193
Nu ik de kerken in Amsterdam gezien heb, vind ik de Haar
lemse kerk de mooiste en de meest wijdse. Daarna komen
Leiden, Dordt, Rotterdam, Amsterdam, Delft etc. In de
Haarlemse kerk zijn vier prachtige kandelaars, de mooiste die
ik ooit gezien heb, behalve die vier in de Nieuwe Kerk in
Amsterdam, die ook de grootste zijn die ik ken. Ze zijn
minstens 50 pond waard.
De stad is beroemd om het bijbehorende bos dat nergens in
deze provincie wordt geëvenaard (behalve in Den Haag).
Tegen zes uur 's-avonds komt er een mooie overdekte boot
aan. Het is een van de veerboten die tegen het einde van elk
uur vertrekken, al zijn er maar enkele passagiers. De boot
waarmee wij vandaag kwamen had er maar vier. Ei zijn 26
boten, 13 uit Amsterdam, en 13 uit Haarlem, die om de beurt
varen van 5 uur 's-morgens tot 6 uur 's-avonds. Ze vertrekken
op het eind van ieder uur. Deze boten worden door een merk
waardige kaarsrechte sloot getrokken door een paard. De
sloot werd binnen twee jaar aangelegd op kosten van de beide
steden en de Staten. Naar verluid waren er 20.000 mee ge
moeid. Het kanaal werd in zes maanden voor gebruik gereed
gemaakt, ofschoon het een moeilijk en zwaar werk is van on
geveer 9 Engelse mijl lang, 3 a 4 voet diep en 6 a 8 yard breed.
Iedere voetganger die dit traject tussen Haarlem en Amster
dam aflegt moet twee stuivers tol betalen, iedere ruiter vier
stuivers, de ene helft aan Haarlem, de andere helft aan Am
sterdam. Hetzelfde geldt voor het geld dat de schuiten beta
len, hetgeen meestal neerkomt op 40 stuivers, 2 stuivers voor
iedere passagier; gewoonlijk zijn er zo'n twintig passagiers op
de boot, maar toen ik kwam waren het er wel veeitig. De
schipper ontvangt van elke passagier drie stuivers, deze be
taalt dus in totaal vijf stuivers. Per dag wordt er dus van het
geïnvesteerde geld 52,terugontvangen, met uitzondering
van twee a drie maanden vorst. Bovendien varen er nog ver
scheidene boten extra, die vaak meer dan twintig mensen ver
voeren, zodat de inkomsten hoger worden. Voeg daarbij dat
iedere voetganger 2 en iedere ruiter 4 stuivers tol betaalt, ge
lijkelijk te verdelen tussen Haarlem en Amsterdam, die de
