CHIPBREUK
25
Boekenhoekje j
PANDA EN DE MEESTEREODDENRAPER
Puisljes- Pukkels
Actie-comité AVRO-
vrienden
KOOT PIANO'S
Professor Zmipovsk en zijn vreemde avontuur
T wee-richtingverkeer
over enkel spoor
Geen kanker bij de
primitieve volken
6"Hoe is het ontstaan?^
13
De radio geeft zondag
De radio geeft maandag
T elevisieprogramma
DERNASEPT-ZEEP
Op de driesprong
„Schrik der Britse artsen"
opgeborgen
Gemengde scholen en
jeugdmisdaad in VS
Terwijl
U gezellig winkelt.
verzorgt de
Bmjknechf volledige wasautomaat
Uw was van A-Z!
(nkuknecht
N.S.-primeur
Fazant torpedeert auto op
rijksweg bij Maarssen
ONS VERVOLGVERHAAL DOOR
RUTH ASPINALL
Vertaling: Margot Bakker
modern
toiletpapier
Sir Winston herstelt goed,
maar hij slaapt slecht
Dit woord:
TRAWANT
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1960
27. „U moet die meneer niet zo ruw be
handelen," riep Panda. „Hij heeft alles op
gekocht! Op die manier maakt u de klan
ten kopschuw!" „Klant.m'n zólen!"
riep opa verhit. „Dit is Freek, de slome
bediende die me thuis op m'n zenuwen
werkte! Nou denkt-ie hier zeker nog 'ns
mijn handeltje in de war te kunnen schop
pen!" „H-het was een opdracht van uw
dochter.hakkelde de huisknecht. „Zij
gaf me geld om uw... eh.hum goede
ren over te nemen." „Zo!" gromde opa,
„zit m'n dochter hier achter? Wil ze me
weer geld opdringen? Notabene m'n eigen
centen!" Nijdig griste hij de bankbiljetten
uit Panda's hand en kletste ze in Freeks
hand. „Laat als de gesmeerde bliksem al
m'n bullen terugzetten!" riep hij. „En
neem dat voddige geld weer mee, vóór ik
er mijn pijp mee aanmaak! Ik wil een
NIEUW fortuin verdienen, NIET mijn
OUDE, weet je!!"
Het actiecomité AVRO-vrienden heeft de
heren dr. W. L. Groeneveld Meyer, jhr.
mr, W. Feith, oud-president van de recht
bank te Groningen, en mr. S. Willinge
GraJtama. advocaat en procureur te Zwolle
in principe bereid gevonden namens het
actiecomité de grieven tegen het beleid
van het AVRO-bestuur aan de commissie
van onderzoek (commissie-De Jager) voor
te leggen en met deze commissie te be
spreken.
Op 26 november zal deze gesprekscom-
missie samen met het actie-comité defi
nitief de richtlijn bepalen, volgens welke
gehandeld zal worden.
HILVERSUM I. 402 m. 8.00 NCRV. 8.30 IKOR.
9.30 KRO. 17.00 Convent van Kerken.
18.30 NCRV. 10.45—24.00 KRO.
NCRV: 8.00 Nieuws en weeroverz. 8.15 Orgel
recital. JKOR: 8.30 Voor de jeugd. 9.00 Morgen
gebed. KRO: 9.30 Nieuws. 9.45 Gram. 9.55 Inleiding
Hoogmis. 10.00 Hoogmis. 11.30 Gram. 11.40 Kamer
muziek. 12.10 Strijkork., vocaal ens. en sol. 12.35
Lichte muz. 13.00 Nieuws. 13.05 De hand aan de
ploeg, lezing. 13.10 De Wadders, hoorspel. 13.30
Strijkork. 13.45 Voor de jeugd. 14.15 Concertge-
bouwork. 15.00 Gram. 15.20 Wat ons bezig houdt,
lezing. 15.30 Muzikale aspecten: muzikale lezing.
16.00 Sport. 16.30 Vespers. Convent van Kerken:
17.00 Geref. kerkd. 18.15 De Gereformeerde Ker
ken en de Oecumene, gesprek. NCRV: 18.30 Verz.-
progr. 19.00 Nieuws uit de kerken. 19.05 Samen
zang. 19.30 Weg en werk der kerkhervormers:
Melanchton, Luther's vriend en medewerker, le
zing. KRO: 19.45 Nieuws. 20.00 Licht progr. 20.30
Gevar. muz. 21.05 Chansons. 21.30 Toltèn, klankb.
