te en behoren tot zijn latere werk. Zijn vroegste uitingen zijn groter en onderscheiden zich door een losse schetsmatige trant en een onaangename rode tint van de lucht. Zijn werk kreeg een grote toegevoegde waarde door de bijplaatsing van figuren door Ostade '2), Wouvermans, Lingleback '3) en an deren. Omtrent de in deze plaats geboren Nicholas Berghem '4) kan de lof nauwelijks overdreven wordenhij werd in 1624 gebo ren en hij kreeg zijn eerste lessen van zijn vader '5), een schil der van weinig betekenis. Zijn familienaam was Van Haerlem [Harlemensis]maar naar aanleiding van een eigenaardige over hem vertelde bijzonderheid veranderde hij hem in Berg hem. Toen hij een leerling was van John Van Goyen '6), waar hij zeer bevriend mee was, vervolgde zijn vader hem eens op straat om hem over wangedrag te onderhouden; toen riep Van Goyen naar zijn leerlingen Berg-hem, wat 'verberg je' betekent; zo verkreeg hij de naam. Daarnaast kreeg hij les van verscheidene andere meesters; noodlottigerwijs koos hij één van hun dochters, Willis 17genaamd, tot vrouw. Ze was een gierige feeks, die het leven van onze kunstenaar zeer droef maakte; zij zorgde er voor dat hij de ganse dag, van de ochtend tot de avond zonder pauze, achter zijn ezel stond, zij zorgde er voor dat hij nooit een sous in zijn zak had. Te mid den van al dit ongeluk bleef hij vriendelijk, fluitend en zin gend tijdens zijn werk; deze uitingen van vrolijkheid veroor zaakten hem nog meer ongeluk, want als hij ophield met geluid maken dan kreeg hij er van langs omdat zij dacht dat hij een dutje deed en zijn zaken verwaarloosdeZijn figu ren lijken spijtig genoeg meer Vlaams dan Grieks van uiter- lijk. Jacob Ruysdael '8) werd hier in 1636 geboren, voorbestemd, volgens Houbraken, medicus te worden; maar gezien de kwa liteit die zijn werk al op vijftienjarige leeftijd vertoonde, lijkt het mij dat hij meer tijd achter de ezel doorbracht dan in de school van Galen '9). [Noot van Ireland: Ik kan over zijn kwaliteiten meespreken omdat ik een charmant, door hem ge schilderd, landschap heb gehad, het was met figuren gestof feerd door Philip Wouvermans.] Zijn grote vriendschap met Berghem vergrootte naar alle waarschijnlijkheid zijn kunstenaarschap; toch, gezien zijn bij zondere penseelstreek, zie ik geen reden aan te nemen dat zijn vriend ooit zijn schilderijen corrigeerde; hij was niet meer dan een vriendelijke leraar20 Hoogstwaarschijnlijk omdat zijn leidsman Houbraken in 1719 stierf, waardoor diens lijst niet verder ging, verontschul digt hij zich met:

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Jaarverslagen en Jaarboeken Vereniging Haerlem | 1992 | | pagina 48