sche, arcadische stemming uitgestraald als de nieuwe
aanwinst van het Frans Halsmuseum.
Het is niet verwonderlijk dat taferelen in idyllische land
schappen bij uitstek geschikt geacht werden voor de deco
ratie van een buitenhuis als Honselaersdijck, waar Frederik
Hendrik zich ,,op het land'' te midden van de harmonische
rust van de natuur terug kon trekken van zijn militaire,
bestuurlijke en Haagse beslommeringen.
Vanaf het begin van de 17de eeuw was het in Holland de
opvatting dat de vredige harmonie van de natuur de mens
tot rust kon brengen:
,,'s avonts o wat een vreucht de coele lucht te schep
pen
End ut het bange huys na 't open veld te reppen
sijn haestigen voetstap, om den geschickten loop,
Des Hemels aen te sien end met der Sterren loop
Ut 's Aerdrijckts ydel sorch verdwaelt om hooch te
stijgen sijn innerlycken geest"(5).
De oorsprong van deze gedachte, die de Hollandse opvat
tingen daaromtrent heeft bepaald, ligt in Italië. Teruggrijpend
op de bucolische, arcadische literatuur van onder anderen
Virgilius, Theocritus en Ovidius schilderden Petrarca en
Boccaccio al onwerkelijke, ideale landschappen met de con
ventionele motieven van de Latijnse bucolica: de eenzame
rust van het landschap met een waterval, vogelzang,
een kristalheldere beek en rijk begroeide heuvels en vel
den.
In het laatste kwart van de 16de eeuw valt er een opleving
van arcadische poëzie en de belangstelling daarvoor in
Italië te bespeuren. Het herdersspel Aminta (1572) van
Torquato Tasso (1544-1595) en II Pastor Fido (1590 in druk
verschenen) van Giovanni Battista Guarini (1538-1612) zijn
buitengewoon populair en worden veelvuldig opgevoerd.
Deze twee toneelstukken werden meermalen vertaald en in
andere Europese landen opgevoerd. II Pastor Fido werd
ook in Nederland vertaald en opgevoerd.
II Pastor Fido, geschilderd door Bloemaert (Berlin, Schloss
Grünewald), versierde ooit de privé-vertrekken van Amalia
van Solms op Honselaersdijck(6). In de literatuur van de
Italiaanse renaissance is het voorbeeld te vinden voor de
literaire ideeën in Holland. Het werk van onder anderen
Pieter Cornelisz. Hooft (1581-1647) en Constantijn Huy-
gens (1596-1687) is niet los te denken van Italiaanse voor
lopers. Het herdersspel Granida van Hooft (1615) is daar
een voorbeeld van:
