aguay een Amerikaan Bill Forrester zijn beiden door de rebellengenei-aal Lopez gevangen genomen en gedwongen in zijn dienst te treden. Pablo, een Indiaan wordt aan Ro bert als oppasser toegewezen, maar ont popt zich als een trouwe metgezel, wan neer Robert en Bill pogingen doen te ont vluchten. Het wordt allemaal aardig en op een luchtige, maar toch wel boeiende wij ze beschreven. VOOR DE JONGERE KINDEREN VAN 8-12 JAAR DE VOLGENDE PRISMA- JUNIORES Daan Zonderland „Jeroen in Hazevoets Rijk". 111. C. W. Voges. Na drie „Jeroenen" („Jeroen en de zil veren sleutel", „Jeroen en het dorp op de heuvel" en „Jeroen en de jacht op de echo") nu toch eindelijk het vierde boek in deze serie van de avonturen van Je roen. Jeroen heeft al die tijd na de „echo" zitten wachten in de Alexanderbaai, met Koning Hazevoet, die steeds maar de zil veren sleutel heeft zitten oppoetsen, waar Jeroen immers de Drager van is. Zij gaan nu naar Hazevoets Rijk, het rijk on der de Sterrenheuvel. Hij ontmoet daar weer kostelijke nieuwe „wezens", die de schrijver weer zo goed weet te beschrij ven. De kinderen zijn vast wel blij met dit vierde deeltje. Kathleen o'Farrell. „De club van vijf". Vertaald door M. Tonkins-Prick van Wely. 111. C. W. Voges. Een typisch Engels vei-haal over Engel se kinderen, met aangeboren Engelse lief de voor dieren. Vijf kinderen Cameron, twee broertjes en drie zusjes wonen met hun ouders in het gezellige rommelige huis „De Paddestoel". Op het idee ge bracht door hun lievelingsoom Jos, een ontzettende goeierd, richten zij een club voor dierenvrienden op, omdat zij zich al tijd en overal het lot van zieke, verdwaal de en hulpbehoevende dieren aantrekken, en die allemaal mee naar huis slepen. Hun avonturen worden alleraardigst beschre ven. Mary Fitt „Het geheimzinnige kasteel". Vertaald door S. H. M. Hoorevorts-Hueber. 111. Peggy Fortnum. „Het geheimzinnige kasteel" moet maar een geheim blijven. Het is een boeiend en opgewekt geschreven verhaal. Wie de door de Zweed Erwin Leiser uit authentiek journaal en archiefmateriaal samengestelde film „Mein Kampf" heeft ge zien, zal moeilijk nog kunnen loskomen van een der afschuwelijkste beelden, wel ke zij van Hitier en zijn praktijken heeft vastgelegd: de door de Nazi's zelf gemaak te opnamen van het ghetto in Warschau. Wanneer wij al eens spreken van iets, dat alle beschrijving tart, van de pen, die stokt op het papier, dingen, die de ver beeldingskracht te boven gaan, dan gaat dat allemaal volledig ontstellend volle dig op voor die opnamen uit het ghet to van Warschau.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1960 | | pagina 4