21.40 Mien 'uus, mien linde en mien mensch'n,
klankb. 22.25 Gram. 22.30 Nieuws. 22.40 Avond
college: Radiolessen. 23.00 Avondgebed. 23.15 Amu
sementsmuziek. 23.40 Gram. 23.55—24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 8.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.30 IKOR. 11.45 VPRO. 12.00 AVRO.
17.00 VPRO. 17.30 VARA. 20.00—24.00
AVRO.
VARA: 8.00 Nieuws. 8.18 Gevarieerd progr. 9.45
Geestelijk leven, toespraak. VPRO: 10.00 Voor de
jeugd. IKOR: 10.30 Herv. kerkdienst. 11.30 Vragen-
beantw. VPRO: 11.45 Ber. uit de kerken. AVRO:
12.00 Lichte muz. 12.30 Sportspiegel. 12.35 Lichte
muz. 13.00 Nieuws. 13.07 De toestand in de wereld,
lezing. 13.17 Meded. of gram. 13.20 Voor de mili
tairen. 14.00 Boekbespr. 14.20 Kamerkoor. 14.35
Filmpraatje. 14.50 Lichte muz. 15.15 Actie Toltèn.
15.30 Kamerork. 16.15 Jazzmuz. 16.30 Sportrevue.
VPRO: 17.00 Gesprekken met luisteraars, lezing.
17.15 Honderd jaar modernisme, lezing. VARA:
17.30 Voor de jeugd. 17.50 Nieuws, sportuitsl. en
sportjourn. 18.30 Lichte muz. 18.55 Journalisten
forum. 19.30 Cabaretprogr. AVRO: 20.00 Nieuws.
20.05 Lichte muz. 20.35 De Prediker en zijn prooi,
Hoorsp. (dl. 6). 21.15 Promenade-orkest en soliste.
21.50 Gram. 22.30 Nieuws en meded. 22.45 Journ.
23.00 Volksliederen. 23,15 Sportluitsl. 23.20 New
York calling. 23.25 Nieuwe Franse gram. 23.55
24.00 Nieuws.
BLOEMENDAAL. 245 m. - 1223 kC/s.
9.30 ds. G. Toornvliet van Bloemendaal. 11.00
ds. G. Toornvliet (uitz. van de dienst voor be
langstellenden op 13 nov. om 19.30 u.) 14.45 Kin-
derdienst. 15.30 ds. G. Rang van Haarlem.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Nieuws. 12.15 Amus.ork. (Om 12.30 Weer
bericht). 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de soldaten.
14.00 Opera- en belcantoconc. 15.00 Rep. interland
voetbalwedstrijd BelgiëZwitserland. 17.00 Sport
en nieuws. 17.05 Lichte muz. 17.45 Sportuitsl. 17.50
Gram. 18.00 Engelse liederen. 18.30 Godsd. half
uur. 19.00 Nieuws. 19.00 Nieuws. 19.30 Opera en
belcantoconc. (In de pauze: gram.). 21.50 Piano
recital. 22.00 Nieuws. 22.15 Lichte muz. 22.45 Gram.
23.00 Nieuws. 23.05 Gram. 23.55—24.00 Nieuws.
HILVERSUM I. 402 m. 7.00—24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws en S.O.S.-ber. 7.13 Gram.
7.30 Een woord voor de dag. 7.40 Gewijde muziek.
8.00 Nieuws. 8.15 Radiokrant. 8.35 Gram. 9.00 Voor
de zieken. 9.35 Waterst. 9.40 Voor de vrouw. 10.10
Gram. 10.15 Theol. etherleergang. 11.00 Gram. 11.25
Quiz (herh.). 12.00 Lichte muz. 12.25 Voor boer en
tuinder. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Caril-
lonspel. 12.53 Gram. of act. 13.00 Nieuws. 13.15
Metropole-ork. 13.45 Gram. 14.05 Schoolradio. 14.35
Gevar. progr. (herh.). 15.35 Gram. 16.00 Bijbel
overdenking. 16.30 Pianorecital. 16.53 Gram. 17.00
Voor de kleuters. 17.15 Voor de jeugd. 17.30 Gram.
17.40 Beursber. 17.45 Regeringsuitz.Nederlands
Nieuw-Guinea: Oud en nieuw, door F. Kirihio en
Ea Polansky. 18.00 Orgelspel. 18.30 Verzoekprogr.
