r
3
r
k
k
i
li
w
e
n
v
n
:s
■t
n
a
n
n
v
:s
onder de verbouwde gewassen innemen. Omstreeks
1880 was 60 van de aangevoerde bieten uit Gelder
land, 25 uit de Haarlemmermeerpolder en 15 van
andere in de buurt gelegen polders afkomstig. Ook in
de Houtrakpolder zouden na de gedeeltelijke inpol
dering van het IJ tot de komst van het recreatieschap
Spaarnwoude veel suikerbieten worden verbouwd. De
bieten die momenteel in Halfweg worden verwerkt, zijn
deels afkomstig uit de directe omgeving, maar ook uit
de Wieringermeer, Noord-Oostpolder en Flevopolder.
Thans is een-vierde deel van het Nederlandse landbouw
areaal bestemd voor de verbouw van suikerbieten. Ons
land blijkt klimatologisch en ook uit het oogpunt van
bodemgesteldheid bij uitstek geschikt om suikerbieten
te verbouwen.
Aanvankelijk was de toestand zo dat de fabrikant zelf
het land, dat voor bietenteelt geschikt was, van de
boeren pachtte. Dit duurde niet lang; het bracht voor
de fabrikant te veel administratieve beslommeringen
mee, terwijl de boeren ook zelf de voorkeur gaven aan
levering op contract. Een struikelblok bij de overeen
komsten bleef de vraag of de contracten waren geba
seerd op het gewicht dan wel op het suikergehalte van
de biet. Directeur Adrianus van Rossum is de eerste
geweest die het kopen op gehaltecontract consequent
heeft doorgevoerd. In 1892 experimenteerde hij hier
mee in het klein, nadien werd het inkopen van de bieten
op suikergehalte uitgebreid en gaandeweg algemeen
toegepast.
Omstreeks 1910 gingen de landbouwers in de belangrijk
ste bietenstreken zich organiseren om tot de oprichting
van coöperatieve suikerfabrieken over te gaan. Het
landbouwbedrijf was voor vele boeren in de daarvoorlig-
gende jaren winstgevend geweest. Zij meenden hun
voordeel te vergroten door de verwerking van suikerbie
ten in eigen hand te nemen. De eerste coöperatieve
Bonkige paarden sleepten de
zware karren met suikerbieten
uit de klei
A
e
n
e
n
e
n
e
n
203
