CHIPBREUK
Markiezenhof in Bergen op
Zoom wordt gerestaureerd
Propje papier bezegelde lot
van Amerika's Pacificvloot
PANDA EN DE MEESTER*VODDENRAPER
„Wonderdokters" krijgen
elke week 60.000
klanten
Autobaan werd
lijdensweg
Zoek ia l\et zo
r~
Mysterie van het verraad van
Pearl Harbor na 19 jaar opgehelderd
Professor Zmipovsk en zijn vreemde avontuur
RA'vische televisie onder
heovsrwnnLor Voor het
koninküik huweliik
A AN DAG 5 DECEMBER 196 0
6
Het weekeinde
De radio geeft dinsdag
Televisieprogramma
A7e der land'er s bekroond in
Benelux-fotowedstrijd
Elfjarige chanteert
vriendinnetje
Roken is
ouder dan
u denkt
J
ONS VERVOLGVERHAAL DOOR
RUTH ASP1NALL
40- Het was al laat en de maansikkel
stond aan de hemel, toen Panda en de bei
de oudjes de vervallen herberg bereikten.
Panda luisterde beklemd naar het geklap-
per van de kapotte luiken en het geknars
van het roestige uithangbord, die door een
kille zeebries werden bewogen. „Wat een
akelig huis", daccht hij. Maar opa be
keek de ruïne met andere ogen. „Dit
wordt een paleis van een voddenhandel,
jong!" kraaide hij. „Ik snap echt niet
waarom deze tent zolang leeg heeft ge
staan Voordat Sammie kon antwoor
den dook uit het duister een zeeman op.
„Ga niet naar binnen!" waarschuwde hij
op onheilspellende toon, „het spookt er!"
„Je maakt me nieuwsgierig!" kraaide
opa, de deur openduwend. „Kom, Sammie!
Kijk nou eens, wat er op die tafel ligt!
Een spel kaarten. Nou kunnen we een lek
ker potje gaan ruitenjagen, net als vroe
ger, weet je nog wel?" Panda was echter
minder blij verrast. Dubbend keek hij naar
de tafel. „Hoe komen die twee brandende
kaarsen daar, als deze herberg al jaren
leeg staat.vroeg hij zich af.
Wat de V.P.R.O. ons zaterdagavond te
zien gaf viel deels binnen, deels buiten de
normale maat. Wij konden ons opnieuw
bezig houden met Maya Bouma. De eerste
keer flonkerde zij als een nieuwe ster aan
het televisiefirmament. Ziedaar, zeiden wij,
een persoonlijkheid. De tweede keer kregen
we het gevoel Maya eerder gezien te heb
ben. Nu, bij de derde keer, weten wij het.
Maya bevalt ons het meest in het persi
flerende genre. Ze heeft het temperament
van Betsy Hutton, maar het reikt niet zo
ver. Daarom interviewt Maya Bouma gas
ten, graag geziene als ze van de allure zijn
van Fred Kaps. Maar aan de persoonlijk
heid, de t.v.-komeet Maya Bouma, is toch
wel wat afbreuk gedaan. Wij willen als
maar super, super. Er zit een brok onrede
lijkheid in, dat zij toegegeven.
Geldt dat ook voor Simon van Collem
met zijn Oude Draaidoos? De draaidoos
zouden we niet willen missen, de heer Van
Collem wel, vooral als hij persoonlijk
wordt en dat wordt hij naar onze smaak te
vaok op een nare manier. De wijze, waarop
hij ons de inhoud van een aan hem gerichte
brief toevertrouwde, was beledigend zowel
voor de briefschrijver als voor de kijker,
die werd verondersteld deelgenoot te zijn
van 's heren Van Collems gebrek aan be
leefdheid. We zwijgen er verder maar over.
Het genoegen Deanna Durbin terug te zien
hielp ons over deze deceptie heen. En nu
we toch de zaterdag op de t.v. bespreken:
wat doen „Coco en de Vliegende Knorre
pot" het toch goed. Ze zijn populair zonder
ooit banaal te worden. Dat tekent het ni
veau, waarop deze kinderuitzending (van
de N.C.R.V.) staat.
„Interpol" was zondagavond weer span
nend en bloedig, waarbij deze keer speciaal
de vraag rees of de archieven van de in
ternationale politie-organisatie niet wat al
te vrij worden geïnterpreteerd. Maar dat
doet niets af aan het feit dat er vakbe
kwame filmers aan het werk bleken te zijn
geweest.
