87
negentiende eeuw, scheen behouden te kunnen worden: een
bestemming leek gevonden. Door onwil van de eigenaar werd
het gesloopt en vervangen door een reeks autoboxen. Voor
de 'Vijfhoek' waaraan het pand gelegen was, en waarin het
een karakteristieke noot vormde, een gevoelig verlies.
Het huis Klein Heiligland 9-9 A vormde een indrukwekkend
dubbel woonhuis uit de tweede helft van de zeventiende
eeuw met de goot aan de straat. Het bezat een parterre en
twee verdiepingen. In de kozijnen waren aanwijzingen voor de
oorspronkelijke vorm (kruiskozijnen) aanwezig. Onder het
pand bevond zich een zeer merkwaardige kelder, samen
gesteld uit vier elkaar kruisende tongewelven. Dit huis, dat in
alle opzichten als een unicum mocht gelden, is onverhoeds
geheel gesloopt om plaats te maken voor een bedrijfsgebouw
van een dagblad. Het is ons nog mogen gelukken van de
kelder, tijdens het slopen, enkele foto's te nemen en een op-
metingsschets te maken. Voor het Haarlemse stadsbeeld be
tekent deze afbraak een ernstig verlies.
In de achterzaal van het huis Grote Houtstraat 120 bevond
zich een zeer fraaie kamerbetimmering in Lodewijk XV-stijl,
bestaande uit lambris, wandpanelen, schoorsteenbetimmering
en plafondornamenten, alles met snijwerk versierd, en een
uitbundige witmarmeren schoorsteenmantel. De decoratie
van het plafond werd in de hoeken ondersteund door ver
guld houten beelden, voorstellend de vier jaargetijden.
Deze betimmering die zeer verwaarloosd was, kon ter plaatse
niet behouden blijven en is in veiligheid gebracht om te
zijner tijd bij de restauratie van het stadhuis te worden toe
gepast.
Tenslotte kon door onderhandelingen met de eigenaar en
mede dank zij de bestedingsbeperking de dreigende afbraak
van 'Het Oost en West Indies Worstvat' aan het Verwulft en
het daaraan grenzende huis 'de Vier Winden' op de hoek van
de Grote Houtstraat worden afgewend. Beide huizen zijn in
de achttiende eeuw in hun huidige vorm gebracht (behalve
de onderpui en de indeling van de vensters, die betrekkelijk
modern is). Het Worstvat (lange tijd een 'export-slagerij')
trekt vooral de aandacht door zijn bekroning; de Vier Winden
is een karakteristiek voorbeeld van die stroming in de acht
tiende eeuwse bouwkunst, die zijn kracht zoekt in uiterste
eenvoud en goede verhoudingen, en bezit inwendig op de
