Anoniem, Vlietzorg en
Zorgvliet aan het Zuider Buiten
Spaarne, ca. 1696-1700, doek,
104,5 x 127 cm (Amsterdams
Historisch Museum).
St. Bavokerk, de Bakenesserkerk en Amsterdamse Poort te
onderscheiden. Een probleem bleef de ligging van de stad. De
oplossing bleek voor de hand te liggen; het stadsprofiel had mij
en anderen steeds weer misleid. De kunstenaar beeldde het
profiel van Haarlem af als een verwijzing naar de woonplaats
van de trotse bezitter(s). Een combinatie van in werkelijkheid
op totaal verschillende plaatsen gelegen topografische elemen
ten kennen we onder meer van het schilderij uit het Frans Hals
museum dat Jacob Matham in 1636 van de hofstede Velserend
vervaardigde; op de voorgrond de hofstede van Johan Claesz.
Loo te Santpoort, daarachter zijn bezit in de stad, de bierbrou
werij De Drie Leliën in Haarlem7).
Niet de Liede is afgebeeld, maar, zo bleek mij, de rivier het
Spaarne, die links in de richting van de stad stroomt. De oude
molen, die op de oostelijke oever is afgebeeld, is de paltrokmo-
len De Tuchthuis, die daar tussen 1605 en 1609 tot stand
kwam. In 1700 is er sprake van een nieuwe stenen mn- en verf-
molen, die na 1719 bekend staat als molen Spaer en Wind
Dat betekent dat het schilderij in ieder geval voor 1700 moet
zijn ontstaan. Geheel rechts aan de horizon, net na de bocht
van het Spaarne, zijn de twee torens van het Huis te Heemstede
99
