t» $a®R3<£& -
E5l~ „HAARLEMS NIEUWSBLAD,, Sö.=8
biedwaardige bejaarde dame met gespeelde spijt. Zij vertalen de tragedie in
guldens. Want wat uit vaderlandsliefde en met levensgevaar was begonnen,
als veelbelovend bedrijf was voortgezet, eindigde met een faillissement bin
nen twee bovengrondse jaren. Zonder zelfs een woord van afscheid aan de
lezers. Alleen redacteur David Koning heeft de rit van het moedige idealis
tische illegale begin tot het bittere uitzichtloze einde uitgezeten.
De lotgevallen van De Patriot zijn zeker niet wereldschokkend geweest
en hebben zelfs de lokale samenleving nauwelijks beroerd. Wel geven zij
een tijdsbeeld van de periode voor en na 5 mei 1945.
Alles mocht weer geschreven
Op 5 mei 1945 schoten alle remmen los. Met de capitulatie van de Duitsers
was de vrijheid herwonnen. De vrije wereld woei open: geen terreur meer,
geen dictatuur, de democratie kwam terug en dan mocht alles gezegd en
ongestraft geschreven worden. Ook in Haarlem kwamen ze op straat:
plaatselijke edities van landelijke illegale bladen als Trouw, Het Parool, De
Waarheid, Het Vrije Volk. Als louter plaatselijke uitgave herrees de rooms-
katholieke Nieuwe Haarlemsche Courant. Eveneens als plaatselijk dagblad
dook op uit de illegaliteit de neutrale, wat links georiënteerde Patriot.
Alles mocht dan wel geschreven worden, maar er was nauwelijks papier.
Wereldnieuws en plaatselijke berichten, de commentaren, de geldige distri
butiebonnen, het moest dagelijks op een blocnotevelletje samengeperst
worden, op zaterdag konden er twee velletjes af. Maar de leeshonger naar
de 'vrije pers' was zo groot dat de colporteurs op straat op de Grote
Markt, op het Verwulft, op het Houtplein - de eerste dagen binnen een
kwartier met lege handen en een zak vol zinken oorlogsdubbeltjes naar
huis konden. Of naar de straatfeesten, die in elke buurt losbarstten. Ja, er
was zorg en onzekerheid over de familieleden, de vrienden en bekenden
die gedeporteerd waren. Maar de waarheid daarover, en vooral de volle
omvang van die waarheid, bleek pas later. Nu werd als in een roes de vrij
heid gevierd.
3e Jaargang Ho. 280 niii»" Maandag 13 Aug. 1945
Haarlem Telcf. 17450 m A b o n n e.m n tipi(jsi
Posilaan ji - Telef. a8»(8 ON A I'll AN KKL1J K N KI»K Kl, A S IISCII DAGBLAD Losse nummers 10 cent
De Patriot, krantenkop in het Gothische lettertype. (Archiefdienst voor
Kennemerland)
KEES SIPKES
