HET OUDE SLOT TE HEEMSTEDE
Sic transit gloria mundi. Deze klassieke getuigenis is zeker
wel van toepassing op het oude slot te Heemstede 1)Ver
moedelijk in de 13e eeuw gebouwd - mogelijk nog vroeger -
heeft het perioden van grootheid, macht en internationale
bekendheid doorleefd. Daarnaast echter ook tijdperken van
een rustigen gang van zaken, gebaseerd op het uitleven van
oude en verouderde tradities. Doch bovendien werd dit kas
teel eenige malen geteisterd door ernstige rampen. Tweemaal
tot den grond vernield, vermoedelijk een keer zwaar bescha
digd, werd het steeds weder opgebouwd in grootscher stijl,
gerestaureerd, verfraaid en uitgebreid. In 1809 kwam het door
verkoop in verschillende handen om eindelijk bestemd tc
worden tot boerderij na eerst gedeeltelijk te zijn geamoveerd.
Het resteerend gedeelte en de omgeving kwamen in den loop
der jaren zoodanig in verval, dat een ware ruïne, een puin
hoop ontstond. 2)
Allerlei redenen zijn er, welke dit kunnen verklaren. Daar
was allereerst de weinige belangstelling van oudheidkundigen
en andere invloedrijke personen van wie medewerking had
mogen worden verwacht om de merkwaardige overblijfselen
van dit aloude lustoord voor geheelen ondergang te behoeden;
voorts de tand des tijds, die hier ongestoord zijn verteerend
en afbrokkelend werk kon verrichten; verder wellicht het vele,
dat in handen is gevallen van sloopers, die in den loop der
jaren de amoveering hadden aangenomen en volgens over
eenkomst recht hadden op de afbraak.
Toch is er m.i. nog wel wat te redden. Ik denk b.v. aan de
mooie 17e eeuwsche brug, de steenen leeuwen, maskers,
verschillende steenen wapens en inscripties, de oude poort,
voorts verschillende fragmenten, de slotgracht met de singels,
HISTORIE
Cij In de officieele en verdere archiefstukken wordt het slot bijna
geregeld het Huis genoemd, ook wel Hofstede. In het begin der 19e eeuw
wordt het bij verkoopingen aangekondigd als het tslot.
(2) Met de ruïne wordt bedoeld het vervallen slot en naaste omgeving,
dus niet de woning van den heer E. Erens, die daarvan eigenaar is, en
het huis van den pachter, den heer L. F. Lekx, die er het bedrijf van land
bouwer uitoefent.
