van het bezoek aan Haarlem en omstreken zal in een
volgend Jaarboek Haerlem worden opgenomen.
Interessant in het hieronder afgedrukte deel is de be
schrijving van de badplaats Zandvoort in opkomst, het
badhuis in aanbouw en de aantrekkingskracht op Am
sterdammers die deze nieuwe ontwikkelingen komen
bekijken.
Het bezoek aan het Haarlemse stadhuis met de verstofte
Costeriana geeft een aardig beeld hoe toeristen het stad
huis bezochten, welke vertrekken voor hen toegankelijk
waren en op welke wijze zij door rondleiders werden
opgevangen.
Op een warme zondag in juni 1827 maakte Anton
Cramer een dagtochtje naar Zandvoort. Dit vissersdorp
kwam toen net in de mode: er werd zelfs een badhuis
gebouwd 2). Met de Pinkster had het, ondanks het slech
te weer met harde wind en regen, veel nieuwsgierigen
getrokken. Onze journalist vond het nu tijd om zelf te
gaan kijken.
's Morgens om zes uur vertrok hij met de trekschuit, die
over de afstand Amsterdam-Haarlem zo'n twee-en-een-
half uur deed. Veel passagiers waren er niet; het meest
opvallend was een groepje hannekemaaiers op de voor
plecht, met een klarinetspeler in hun midden. Terwijl
de schuit, begeleid door de muziek, langzaam door de
vaart voortgleed, zag Cramer op de Haarlemmerweg
veel snorwagens, die voor weinige stuivers den passagier
in de gelegenheid stellen naar Haarlem te rijdenHij vindt
ze echter niet ongevaarlijk, ze kantelen immers nogal
gemakkelijk. Maar de schipper zegt dat ze zware concur
renten zijn. In Halfweg ziet Anton dat het Haarlemmer
meer nog steeds een watervlakte is, ondanks alle gepraat
over droogmaken. Hij mijmert dat het soms lijkt alsof
er steeds meer water komt: zou de mens in de toekomst
naar de plaats van bestemming moeten zwemmen? Dat
kon wel eens moeilijk worden, want sinds de Batavieren
zijn de Hollanders aardig afgetakeld! Lichamelijk, maar
ook wat zeden en gewoonten betreft!
In Haarlem zijn nog maar weinig winkels open. Het
is immers nog geen kerktijd. Cramer heeft een zakje
Haarlemmer Halletjes gekocht, de bekende koekjes
rond van vorm, dun tegen het verhemelte en smeltend
zoet in den voorhof der keel. Of toch niet? Want: die
hen geproefd heeft, weet wat kiespijn is.
Cramer wandelt vanuit Haarlem naar Zandvoort, langs
de toen pas aangelegde straatweg, ongeveer een half
139