1.1.00 Nieuws en weerbericht. 19.10 Op de man af,
praatje. 19.15 Gram. 19.25 Toespr-19.30 Radiokrant.
19.50 Promenadeork. en sol. 20.35 May-day, hoor
spel. 21.30 Gram. 21.40 Kamerork. en soliste. 22.00
Volk en staat: pari. comm. 22.15 Kamermuz. 22.30
Nieuws. 22.40 Avondoverdenking. 22.55 Boekbespr.
23.05 Omr.ork. 23.55—24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00-24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 8.15 Gram. 9.00 Gymn. voor oudere luis
teraars 9.10 De groenteman. 9.15 Gram. 9.40 Mor
genwijding. 10.00 Gram. 11.00 Gram. 11.45 Voordr.
12.00 Lichte muz. 12.30 Land- en tuinbouwmeded.
12.33 Voor ons platteland, praatje. 12.43 Zang en
orgel. 13.00 Nieuws. 13.15 Meded. en gram. 13.25
muziek. 13.55 Bëursber. 14.00 Fluit en piano. 14.30
Gram. 14.50 De komende belastingherzieningen,
lezing. 15.05 Gram. 16.30 Metropole-ork. en koor.
17.00 Voor de padvinders. 17.15 Gram. 17.50 Milit.
comment. 18.00 Nieuws. 18.15 Polit. lezing. 18.25
Lichte muziek. 18.50 Openbaar kunstbezit, lezing.
19.00 Gitaarspel. 19.30 Muzik. lezing. 19.45 Voor
de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 Gevar. progr. 22.30
Nieuws, beursber. v. New York en meded. 23.00
Gram. 23.5524.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Filmmuz. 12.30 Weerbericht.
12.35 Voor de landbouw. 12.42 Lichte muziek. 12.50
Koersen. 13.00 Nieuws. 13.15 Balletmuziek. 14.00
Schoolradio. 15.45 Kamermuz. 16.00 Koersen. 16.06
Voor de zieken. 17.00 Nieuws. 17.10 Gram. 17.45
Franse les. 18.00 Gram. 18.20 Voor de sold. 18.50
Sportkroniek. 19.00 Nieuws. 19.40 A Midsummer-
nightsdream, opera. 20.45 Kunstkaleidoscoop. 21.00
A Midsummernightsdream (verv.). 21.30 Amus.-
orkest. 22.00 Nieuws. 22.15 Zang en piano. 22.55
Nieuws 23.00 Voor de zeelieden.
VOOR ZATERDAG
KRO: 17.00—17.30 Voor de kinderen. NTS: 20.00
Journ. en weeroverz. KRO: 20.20 Actueel progr.
21.00 Gevarieerd programma. 22.00 Film.
VOOR ZONDAG
NTS: Eurovisie Amsterdam: 15.3017.30 Rep.
jachtspringconcours. 20.00 Actie Toltèn. VPRO:
20.45 Bouwmeesters der cultuur, filmdocumen
taire. 20.55 Reisverh. 21.15 Fiesta Gitana: Spaanse
dans en muziek. NTS: 22.0022.30 Sport.
VOOR MAANDAG
NTS: 20.00 Journ. en weeroverz. VARA: 20.20
Actueel progr. 20.30 Filmvenster. 20.55 Muzikaal
progr. 21.10 Broadway express, filmimpressie.
21.30 Cabaretprogramma.
Advertentie
De frisse natuurlijkheid van Mieke Ver-
straete en het ongelooflijk gemak, waarmee
Kees Brusse zich van de ene persoon in de
andere transformeert, boden ons gister
avond alle stof voor een allerplezierigst
haif uurtje. Dat gebeurde op tekst en gezag
van Annie M. G. Schmidt, die voor de
V.A.R.A. een drietal variaties op een en
hetzelfde thema en dezelfde tekst
schreef onder de titel „Driesprong". Knap
gevonden en onweerstaanbaar komisch
uitgevoerd! Wel een verschil met het
Amerikaanse filmpje „I-Iaha-Bommen" uit
een serie gooi- en smijtwerk, die ons nu
weer te wachten staat. Goede humor is ver
te zoeken, constateert men na zoiets. Te
vinden is het blijkbaar niet in de V.S. Zo
als altijd was „De Spiegel der Kunsten"
goed verzorgd, maar nogal tam dit keer.
