Klein Heiligland 1-1A Bijna tien jaar nadat de eerste plannen door architect
Van Donselaar in opdracht van familie Ter Kuile zijn
vervaardigd, is nog juist voor het einde van het jaar het
herstel van deze panden voltooid. De karakteristieke
panden, beide met klokgevel en voorzien van voluten en
een bekroning met een driehoekig fronton, dateren
naar alle waarschijnlijkheid uit het begin van de 18e
eeuw. Nummer 1 bezit nog de opzet van een houtskelet,
op zolder treft men nog de krammers.
Het buurhuis 1A heet vanouds 'De jonge Wolf'. Vóór het
huidige gebruik als garage zijn beide panden in gebruik
geweest als stal. Beide panden zijn inmiddels verheeld
tot één woning waarbij het gebruik van de begane
grond van nr. 1 min of meer gelijk is gebleven, namelijk
berging. In de voorgevel komt de bestemmingswijzi
ging het meest tot uiting door de nieuwe onderpui van
nr. 1A, die de garagedeuren is gaan vervangen, en het
schuifraam in plaats van het luik op de eerste etage van
nr. 1De slechte toestand van de topgevel leidde er toe
dat deze geheel opnieuw opgemetseld moest worden.
Klein Heiligland 25-27 De aanwezigheid van een bouwvallig pand - een omval
- wordt wel eens als oorzaak gezien dat de poort tussen
Groot en Klein Heiligland als Omvalspoort de geschie
denis is ingegaan. Hoewel de verklaring van deze bena
ming naar alle waarschijnlijkheid onjuist is, zou het tot
voor kort heel geloofwaardig geklonken hebben. Lange
tijd dreigde het hoekpand nr.27 letterlijk om te vallen.
De laatste jaren liepen gebruikers van deze poort onder
steiger- en stutwerk door dat deze bouwval overeind
trachtte te houden. De belending nr.25 was ereveneens
niet al te best aan toe.
Beide panden stonden oorspronkelijk niet op de Monu
mentenlijst. Toen, begin 1970, door de eigenaar een
aanvraag werd ingediend betreffende een bijdrage in de
herstelkosten, stond nr.27 geboekt als 'onbewoonbaar
verklaard'. Beide huizen waren tijdens de vorige eeuw
grondig verbouwd, hetgeen wellicht de verklaring is dat
ze niet op de Monumentenlijst voorkwamen. Nadere
inspectie toonde echteraan dat beide panden in de kern
van veel oudere datum waren. De achtergevel van nr. 27
-zichtbaar in de Omvalspoort-dateerde in grote lijnen
nog uit de 17e eeuw. Gezien de betekenis voor het
stadsbeeld ter plaatse - met name de karakteristieke
sfeer van het Omvalspoort zelf - werden beide panden
alsnog tot beschermd monument verheven.
Het herstelplan omvatte totaal-herstel van het exterieur
148