Voordat het ditmaal zeer interessante
„Sport in Beeld" begon, werd een en ander
medegedeeld over het kinderboek, in een
gesprek met An Rutgers Van der Loeff—
Basenau. die heel wat over de psychologie
van het lezende kind wist te vertellen.
Het programma was begonnen met
„Vanavond bij Bruce", waarover slechts te
zeggen is dat men van dit soort „human
interest" moet houden om geboeid te wor
den door de roerend eenvoudige praatjes
en liedjes van Bruce en de gefilmde inter
mezzos, die eveneens gericht zijn op de
eenvoud des harten.
Beeldschermer
HILVERSUM I. 402 m. 7.00—24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Gram. 7.30 Voor de jeugd.
7.40 Gram. 7.45 Morgengebed en overweging. 8.00
Nieuws. 8.18 Gram. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.35
Waterst. 9.40 Schoolradio. 10.00 Voor de kleuters.
10.30 Lichtbaken, lezing. 10.40 Gram. 11.00 Voor
de vrouw. 11.30 Gram. 11.50 Volaan.. vooruit, le
zing. 12.00 Middagklok - noodklok. 12.04 Ben je
zestig? 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Piano
spel. 12.50 Act. 13.00 Nieuws. 13.15 Zonnewijzer.
13.20 Platennieuws. 13.30 Lichte muz. 13.50 Gram.
14.10 Idem. 14.35 Voor de plattelandsvrouwen.
14.45 Gevar. progr. (herh.). 16.00 Voor de zieken.
17.00 Voor de jeugd. 17.40 Beursber. 17.45 Rege-
ringsuitz.: De Joodse bevolkingsgroep in Surina
me, door Ph. A. Samson. 18.00 Trompet en orgel
18.20 Kaarten op tafel, gespr. 18.30 Radio-volks
universiteit: Techniek en samenleving: Transis
tors, opbouw en werking, door de heer J. J. A
Ploos van Amstel. 19.00 Nieuws. 19.10 Act. 19.25
Memojandum. 19.30 Gram. 20.30 Avondcollege,
radiolessen. 21.00 Operaconcert. 22.15 Gram. 22.25
Boekbespr. 22.30 Nieuws. 22.40 Gehuwd en onge
huwd, lezing. 22.55 Nouveauté's 23.55—24.00 Nws
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 AVRO. 7.50 VPRO.
8.00—24.00 AVRO
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Gram
VPRO: 8.00 Nieuws. 8.15 Gram. 9.00 Gymn. voor
de vrouw. 9.10 De groenteman. 9.15 Gram. 9.40
Morgenwijding. 10.00 Gram. 10.50 Voor de kleu
ters. 11.00 Pianospel. 11.15 Voor de zieken. 12.00
Orgelspel. 12.20 Regeringsuitz.: Uitzend, voor de
landbouw. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Lich
te muz. 13.00 Nieuws. 13.15 Gram. of meded. 13.20
Metropole-ork. 13.55 Beursber. 14.00 Kamermuz.
14.40 Schoolradio. 15.00 Voor de vrouw. 15.30 Viool
en piano. 16.00 Van mens tot mens, lezing. 16.15
Gram. 16.30 Voor de jeugd. 17.30 Amateursprogr
18.00 Nieuws. 18.15 Zang en piano. 18.30 A. A. A.
moet u horen, praatje 18.35 Lichte muziek. 19.00
Voor de kleuters. 19.05 Paris vous parle. 19.10
Gram. 20.00 Nieuws. 20.05 Quizprogr. 22.00 Piano
recital. 22.30 Nieuws, beursber. van New York en
meded. 22.45 Journaal. 23.00 Swing Expres. 23.30
Licht programma. 23.55—24.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
12.0 Nieuws. 12.03 Gram. 12.15 Pianospel. 12.30
Weerber. 12.35 Tuinb.kron. 12.40 Pianospel (verv.).
12.50 Koersen. 13.00 Nieuws en weerbericht. 13.15
Gram. 14.00 Schoolradio. 15.45 Kamermuz. 16.00
Koersen. 16.06 Duitse les. 16.21 Kamermuz. (verv.)
17.00 Nieuws en weerber. 17.10 Kamermuz. 17.40
Boekbespr. 17.50 Voor de jeugd. 18.20 Voor de
soldaten. 18.50 Sportkron. 19.00 Nieuws en weer
ber 19.40 Gram. 19.50 Lezing. 20.00 Kindercantate.
