DE HAARLEMSE
SCHUTTERSSTUKKEN
II. Maaltijd van Officieren van de Sint Jorisdoelen Frans Pietersz.
{de) Grebber, circa 1624).
Identificatie van het schilderij en de voorgestelde schuttersofficieren.
Het bij dit artikel afgebeelde ongedateerde schuttersstuk
(cat. Frans Halsmuseum No. 114, thans in de Volkscrediet-
bank te Haarlem) staat van oudsher bekend als 'Maaltijd van
Officieren van de Sint Jorisdoelen'. Noch het jaar, waarin het
werd geschilderd, noch de namen van de voorgestelde officieren
zijn in gedrukte bronnen te vinden en evenmin staat door
attributen e.d. vast, dat hier inderdaad de officieren van de
St. Jorisdoelen zijn afgebeeld en niet die van de Cluveniers-
doelen.
Het was dus een boeiende taak om te trachten de anonimi
teit van de op het stuk voorkomende schutters op te heffen en
daardoor het schilderij meer voor ons te doen leven.
Wij zien voor ons een groep van acht officieren, ter linker
zijde geflankeerd door de vaandrig, terwijl rechts op de achter
grond de knecht een glas wijn op een presenteerblad binnen
brengt.
Bij de identificatie van de officieren op Frans Hals' schut
tersstuk van 16161) wees ik er op dat de rangschikking aan
tafel min of meer protocolair pleegt te zijn. Aan het hoofd van
de tafel, links op de voorgrond, zien wij de kolonel, kenbaar
aan zijn oranje-sjerp. Naast hem moet dus de provoost de
tweede in rang gezeten zijn. De beide figuren, die geheel
rechts aan het ondereinde van de tafel zitten, kunnen niet
anders dan twee luitenants zijn. Zij zijn afgebeeld als een
soort Siameese tweeling en verstoren de overigens zo even
wichtige opzet van dit werk. De derde minder belangrijke
plaats wordt ingenomen door de officier, die naast de knecht
achter de tafel staat. Hij zal dus de derde luitenant zijn. De
