Dr. Fisher op audiëntie
bij Paus Joannes XXIII
J
Met Sint Nicolaas in Parij
s
r
Klein-Europese topconferentie
in Parijs kan niet doorgaan
WERELDNIEUWS
Legendarisch
Uwe Heiligheid wij maken geschiedenis
Londen en Cairo wisselen
nog geen ambassadeurs
RUSSISCH RUIMTESCHIP IS IN
STUKKEN UITEENGEVALLEN
ZATERDAG 3 DECEMBER I960
3
Van dag tot dag
zwijgen
België roept ambassadeur
terug uit V.A.R.
Uitstel tot medio januari wegens Adenauers ziekte
(Qp de
<~Praatatoel
V,
Grote bewondering, gemengd met ver
wondering, zullen vriend en vijand gevoe
len ten opzichte van de vierentachtigja-
rige bondskanselier van West-Duitsland,
Konrad Adenauer, die zijn politieke plan
nen en voornemens nog steeds zonder aar
zelen richt op de lange tesmijn en van de
toekomst blijkbaar nog zoveel respijt ver
wacht dat hij er niet aan denkt, zijn af
treden voor te bereiden.
Dat zijn vijanden die in een of ander
opzicht óók mensen zijn! zich ondanks
hun gevoelens van irritatie, wrok mis
schien, toch een zekere bewondering niet
zullen kunnen ontveinzen, geldt natuurlijk
het feit dat een man van zijn leeftijd
fysiek en mentaal nog de kracht en de
vermogensbeheersing bezit om de zware
beproevingen van het kanselierschap op
een bijna achteloze manier te overwinnen.
Voor zijn politiek en ook voor zijn hard
nekkig vasthouden aan een machtspositie
zullen velen weinig goede woorden over
hebben. Doch nuchter bezien vormt deze
bijna legendarisch wordende rots in de
wereldpolitieke branding een groter pro
bleem voor zijn vrienden dan voor zijn
vijanden. Zijn vrienden staan namelijk
voor het grote risico, dat hij van de ene
dag op de andere wegvalt uit het West-
duitse politieke krachtenveld en een ont
stellende leemte achterlaat. Merkwaardig
is de sfeer van onsterfelijkheid, die deze
man omgeeft en die niet alleen in Duits
land, maar ook elders het volkomen onge
motiveerde en onreële idee heeft geves
tigd: „Adenauer zal er altijd zijn". Er
is niets nuchters of tastbaars aan dit idee,
doch het is een suggestieve werking die
ervan uitgaat en die volkomen koelbloedig
denkende politici en staatslieden verleidt
om zelfs voor de niet nabije toekomst hun
samenspel af te stemmen op de keiharde,
onverzettelijke en stabiele figuur, die het
middelpunt vormt van de Westduitse
krachtcentrale.
Aan kortsluiting wordt slechts zelden
gedacht ofschoon een nuchtere over
denking van jaartallen en menselijke le
vensfeiten tot een onverbiddelijke conclu
sie dwingt.
Een onzer lezers wendde zich met een
brief tot ons waarin hij critiek oefent op
een beslissing van de huuradviescommis
sie in Haarlem. Deze beslissing hield in
dat aan een aantal bewoners van huizen
van de Haarlemse Stichting voor Woning
verbetering nadat zij bij genoemde
commissie hadden geprotesteerd tegen de
verhoging van hun huishuur over een
periode van 15 weken het bedrag der
huurverhoging, zijnde 1,70 per week, is
terug betaald. Bewoners, zo deelt de brief
schrijver mee, die zich niet tegen de ver
hoging van hun huishuur hebben verzet,
hebben deze restitutie echter niet ontvan
gen. Hij voelt dit als een „grote onbillijk
heid". „Gelijke monniken, gelijke kappen"
meent hij. Ten einde ons over deze aan
gelegenheid te informeren hebben wij ons
telefonisch in verbinding gesteld met het
bureau van de huuradviescommissie. Op
ons verzoek commentaar te geven op de
klacht van onze abonnee kregen wij ech
ter ten antwoord dat men de order had
gekregen met betrekking tot de huurver
hoging geen inlichtingen aan „de pers" te
verstrekken. Ook onze opmerking dat het
ons niet te doen was om een juridische
uiteenzetting van het al of niet recht heb
ben op terugbetaling van de huurverho
ging, maar slechts om ingelicht te wor
den over de algemene gedragslijn van de
huuradviescommissie wanneer eenmaal is
vastgesteld dat de huurverhoging ten on
rechte is geschied, had niet het door ons
gewenste resultaat. Wel werd ons gewezen
op de mogelijkheid voor de huurders om.
indien zij zich niet met de beslissing van
de huuradviescommissie kunnen vereni
gen, in beroep te gaan bij de kantonrech
ter. Wij willen hier niet treden in de vraag
of het al of niet billijk is de bewoners
die tegen de huurverhoging hebben gere
clameerd het te veel aan huur betaalde
wèl en hun die geen protest hebben la
ten horen dit bedrag niet te restitueren.