20.40 Gram. 21.00 Gram. 21.45 Gram. 22.00 Nieuws.
22.15 Pianorecital met comm. 22.5523.00 Nieuws.
VOOR MAANDAG
NTS: 17.00—17.30 Voor de kinderen. 20.00 Journ
en weeroverz. AVRO: 20.20 Filmsurprises. 21.20—
22.05 Russisch ballet.
VOOR DINSDAG
NTSf 19730 Int. agrauscn nieuws. 20.00 Journ
20.20 Film. 20.30—23.30 Hoofdfilm.
In Bergen op Zoom worden plannen ge
maakt voor de restauratie van het be
roemde vijf eeuwen oude markiezenhof.
Men schat dat het een werk wordt dat
tenminste tien, doch wellicht zelfs vijf
tien jaar zal duren. Hoeveel geld er mee
gemoeid zal zijn, is nog niet te becijferen,
doch dat er miljoenen in gaan steken is
wel duidelijk. Het is de bedoeling om van
het Markiezenhof een cultureel centrum
te maken. Dat is al een heel oud plan van
de gemeente Bergen op Zoom, die immers
vele jaren geijverd heeft om het histo
rische bouwwerk dat vooral in de krijgs
kundige historie van ons land een be
langrijke rol gespeeld heeft in haar bezit
te krijgen.
Naar schatting roepen wekelijks 60.000
mensen in ons land de hulp in van para
normale genezers en dit aantal neemt nog
regelmatig toe. Dit is zaterdagmiddag
medegedeeld op de in Amsterdam gehou
den jaarvergadering van de Koninklijke
Vereniging tegen de Kwakzalverij. Tijdens
de vergadering droeg de scheidende voor
zitter dr. H. Funke zijn functie over aan
dr. A. de Groot uit Hilversum, oud-hoofd
inspecteur voor de Volksgezondheid.
Dr. De Groot zei in een toespraak, dat
hjj het bijzonder betreurde dat slechts 200
van de ongeveer 12.000 Nederlandse artsen
lid zijn van de Vereniging tegen de Kwak
zalverij. De vereniging telt op het ogen
blik 1009 leden.
Hij deelde mee, dat men in de nabije toe
komst zal trachten ook de maatschappijen
voor de geneeskunde, de dierkunde en de
farmacie te interesséren voor "het streven
van de vereniging, zodat gezamenlijk zou
kunnen worden opgetreden tegen de vele
uitwassen op deze gebieden.
„Het is, voorzover mij bekend", aldus dr.
De Groot, „nog nooit bewezen dat paranor
male begaafdheden kunnen leiden tot ge
neeskunde. De zaak is niet. dat wij moeten
bewijzen dat paranormale geneeskunde niet
bestaat, maar dat zogenaamde paranormaal
begaafden moeten aantonen, dat paranor
male geneeskunde bestaat".
Hij zei voorts dat regelmatig rapporten
worden gepubliceerd van genezingsgeval-
len, maar dat tot dusverre nog nooit weten
schappelijk is aangetoond, dat deze geval
len inderdaad door ingrijpen van paranor
maal begaafden blijvend zouden zijn ge
nezen.
Het was de laatste tijd in gebruik als
kazerne, voor welk doel het helemaal niet
deugde, omdat, het vervallen, lek en tochtig
was, en bovendien volstrekt ondoelmatig.
Het is enige tijd geleden aan de gemeen
te Bergen op Zoom overgedragen, en uit
verschillende fondsen - gemeente, provin
cie, rijk alsmede Monumentenzorg - zal nu
de broodnodige restauratie bekostigd kun
nen worden. Twee architecten gaan er de
definitieve plannen voor maken. Het uit
1485 daterende gebouw heeft oorspronke
lijk de heren van het markiezaat Bergen
op Zoom gehuisvest. De Fransen misbruik
ten het prachtige gebouw als lazaret, en
al sedert lang voor de laatste oorlog was
het in gebruik als kazerne. Een typerende
bijzonderheid is, dat minister-president Co-
lijn op verzoek van een gewoon soldaat
destijds enige dringend noodzakelijke ver
beteringen liet aanbrengen.
Het verzoek van de militair sprak de
minister-president daarom zo sterk aan,
omdat hij zelf ook in het Markiezenhof ge
legerd was geweest. Overigens heeft het
getimmer op last van Colijn weinig uitge
haald. Het markiezenhof bleef de schrik
van elke soldaat in Bergen op Zoom en
ver daar buiten. Het gedeelte waar het
cultureel centrum zal worden onderge
bracht, komt nu het eerst voor restauratie
in aanmerking. Dit deel van het omvang
rijke herstelwerk zal naar voorlopige schat
ting vier of vijf jaar vergen. In de loop
der jaren is er zoveel verbouwd en ver
knoeid aan het bouwwerk, dat er van de
oorspronkelijke architectuur meer intact
is. Men heeft b.v. een paar rijen colonna-
den eenvoudig dichtgemetseld. De dienst
der Genie van het leger heeft ook het een
en ander tot de ontluistering bijgedragen
door hier en daar gebouwtjes tegen de
oorspronkelijke gevel aan te zetten.
