beeld en daarmee uit het gezichtsveld van velen. Slechts
wat dorre statistieken laten zien hoe de telefoon bleef
groeien: 1930: 7145 aansluitingen, 1935: 10068 aanslui
tingen, 1940: 11945 aansluitingen. De wat versnelde
groei tussen 1930 en 1935 kan veilig toegeschreven wor
den aan de andere tariefstructuur die in 1930 werd inge
voerd: de lokale gesprekken (in de automatische centra
le immers voortaan eenvoudig te registreren op een ge-
sprekkenteller per aansluiting) werden losgemaakt uit
het vaste abonnementsbedrag, waardoor dit laatste aan
zienlijk verlaagd kon worden en waardoor de abonnee
het aantal van zijn gesprekken zelf kon bepalen.
De groei van het aantal aansluitingen deed na 1935 de
telefoon nog even uit de binnenkamer komen, de be
staande telefoonzaal werd te klein, en om nieuwe ruimte
voor de telefoonapparatuur te scheppen werd, overi
gens geheel in de stijl van het bestaande gebouw, de
vleugel aan de Raaks uitgebreid tot aan de Korte Zijl
straat. Dit werk kwam in 1937 gereed. Midden in de jaren
vijftig gaf opnieuw de behoefte aan aansluitmogelijkhe
den de stoot tot een nieuw telefoongebouw op Haarlems
grondgebied: in augustus 1957 kwam de centrale Haar
lem-Noord in dienst, min of meer verscholen aan de J.P.
Coenlaan, waarin bijna 6000 aansluitingen uit de Haar
lemse regio werden ondergebracht.
Dit betekende overigens voor het gebouw aan de Raaks
maar een kort soelaas; de apparatuur groeide als een
koekoeksjong, en het personeel raakte over Haarlem
verspreid in vele dependances. Opnieuw moest er ge
bouwd worden; reeds in 1958 begonnen de grond- en
perceelaankopen aan Raaks, Bakkumstraat en Korte
Zijlstraat; ook bleek de gemeente bereid de Bakkum-
steeg te verkopen en aan het openbaar verkeer te ont
trekken. Medio 1961 werd met de bouw begonnen en in
juni 1966 kon de uitbreiding officieel door burgemeester
Cremers in gebruik worden gesteld. Karakteristiek zijn
ongetwijfeld de vrijwel blinde muren van de twee boven
ste verdiepingen aan de Raaks, symbolisch voor een
techniek die wil bijdragen aan het contact tussen men
sen, maar die zelf slechts weinig behoefte heeft aan licht
en warmte!
Al die technische apparatuur was echter niet alleen maar
bestemd om te voorzien in de lokale telefoonbehoefte
van de regio Haarlem, hoe explosief die ook groeide (14)!
De automatisering van het lokale telefoonverkeer, die in
1925 in Haarlem haar beslag had gekregen, werd in het
begin van de jaren dertig gevolgd door de automatise-
87
