45
conditie die in de contracten vaak gevonden wordt, dat alles
fraaier en beter moet zijn dan het koorgestoelte dat als voor
beeld wordt gesteld. Dit voorbeeld is geen unicum, nog vele
andere kunnen eraan toegevoegd worden.
Tot slot enige maten van het koorhek:
totale lengte van het koorhek: 13.24 m; van pilaar tot deur:
5.16 m;
breedte van de deuren: 2.92 m; hoogte van de lambrizering:
94 cm;
binnenmaat van de wapenpanelen: h. 64 cm, br. 46 cm;
pilaarbijters: h. 64 cm, br. 23 cm;
leeuwen: l. 50 cm, h. 59 cm, br. 25 cm;
honden: L. 54 cm, h. 61 cm, br. 28 cm.
Noten 1De eerste aanleiding voor dit artikel was een brief uit Londen,
waarin werd gevraagd naar de betekenis van de twee honden aan
de uiteinden van het koorhek. Om het geheugen wat op te frissen
greep ik naar De Bavo te boek bij het gereedkomen van de res
tauratie van de Grote of St. Bavokerk te Haarlem (Haarlem,
1985), waarin ik een degelijke beschrijving van het koorhek ver
wachtte. Slechts twee pagina's bleken aan dit aan dit fraaie meu
bel gewijd te zijn en al het beeldhouwwerk, d.w.z. de reliëfpane
len op de houten lambrizering en de vier dierfiguren voor het
hek, werden in één alinea afgedaan. Ik meende, dat ik de kans die
anderen in 1985 hadden laten liggen, niet verloren mocht laten
gaan, en daarom vindt u het antwoord op de vraag uit Londen
ingepast in een beschrijving die ook het fraaie snijwerk van het
koorhek tot zijn recht laat komen.
2. Voor een wat uitvoeriger beschrijving van het koperwerk zie ook
Th.A. Delleman, Een rondleiding door de Grote- of
St. Bavo Kerk te Haarlem (Aalten, 1974), p. 43.
3. Delleman, a.w. (zie noot 2), p. 45.
4. Vriendelijke mededeling van A.G. van der Steur, zie P.M. Grij-
pink. Register op de parochiën, altaren, vicarieën en de bedie
naars 3e deel, Kennemariabewerkt door C.P.M. Holtkamp
(Haarlem, 1930), pp. 37-38 en 90.
5. W.C.M. Wüstefeld, De boeken van de Grote of Sint Bavokerk
(Hilversum, 1989), p. 77 en afb. 81a en b op pp. 76-77.
6. W. Vroom, 'De moer de heilighe kerc tot hullip (ge)gheven', De
Bavo te hoek (zie noot 1), p. 61 en 68.
7. Levens felheid, de Meester van het Amsterdamse Kabinet of de
Hausbuch-meester (tentoonstellingscatalogus van het
Rijksprentenkabinet te Amsterdam, 1985), p. 187, nr. 89.
8. De zinnebeeldige betekenis van de dieren en fantasie wezens die
hier als schildhouders dienen, wordt behandeld in meerdere boe
ken over iconografie (beeldbeschrijving). In sommige werken is
de materie alfabetisch, op trefwoord gerangschikt, in andere the-