Meer in het bijzonder heeft ons met na
me het, laten we het zo maar zeggen,
verbod bevreemd dat de huuradviescom
missie in Haarlem ervan weerhoudt in te
gaan op een toch algemene informatie van
de zijde der redactie van een courant
Nu staat het uiteraard elk mens of in
stantie vrij tegenover „de pers" net zo
veel los te laten als men kwijt wil. In
bepaalde omstandigheden zijn voor een
„geen commentaar" zelfs zeer redelijke
argumenten aan te voeren. Wij zijn ech
ter in het onderwerpelijke geval de me
ning toegedaan dat er voor een „zwijg
plicht" geen reden kan zijn. In feite be
treft het hier immers een zaak die het
licht der openbaarheid gerust kan verdra
gen en het stempel „geheim" niet van no
de heeft. Integendeel, wanneer het er om
gaat gerezen twijfel over de rechtvaardig
heid van een beslissing weg te nemen,
dan kan men niet duidelijk genoeg zijn.
Zo niet, dan is de kans niet denkbeeldig
dat deze twijfel aanwakkert tot zekerheid.
Deze mogelijkheid te voorkomen was het
doel van ons verzoek om inlichtingen aan
de hum-adviescommissie. Doch deze wil
het blijkbaar anders.
(Van onze correspondent
ROME „Uwe Heiligheid, wij maken
geschiedenis", aldus zei de anglicaanse
aartsbisschop dr. Fisher gisteren tegen
Paus Joannes XXIII nadat hun onderhoud,
dat 65 minuten had geduurd was afgelo
pen. Op een persconferentie zei dr. Fisher
in antwoord op een vraag of hij dacht
dat zijn ontmoeting met de Paus een ver
zachting in de „koude oorlog" tussen bei
de christengemeenschappen teweeg had
gebracht. „Goede voorbeelden worden
soms nagevolgd door a*nderen. Wordt dat
in dit geval gedaan, dan zou men kunnen
spreken van een ontspanning in de tot op
zekere hoogte koele betrekkingen welke
bestonden.'
In de preek die dr. Fisher donderdag
middag in de Anglicaanse kerk hield naar
aanleiding van Johannes 8 tfers 32: De
waarheid zal vrijmaken, leek ons de vol
gende passage belangrijk: De verschillen
in doctrine zijn nooit alleen maar zuiver
theologisch, maar hangen samen met ver
schillen zoals temperament en persoonlijk
heid.
Het zijn zeker verschillen die hun invloed
moeten hebben gehad op de verwijdering
van de kerk van Engeland en Rome.
Engeland en de Anglicaanse kerk zijn
van nature, en bij de gratie Gods, harts
tochtelijke minnaars van de vrijheid, ook
al weten zij die lang niet altijd op de
juiste wijze te gebruiken. Deze hartstocht
voor de vrijheid is een der belangrijkste
oorzaken geweest, die geleid hebben tot
de breuk met Rome Want aan het ont
staan van elke afscheiding en van elk
schisma ziet men steeds dat daar een
kwestie van autoriteit en jurisdictie toe
heeft bijgedragen.
Met deze woorden heeft hij goed en
duidelijkgezegd, dat de anglicaanse kerk
geenszins van plan is toe te geven op het
punt van de a'gehele onafhankelijkheid.
En dat werd nog duidelijker, toen hij zei:
„Concurrerende jurisdicties kunnen zeer
wel vreedzaam naast elkaar bestaan, sa
men werken en samen scheppen, want alle
kerken zijn vrij in Christus, en werken
tezamen voor de ware eenheid van zijn
kerk. Ik zeg met opzet eenheid en niet
hereniging, want hereniging is een juri
disch vraagstuk terwijl eenheid een zaak is
van de geest, die tot uiting komt in we
derzijdse liefde van de verschillende ker
ken voor elkaar."
