in brand, een langzame smeulende, ondergrondse, adembe
nemende brand, waaraan weinig te blussen valt.
In het teken van die nieuwe tijd een efficiënte vinding: stort het
afval en doe verder zo weinig mogelijk. Een geurige vinding ook
voor wie er in de buurt woonde, maar daar werd toen niet zo aan
getild. Het compostbedrijf zal ook bepaald niet van milieuhygi
ënische smetten zijn vrij geweest. Verder werd nog een heel
rationeel argument gehanteerd, het nog immer de kop opste
kende argument van terreinophoging. We vinden deze pracht-
oplossing ook overal terug in de oude Haarlemse stukken van
die tijd.
Terreinophoging was overal nodig, al die nattigheid aan je voe
ten is maar niks gedaan. Voor die tijd volstrekt begrijpelijk, men
werd nog niet gehinderd door ideeën over natuurbescherming,
ideeën over ruimtelijke ordening en biologische kennis, die er
wel was, maar nog niet doordrong tot het beleidsniveau (uitzon
deringen als het Naardermeer daargelaten). Rietlanden bij
voorbeeld zijn vandaag de dag nog net zo onveilig als toen, zelfs
de weinige overgebleven stukken.
Rietland is een stadium in een biologische ontwikkelingsgang
van ondiepe plas tot moerasbos. Een rietland dat aan zichzelf
wordt overgelaten zal zich in de meeste gevallen verdichten en
verruigen totdat een dichte bosschage is ontstaan. De mens
heeft door zijn toedoen in het verleden bijgedragen aan de
instandhouding van rietvelden door het riet steeds te maaien en
te gebruiken. Zo'n rietveld draagt een rijke biologische popula
tie, die daar betrekkelijk ongestoord haar gang kan gaan, moei
lijk begaanbaar en dus rustig als zo'n gebied is. Behalve de
rietproduktie heeft de mens er weinig aan gehad, zo'n gebied
dat tussen water en land in zweeft. Daar de landaanwinning ons
in het bloed zit zijn vele hectaren rietland de laatste tachtig jaar
letterlijk onder de voet gelopen, opgehoogd en voor andere,
drogere doelen gebruikt. De biologische rijkdom van deze ge
bieden zocht een goed heenkomen en later, toen ook dat heen
komen erg schaars begon te worden, verdween die rijkdom
gewoon.
Hoewel de samenstelling van het huisvuil maakte dat het minder
geschikt was voor zuivere compostering - een van de redenen
waarom het Haarlemse compostbedrijf werd opgeheven - was
het in de twintiger jaren nog wel zo, dat op den duur zo n
ophoging lang niet slecht was. Eenmaal opgebracht, en ietwat
samengeperst, deed dit het huisvuil toch wel behoorlijk com-
posteren en het resultaat was dan ook een opgehoogd rietland
waar bijvoorbeeld weilanden op verschenen.
Omdat in Haarlem het in 1921 aangegane tienjarige contract
57
