108
van C. van Noorde uit 1781 (fig. 3), dus kort na 1767, kunnen
wij nagaan, waarin het werk van Willem den Hengst heeft be
staan. De tekening van C. van Noorde geeft de tegenwoordige
toestand vrijwel weer. Het is geen geringe verbouwing geweest!
Het jaartal 1509 is met de metopen verdwenen. In plaats van
twee kroonlijsten onder de fries is er nu één architraaf gekomen,
waarop het jaartal 1767. Hierdoor is het reliëf gezakt. De twee
arduinen halfronde pilaren met marmeren kapiteel en basement
(kroon en voet) zijn vervangen door vlakke pilasters, die tot de
architraaf reiken; zij zijn van hardsteen. De boog (archivolt) is
dunner en de profilering, die bij Overveen nog even te zien was,
is verdwenen. Hij wordt nu gedragen door hoekpilasters naast
de omlijsting van de deuropening. Bovendien is een fronton aan
gebracht. Kortom onze renaissancepoort van omstreeks 1600 is
tot een 18e eeuwse poort in klassieke stijl herbouwd. Afgezien
van het reliëf is er niets meer, dat aan de 16e of 17e eeuw her
innert. Wel is het fraaie opschrift hetzelfde gebleven en de
wapens van Haarlem en van het gasthuis nemen nog dezelfde
plaats in. Het ijzeren hek, dat ook thans nog aanwezig is, staat
open. Van een deur is op de tekening van Van Noorde niets te
zien. Waarschijnlijk is in deze poort de deur pas later aange
bracht.
Deze poort heeft tot 1873 dienst gedaan. Toen werd het hoofd
gebouw aan de Gasthuisvest geopend. Daar kwam toen de hoofd
ingang. Van 1906 tot 1929 heeft de poort nog als ingang voor de
polikliniek gediend. In het laatste jaar is hij voor goed gesloten.
Er is een muur achter gemetseld. Het reliëf is omstreeks 1904 in
meerdere kleuren geverfd geweest u. Het verdient aanbeveling
dit, tot behoud van de steen, te herhalen.
Behalve de geschiedenis van de gasthuispoort heeft het afgebeel
de transport van een zieke in een mand onze belangstelling.
Maar dit is een onderwerp op zichzelf. Een artikel echter over
de gasthuispoort zonder aandacht aan dit merkwaardige beeld
houwwerk te schenken, zou de lezer geen voldoening geven.
Daarom willen wij thans nader op het afgebeelde ziekenvervoer
ingaan.
