ning in de (dan legale) De Patriot van 9 juni 1945 blijkt hoe belangrijk deze
wat oudere man voor de jonge redacteuren is geweest. 'Met hem is de be
minnelijkste mens heengegaan, die ik ooit ter wereld heb ontmoet', schreef
Koning aan Lagerwaard.
Er waren verder via Gommer Krijger (schuilnaam Zwarte Kees) nauwe
banden met de kp, het gewapend verzet, in de Haarlemmermeer. Krijger is
de man geweest die op 25 oktober 1944 vanuit de St. Bavoschool op de hoek
van Leidsevaart en Westergracht de met de Duitsers heulende politieman
Krist neerschoot.15' Patriot-redacteur A.A.M. van der Heijden herinnerde
zich: -129—
'Ik fietste langs de kathedraal en herkende twee mensen van De
Patriot. Ze stonden op de uitkijk om de bewegingen van Krist te
volgen. Ze wilden weten waar ze een geweer konden verstoppen. Ik
kende Wout van Eerdenburg, zoon van het hoofd van de
St. Bavoschool en bemiddelde. We kregen de sleutel en de karabijn
kon in de piano verborgen worden.'
Deze getuigenis is een aanvulling op de lezing van de aanslag die Peter
E.M. Hammann gaf in zijn doctoraalscriptie 'Haarlem gaat mee met de
nsb'.16)
Van der Heijden werd later directeur van de boekendivisie van de uitge
verij Elsevier. De aanloop tot die carrière begon in 1940 op de bovenkamer
van het ouderlijk huis aan de Zonnelaan in Aerdenhout. Al op zijn vijf
tiende jaar begon hij met schrijven van illegale brochures en mededelingen
bladen, zonder titel, incidenteel. Het oorlogsnieuws kwam uit de 'Engelse
radio', de bbc, moeizaam beluisterd door het gegier van de Duitse stoor
zenders heen. Hij ging later samenwerken met zijn jeugdvriend C.A.M.
(Kees) Warmerdam, ooit medeleerling op de lagere St. Antoniusschool.
Warmerdam was voorbestemd om zijn vader op te volgen als directeur van
de Melkerij (zuivelfabriek) Mariënbosch in Aerdenhout. Van der Heijden
werkte redactioneel en Warmerdam zorgde voor de logistiek: papier, inkt,
stencils. Na verloop van tijd voorzagen zij het door hen te verspreiden deel
van de oplage van De Patriot uit Heemstede (van Koning c.s.) van militaire
overzichten. In oktober 1944 maakten zij zich los van De Patriot en begon
nen een eigen uitgave: mededelingen van De Patriot, later herdoopt in me
dedelingen van De Vaderlander. In maart 1945 werd de samenwerking met
de Heemsteedse Patriot van Koning c.s., onder druk van de militante on
dergrondse kp uit de Haarlemmermeer, hersteld en runden Warmerdam
c.s. de verspreiding.
Het was een omvangrijke organisatie. Warmerdam schatte dat bij de dis-
ICEES SIPKES
