geverfde, vierkante metaalplaten voor in de plaats. Het origi
nele buffet in de zwemzaal werd vervangen door een lunch-
kiosk. Later nog zal langs de gedeeltelijk verglaasde zuidwand
een grote glijbaan worden aangebracht.
Het Sportfondsenbad wordt in het algemeen in de literatuur
over moderne bouwkunst zeer positief gewaardeerd. Het
wordt daarin beschouwd als een produkt van J.B. van Loghem
en is een van de meest gepubliceerde gebouwen van zijn
hand 103). In het algemeen wordt het gezien als een goed voor
beeld van Nieuwe Zakelijkheids-architectuur.
De huidige staat van het gebouw is bedroevend. Het interieur
is in de loop der tijden zo gewijzigd en verbouwd dat daaraan
nauwelijks nog enige waarde gehecht kan worden. Het totale
gebouw maakt een vervallen en versleten indruk. Ook de
Rijksdienst voor de Monumentenzorg is van mening dat door
de wijzigingen het gebouw niet (meer) gerekend kan worden
tot de 'evidente' monumenten van de jongere bouwkunstl04).
Dit maakt een plaatsing, vooruitlopend op het monumentense-
lectieproject uiterst twijfelachtig, zo niet illusoir 105).
De Monumentencommissie in Haarlem deed nog een laatste
poging het gebouw te beschermen door het positief voor te
dragen voor opname op de gemeentelijke monumentenlijst. In
haar advies was zij overigens van mening dat de functie zwem
bad zodanig met het gebouw is verwevendat het behoud van
het gebouw zonder deze functie niet denkbaar is 106). De be
trokken raadscommissies voor svro en Sportzaken en recrea
tie spreken zich echter uit tegen het opnemen van het gebouw
op de gemeentelijke monumentenlijst hetgeen het einde bete
kent voor het Sportfondsenbad 107).
Een gebouwanalyse, tenslotte, uitgevoerd door een vijftal stu
denten van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, Fa
culteit Bouwkunst luidde onder andere als volgt: Wij zien on
voldoende argument het zwembad te behouden. Het voldoet
niet aan de huidige eisen. Het aanpassen van de constructie
aan de huidige bouwfysische eisen zal zeer ingrijpend en kost
baar zijn 108).
Het Frederikspark in de In 1902 was het met de rust in het Frederikspark gedaan. De
twintigste eeuw Haarlemsche Tramway-Maatschappij kreeg toen toestemming
voor de aanleg van een viertal tramtracé's, waarvan er één
door het Frederikspark naar het Brongebouw voerde l09). Na
circa 1912 werd dit het tramtracé van de lijn Zandvoort-Haar-
lem-Amsterdam. De tram draaide met een lus vanuit de Kleine
Houtweg het park in, langs de villa nrs. 3-5 en evenwijdig aan
de baan om vervolgens tussen de villa's nrs. 1 en 3 het Hout
plein op te gaan. Toen omstreeks 1957 de tram uit het Haar-
162
