40
17den Juni 1664 (een portret van den vader en de moeder
van Jan de Bray van terzij gezien) 1). Dit werk zal in het
jaar 1661 zijn ontstaan 2).
Een dergelijk geteekend portret uit het jaar 1658 bevindt
zich te London 3). Misschien is deze teekening niet zoo
zorgvuldig afgewerkt, maar meer schetsmatig behandeld.
De uitgebeelde is naar rechts gewend, ten halven lijve
gezien. Hij draagt het zelfde costuum als Salomon de Bray
op het blad te Berlijn en heeft tot op de schouders neer
vallende haren, die in het midden zijn gescheiden. De
gelaatsvormen zijn vol, ietwat log, de oogen opmerkzaam
en met een goedigen blik op den beschouwer gericht. De snit
van zijn baard is gelijk aan die van Salomon de Bray.
Deze keer is de afgebeelde niet achter een balustrade
gezet 4). Door de schuine houding komt het onder het
kleed schuilende lichaam goed uit, en door schaduwen
wordt de gedaante alweer van den achtergrond losgemaakt.
In dit geval zullen we te maken hebben met een eerste
ontwerp, dat hij dan later bij het concipieeren van een
schilderij benutte. Dezelfde persoon n.l. vinden we terug
op een portret, dat in het Louvre hangt 5). Een vergelijking
toont aan, hoe nauw verwant de trekken der twee koppen
zijn. En zelfs in de wijze waarop de kleeding hier en daar
is behandeld, vindt men overeenstemming 6). Hoewel de
gelijkenis zoo voor de hand ligt, kan men niet zonder meer
beweren, dat de teekening het ontwerp voor het schilderij
is. Eerst moet een duister punt worden opgehelderd. Volgens
den catalogus is het te Parijs hangende stuk 1650 gedateerd 7)
In een testament van Jan de Bray (17-6-1664), Notaris F. Swan te
Haarlem. Dank zij A. Bredius konden we van deze oorkonde kennis nemen.
2) Zie ander werk uit dien tijd, bijv. een mansportret Parijs, onze catal.
No. 128, gesign., gejaarm. 1660. En een mansportret uit 1662, dat nog wordt
besproken in onzen catalogus, No. 65.
3) Te London, British Museum, H. 4, onjuist N. Everswyn genaamd,
gesign., gejaarm. 1658.
4) Op deze teekening volgen er nog twee, die van het zelfde type zijn, de
zelfde maten hebben. 1. Amsterdam, Fodor Museum, No. 37 en 2. te Haarlem,
Teyler Museum, No. 99.
6) Te Parijs, Louvre, catalogus 1922, No. 2333 A. gesign., gej. 1650(7).
8) Zie den zoom op den rechter schouder etc.
7) We hebben helaas een onderzoek over de betrouwbaarheid van dit getal
achterwege gelaten. Het zou mogelijk kunnen zijn, dat de restaurateur bij
vergissing de acht aan het eind van het getal in een nul veranderde.
