Coornherts godsdienstige opvattingen samenvat, spreekt
daarin over diens „discipile Goltsen".
Het waren dus niet betere vooruitzichten als vakman,
materieele overwegingen, die Heyndrick er toe brachten,
Coornhert naar Haarlem te volgen; ook niet uitsluitend de
wensch om den kundigen en ervaren leermeester te behouden.
Gelijke richting in hunne geestelijke overtuiging had de
sterkste schakels gesmeed in de keten, die beiden bond.
Evenwel verloor Coornhert de materieele belangen van
zijn leerling niet uit het oog. De Haarlemsche Thesauriers
rekening van 1580 bevat een post: „Betaelt Dirck Volckertse
Coornhert uyt sake, dat hy betaelt heeft Mr. Henrick
Goltzius, constsnider, 15 15 s. 6 d. over 't sniden in coeper
van zeekere plaet nopende de clachte der lasten van Haerlem".
Reeds eerder bevoordeelde Coornhert zijn medewerker door
hem in contact te brengen met den Antwerpschen uitgever
Philippe Gallé, die een groot debiet had in Engeland en
Frankrijk. Tal van loonende opdrachten waren het gevolg van
deze connectie en spoedig had de jonge kunstenaar zich een
internationale reputatie als teekenaar en een onafhankelijk
bestaan veroverd.
Nog geen twee jaar in Holland en reeds heeft Heyndrick
trouwplannen met een Haarlemsche.
Hierover is het, dat Coornhert in zijn atelier zit te peinzen.
Hij schudt wel even het hoofd over een bruid, die acht jaar
ouder is dan haar twintigjarige toekomstige man. Maar
Grietje Jans. weduwe Matham, dochter van den scheeps
bouwer Jan Maertsen en Elisabeth Waterland, gezeten
Haarlemsche burgers, geniet een goede reputatie en blijkt een
zeer goede moeder voor haar achtjarig zoontje. Dus - Heyn
drick moet het zelf maar weten
Na zijn huwelijk slaat Goltzius de vleugels breeder uit. In
1582 heeft hij zelfstandig een plaatdrukkerij en woont in een
vroeger burgemeestershuis in de Barteljorisstraat. In 1584
richt hij met den Haarlemschen kunschilder Cornelis Cor-
nelisz en met den in 1583 uit Vlaanderen naar Haarlem ge
komen schilder en schrijver Carel van Mander een schilder
school en teekenacademie op. In 1584 neemt hij ook leer
lingen bij zich aan huis, met uitzicht hem op een reis naar
Italië te vergezellen.
Doch tot die reis komt het pas als zijn tweede vader Coornhert
- 24 -