Was het aandeel, dat de muziek innam,
niet te groot?
Beeldschermer
Kees Brusse en Mieke Verstraete in
een spelletje van Annie M. G. Schmidt,
dat vrijdagavond voor de VARA op
het beeldscherm werd, vertoond.
Adr°pTi evtip
'-.v i
ZIJL WEG 57 - HAARLEM
De 25-jarige Maurice Hatt uit Aylesbury
in Engeland heeft een ziekenhuiscomplex
dat de medische wereld kent als het
„Münchhausen-syndroom", naar de be
faamde achttiende eeuwse baron, die op
allerlei slinkse wijzen probeerde, zich in
ziekenhuizen te doen opnemen.
Sinds zijn vijftiende verjaardag heeft
Hatt de deuren van een vijfhonderdtal zie
kenhuizen voor zich open zien gaan. Een
paar dozijn keer brachten zijn wilde ver
halen hem tot in de operatiekamer en
twintig maal ging hij onder het mes met
de kans dat hij er niet levend onder van
daan zou komen. Maar mankeren deed en
doet Hatt niets. Hatts „hospitalitis" wordt
in medische kringen in Engeland als uniek
beschouwd. Zijn geval is uitvoerig geana
lyseerd in de vakbladen en hij is bij de
artsen tot een legende geworden om zijn
vaardigheid in het fingeren van ziekten.
Nu is er donderdag iets gebeurd. Hatt
werd door een rechter in Buckinghamshire
ter beschikking gesteld van een psychia
trische inrichting wegens diefstal van een
bestelauto en het zich daarmee roekeloos
voortbewegen langs de openbare weg.
Waarom? om zich van het ene ziekenhuis,
waar hij gedurende drie dagen vergeefs
onder observatie was geweest, naar een
ander te spoeden waar men minder wreed
jegens hem zou zijn.
Hatt mag nu de komende tien jaar niet
achter een autostuur zitten de tijd die
de behandelende psychiater nodig denkt
te hebben om uit hem wijs te worden. Bei
den verdwenen handenwrijvend uit de
rechtzaal de psychiater vanwege het unieke
studie-object, Hatt omdat hij voorlopig
onderdak is.
De Duitse geleerde Heinz Loduchowski,
heeft een studie gemaakt van de gevolgen
van de co-educatie (gemengde scholen
voor jongens en meisjes) in het Ame
rikaanse onderwijssysteem. Hij is tot de
slotsom gekomen, dat deze vorm van onder
wijs verantwoordelijk is voor de ernstige
uitwassen der jeugdcriminaliteit in de V.S.
Hij maakte in opdracht van het Duitse
bureau voor de publieke opinie een reis
naar Amerika en heeft zijn bevindingen
neergelegd in een boek, „teenagers en co-
educatie, de jeugd van de vrije wereld
in gevaar".
Loduchowski zegt in zijn boek, dat veer
tig procent van de Amerikaanse jongens
van 15 jaar reeds een verhouding met een
of meer meisjes heeft. Het aantal onge
huwde moeders dat jonger is dan 19 jaar,
is sinds 1939 verdubbeld. De auteur con
stateert in zijn boek dat „seksuele erva
ring op te jonge leeftijd leidt tot
frigiditeit en nog andere neuroses, die
onder de Amerikaanse jongelui voorko
men". De schrijver meent, dat de vrije
omgang der geslachten in de hand ge
werkt wordt door het onderwijssysteem.
2627. Zodra de vrachtauto binnen de omheining was en het terrein opreed, vjerd
de poort weer gesloten, zodat van buiten af niemand iets kon zien.
Onder toezicht van professor Zmipovsk werd de grote, zware kist van de auto ge
laden en op een onderstel met wielen in de loods gereden, waar allerlei werktuigen
stonden. Toen liet de professor het gevaarte openmaken. Uit de kist kioam een
vreemdsoortig ding; het was van metaal, en er zaten ronde kijkglazen in van dik
glas. Het leken wel patrijspoortjes
Advertentie
Reeds compleet v.a. f. 1460.- draaistroom^
en f. 1495.- 220 Volt wisselstroom
Vraagt demonstr.