Daarmee heeft hij dus aangegeven, wat
de ware betekenis van zijn bezoek kan
zijn. We hebben niet te doen met het be
gin van een poging van hereniging der
kerken, hetgeen zou neerkomen op een on
derwerping van de anglicaanse kerk aan
Rome, en op aanvaarding van alle dog
ma's en het zijn er niet weinige, die de
rooms-katholieke kerk verschillend maken
van de protestantse kerken. Integendeel
het is een zuiver beleefdheidsbezoek, waar
bij van beide zijden wordt erkend, dat in
Christus alle christelijke belijdenissen hun
eenheid vinden.
De Osservatore Romano, het pauselijk
orgaan, begint een zeer sober verslag met
deze wooiden: Zijne Heiligheid Joannes
XXIII heeft in particuliere audiëntie ont
vangen zijne gratie dr. Geoffrey angli
caans aartsbisschop van Canterbury, die,
zoals reeds werd bekendgemaakt, heeft
verzocht, een bezoek tot eerbied en be
leefdheid te mogen brengen aan de Paus.
„We vernemen dan, dat dr. Geoffrey door
de Paus hartelijk werd ontvangen in diens
particuliere bibliotheek. Paus Joannes
XIII heeft met zijn gast gedurende een
uur een onderhoud gehad, voornamelijk
pratende over diens reis door de landen
van het Nabije Oosten. In de loop van het
gesprek heeft zo leest men dan verder
Zijne Heiligheid de vereerde herinne
ring opgeroepen van zijn grote voorgan
ger de Heilige Gregorius I, die heilige en
vermaarde missionarissen naar Groot-
Brittannië heeft gezonden."
Tijdens het gesprek, dst gekarakteriseerd
werd door gevoelens van wederzijdse sym
pathie, heeft men ook gesproken over „on
ze persoonlijke herinneringen op het ge
bied van geestelijke ervaringen".
In de namiddag heeft de Britse aarts
bisschop en bezoek gebracht aan kardi
naal Bea, die verblijf houdt in het Brazi
liaanse piiestercollege. Ook dit bezoek
wordt door de aartsbisschop aangeduid
„als een gebaar van welwillendheid en
achting met het oog op het werk dat de
ze kardinaal verricht als hoofd van de
commissie ter voorlichting van de niet
rooms-katholieke christelijke kerken over
het komende concilie.
Wij wijzen er nog op dat over het be
zoek aan de Paus geen verdere bijzonder
heden zullen uitlekken. Er waren uiterst
strenge maatregelen genomen, om journa
listen, en vooral fotografen, uit Vaticaan
stad te weren. Men mocht zelfs niet op
het Sint-Pietersplein komen. Als reden
voor deze ongewone maatregel wordt op
gegeven, het particuliere karakter van dit
bezoek. De enige persoon, die bij het ge
sprek aanwezig was, en als tolk dienst
deed, was monseigneur Somaré, hoofd van
de eerste sectie in buitengewone kerkelij
ke aangelegenheden van het staatssecre
tariaat. Dit was een verrassing want tot
het laatste ogenblik meende ieder dat
monseigneur Ryan, een eerste geestelijke
sedert vele jaren monseigneur Roncal-
li en die ook thans nog de Paus les
geeft in Engels, als tolk zou optreden.
Kennelijk heeft het staatssecretariaat er
op gestaan dat een vertrouwenspersoon
van de Curie-kardinalen, dat was mon
seigneur Somaré, als tolk zou optreden
De Osservatore Romano vermeldt deze
bijzonderheid niet.
LONDEN (Reuter) De uitvoering van
het plan van Groot-Brittannië en de Vere
nigde Arabische Republiek (V.A.R.) om
weer ambassadeurs uit te wisselen is voor
onbepaalde tijd uitgesteld, aldus is van
gezaghebbende zijde te Londen vernomen.
Dit is een gevolg van een besluit van
de V.A.R. In diplomatieke kringen te Lon
den zei men dat de V.A.R. heeft meege
deeld dat haar besluit het gevolg is van
het feit dat de Britten geen consuls van
de V.A.R. in de Britse protectoraten aan
de Perzische Golf hebben toegelaten.
Waarnemers in de Britse hoofdstad zijn
echter van mening dat er ook diepere re
denen zijn, bijvoorbeeld de huidige onze
kere verhouding tussen de V.A.R. en an
dere landen in het Nabije-Oosten waar
mee Groot-Brittannië nauwere betrekkin
gen heeft.
BRUSSEL (UPI) België heeft zijn
ambassadeur in Cairo opdracht gegeven
naar België terug te keren na een „sterk
protest" bij de regering van de Verenig
de Arabische Republiek te hebben inge
diend tegen de naasting van Belgische
eigendommen. De belgische regering heeft
de V.A.R. gewaarschuwd dit land voor het
forum van „internationale organisaties" te
zullen dagen, indien de Belgische belan
gen niet worden beveiligd.