De burgemeesler van Mechelen, de heer
Spinoy. heeft zaterdag prijzen uitgereikt
aan de winnaars van de Benelux-kleuren-
fotowedstrijd, waaraan voornamelijk Ne
derlanders en Luxemburgers hebben deel
genomen. De eerste prijs werd door de
Nederlander H. van Corven van de Foto
kring Rosendaal gewonnen. Hij kreeg de
gouden mec'aill-: van de stad Mechelen. De
tweede pins. een zilveren medaille, ging
naar de Nederlander H. Nijland van de
Fotokring Huizen De derde en vierde prijs
werden dooi Luxemburgers gewonnen.
De Benelux-kleurenfotowedstrijd werd
georganiseerd door de Koninklijke Mechel-
se fotokring ter gelegenheid van haar 25-
jarig bestaan.
Een meisje van elf jaar in Saarbrücken
heeft enige weken lang een tienjarig
vriendinnetje gechanteerd en aan de rand
van een zenuwcrisis gebracht. Hannelore
had opgemerkt dat Gisela in haar aan
tekenboekje de handtekening van haar
moeder had nagemaakt. Zij wist haar vrees
in te boezemen en als prijs voor haar zwij
gen eiste zij om te beginnen een kwart
pond koffie, vervolgens twee poppen, een
mantel, grammofoonplaten, een zilveren
lepel en de rolschaatsen, poppenwagen en
zelfs de fiets van het meisje. Toen zij dit
allemaal had gekregen, zette zij Gisela aan
tot het. stelen van geld en incasseerde hier
mee in totaal 230 mark. In het gezin van
Gisela ontstonden ruzies over het verdwe
nen geld en tenslotte bekende het kind in
tranen alles aan haar ouders.
Het politie-onderzoek wees uit dat de
ouders van Hannelore zich niet hadden af
gevraagd waar hun dochter het geld en de
voorwerpen vandaan had gehaald. Zij had
den zelfs het geld gebruikt om sigaretten
te kopen.
Zaterdag heeft de Italiaanse premier
Fanfani officieel de „Autostrada del Sole"
tussen Florence en Bologna geopend, die
zeventig miljard lire heeft gekost.
Zondag besloten duizenden automobilis
ten uit Bologna en Florence de nieuwe
85 kilometer lange weg, die volgens ver
slaggevers de mooiste ter wereld is, eens
met eigen ogen te gaan aanschouwen. De
toeloop van automobilisten werd nog ge
stimuleerd door het bericht, dat er de eer
ste 48 uur geen tol betaald zou hoeven te
worden. Men kreeg de indruk dat iedere
autobezitter uit Toskane wilde controleren
of op de weg werkelijk kruissnelheden van
100 kilometer gehaald konden worden, zo
als de kranten geschreven hebben.
Ze hadden beter kunnen gaan lopen.
Meer dan 20.000 auto's bumper aan bum
per, veroorzaakten een volledige chaos.
Twintig automobilisten moesten met lichte
kwetsuren in ziekenhuizen worden opge
nomen en meer dan 70 voertuigen werden
bij kettingbostingen ernstig beschadigd.
Duizenden auto's stonden met kokend
koelwater langs de weg of moesten wegens
gebrek aan benzine de tocht onderweg
staken.
Ziekenauto's moesten langs binnenwegen
bij de plaatsen van de vele ongelukken
zien te komen.
Kort voor middernacht wachtten nog
duizenden automobilisten op parkeer
plaatsen langs de „autobaan" op een kans
om op de weg, of gewoon maar weg te
komen.
Bij het roken van een pijp, sigaar of
sigaret, geven we er ons geen rekenschap
van, dat dit genotmiddel een magische oor
sprong heeft, noch dat het oorspronkelijk
gebezigd werd voor waarzeggerij, genezing,
verdoving en het opwekken van trance
toestanden. Hierop thans in te gaan, zou
waarschijnlijk te veel van uw geduld ver
gen. Genoeg zij, dat het roken in velerlei
vorm bij talloze oude culturen kan worden
geconstateerd. Reeds 3000 jaar voor Chr.
was het o.m. bij de Egyptenaren bekend
en er bestaat een prachtige afbeelding van
de rokende pharao Set-hos I (ongeveer 1300
v. Chr.). De Grieken uit de
oudheid wisten reeds te ver
tellen van vreemde volken bij
de Donaumonding en in het
oosten, die de narcotiserende
rook van sommige planten in
ademden, niet als geneesmid
del, of ter beoefening van de
magie, zoals bij de Grieken,
de Romeinen, of vele volken in Mesopota-
mië voorkwam, maar als genotmiddel.
