A.M. VAN DEN BROEK
Een topografisch-historische
verkenning rond het voormalige
Zijlklooster te Haarlem
In de winter van 1817-1818 werd van stadswege één van
Haarlems meest markante kerkgebouwen gesloopt. Het
betrof de sterk in verval geraakte Zijlkerk, die op de
plaats van het huidige PTT-kantoor aan de Gedempte
Oude Gracht stond. Deze laat-middeleeuwse kerk, in
de volksmond tot aan de afbraak 'Zijlklooster' genoemd,
was vóór de Reformatie een onderdeel van het grootste
vrouwenconvent van Haarlem.
Op 17 september 1372 wordt voor het eerst in een gift
brief melding gemaakt van deze stichting voor ongehuw
de vrouwen en weduwen, die, indachtig de derde ordere
gel van St.Franciscus als begijnen leefden.1) Deze vrou
wen bewoonden toen een huis in de Zijlstraat, in 1385
blijken zij bovendien een kapelletje dat aan St.Franciscus
was toegewijd te bezitten.
Deze zusters streefden uiteraard naar erkenning van
het geestelijke en wereldlijke gezag en vonden graaf
Aelbrecht van Beieren in 1399 als eerste bereid hun huis
met alle toenmalige en toekomstige bewoonsters en haar
bezittingen onder zijn bescherming te nemen. In 1404
83
1. Het Zijlklooster in 1578.
Fragment uit de plattegrond van
Haarlem, naar Thomas
Thomaszoon.
Collectie R. de Jong Haarlem.