Nadat het. dek/eet van de naasting was
uitgevaardigd, maakte een woordvoerder
van de Egyptische regering duidelijk, dat
het hier een vergeldingsmaatregel betreft
voor de uitwijzing uit Kongo door Kasavoe-
boe van de ambassadeur der V.A.R. De
woordvoerder zei, dat de V.A.R. België
verantwoordelijk stelt voor deze uitwij
zingsmaatregel.
(Van onze correspondent)
PARIJS De verkoudheid van de bij
na 85-jarige bondskanselier Adenauer
waarachter men in Parijs over het alge
meen geen diplomatieke ziekte wil zoe
ken is de oorzaak dat de topconfe
rentie van de zes regeringsleiders van de
landen der Europese Economische Ge
meenschap, die voor maandag in Parijs
op het programma stond, zal worden af
gelast. De bondskanselier werd oorspron
kelijk zondag in Parijs verwacht om met
president De Gaulle eerst een onderhoud
onder vier ogen te houden. Ten gevolge
van Adenauers ongesteldheid zullen de Ne
derlandse bewindslieden.minister-president
professor De Quay en minister Luns het
vaderlandse sinterklaasfeest tenminste te
midden van hun familieleden kunnen vie
ren.
Peron. Argentijnse regeringsfunctionaris
sen hebben in Buenos Aires meegedeeld
dat de recente neergeslagen opstanden
in het land geleid werden door de vroe
gere dictator Juan Domingo Peron, uit
zijn verbanningsoord in Spanje.
MOSKOU (AFP-Reuter) De poging
om het derde Russische ruimteschip be
houden naar de aarde te doen terugke
ren, is mislukt, zo heeft radio-Moskou vrij
dagavond bekendgemaakt. Van de grond
af had het ruimteschip „order" gekregen
om te dalen, maar het viel in stukken uit
een toen het in de dichtere luchtlagen
kwam, aldus de Russische radio. De laats
te trap van de raket zette zijn tocht in
een baan om de aarde voort.
Het vijf ton wegende ruimteschip was
donderdag gelanceerd. Aan boord bevon
den zich twee honden en andere dieren,
waai'onder insecten. Eerder was van Rus
sische zijde gemeld, dat men sinds elf
uur Nederlandse tijd niets meer van het
ruimteschip had gehoord. Ook was van de
ze zijde gezegd, dat het vaartuig niet lang
in de ruimte zou blijven, gezien het feit
dat het dichtste bij de aarde gelegen punt
in zijn baan slechts 180 km. ver was.
M aanreis
De directeur van het Poelkofo-observa-
torium nabij Leningrad, Alexander Mik-
hailof, verklaarde gisteren dat de recen
te lancering een belangrijke fase is ge
weest bij het oplossen van het ingewik
kelde vraagstuk hoe de mens meester van
de ruimte kan worden. Nikolai Varabas-
hof, lid van de Oekraïnische academie
voor wetenschappen en een bekend Rus
sisch geleerde op het gebied van de as
tronomie, zei dat de dag niet ver meer
af is waarop een door een mens bestuurd
ruimteschip een reis naar de maan zal
maken.
Toen het in Parijs bekend werd dat de
Westduitse bondskanselier niet van de
partij kon zijn, werd in diplomatieke krin
gen eerst nog verwacht dat de conferen
tie, in aanwezigheid van minister Von
Brentano als vertegenwoordiger van Ade
nauer, toch nog zou doorgaan. Na over
leg met de andere hoofdsteden werd ech
ter besloten de conferentie voor onbepaal
de tijd uit te stellen. Men spreekt als
nieuwe datum nu van half januari, maar
men fluistert ook wel van een uitstel dat
eventueel een afstel zal kunnen worden.
Begrafenis
Men herinnert zich dat het geprojecteer
de beraad op topniveau een uitvloeisel
was van de vijf bilaterale gesprekken, die
generaal De Gaulle in de loop der laatste
maanden met de zes regeringsleiders en
ministers van Buitenlandse Zaken had ge
voerd over zijn voorstel een politiek secre
tariaat voor de E.E.G.-landen te stichten
Geestdrift is er onder Frankrijks partners
voor deze gedachten eigenlijk nooit ge
weest, en diplomatieke kringen waren dan
ook geneigd de bedoelde conferentie voor
al te beschouwen als een gelegenheid
waarbij het Franse plan op nette en eer
zame wijze in het graf der doodgeboren
kindertjes der gaullistische diplomatie zal
kunnen worden bijgezet. Komende weken
en maanden ontbreekt het, met het de
buut van Kennedy als Amerikaans presi
dent, het referendum in Frankrijk en voor
al de uitvoering van De Gaulle's Algerijn
se plannen zeker niet aan werk in de win
kel der diplomatie te Parijs, zodat het
ook om die redenen twijfelachtig lijkt of
er voor de topconferentie der zes op af
zienbare termijn tijd gevonden zal kunnen
worden.
