55
om een beeltenis te voltooien is niet eigen aan de liollandsche
schilderkunst. In andere gezelschapsstukken, die de kunste
naar bijna in denzelfden tijd heeft geschilderd, neemt hij
als achtergrond een onderbroken muur, en daardoor bereikt
hij, dat het licht trapsgewijze in schaduw overgaat, en
zoo maakt hij de ruimte voelbaarder 1).
Men vindt in dit werk weinig representatieve trekken.
Alleen hier en daar, in details, bespeuren we een ondertoon
van uiterlijkheid. Bijvoorbeeld in de krasse wending van den
regent op den voorgrond, in de manier, waarop de rand
van een hoed naar boven wordt omgebogen, of in een luchtig
gebaar. Onze schilder wist het stofkarakter van laken
of satijn aanschouwelijk te vertolken en toch stelde hij
deze dingen niet te sterk op den voorgrond. Het wezen,
het menschelijke van de uitgebeelden en hun plaats in
dezen kring zijn van primair belang.
Het pendant van dit schilderijde regentessen van het
kinderziekenhuis is ietwat afwijkend van compositie. De
vier vrouwen zitten in een open boog om een tafel. Op
den achtergrond staat een gedienstige in afwachtende
houding. Evenals op het vorige stuk zien zij den beschouwer
aan. De „aüssere Einheit" is gebleven, ook is het onderlinge
verband weer waar te nemen. De vrouwen zijn, om zoo
te zeggen, maar voor een oogenblik met hun bezigheden
uitgescheden. Elk één heeft een ambt te beheerenpenning-
meesteresse, secretaresse, sleutelbewaarster etc.. A. Riegl
wees reeds op de gelijke waarde van het portretkarakter
in de gezichten en de vertellust, die zich in de zelfstandige
bewegingen der handen uit. We vinden hier al de ken-
teekenen van het regentenstuk weer.
Er is nadruk gelegd op de uitdrukking van de gezichten
der afzonderlijke personen. Het uiterlijk vertoon is meer
bijzaak. De achtergrond is deze keer uit donkere kleur
tonen samengesteld en door vertikale lijnen in vlakken
gedeeld 2). De tafel is net een wig, die midden in het beeld
naar achter schuift. De gedaanten zijn er om heen gegroe-
1) Als onze meening juist is Hofstede de Groot zegt hetzelfde in zijn
notities is de restaurateur zeer handig te werk gegaan. We hebben geenerlei
bepaald houvast voor ons vermoeden.
2) Een grijsachtig groen gordijn, dat een gedeelte van den achtergrond
bedekt, schijnt van lateren oorsprong te zijn.
