Belegering ende Ontset der Stad Leyden verscheen voor het
eerst in druk in 1645.
68. Prins Willem van Oranje treedt op in de voorlaatste scène van
het stuk met een hooggestemde lofrede op de Leidenaren
(Met dank aan mevrouw dr. M. Meijer Drees die zich baseer
de op een exemplaar van de druk uit 1646).
69. In het stuk van Bontius geeft de Spaanse Maestro del Campo
Baldeus (Francisco de Valdez) in de negende scène uiting aan
zijn razernij over het koppige verzet der Leidenaren.
70. De onderbevelhebbers Alonso en Sichem krijgen in de 15e
uitkomst van Baldeus, die bewerkt is door zijn geliefde Ame
lia Magdalena Moons), het bevel om de geplande bestor
ming af te blazen.
71. Mercurius met al sijn seve zinnen: de knecht (bode) van de
Kamer roept uit alle macht.
72. 's Avonds tussen 9 en 9.30 u luidden er klokjes, de z.g. Da-
miaatjes, in de toren van de Grote of St.-Bavokerk om aan te
geven dat de stadspoorten gingen sluiten.
73. een vaan: oude inhoudsmaat voor bier of wijn, zoveel als twee
kannen of acht pinten.
74. een zeldzaam voorbeeld van dit onder rederijkers gebruikelij
ke afscheidsritueel volgt; de tekst van het rondeel in de linker
kolom wordt door LvE uitgesproken, in de rechterkolom het
antwoordrondeel
75. de zonnegod, hier overdrachtelijk voor: de zon.
76. een zeenimf, hier overdrachtelijk voor: de zee. Bedoeld wordt
dat de zon in het westen is ondergegaan.
77. 'liefd boven al' is het devies van De Wijngaardranken.
78. Laurens van Elstland had een broer, Joost geheten. Deze Joost
was de vader van neef Jan.
79. De Oude Ossenmarkt werd later (Nieuwe) Botermarkt ge
noemd en heet thans nog steeds Botermarkt. Later in de ze
ventiende eeuw zou de Ossenmarkt aan het Spaame worden
gehouden (deel Koudenhoom en deel Turfmarkt).
80. De Grote Markt.
81. De Grote Houtstraat.
82. Aan het begin van de Grote Houtstraat, hoek Grote Markt,
was de drukkerij van de 'stads-courantier' Abraham Caste-
leyn, uitgever van de Oprechte Haarlemsche Courant. Ze was
in 1656 begonnen onder de naam Weeckelycke Courante van
Europa.
83. De winkel van Casteleyn heette In den Blije Druck.
84. De Peuzelaarsteeg. Zeer oude benaming van een zijstraatje
van de Grote Houtstraat, even ten noorden van de Oude
Gracht. In 1675 verkopen Joost, de broer van Laurens, en zijn
zuster Catalina een huis aan de Peuzelaarsteeg aan Jan
Arentsz. Flyte (gah, rechterlijk archief, inv. 76-84 (transport-
register), fol. 42). Dit was het ouderlijk huis van de Van Elst-
lands. In de Peuzelaarsteeg heeft LvE dan een groot deel van
zijn jeugd doorgebracht.
35