Wees maar niet zwartgallig
Hoe u er verder ook over denkt, knus
ser zal het er in onze toch al zo kneute-
rig-gezellige wereld in ieder geval wèl op
worden. Iedere minuut komen er hon
derd mensen bij en ieder jaar 48 miljoen.
In het jaar 2000 zullen er dus 2.000.000.000
méér zijn dan nu en daar wij er nu
2.900 miljoen hebben, zal de aarde over
nog geen zestig jaar zijn inwoneraantal
hebben verdubbeld. Wanneer uw pasge
boren zoon aan z'n Drees toe is, zal hij
dus vermoedelijk zijn auto nergens kun
nen parkeren, maar dit zal niet zijn enige
ongemak zijn; hij zal waarschijnlijk ook
wel groenstrookbewoner zijn in een tent
tussen bouwvallen van wat wij nu de
nieuwste stadswijken noemen. Met dit
vooruitzicht zou hij toch nog heel blij
kunnen zijn, want het is best mogelijk,
dat de levensomstandigheden, die zich al
tijd aanpassen aan de ontwikkeling der
dingen, het surplus aan mensen brengen
zal naar de nu nog lege plekken op aar
de. Dat zijner héél wat, maar ze lig
gen een beetje verderop: in Noordwest
China, Afghanistan, Groenland en zo. Het
is dus zeer wel mogelijk, dat uw achter
kleinkind Afghaan, Chinees of Groenlan-
der zal zijn. U zoudt verstandig doen daar
mee rekening te houden.
Ik geloof stellig, dat wij vooralsnog
dankbaar mogen zijn voor onze levens
omstandigheden. Het feit alleen reeds, dat
u nu, in 1960, zonder honger naar bed
gaat, vormt een voorrecht, want meer
dan de helft der huidige wereldbevol
king is ondervoed.
Ik vraag mij af, hoe dat over zestig
jaar zal zijn en zestig jaar is maar een
heel korte spanne tijds.
Zou de bouwnijverheid het bij kunnen
houden? Zij kan dit nu reeds niet meer.
Ziet u enig argument tegen mijn stel
ling dat in het jaar 2000 het woningte
kort nog veel groter zal zijn dan nu?
En u denkt toch zeker niet, dat deze
fabelachtige aanwas van mensen niet een
vruchtbare kweekbodem voor oorlogen zal
zijn?
Nu begrijp ik anderzijds wel dat men
honderd of tweehonderd jaar geleden de
toekomst van de wereld óók heel donker in
zag.
De feiten hebben dit pessimisme trou
wens niet ten volle gelogenstraft, al heeft
iedere generatie handen vol argumenten
om te bewijzen dat zij het allemaal beter
geschoten heeft dan de vorige.
De mens past, zich verrukkelijk gemak
kelijk aan en dat zal hij anno 2000 óók
wel doen.
Umoet dus maar niet zwartgallig zijn,
al is er, dacht ik, wèl reden voor ons
om het prettig te vinden, dat wij er over
een eeuw niet meer zullen zijn om al
het heerlijks van dan mee te maken en er
van te genieten, zoals uw achterkleinzoon
in China ongetwijfeld zal doen.
Floris Flaneur
Ravage. De natte moesson heeft in geheel
Indonesië veel schade aangericht. In
Midden-Java zijn zeven distrikten met
37 dorpen overstroomd als gevolg van
drie dagen ononderbroken regenval.
Een oppervlakte van bijna 3.500 hecta
re bouwland staat thans onder water en
126 huizen zijn totaal vernield.
Men kan zich veel aange
naams voorstellen bij een be
zoek aan Parijs op vele dagen
van het jaar maar weinig Ne
derlanders zouden eigener be
weging besluiten om er nu
juist met Sint Nicolaas heen te
gaan. Wat dat aangaat, zal
menigeen lichtelijk medelijden
hebben gehad met onze minis
ter-president en met minister
Luns, die op die dag uitge
nodigd zijn om in Parijs over
de toekomst van Klein-Europa
te spreken. Een gedachtenwis-
seling, waarbij het plan van
generaal De Gaulle van de af
gelopen zomer op de voorgrond
zal staan: een vorm te vinden
voor periodiek politiek over
leg tusSen de leiders van de
landen, die in de drie gemeen
schappen van kolen en staal,
de gemeenschappelijke markt
en de vreedzame toepassing
van kernenergie verenigd zijn.
