- 6i -
Door die eigenschappen heeft hij het zover gebracht, dat hij
15 talen heeft leren lezen en verstaan. Hij heeft zich in ge
schrifte uitgedrukt behalve in het Nederlands, vooral in het
Frans en bovendien in het Duits. De elf boeken die hij ver
taalde, waren in het origineel geschreven in het Duits, het
Deens en het Engels. Op het eerste Internationale Geologen
Congres, dat in 1878 te Parijs werd gehouden, hield hij een
grote rede in het Frans. De loopjongen of jongste klerk van de
graanhandelaar heeft zich ontwikkeld tot een erkend geleerde
van internationale bekendheid en tot een vruchtbaar, ongetwij
feld even belezen als gelezen popularisator.
Winkler begon zijn loopbaan als schrijver voor het volk,
voor het grote publiek, voor brede kringen, voor de belangstel
lende leek of hoe U dit nog anders wil noemen, in het Album
der Natuur.
Hierin verschenen van 1857 tot 1897, het jaar van zijn ver
scheiden, niet minder dan 45 artikelen. De acht jaargangen
van Kennis en Kunst, 1867-1874, een uitgave van de bekende
Haarlemse uitgever A. C. Kruseman, werden in hoofdzaak
door Winkler gevuld. Ook had deze een werkzaam aandeel
in de Blaadjes voor de bezoeker van Natura Artis Magistra en
in de Jaarboekjes hiervan.
Dan schreef hij in de Almanak der Maatschappij tot Nut van
't Algemeen, in de Vaderlandsche Letteroefeningen, in Eigen
Haard, en in Kroniek voor de Positieve Wetenschappen 1865,
een als jaarboek bedoeld periodiek, dat dezelfde uitgever Kru
seman deed verschijnen, doch dat blijkbaar al spoedig weer
verdween en in de Populair-wetenschappelijke Blaadjes.
In het geheel noteerde ik 83 tijdschriftartikelen, doch het
zijn er zeker meer geweest. Ook de boeken, die Winkler
schreef of waaraan hij medewerkte, zijn in hoofdzaak popu
laire werken, gelijk de vertalingen. Van de eerste telde ik 33,
van de tweede 11
Voor een belangrijk deel is Winkler als popularisator ge
kenmerkt, doordat hij een der vooraanstaande en meest pro
ductieve medewerkers was van Album der Natuur, het Wit
boek der Natuur, een periodiek dat van 1852 tot 1909 hier ter
stede en te Groningen werd uitgegeven en in de eerste jaren
van zijn bestaan werd aangekondigd als 'een werk ter versprei
ding van natuurkennis onder beschaafde lezers van allerlei
stand'.
