11Satire op de zang der koorheren. Knop in een koorbank in de St. Jacques te Luik (eind 14de eeuw). (foto auteur) 12. Wildeman en wildevrouw als schildhouders, (foto auteur) God de Vader en Christus aan. Maar St. Petrus ziet hem ook als het beeld van de boze: Uw vijand, de duivel, gaat rond als een brullende leeuw, zoekend wie hij kan verslinden (1 Petr. 5, 8). De aap (afb. 10) is het symbool van de duivel en van meerdere ondeugden, onder andere de hebzucht. Met een appel in zijn hand kan hij een beeld zijn van Adams zondeval. Volgens een oud spreekwoord is hij ook Gods aap. Als God iets doet, tracht hij door een tegenzet Hem dwars te zitten, dit blijkt bijvoor beeld uit het gezegde Waar God een kerk bouwt, bouwt de dui vel een kapel In de beeldhouwkunst en in de randversiering van handschriften treedt de aap dikwijls op in de omgekeerde wereld en verricht hij menselijke handelingen. Menigmaal is zijn gedrag een satire op de geestelijkheid, bijvoorbeeld op de zang der koorheren (afb. 11). Wildemannen en -vrouwen werden in de middeleeuwen vaak afgebeeld. Zij behoorden tot de vreemde wezens, die gescha- 35

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Jaarverslagen en Jaarboeken Vereniging Haerlem | 1991 | | pagina 37