39
regering de voorwaarden omschreef waaraan een wo
ningbouwvereniging en een woningwetwoning moesten
voldoen om in aanmerking te komen voor een voorschot
(48). Deze omstandigheden droegen ertoe bij dat Du-
monts plannen in de loop van de jaren '20 vrijwel uitslui
tend door woningbouwverenigingen werden volge
bouwd. Zijn stedebouwkundige ontwerpen hebben, te
zamen met de meestal per bouwblok ontworpen archi
tectuur van allerlei ontwerpers, de plattegrond én het
beeld gevormd van verschillende wijken in Haarlem. De
belangrijkste daarvan zijn de Amsterdamse Buurt, de
Patrimonium Buurt buiten de Kloppersingel, het Klever
park ten zuiden van de Kleverlaan en de buurt aan de
voet van de kathedraal van St. Bavo.
(1) Voor de geschiedenis van twee eeuwen tuin- en land
schapsarchitectuur in Haarlem: WONEN TA/BK 9/10
1977, catalogusnummer bij de tentoonstelling 'Stadspark
en Buitenplaats', Haarlem.
(2) Voor een uitvoerige sociaal-economische studie van
Haarlem in de vorige eeuw: F.A.M. Messing, Werken en
leven in Haarlem 1850-1914, Amsterdam 1972.
(3) De exploitant zou de grond hebben aangekocht .om
daarop te stichten een plan van knappe arbeiderswonin
gen' (R. Blijstra, Haarlem, heel oud-heel nieuw, p. 124).
Een dergelijk project tegenover de Hout kan nauwelijks
werkelijk als exploitabel bedoeld zijn geweest. Wel was de
gemeente Haarlem beducht voor een onaanzienlijke ar
beiderswijk even over haar grens, waarvan de bewoners
als Heemsteedse belastingplichtigen gebruik zouden ma
ken van dure Haarlemse voorzieningen. Beide gemeenten
en de particuliere belanghebbenden kwamen overeen dat
hier een aanzienlijker woonkwartier moest komen. Hier
toe werd aan het plan de buitengewone eis van een tech
nisch hoogstaande en vooral dure riolering gesteld. De
jaarlijkse huur in Bosch en Vaart kwam bijgevolg hiervan
overeen met het gemiddelde jaarloon van een arbeider
met geregelde inkomst.
(4) Gemeente Archief Haarlem GAH), archief gemeente
secretarie, politieverordening 1855, art. 178.
(5) GAH Gemeenteverslag 1868, 5, 26-35.
(6) J. van Hasselt en L. Verschoor, De arbeiderswoningen in
Nederland, z.p., 1890.
(7) In datzelfde jaar 1873 werd de gemeente Culemborg bij
Koninklijk Besluit verbóden een lening af te sluiten voor
woningbouw: dit behoorde niet tot de overheidstaken!
