90
stad tegen belagers van buitenaf nog verdedigbaar was achter
muren en omwallingen. De verschijning van de middeleeuwse
stad in het vlakke landschap is door de bekende Finse archi
tect Eliel Saarinen (18871950), die later in de Verenigde
Staten van Noord-Amerika werkzaam was, in zijn fijnzinnige
boek: 'The city, its growth, its decay, its future (eerste uitgave
1943) zeer juist als volgt getypeerd: 'The long horizontal lines
of the flat landscape were made richer by lively skyline of
vertical accents'. Vele kunstenaars werden hierdoor geïnspi
reerd. Een mooi voorbeeld daarvan is een gekleurde gravure
van het beleg van Haarlem (15721573) van de hand van
Coenraad Decker (16501709), een leerling van Romeijn
de Hooghe. Deze gravure is in het Haarlemse stadhuis te zien.
In het Frans Halsmuseum bevindt zich een schilderij van
Hendrik Cornelisz. Vroom (ca. 15661640, van 16221640
te Haarlem werkzaam), dat een typisch beeld van onze stad in
de zeventiende eeuw toont, gezien vanuit het noord-oosten.
Een gezicht op Haarlem van Jacob Izaaksz. van Ruys-
dael (i6281682) bevindt zich in het Kaiser Friedrich-
museum te Berlijn. Dit schilderij toont de stad, gezien vanuit
het noord-oosten over het Spaarne heen.
Eén monument beheerste meestal naar buiten het stads
beeld, nl. de hoofdkerk of kathedraal: te Haarlem de Grote
kerk, de oude St. Bavo.
Wanneer wij onze stad van het oosten uit langs de Amster
damse straatweg naderen, dan zien we reeds spoedig de oude
St. Bavo met zijn elegante kruistoren boven de bebouwing
verrijzen. Ook de top van de slanke Bakenesser toren kunnen
wij ter rechter zijde zien. Een schril contrast vormen de werk
plaatsen van de Nederlandse spoorwegen ter rechter en de ka
rakterloze bebouwing ter linkerzijde van de straatweg. Gaan
we verder, dan verrijst vóór ons de Spaarnwouder- of Amster
damse poort, de enige, welke ons uit het verleden van de Haar
lemse ommuring en poorten nog rest. Het is jammer dat deze
prachtige poort nu geheel los staat en feitelijk geen functie
meer heeft, terwijl de daar achter staande bebouwing karakter
loos en rommelig is. Waar de toegang tot de stad vanaf de