Dit plan, dat bij eerdere be
sprekingen nog weinig con
creet van inhoud en uitwerking
bleek te zijn, heeft inmiddels
heel wat geesten in beroering
gebracht: in Bonn, Rome,
Brussel en niet in de laatste
plaats ook in Londen. In ons
eigen land is er over geschre
ven en gesproken, en dat maar
heel zelden in een opbouwende
of waarderende zin. Er bestaat
weinig reden om aan te nemen
dat professor De Quay of mi
nister Luns veel enthousiaster
zijn dan het gros van de Ne
derlanders die zich in de afge
lopen maanden over het plan
hebben uitgesproken en wan
neer dit zo is, dan zal hun
enthousiasme om met Sint
Nicolaas Parijs te bezoeken er
zeker niet groter op worden.
Het is interessant en ook
nuttig om na te gaan, waarom
de plannen van De Gaulle be
strijding hebben gevonden nog
vóór zij als een welomlijnd
geheel zijn ingediend. Wat de
vorm ervan betreft, kan men
er De Gaulle, buiten Frankrijk
zelf, toch nauwelijks een ge
grond verwijt van maken dat
hij niet al dadelijk met een
complete uitwerking is ge
komen. Wie de Franse geest
kent, weet dat een ontwikkel
de Fransman zeker niet de
minste moeite heeft met duide
lijke en scherpe formuleringen
en wie aangaande De Gaulle
nog in de minste twijfel mocht
verkeren op dit. punt, die leze
zijn glasheldere, scherp analy
serende memoires over de oor
logsjaren. Neen, wanneer De
Gaulle niet concreter is ge
weest, dan was dat met een
vooropgezette bedoeling. De
bedoeling om Adenauer, Von
Brentano en de overige ver
antwoordelijke staatslieden
van de „Zes" tijdig in de plan
nen te betrekken, hen niet te
overrompelen met een pan
klaar project, „a prendre ou a
laisser". In Franki-ijk zelf is
niet iedereen er gelukkig over
dat de generaai namens het
land met alsnog enigszins vage
voorstellen komt waarover het
parlement zich niet heeft kun
nen uitspreken dit is de
Franse kant, of althans één
Franse kant, van het vraag
stuk, doch niet de onze. Dat
er volop tijd en gelegenheid is
voor intei-nationaal ovei-leg
tussen de betrokken landen, en
dat er ook ruime mogelijkheid
is om de plannen te amen
deren, lijkt ons een gelukkige
omstandigheid en is zeker niet
een reden voor critiek.
Maar gewichtiger dan de
vorm en ook de wijze van uit
werking is de inhoud van de
plannen. Deze beogen in ieder
geval een grotex-e mate van po
litieke samenwerking in
(Klein)-Europees vei-band, en
het lijkt ons wel goed om dui
delijk te stellen dat dit. naar
ons voorkomt, van uitermate
groot nut is. In onze wei-eld
van steeds gi-otere machtsgroe
pen zijn de Europese landen
elk op zichzelf niet heel veel
meer; dit geldt voor Frankrijk
en voor Duitsland en zeker
voor ons land. Geheel tei-echt
heeft dan ook de gedachte van
een toenemende Europese
samenwerking in Nederland
steeds steun gevonden, in het
pai-lement nog meer dan bij
de regering. Tegen het uit
gangspunt van de Franse pre
sident kan men op zichzelf on
mogelijk bezwaar maken,
wanneer men het goed meent
met de toekomst van de West-
eux-opese landen als een col
lectiviteit die zich door ge
zamenlijke inspanning weet te
handhaven en te ontwikkelen.
De Westeuropese landen heb
ben, elk op zichzelf staande,
geen toekomst meer in een
wereld waarin niet slechts de
Sovjet-Unie en Amerika, maar
ook China en straks wellicht
het onlangs gevormde Vrijhan-
delsgebied van Latijns Ameri
ka naar voren treden als
steeds formidabelere machten.
Geen zinnig mens in deze
Westeuropese landen zou dan
ook wensen dat de economische
integi-atie welke er i-eeds tot
stand is gebracht, werd teniet
gedaan. Maar het zou dan ook
onverantwoordelijk zijn om
zich te kanten tegen een na
dere politieke samenwerking
die de kracht van West-Europa
slechts kan versterken.
