5- Rechts: basilisk als
schildhouder.
(foto E.A. van Voorden)
p 6. Geheel rechts: griffioen als
schildhouder.
(foto E.A. van Voorden)
7. Het wapen van paus Pius II.
(foto auteur)
Ook in koorbanken vindt men fraaie schildhouders, maar die
dragen meestal een blanco schild. Een paar ervan zullen, ter
vergelijking, bij de tenanten van het koorhek afgebeeld wor
den. De meeste van onze schilddragers zijn, met hun symboli
sche betekenis en hun al dan niet gevaarlijke eigenschappen,
beschreven in de middeleeuwse boeken over dieren en over de
natuur 8). Wanneer zij echter als schildhouder fungeren, geldt
dit alles niet meer en zijn zij louter decoratie. De reeks bevat
ook enige fantasiewezens: de basilisk, de griffioen en de wil
deman en -vrouw.
In psalm 91 (90), v. 13 wordt de basilisk, samen met de slang,
de leeuw en de draak genoemd als zinnebeeld van het kwaad
dat door de Verlosser overwonnen zal worden. Al vroeg heeft
men getracht zich een beeld te vormen van dit wezen, waarvan
de naam slechts eenmaal in de bijbel vermeld wordt. Volgens
het oudste christelijke dierenboek, de Physiologus (de Natuur-
33
t