Hoewel we dus kunnen aannemen dat
het roken zeer oud is, mag ons dit toch
niet tot de conclusie verleiden dat ook de
tabak toentertijd reeds bekend moet zijn
geweest Immers, deze oude volken kunnen
hiervoor allerlei andere minder of meer
welriekende planten hebben gebezigd. De
priesters bij het orakel van Delphi ge
bruikten bijvoorbeeld de rook van laurier
bladen en gerst, en voorts zullen ook wie
rook en myrrhe in vele gevallen een rol
hebben gespeeld. Maar aan de andere kant
is het eveneens voorbarig de stelling op te
werpen, dat de tabak vóór Columbus' ont
dekking van Am.erïka in andere wereld
delen onbekend zou zijn geweest. Het heeft
immers na 1492 een volle eeuw geduurd
eer de tabak enige vaste voet in West-
Europa kreeg (en Oost-Europa deed er nóg
ee?i eeuw langer over). Is het dan rede-
lijkerwijs aan te nemen dat deze plant na
dat zij in 1605 door de Portugezen naar
Japan was gebracht, slechts luttele jaren
heeft nodig gehad om in de reusachtige
uitgestrektheid van Azië overal in cultuur
te worden gebracht? Is het aannemelijk,
dat de talrijke en uitermate conservatieve
bevolking van deze gebieden in een hand
omdraai zich een vreemde gewoonte zou
hebben eigen gemaakt, die strijdig was
met hun traditie en bovendien afkomstig
was van vreemdelingen, van wie vrijwel
niets werd overgenomen?
Laten we kort zijn. Reeds
sinds 551 jaar vóór Christus
roken de Chinezen, het meest
conservatieve volk ter wereld,
dat thans nog precies dezelfde
pijpen gebruikt als de af
beeldingen uit de tijden van
vroegere dynastieën ons laten
zien. Bovendien groeit daar
te lande de nicotine rustica, een tabaks
plant die door vele deskimdigen als
inheems voor Zuidoost-Azië wordt be
schouwd en waartoe ook de in Turkije
verbouwde soorten behoren. Wat ligt er
dan meer in de rede dan het oosten de eer
te laten van oudsher zijn eigen tabak te
hebben gerookt?
Bij de tabak kunnen we nog wél iets
langer verwijlen, want u was in de oor
logstijd ongetwijfeld ook de mening toe
gedaan dat die surrogaatsigaretten alle
rookgenot illusoir maakten, om de een
voudige reden dat de nicotine er in ont
brak? Die opvatting was dan beslist on
juist, want nicotine geeft niet de smaak
aan de sigaret.
Daarover morgen.
H. Pétillon
(Nadruk verboden
Tien dagen voor de verraderlijke Japanse
aanval op Pearl Harbor, de hoofdbasis der
Amerikaanse vloot in de Stille Oceaan,
wandelde een Japanse steward het gebouw
van het Japanse consulaat in Honoloeloe
binnen. Hij vertrok, na een in elkaar ge
frommeld balletje rijstpapier in de handen
van de consul te hebben achtergelaten. De
steward was een marine-officier en ook de
consul was niet echt. Hij was ingeschreven
als vice-consul Morimoera. maar in wer-
5253. Op het horen van de roep kwam er opeens leven in de brouwerij Uit een
gat in de grond kwamen een heleboel wezentjes naar buiten, die er net zo uitzagen
als de eerste.
Wel, wel, zei de professor. Kijk eens aan nog meer maanbewonertjes. Goeien-
dag, heren, hoe maakt u het?
De maanwezentjes kwamen toegesneld, maar ze kwamen vast niet met kwade be
doelingen, want ze lachten al even vriendelijk als nummer één. Toen vormden ze
een grote kring om de professor en maakten een vrolijke en uitbundige rondedans
om hem heen
Vertaling: Margot Bakker
38)
„Paul", zei zij en zij zag de plaagzieke vrolijkheid
weer in zijn ogen doorbreken, zodat het haar moeilijk
viel te geloven, dat hij dezelfde man was, die zich
vlak tevoren zo onzeker van zichzelf had getoond. Even
later klemden zijn armen zich weer om haar heen.