Maar, zeggen degenen die
bezwaar maken tegen de voor
lopige plannen van De Gaulle,
Engeland is hierbij niet be
trokken. Dit is volkomen juist,
en het is ook te betreuren. Al
leen op deze grond die plannen
af te wijzen is echter daarom
onjuist, omdat Engeland er in
dit stadium zeker niet toe zou
bijdi-agen dat zij inderdaad
zouden slagen. Wanneer de
plannen omgezet zouden wor
den in daden, en Klein-Europa
zou indei-daad gaan beschikken
over een soort politiek directo
raat, bestaand uit zijn minis
ter-presidenten. dan maar
ook eerst dan is het zeer wel
mogelijk dat Engeland nauw
met dit dii'ectoraat zal willen
samenwerken. Het is zelfs
waarschijnlijk; de Engelse po
litiek houdt altijd rekening met
realiteiten en in wezen zijn de
belangen van Engeland en de
Zes op internationaal politiek
gebied niet zeer verschillend
van elkaar. Het is daarentegen
ondenkbaar dat Engeland zich
zou willen vex-genoegen met
een rol en een plaats van één
der zeven leden van een Euro
pees directoi-aat. Wil men dus
en het is het goede recht
van Nederland om zulks te
verlangen Engeland nader
bij het Europa van de Zes be
trekken, dan is het in de eerste
plaats van belang om dit zelf
de Europa politiek nader bijeen
te brengen.
Een ander schijnbaar ge
wichtig bezwaar is, dat zonder
Amerika Europa zich toch niet
kan handhaven en dat der
halve de NAVO zo stei-k mo
gelijk moet worden gemaakt
en niet het Europa-van-de-Zes
tegen de NAVO in. Wie dit be-
zwaar opwerpen, herinneren
aan de weinig meegaande hou
ding van De Gaulle jegens de
NAVO.
Maar zal het de NAVO ver
zwakken wanneer de partners
ervan op het vasteland van
Europa één politiek directoraat
gaan vormen en daardoor tot
een grotere kracht worden dan
voorheen? Het tegendeel kan
zeer wel het geval blijken te
zijn. Wat de invloed van De
Gaulle in het directoraat oe-
treft, die zal zonder twijfel
aanzienlijk zijn maar omdat hij
samen met vijf anderen moet
regeren zal het mogelijk wor
den om de gezamenlijke poli
tiek zodanig te i-ichten dat de
NAVO erdoor versterkt, en
niet verzwakt wordt. Juist op
een ogenblik dat de Verenigde
Staten zelf in financiële moei
lijkheden geraken is het voor
dit land en voor de NAVO van
niet te onderschatten belang,
dat zij in Europa te maken
krijgen met een krachtige
samenbundeling van staten die
het Atlantische bondgenoot
schap willen en ook kunnen
schragen.
„Alles goed en wel, maar
Frankrijk wordt verzwakt door
de oorlog in Algerije", zeggen
vele tegenstanders van de
plannen van De Gaulle: Inder
daad vormt die oorlog een
zware last voor Fi-ankiüjk, en
verzwakt hij daardoor voors
hands ook alles wat het Euro-
pa-van-de-Zes collectief kan
presteren. Wij moeten die strijd
in Algei-ije dan ook betreuren
en wij kunnen zeer wel inzien
dat het aanzien van De Gaulle
en van zijn plannen voor een
politiek directoi-aat ei-onder lij
den. Maar alleen, wanneer die
strijd tot een bevredigend ein
de zou zijn gebracht en men
kan van De Gaulle zeker niet
zeggen dat hij dat doel niet
nastreeft zouden dan niet
weer velen bezwaar maken
tegen zijn Europese plannen
omdat zij hem te machtig
achtten?
Dan komen er ook nog be-
zwaren van de federalisten
pur-sang, die wél een geïnte
greerd Europa willen, maar
dan door middel van sterke,
supra-nationale gemeenschap
pen. Zij zien in de plannen van
De Gaulle een aantasting van
de i-eeds functionerende econo
mische gemeenschappen. Het
hangt geheel vande uitwerking
van de plannen van De Gaulle
af of dit laatste al dan niet hun
gevolg zal zijn. Voorshands
heeft men in de kringen der
federalisten al klachten te over
omtrent de remmende werking
van de regeringen, niet in de
laatste plaats ook de Neder
landse regering, op de commis
sies van Bi-ussel en Luxem-
bui-g. Men kan dit betreuren
en trachten er remedies voor te
vinden. Maar in ieder geval
kan de taak van de bestaande
Europese commissies, hoe wijd
ook opgevat, toch nimmer zijn
om te doen wat De Gaulle wil
bereiken: een politiek directo
raat voor de Zes. Willen de
federalisten dus meer dan De
Gaulle nu voorstelt, wanneer
zij begrip hebben voor wat in
de politiek van heden praktisch
te verwezenlijken is dan kun
nen zij alleen maar dankbaar
zijn voor het thans gebodene.
