recht verliep. Op een aantal punten verliep het onregelmatig,
hetgeen bijdroeg aan de beslotenheid van het complex. Het
verspringend stratenplan was gericht op singel en bolwer
ken. Alhoewel ook in het stratenplan een aantal plantsoenen
overigens driehoekig van opzet werd opgenomen, kwam
het meeste openbaar groen aan de singelzijde waarlangs een
plantsoen en het Rozenhagenplein werden aangelegd. De
rechte en brede Rozenhagenstraat ontsloot dit plein vanaf
het Noorder Buiten Spaame. De bebouwing werd daarbij
steeds voorzien van voor- en achtertuinen, de achtertuinen
in de Talmastraat werden ook via een poort toegankelijk ge
maakt.
Naast het afwisselend open en besloten stratenpatroon,
vormden de integratie van plantsoenen in het stratenplan en
de plaatsing van een monumentale poort aan de Rozen
hagenstraat de belangrijkste stedebouwkundige kenmerken
die tot de planologische ideeën van de tuinstad waren te her
leiden.
De gevels van de huizen demonstreerden eveneens Engelse
stijlkenmerken. De meest in het oog springende zijn de over
twee verdiepingen omhoogrijzende erkers (bay-windows)
en de met sierlijk beschot gevulde topgevels. Voorts werden
aan verschillende woningen, onder andere in de Vrouwe-
hekstraat, gebeeldhouwde gevelstenen aangebracht, met een
afbeelding en tekst of met alleen stichtelijke teksten, zoals
tegenover de lagere school. Zo valt op de zijgevel van de
woning Rozenhagenplein 14 van een onbekende dichter te
lezen:
De Mensch uit d'enge aard schrijdt in d' onenigheid.
Verdwaalt - ziet zich bedreigd in zijne weinigheid.
Roept uit de aarde 't huis en zoekt in d'eindigheid.
Weer de eerste veiligheid.
In de Rozenhagenstraat bevonden zich vier gevelstenen, die
de jaargetijden uitbeelden: de nrs. 16—18 winter; nr. 28
herfst; nr. 36 zomer; en de nrs. 46-48 lente. Gevelstenen met
het randschrift 'Vrouwehek' en 'Kennemer of Nieuwpoort
waren er in de Vredenrijkstraat 5-7 en Zocherstraat 79. Zij
herinnerden aan twee poorten, het Friese- of Vrouwehek aan
het eind van de Kloppersingel bij het Spaame en de Kenne-
merpoort bij de tegenwoordige Kennemerbrug.
De geheel complexmatige bebouwing werd aan de randen
van de buurt hoger opgetrokken dan in de straten daarachter.
De voor middenstand bedoelde bebouwing aan Klopper
singel en delen van het Noorder Buiten Spaarne kregen twee
bouwlagen met hoog opgaande kap, de arbeiderswoningen
aan de binnenstraten steeds één bouwlaag met lagere kap.
175