,Je bent niet te verzadigen", zei zij lachend, zodra
hij haar losliet.
„Ik zou niet graag het konijn zijn, als jij op jacht
ging".
„Dat zou je wel", zei Paul. „Wedden, dat je het
heerlijk zou vinden? Slaap lekker, lieveling".
HOOFDSTUK XIII
Wat, vroeg zij zich met enige vrolijkheid af, toen
zij de volgende middag van het ziekenhuis wegreed,
was er met haar gebeurd? Wat was er overgebleven
van die gesloten vrouw, die zo zelfverzekerd haar eigen
weg ging, grotendeels doordat zij zo onkwetsbaar was?
Die vrouw had schipbreuk geleden, was met de Alexia
naar de diepte gegaan, was tenslotte in Pauls armen
verdwenen en had een geheel nieuwe vrouw met een
hart vol liefde achtergelaten. Valentine draaide het
portierraam open en zoog de lucht diep in haar longen.
Er hing iets voorjaarsachtig in de atmosfeer, al werd
dat mogelijk alleen opgeroepen door haar eigen zin
nen, die verliefd waren geworden op Paul en nu meen
den dat alles op aarde daarmee in overeenstemming
moest zijn. Het voorjaar kondigde zich aan, al hing
er een naargeestige mist over het landschap, die dich
ter werd terwijl zij door de stad reed en opklom
naar de zeekant. De weg onder de wielen was nat en
de warme stroming in de lucht was bijna tastbaar.
De langzame dooi, zo lang in het vooruitzicht gesteld,
was eindelijk gekomen. De winter werd teruggedron
gen. Zij bekende zichzelf, dat zij niet de minste lust
voelde, nu nog naar Joe te gaan. Zij wilde liever naar
huis, waar Paul was. Zij wilde opnieuw die blijheid
en verrukking beleven, waarmee zij de vorige dag
boosheid, wederzijdse beschuldingen en een wanhopige
somberheid hadden verjaagd. Zij moest zekerheid heb
ben, dat het alles waar was. Toen zij op de deur van
mevrouw Spencer klopte droomde zij nog.
„O, dokter Manning, wat ben ik blij, dat u er bent!"
Valentine schrok en de dromen waren plotseling weg
gevaagd. De deur was al opengevlogen nog voor zij
zich goed en wel had aangediend en de stem van me
vrouw Spencer klonk hard en scherp van bezorgdheid,
heel anders dan haar normale gemoedelijke toon. Me
vrouw Spencers ogen hadden ook al een gejaagde uit
drukking.
„Wat is hier gebeurd, mevrouw Spencer?"
„Joe is er slecht aan toe, dokter. Ik weet geen
raad met hem. Zo is hij al sedert die juffrouw uit het
ziekenhuis er vanmorgen geweest is. Ik begrijp niet
wat hij heeft, ik begrijp er niets meer van".
Valentine dacht na.
„Welke juffrouw uit het ziekenhuis?"
Maar het kon immers alleen juffrouw Bruce zijn ge
weest. Juffrouw Bruce, die geweten had dat zij van
middag zou komen en die haar voor was geweest, om
dat zij meende meer te zullen bereiken.
„De sociaal werkster uit het ziekenhuis", zei me
vrouw Spencer.
„Ik begrijp niet, wat zij tegen hem gezegd kan
hebben. Ik heb mijn man al naar dokter Griffiths ge
stuurd en die heeft ons een slaapmiddel gegeven. Maar
Joe wil het niet innemen. Ik weet werkelijk niets met
hem te beginnen. Ik weet me geen raad meer". Zij
maakte opeens plaats in de deuropening. „Toe, komt
u toch binnen. Ik weet nauwelijks meer wat ik doe, ik
laat u maar op de stoep staan".
Valentine ging naar binnen, misselijk van angst,
hoorde zij zichzelf zeggen: „Het spijt me zo, dat dit ge
beurd is, mevrouw Spencer". Het klonk als van verre
afstand. Langgeleden, toen zij aan ernstige verwondin
gen nog moest wennen, had haar stem ook zo ge
klonken op ogenblikken, dat zij noodgedwongen snel af
stand moest scheppen tussen arts en de vrouw, die
niet tegen de aanblik bestand was.
„Gaat u naar boven, dokter?"
„Ja, natuurlijk".
Haar lichaam beklom de trap en haar geest begon
de macht erover te hernemen. Joe's deur was recht
tegenover de trap. Zij klopte aan. Er kwam geen ant
woord en daarom ging zij maar naar binnen.
