De gaafheid van de voorgevel, de oorspronkelijke eclectische
architectuur en de situering aan het Spaarne als onderdeel van
een belangrijke gevelwand maken het huis bijzonder.
Dit huis is in 1989 gerestaureerd en naar aanleiding daarvan
beschreven in het Haerlem Jaarboek 19^9> PaS- I99—20°- OP
deze plaats wordt dan ook slechts volstaan met vermelding
daarvan.
Deze dubbele villa tegenover de Kruisweg staat op de rijksmo
numentenlijst omschreven als: Chaletachtige grote villa, mid
den 19de eeuw. Het huis werd, als twee huizen onder één kap
gebouwd in 1864/65 naar ontwerp van architect A. van der
Linden. Opdracht daartoe gaf jhr. mr. A.V. Teding van Berk
hout, directeur van de Haarlemsche Brandverzekering Maat
schappij. In 1885 liet P.C. André de la Porte op de noordooste
lijke hoek een achtkantige toren bouwen. Wie het ontwerp
daarvoor leverde is niet bekend. Het huis heeft enkele vertrek
ken waarvan de interieurafwerking origineel is. Aangezien de
redengevende omschrijving van de rijksmonumentenlijst geen
bijzonderheden vermeldt, was dat aanleiding om expliciet en
kele interieuronderdelen op de gemeentelijke monumentenlijst
te plaatsen, zoals een stijlkamer in neo-Renaissance, een toren
kamer in Art Nouveau-stijl en een salon met eveneens Art
Nouveau kenmerken. Wegens de verkantorisering van vele
negentiende-eeuwse villa's en huizen hebben dikwijls de au
thentieke interieurs het moeten ontgelden. Dit interieur is ge
lukkig grotendeels bewaard gebleven en daardoor uniek.
In 1707—1715 wordt op deze plaats een stal vermeld die blijk
baar hoort bij het ernaast - ten zuiden - gelegen huis aan de
Kleine of Haarlemmersluis. Dit huis althans, in die tijd bekend
als de 'Herberg 't Scheepje', wordt in 1782 verkocht en in de
transportakte wordt de stal mee overgedragen. In 1794 wordt
de stal vermeld als onderpand van een schuld aan een geld
schieter woonachtig in Heemstede. De grond was altijd in ei
gendom van de gemeente Haarlem.
Aan de zuidgevel is het enig bewaard gebleven oorspronkelijk
geëmailleerde straatnaambordje met de oorspronkelijke oude
spelling van de straatnaam.
Het complexje heeft een rechthoekig grondvlak, bestaande uit
een beganegrond verdieping en zolderverdieping, onder één
doorgaande kap van het zogenaamde 'Mansart-type'. Het
SPRUITENBOSSTRAAT 14
STATEN BOLWERK 5
VISSERSTRAAT 2-4-6 SPAARNDAM
203