Irrm. N.V. Mentoj
Imp. N.V. Mentor Apeldoorn
Als half januari het baanvak Nijmegen
Blerick volledig geautomatiseerd zal zijn
zullen de Nederlandse Spoorwegen een
primeur op spoorweggebied in Europa
krijgen. Dan is het mogelijk op één enkel
spoor goederentreinen in twee richtingen
te laten rijden zonder dat er toezicht bij
het passeren op de tussenstations nodig is.
De beveiliging van het baanvak wordt dan
automatisch van één centraal punt, Nij
megen, uit geregeld. Toen het goederen
vervoer in de kop van Limburg toenam,
meende men aanvankelijk over te moeten
gaan tot het leggen van een dubbel spoor
Deze noodzaak is door de invoering van
het nieuwe systeem, een Amerikaanse
vinding, opgeheven. Momenteel zijn de
werkzaamheden gevorderd tot voorbij
Vierlingsbeek. De gehele lijn heeft een
lengte van 68 kilometer.
Op de schoorsteen in het huis van een
Utrechts gezin staat sinds enkele dagen
een vaasje met prachtige lange fazante
veren. Het vormt voor de heer en me
vrouw Bunschoten een herinnering aan
een bang avontuur op rijksweg 2, Amster
dam-Utrecht, waar dezer dagen een fa
zant door de voorruit van hun snel rij
dende auto sloeg en via de achterruit de
wagen weer verliet. Mijn haar, mijn ge
zicht en de hele wagen zaten vol bloed
veren en glasscherven, aldus de heer W
C. Bunschoten, die tijdens het ongeval
naast zijn vrouw zat die chauffeerde. Me
vrouw C. T. Bunschoten-Verbeek had de
vogel wel zien vliegen, maar het dier
schrok en maakte vlak voor de wagen zul
ke capriolen, dat ontwijken onmogelijk
was. De vogel ruim drie pond zwaar
ging dwars door de voorruit, klapte te
gen de binnenzijde van het linker achter
portier en sloeg door de achterruit de wa
gen weer uit. „Je ogen", riep mevrouw
Bunschoten, toen zij zag dat haar man met
zijn handen voor het gezicht op de bank
naast haar zat. Gelukkig mankeerde er
aan diens ogen niets. Wel was een glas
van zijn bril spoorloos verdwenen, even
als een vleugel van de fazant. Het dier
lag, toen de auto tot stilstand was geko
men, dood op de kofferdeksel.
De rijkspolitie en de wegenwacht die de
heer en mevrouw Bunschoten weer wat op
hun verhaal hielpen, konden zich niet her
inneren ooit zo'n vreemd ongeval te heb
ben meegemaakt.
De fazant heeft het echtpaar mee naar
huis genomen, rijdend in een auto zonder
voor- en achterruit in een koude, snijden
de wind. Zelf hebben deze automobilisten
geen stukje fazant kunnen eten. Kennis
sen hebben zich over het gevogelte ont
fermd.
„Ik hoop dat er spoedig waarschuwings
borden voor het overstekend wild langs
die weg komen," vindt de heer Bunscho
ten. De weilanden bij Maarssen en Breu
kelen zijn nogal wild- en vogelrijk, zodat
ongevallen niet uitgesloten zijn. Ook de
wegenwacht op deze rijksweg is die me
ning toegedaan.
25)
„Ongewoon gezelschap voor jou", zei Deryk en Valen
tine begon te lachen. Toch wachtte zij erop, dat Deryk
het gesprek zou beëindigen, zodat zij met haar brieven
zou kunnen doorgaan. „Ik vroeg me af, of je ervoor
voelt vanavond een borrel te komen halen", zei hij.
„Het spijt me", zei Valentine voor de tweede maal.
Deryk gaf het niet op. „En hoe staat het met morgen?
Heb je geen zin na de ochtenddienst met ons in de
stad te gaan eten? Dan kunnen we weer eens praten".
„Het spijt me", zei Valentine, ook nog een derde
keer. Het was om moedeloos te worden. „Ik ga mor
genochtend niet naar de kerk. Wij eten hier vroeg een
boterham en dan ga ik met Paul een eind rijden. Ik
heb het hem al beloofd, zie je".
„Die man moet rust houden", snauwde Deryk.
Het drong tot Valentine door, dat Paul in feite Deryks
patiënt was. Als Deryk het in zijn hoofd haalde hem
bedrust voor te schrijven kon Valentine daartegen be
zwaar maken, maar meer ook niet.