Dwars door de kamer staarde Joe haar aan. Zij
kreeg de indruk, dat hij even tevoren met dezelfde
blik naar de deur had gekeken. Zij zag. dat hij er
nog slechter aan toe was dan zij had gevreesd. Lang
zaam vroeg hij: „Wat komt u doen?" Terwijl zij vlug
de kamer doorliep voegde hij er schor en moeilijk aan
toe: „U komt me zeker weer vragen of ik nog fami
lie heb, waar die is, waar ik vandaan kom en of ik
in de gevangenis heb gezeten. Daar gaat het toch om?
Daar daat het toch om?"
Valentine ging op de stoel naast zijn bed zitten.
„Ik ben niet gekomen om je iets te vragen, Joe".
„Dat bent u wel", zei hij. „Maar die andere had ik
liever. U doet u vriendelijk voor. U hebt geprobeerd
me uit te horen en me dingen te laten vertellen, waar
naar u helemaal niet gevraagd had. En toen hebt u
haar ingelicht. Ik kon wel uit een tuchthuis zijn ont
snapt en er moest iets aan mij gedaan worden. Die
andere wond er geen doekjes om. Die was tenminste
eerlijk".
Bang leek hij niet meer te zijn, maar een andere
emotie, schadelijker nog en tot dusver verborgen ge
bleven. leek bezit van hem te hebben genomen. Zij
schrok ervan, bij deze jongen, die altijd zo beschaafd
was opgetreden.
„Je vergist je, Joe", zei Valentine en zij dacht even
na, voor zij op alles wat hij gezegd had inging. Maar
Joe verwachtte geen antwoord van haar en maakte
gebruik van haar zwijgen.
„Ik vergis me niet!" riep hij. „Eerst heb ik u ge
loofd. Maar dat overkomt me geen tweede keer!"
„Ik ben eerlijk tegen je geweest, Joe. Het ging er
mij om, je te helpen".
„Ja, dat beweerde zij ook. Helpen wilde ze me. Hel
pen door me ergens naar toe te sturen waar ik niet
wil zijn. Helpen, door haar neus in allerlei dingen te
steken, die geen mens iets aangaan". Hij haalde diep
en trillend adem. Toen schreeuwde hij: „Maar u komt
er niet achter. Ik maak me liever van kant dan erover
te praten". Zijn stem werd zwakker en zachter kwam
er: „Ik zou net zo lief dood zijn". Het kostte hem
inspanning de woorden over zijn lippen te krijgen. Daar
na kwarr.en de tranen. Hij verstopte zijn gezicht in het
kussen en zijn handen grepen in de deken, trillend en
krampachtig.
„Joe!" Valentine legde haar hand op zijn schouder,
zo krachtig en geruststellend als zij kon. De heftigheid
van zijn gevoelsuitbarsting was bijna even onverdraag
lijk als de uitbarsting van lichamelijk geweld, die zij
bij Deryk had ondervonden.
Joe leek het niet te merken en zij liet hem huilen
Haar hand, de schakel tussen hem en de buitenwereld,
liet zij op zijn schouder liggen. Het had geen zin nog
iets te zeggen, Joe had zich volledig in zijn eigen wan
hoop teruggetrokken. Zo bleef zij zitten, terwijl zij neer
keek op het resultaat van juffrouw Bruces ingrijpen en
zich kwaad en angstig afvroeg wat er nu nog te redden
viel.
Eindelijk bedaarde Joe en bleef stil liggen.
„Joe", zei Valentine, „hier heb je de mijne". Zij
duwde haar zakdoek in zijn hete zoekende hand.
Die nam hij van haar aan Hij snoot zijn neus, wreef
zijn ogen droog en liet haar zijn gezicht niet zien
Tenslotte stopte hij de zakdoek onder zijn kussen en
draaide zich om. Een ontstellend jong en wanhopig ge
zicht staarde haar aan.
„Ga weg".
„Joe.
,,G' nu weg!"
Moest zij nog verstandig proberen te praten met dit
volkomen uitgeputte kind? Hij was niet meer tot luiste
ren in staat.
Valentine zei: „Goed, dan ga ik maar. Overigens moet
je eerst je drankje innemen".
Joe schudde het hoofd, in een laatste moedeloze po
ging tot weigeren.
„Jawel, Joe. Als je dat opdrinkt voel je je niet meer
zo ellendig en ga je straks lekker slapen. En morgen
ziet alles er dan weer anders uit".
kelijkheid was hy de enige Japanse spion
op Honoloeloe, Takeo Joshikawa. Op het
verfrommelde papiertje stonden 97 vragen,
waarvan er een luidde: „Op welke dag van
de week bevinden zich de meeste oorlogs
schepen in Pearl Harbor?" Joshikawa's
antwoord luidde: „Zondag". En in de
vroege ochtend van zondag 7 december
1941 voerde de Japanse vloot haar verra
derlijke aanval uit. Toen Joshikawa het
daverende geluid der bomontploffingen
hoorde, wist hij zyn werk goed gedaan te
hebben.
