Na een jaar naar Kiel gedeporteerd te zijn geweest, zag
Gerard de Swart kans onder te duiken in de Noordoost
polder, toen juist drooggekomen.
Na de bevrijding meldde De Swart zich onmiddellijk
weer bij de NZH, waar hij in de eerste jaren in de techni
sche sector werkte. Met name ontwikkelde hij een - niet
uitgevoerd - vernieuwingsplan voor de oudste serie mo
torwagens en had hij een belangrijk aandeel in de her
legging van de lijn Voorburg-Scheveningen, die op last
van de bezettende macht was opgebroken.
Zoals in elk mensenleven wel eens het geval is, heeft De
Swart bij de NZH ook tegenslagen gekend. Niet altijd
kwam hij op een plaats terecht waar zijn onmiskenbare,
maar doorzijn bescheiden karakter voor de buitenstaan
der niet steeds herkenbare kwaliteiten tot hun recht
kwamen.
Dat veranderde echter in 1966, toen hij werd uitgekozen
om het nog jonge bureau public-relations te versterken.
Op die plaats kwamen zijn grote gaven, zoals zijn talen
kennis, zijn onuitputtelijke kennis van spoor- en tram
historie, maar evenzeer zijn inzicht in de organisatie van
het eigentijdse busbedrijf en bovenal zijn persoonlijk
optreden, volledig tot zijn recht.
Opmerkelijk was ook dat De Swart, die met zijn rijzige,
wat schrale gestalte aan een Engelsman deed denken -
en hij sprak en schreef diens taal niet alleen vloeiend,
maar had er ook het gentlemanlike en het flegma van -,
zich wonderwel thuisvoelde in de wat turbulente dyna
miek die het bureau public-relations kenmerkt. Er werd
daar pionierswerk gedaan, want de NZH was de eerste
streekvervoeronderneming welke tot een actief beleid
op het terrein van de in- en externe voorlichting alsmede
de reputatiebehartiging ging doen. Kortom: het was een
uitgemaakte zaak dat De Swart de 'eerst-aanwezende'
werd toen de oorspronkelijke functionaris het bedrijf in
1969 verliet. In die kwaliteit heeft hij in zijn laatste levens
jaar een groot aandeel gehad in de organisatie van de
viering van het honderdjarig bestaan van de NZH, waar
van het werkgebied inmiddels beduidend groter was
geworden door de toevoeging van de vroegere Naco. De
opwaardering van het streekvervoer in de laatste jaren,
na een aanvankelijke periode van neergang, heeft uiter
aard veel beslag gelegd op zijn tijd en werkkracht.
Buiten de NZH is G.J. de Swart vooral bekend geworden
door zijn inspanningen voor de Nederlandsche Vereeni-
ging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwe
zen, de befaamde NVBS waarvan alle railofielen lid zijn,
en doorzijn talrijke publikaties.
211