„Het zal hem werkelijk geen kwaad doen", merkte
zij op. „Hij heeft vandaag doorlopend gerust en als hij
zich gaat vervelen is er van rust in het geheel geen
sprake meer".
„Het moet me van het hart, Valentine, maar jij
maakt te veel drukte over deze patiënt."
„Denk je dat? Jammer voor jou", zei Valentine, bijna
werkelijk kwaad. Zij was niet van zins voor een vierde
maal te zeggen, dat het haar speet.
„Die man neemt al je vrije tijd in beslag. Jij hoort
om half zes met je werk klaar te zijn en jij hoort de
zaterdagmiddag en de zondag vrij te hebben. Jullie zijn
tenslotte geen huisartsen".
„Mijn werk staat hier volkomen buiten", zei Valen
tine. „Ik mag Paul als mens graag". Terwijl zij het
zei, misschien tevoren al, voelde zij, dat hij daarvoor
nu juist zo bang was geweest.
„Zo", zei Deryks stem, verslagen en plotseling van
alle moed beroofd, „misschien zie ik je later dan nog
eens".
„In elk geval", zei Valentine luchtig. Zij hoorde.aan
het andere eind van de lijn de hoorn opleggen en met
een zucht legde zij ook de hare op het toestel. Zij
vroeg zich af, of zij hem ooit aanleiding had gegeven
tot het recht op jaloezie.
„Ik geloof dat het nooit meer wordt zoals vroeger",
hoorde zij Elisabeth weer zeggen. Zij probeerde Elisa
beths, met haar onwankelbare zekerheden en haar
jeugdige moed, uit haar gedachten te verbannen. Zij
kon doen wat zij wilde, en Maurice kon dat eveneens.
Zij konden vriendschap sluiten, verliefd op elkaar wor
den, en zij konden het argeloos doen. Voor hen beston
den er geen banden aan het verleden, die hen weer
hielden. Zij hadden geen ervaringen achter de rug, die
hen onzeker maakten. Was zij vroeger zo argeloos ver
liefd op Jasper geworden, vroeg zij zich nu af. Zij
probeerde ook de gedachten aan Jasper van zich af te
zetten. En die aan Paul, die boven rustig lag te slapen.
Waarom moest hij die onsmakelijke en onfatsoenlijke
artikelen in het Dagelijks Nieuws juist geschreven heb
ben? De meeste moeite kostte het haar nog. de ge
dachte aan Deryk van zich af te zetten. Was haar
vriendelijke houding ten opzichte van hem in wezen
toch niet iets geheel anders geweest? Had zij het hem
niet moeilijker gemaakt in plaats van gemakkelijker?
Nannie kwam de kamer binnen
„Ik hoorde dat er telefoon was", zei zij. „Ik hoop
toch echt, dat je nu niet meer uit hoeft".
„Welnee, het was dokter Moone alleen maar".
„Daar ben ik blij om. Ik heb een paar koppen cacao
gemaakt. Dat heeft een mens nodig als het zo koud is.
De ketel in de keuken is vanmiddag uitgegaan. Maar ge
lukkig kwam Bracket juist hout brengen en die heeft
de slakken er voor me uitgehaald en de ketel weer
aangemaakt. Aardig van de man hè?"
„Dat is het zeker". Valentine nam de dampende kop
cacao van haar aan en zette die naast zich op de ta
fel. „Dank je wel, Nannie". Zij voegde er nog aan toe:
„Gek, die Bracket heb ik nu nog nooit onder ogen ge
had".
Nannie ging zitten en nam haar breiwerk.
„Het is niet bepaald wat je een braaf man noemt",
zei zij. „Mevrouw Treneath zegt altijd, dat hij aan de
drank is. Maar behulpzaam is hij wel". Zij zette haar
bril op en zocht een gemakkelijke houding. „Kom, ik
zal mijn mond maar houden als jij brieven wilt schrij
ven".
„Ik moet er een paar schrijven", zei Valentine. Zij
trok de blocnote naar zich toe.
„Zeer geachte heer, teneinde u volledig op de hoogte
te stellen van de toestand van de heer Paul Cleeve sluit
ik bij zijn brief.."
„Wat brei je daar toch, Nannie?"
„Een paar sokken voor meneer Cleeve. Die van hem
zijn volkomen op".
„Ja, dan had je niet veel keus", zei Valentine lachend.