De onthulling van deze spionage-affaire
is opgenomen in een recente publikatie van
het Amerikaanse marine-instituut. Joshi
kawa had zich reeds vier jaar in de V.S.
bezig gehouden met een nauwlettende be
studering van de Amerikaanse marine,
waarbij hij speóiaal aandacht wijdde aan
de Pacific-vloot, voordat hij in 1941 naar
Hawaii werd gezonden. Hij werd na de
oorlog naar Japan teruggezonden zonder
dat de Amerikaanse autoriteiten van zijn
rol rin-.het verraad, van Pearl Harbor op de
hoogte waren gekomen.
Joshikawa heeft nu zelf meegedeeld dat
hij destijds weinig of geen inlichtingen
heeft ontvangen van de grote Japanse ge
meenschap in Hawaii of van Amerikaanse
zeelieden. Hij zou veel van zijn kennis
hebben opgedaan door gewoon naar het
uiteinde van het schiereiland Pearl City,
dat in Pearl Harbor uitsteekt, te wandelen
en zijn ogen goed de kost te geven. Hij
huurde ook een klein vliegtuig, van waar
uit hij foto's maakte van vliegtuigen, die
zich op de vliegvelden van het Amerikaan
se leger in Hawaii bevonden.
De dag vóór de Japanse aanval op Pearl
Harbor zond Joshikawa zijn opdracht
gevers een boodschap, dat de Amerikaanse
vliegdekschepen Enterprise en Lexinton,
vergezeld door verscheidene kruisers, de
haven van Pearl Harbor hadden verlaten.
Hij meldde ook dat er geen ballonversper-
ring boven de haven lag zodat het Japanse
smaldeel, dat de aanval op Pearl Harbor
moest uitvoeren, gebruik kon maken van
laagvliegende torpedo-bommenwerpers.
Doch Joshikawa was niet ingelicht over
het tijdstip waarop de grote aanval zou
beginnen. Hij wist het tegelijk met de
Amerikanen op Hawaii, toen zondag zeven
december 1941. in de oehf^ndcnViom^r'ng de
°erst,e Japanse bommen insloegen, die
het begin van de grote strijd in de Stille
Oceaan inluidden.
De Belgische televisie staat onder hoog
spanning. Op 15 december aanstaande, de
dag van het huwelijk van koning Boude-
wijn, zal zij de grootste reportage van
haar bestaan te verzorgen krijgen met
25 camera's. 8 reportagewagens (waarvan
er 1 van ons land is geleend, en 1 van
Duitsland), 20 vrachtauto's, 100 micro
foons. 180 controleschermen, 12 relaiszen-
ders en ongeveer 50 kilometer elektrische
kabel. De uitzending duurt van kwart voor
tien tot tegen twee uur des middags; 180
technici en 45 omroepers en leden van de
programmadienst zijn sedert enige weken
in touw. Veertien Europese televisiezen
ders zullen de plechtigheden eveneens uit
zenden, evenals zenders in Canada en de
Verenigde Staten. Al met al zal de Euro
pese televisie de vijftiende voor een
krachtsinspanning komen te staan, die
slechts te vergelijken is met die van de
B B.C. bij de kroning van koningin Eliza-
hplh van Engeland.
Drie camera's zullen de voltrekking van
het burgerlijk huwelijk in de troonzaal van
het Koninklijk Paleis bespieden. Drie zijn
er ook in de Sint Goedele, de kerk waar
het huwelijk wordt ingezegend, opgesteld.
Verder staan er camera's langs de weg
tussen het paleis en de kerk en op de
plaatsen langs welke de stoet na afloop
zal terugkeren. Voor de reportages van
televisie en de radio heeft men ongeveer
300 extra telefoonlijnen moeten installe
ren.
Natuurlijk verwachten de handelaren in
televisietoestellen in België ter gelegen
heid van het huwelijk goede zaken te doen
Er gaat dan ook vrijwel geen dag voorbij
of de Brusselaars en zeker ook wel de an
dere Belgen vinden in hun brievenbussen
brieven, krantjes en circulaires waarin
hun op de meest voordelige voorwaarder
televisieontvangtoestellon te koop worde
(Wordt vervolgd) aangeboden.