Nederland heeft enkele
staatslieden gehad die met een
grote visie hebben gewerkt aan
de verwezenlijking van de
Eux-opese eenheid. Mogen onze
minister-pi-esident en onze hui
dige minister van Buitenland
se Zaken op de dag van Sint
Nicolaas in Parijs tonen dat die
visie bij hen niet ontbreekt!
Caracas. Meer dan duizend links georiën
teerde studenten in Caracas (Vene
zuela) zijn vrijdagnacht uit hun „ves
ting Stalingrad" in de universiteitsge
bouwen gekomen. De uittocht verliep
rustig. De lopen van de geweren van
de soldaten en kanonnen van de tanks
waren op hen gericht.
Teruggave. De Verenigde Staten hebben
de Cubaanse regering om teruggave
gevraagd van de op Cuba gevonden
delen van de Amerikaanse raket, die
twee dagen geleden kort na de lance
ring van de basis Cape Canaveral door
middel van een signaal van de grond
werd vei-nietigd, nadat een defect was
geconstateerd.
Grotewohl ziek. Premier Otto Grotewohl
van Oost-Duitsland, die met Walter Ul-
bricht, de Oostduitse president en par
tijleider, de communistische topconfe
rentie in Moskou heeft bijgewoond, is
ziek in de Sovjet-Unie achtergebleven.
Niet slap. Zes gebaarde cowboys uit Cali-
fornië zijn te paard naar Washington
gereden, waar zij op het Witte Huis
een binef voor president Eisenhower
afgaven. Hiei-in verklaren zij dat Ame
rika niet slap, week en decadent is ge-
woi'den, „zoals onze vijanden beweren".
De 5.000 km. hadden zij in 22 dagen
afgelegd, waai-bij zij langs de weg kam
peerden.
Visa. Na België, Frankrijk, Nederland en
Noorwegen, hebben nu ook Zweden en
Denemarken krachtens een overeen
komst van de raad van Europa, de
noodzaak van visa voox vluchtelingen
afgeschaft.
Critiek. Nederland is aan critiek onder
worpen in de UNO-assemblee, omdat
het nog „koloniën" zou hebben in Zuid-
Amerika en het Caraibische gebied. De
afgevaardigde van de Middenameri-
kaanse staat Honduras zei. dat de Afro-
Aziatische delegaties de indruk maken
kolonialisme te beschouwen als iets, dat
tot hun landen bepei'kt is. „Maar zelfs
in Latijns-Amerika bestaan er kolo
niën".
Kernproeven. Vijf Afrikaanse delegaties
hebben een ontwerp-resolutie ingediend
bij de politieke commissie van de UNO,
welke bezig is met het debat over de
ontwapening. In de ontwerp-resolutie
vragen de vijf (Ghana, Ethiopië, Gui
nea, Mali en Marokko) aan alle landen
om na te laten kernwapens te beproe
ven in Afi-ika.
Zuiver water. Siegfried Balke, de West
duitse minister van kernenergie en wa
terstaat, heeft vrijdag aan de Duitse
vereniging van waterbescherming
meegedeeld, dat hij West-Duitsland bin
nen tien jaar even zuiver water zal
kunnen verschaffen als het land zeven
tig jaar geleden had. De industrie, zo
zei hij, zou meer voor de zuivering van
water dienen uit te geven.
Staking. Vrijdag zijn dokwei-kers van de
haven Southampton voor 24 uur in sta
king gegaan uit protest tegen de weige
ring van de werkgevers om hun dele
gaties te accepteren in de commissie
voor de havenbelangen.
Diamanten gestolen. Dieven hebben dia
manten ter waai-de van meer dan 26.000
pond sterling gestolen van de hei-togin
van Rutland, aldus heeft de politie te
Londen vandaag bekendgemaakt. De
22 jaar oude hertogin bewaarde de sie
raden in een koffer, toen zij dinsdag
per auto naar het station in Grantham,
Lincolnshire, reed. vanwaar zij met de
trein naar Londen reisde.