„Als ik er eerst maar een klaar heb voor zijn rech
tervoet. Om de linker draagt hij een slaapsok. Ach ja,
Valentine, voor ik het vergeet, hij heeft niets bij zich
dan de kleren die hij nu draagt als hij op is. Zou je niet
naar het hotel in Exeter kunnen schrijven, waar hij lo
geerde, en vragen of zij zijn overige bagage naar hier
willen sturen? Dat wil zeggen, als hij voorlopig blijft".
„Ik zal het doen", zei Valentine. En zij voegde eraan,
toe: „Ja, hij blijft voorlopig".
HOOFDSTUK IX.
„Hij is bijna klaar", zei Nannie.
„Prachtig. En bemoei jij je nu maar niet met de af
was, Nannie. Ik red me wel. Jij moet nodig een poos
je gaan rusten".
„Wat je zegt", zei Nannie. „Ik moet nodig een poosje
gaan rusten. Heb jij soms niet elke dag van de week
veel te hard gewerkt?"
„Maar ik heb daarnaast niet ook nog een paar nach
ten gewaakt", zei Valentine, zogenaamd boos. „Boven
dien was ik toch elke zondag af? Als meneer Cleeve
straks klaar is heb ik de hele vaat schoon".
Nannie blies de aftocht naar de huiskamer, een beet
je in zichzelf lachend, meende Valentine. Met een beet
je geluk zou zij een groot deel van de middag blijven
doorslapen. Zodra zij alleen was begon Valentine aan
de afwas en vervolgens aan het drogen. Zij genoot van
haar zondagse vrijheid.
Het was heerlijk wakker te worden als de natuur dat
wilde en een hele lange dag in het vooruitzicht te heb
ben, waarmee je zo eindeloos veel kon doen. Het was al
even verrukkelijk door je slaapkamer te drentelen en
te overwegen, wat je nu zou aantrekken, in plaats van
haastig de kleren aan te schieten, die je de avond te
voren al klaargelegd had, en die praktisch waren onder
het werk. Zij had 's morgens een donkere nauwsluiten
de rok aangetrokken en haar nieuwe angora twinset-,
geel. Zij wist dat zij er aantrekkelijk uitzag. Het was ook
heerlijk Nannie, ondanks haar eeuwig protest, weg te
sturen voor haar zondagmiddagslaapje. Valentine herin
nerde zich diezelfde dutjes nog uit haar kinderjaren,
maar toen hadden zij haar angstig gemaakt, omdat zij
zich die uren zo alleen voelde. Het was doodstil in huis,
griezelig stil, en toch leek het zo ondeugend slapende
grote mensen wakker te maken. Haar kinderlijke angst
was van dezelfde soort als die zij gevoeld had, toen
Paul tijdens de eerste nacht na zijn ongeluk zo stil in
zijn bed lag, binnen bereik, maar toch oneindig ver
weg. Ook toen was zij bang geweest dat hij nooit meer
wakker zou worden.
Zij zette de laatste droge kopjes in elkaar, ruimde alles
op en liep de gang in. Zij haakte haar jas van de
kaspstok en trok die onder het verderlopen aan.
De toenemende warmte in haar huis, die zich had
verspreid nadat zij 's morgens haar slaapkamerraam
had gesloten en de haarden meer warmte waren gaan
uitstralen, hadden de koude buiten haast doen verge
ten. Maar zij werd er weer door overvallen zodra zij
de buitendeur opende en het pad naar de garage af
liep. Het had 's nachts flink gevroren en de bodem
maakte de indruk nooit meer zacht te zullen worden.
Zij ontdeed de wagen van de vele plaids en na een
paar mislukte pogingen sloeg de motor aan. Acheruit
i-eed zij tot aan het hek, liet de motor draaien en
ging weer naar binnen.
Nannie kwam juist bezorgd uit de huiskamer te voor
schijn en Paul was al bezig de trap af te klauteren.
„Heb je soms hulp nodig?" Het kostte haar enige
zelfbeheersing, merkte zij, hem niet te hulp te komen,
of hij haar nu nodig had of niet.
(Wordt vervolgd)
„HET OERWOUD IS EEN VROUW"
door Jane Dolinger (Uitg. C. de Boer jr.,
Hilversum). De Amerikaanse schrijfster
heeft in dit boek haar ervaringen opge
tekend tijdens een expeditie in het stroom
gebied van de Amazone. Zij maakte die
tocht mee als assistente van een amateur,
die een studie maakt van de daar levende
primitieve Indianenstammen. In de jungle
in het grensgebied van Brazilië en Peru
komen de twee in aani-aking met Indianen
die nog nooit een blanke hebben gezien.
