Lezenswaardig is ook de karakteristiek van Erasmus:
In zijne jeugd door zijne zwakke gezondheid verwend en
in een klooster hard behandeld, vatte zijn fijngevoelige
geest een haat op tegen de monniken. Met vlijmende spot,
maar vaak te grof gaf hij lucht aan zijnen haat in zijn
'Lof der Zotheid'. Dit werk is niet zijn grootste verdienste,
dat was zijne geleerdheid, zijne kennis vooral van het
Grieksch. Deze en zijn schrandere geest, maakten, dat hij
gezocht werd door vorsten en pausen.
Niet alleen voor zijn leerlingen, ook voor Huizinga zelf
is zijn leraarsperiode in Haarlem later in een milder
daglicht komen te staan dan uit de brieven aan zijn
ouders blijkt. In de eerste maanden van 1931 hield hij
een lezingentoernee door het toenmalige Nederlands-
Indië, waar hij veel oud-leerlingen van de Haarlemse
school tegenkwam. Verder is heel Indië bevolkt met oud
leerlingen van mij van de Haarlemsche h.b.s., ieder
oogenblik duikt er weer een op,14 zo J.W. Meijer Ran
neft, een der tallooze H.B.s.-vriendjes en Gerke
(H.B.s.-vriendje).15) Bij zijn vertrek uit Indië vond Hui
zinga aan boord van het schip een bloemstuk, van de
heer C. Croll, onderwijzer te Pasir Maoeng. Huizinga
wist de naam niet dadelijk thuis te brengen en schreef
aan Meijer Ranneft: Ik kan mij daarbij geen ander per
soon in de herinnering roepen dan ook alweer een h.b.s.-
leerling uit den Haarlemschen tijd.l6) In de correspon
dentie met Meijer Ranneft kwam eveneens de h.b.s -
tijd weer te sprake. Ook voor hem stond Huizinga's
onderwijs stellig in een positief licht, want Huizinga
antwoordde:
Die Haarlemsche tijd, waarvan U spreekt, is al zoo ver
achter mij komen te liggen, dat de herinneringen, die U
ophaalt, de geur meebrengen van lang vervlogen dingen.
Wat mijn lessen U hebben gegeven, moet wel in de eerste
plaats aan Uw eigen ontvankelijkheid gelegen hebben,
aan Uw zin voor rechtvaardige en ernstige beoordeeling
van menschen en gebeurtenissen. Maar iets van dat alles
moet ik er dan, zonder ooit mij een bepaalde strekking
bewust te zijn geweest, wel in gelegd hebben, en dat U
juist dit er uit hebt kunnen halen, maakt mij de herinnering
aan die jonge jaren nog liever dan ze was. '7)
Het is niet verwonderlijk dat er juist zo veel leerlingen
naar Indië gingen. De hbs was een op het bedrijfsleven
gerichte opleiding, met grote aandacht voor de exacte
vakken en handelswetenschappen. Ondernemende fi-
103
