246
zijde van het Spaarne, vinden in deze eeuw meer ophogingen
plaats. Op de Grote Markt zal dit waarschijnlijk wel in diverse
perioden hebben plaatsgevonden en zal dit voor een deel door
het destijds bestaande hoogteverschil noodzakelijk zijn geweest,
hetgeen o.a. uit het volgende kan blijken. Het hoogste punt in
de directe omgeving van de Grote Markt vinden we nu nog langs
de Riviervismarkt. Dat de voorganger van de huidige Sint Bavo-
kerk in deze omgeving stond, is een aanwijzing dat dit reliëf
oorspronkelijk ook reeds bestond. Bij de bouw van de huidige
Sint Bavo, hetgeen om de bestaande oude kerk maar voor een
groot deel ten westen van deze plaatsvond, heeft dit verschil in
hoogteligging mogelijk een rol gespeeld. In verband met de bouw
van het westelijke gedeelte van het schip in de tweede helft van
de vijftiende eeuw, waarbij de Grote Kerk zijn huidige gedaante
verkreeg, schrijft Allan (deel III, pag. 91): „Bij de laatste ver
bouwing, of liever vergrooting, heeft men, blijkens de daarvan
bestaande en later te noemen posten in de K. registers, den vloer
der oude kerk verlaagd; terwijl men dien van het nieuw gebouw
de gedeelte heeft opgehoogd, waardoor de lompe en ruw afge
werkte voetstukken der kolommen, die thans het koor omgeven
(voor zooveel zij uit metselwerk bestaan), zijn bloot gekomen."
Hoewel het geciteerde verband houdt met hetgeen zich binnen de
kerk afspeelde, lijkt het goed mogelijk dat dit in aanleg toch ver
band hield met een oorspronkelijk bestaand verschil in hoogte
ligging. Om de ophogingen in de richting van de Grote Markt
enigszins te beperken heeft men het oorspronkelijke bouwpeil
verlaagd.
Verder is nog vermeldenswaard het voorkomen van zeer zwaar
metselwerk in de Lepelstraat. Dit werd bij de rioleringswerkzaam
heden aangetroffen en bleek langs een groot deel van de west
gevel van de Grote Kerk aanwezig te zijn (zie foto 5). De vraag
of dit nog funderingsresten zouden kunnen zijn van een toren
die men hier ooit van plan is geweest te bouwen, lijkt moeilijk
te beantwoorden. Hoewel Allan niet vermeldt, dat er voor de
bouw van een toren ooit anders dan van een daktoren sprake
zou zijn geweest, geeft hij wel aan dat er voor de bouw van de
huidige kruisingstoren - inclusief het fiasco met de in steen uit-