De Indianen denken dat de vreemde be
zoekers gekomen zijn om kinderen te
stelen en hun houding is dan ook bepaald
vijandig. Met grote tegenwoordigheid van
geest en vrouwelijke intuïtie lukt het Jane
Dolinger de primitieven voor zich te win
nen. Het boek is vlot en levendig geschre
ven en met tien foto's geïllustreerd.
Advertentie
De Amerikaanse anthropoloog dr. Ste-
fansson, die zich vooral heeft bezig ge
houden met het leven van de eskimo's,
heeft een indrukwekkende hoeveelheid ma
teriaal verzameld, waaruit volgens hem
blijkt, dat kanker een „beschavingsziek
te" moet zijn. Kanker, zo bevond hij, komt
vrijwel nooit voor onder primitieve vol
keren.
Stefansson heeft vele jaren binnen de pool
cirkel doorgebracht en naar zijn zeggen
(en ook volgens de getuigenis van missio
narissen en dokters ter plaatse) hebben
de eskimo's niet aan kanker geleden, voor
dat zij in contact met onze beschaving
kwamen. Die afwezigheid van kanker, al
dus Stefansson, heeft niets te maken met
het bitter koude klimaat ter plaatse. Als
bewijs daarvoor haalt hij de ervaringen
aan van medici, die onder de primitieven
in Afrika hebben gewerkt en in de gema
tigde luchtstreken van Azië. Die dokters,
dr. Albert Schweitzer incluis, zijn het met
Stefansson eens, dat kankergezwellen niet
voorkomen bij mensen, die in een primi
tieve toestand leven. Bij de primitieve
volken kent men de ziekte als zodanig niet
eens.
Stefansson heeft zijn conclusies neerge
legd in een boek, getiteld „Kanker, een
beschavingsziekte" en de grote Amerikaan
se kankerspecialist René Dubois van het
Rockefeller Instituut heeft er een voor
woord bij geschreven. Daarin zegt Dubois,
dat Stefansson „boeiende vragen heeft op
geworpen over de invloed, die omgeving
en levensgewoonten kunnen hebben op het
voorkomen van bepaalde ziekten".
Stefansson is nog niet ver gekomen in
zijn zoeken naar de reden, waarom primi
tieve mensen vrijwel vrij van kankerziek
ten zijn. Hij wijst er echter wel op, dat bij
primitieve volken de kinderen twee jaar
lang en soms nog langer borstvoeding krij
gen en dat er heel weinig voedsel gekookt
wordt.
(Van onze correspondent)
LONDEN. Churchills dochter Mary
Soames zei vrijdagmiddag dat er geen
reden is om zich over Sir Winstons toe
stand bezorgd te maken. Churchill had
echter volgens het bulletin van vrijdag
een tamelijk onrustige nacht. De genezing
van zijn rugwonde maakt goede vorderin
gen en geeft geen reden tot ongerustheid,
aldus het bulletin.
In Groot-Brittannië bestaat echter wel
degelijk ongerustheid, omdat men alge
meen gelooft dat zelfs de geringste ver
wonding of ziekte voor een man van
Churchills leeftijd gevaarlijke gevolgen
kan hebben. Men vreest dat er complica
ties zullen ontstaan.
Wij gebruiken het woord trawant
in de zin van: handlanger, bentgenoot.
Het woord heeft voor ons gevoel een
ongunstige betekenis, maar toch kan
men spreken van de planeet Jupiter met
zijn zeven trawanten. Deze tegenstelling
wordt verklaard uit het feit dat er vroe
ger twee woorden waren: truand en tra-
bant, die met elkaar verward zijn. Tru
and betekende: bedelaar, schelm; tra-
bant, misschien verwant met het Duitse
werkwoord traben, betekende: loper,
dienaar. Aangezien er goede en slechte
dienaren zijn, kon trabant ook gaan be
tekenen: nietsnut, schurk en dan staat
het gelijk met truant, Middelnederlands
trawant. Uit trawant en trabant ont
stond dan trawant, zowel in de ongun
stige zin van: handlanger (Satan en zijn
trawanten) als in de neutrale van: hij
.die zijn meester volgt, satelliet. j
Va—«MHHWIHIWm.rs-.r-
