V
land uit het reeds bevrijde Brabant. Maar soms verschenen ook reportages.
Zoals een adembenemend ooggetuigenverslag in de krant van 10 maart
over de openbare executie van vijftien Nederlanders op 7 maart 1945 op de
Dreef.
De oud-journalist Hans Martinot, broer van de eerder genoemde Lenie,
is maar kort en zijdelings bij de illegale Patriot en bij De Vrije Wereld be
trokken geweest. Ben Korsten, en ook Loet Brinkmann, kende hij van het
Triniteitslyceum. Korsten was de leidende figuur, zo herinnert hij zich.
Martinot werkte als journalist in Den Haag bij het dagblad De Tijd, maar
-134- toen dat in 1944 werd opgeheven, keerde hij terug naar het ouderlijk huis in
de Zijlstraat, hoek Barteljorisstraat. Een ambtenaar van het stadhuis kwam
daar de schrijfmachine brengen waarop Martinot zijn bijdragen kon schrij
ven. Dat moet voor De Vrije Wereld zijn geweest. Hij herinnert zich me
nige redactievergadering met Korsten, Brinkmann en Koning. De sfeer was
plezierig en kameraadschappelijk. Brinkmann deed wel stoer; hij legde tij
dens zo'n vergadering soms een revolver op tafel.
De koeriersters Lydia v.d. Kort en Lenie Martinot is het geharrewar tus
sen de groep Korsten en het duo Warmerdam-Van der Heijden ontgaan.
'Ze hebben me nog wel gevraagd na de oorlog de krant te gaan bezorgen',
zegt Lydia van Es-v.d. Kort. Ze is niet op dat aanbod ingegaan. Lenie
Martinot ging wel mee. Ze werd in de legale Patriot directie-secretaresse
van directeur Ben Korsten.
In de (legale) Patriot van 9 juni 1945 wordt een volle pagina gewijd aan
het illegale verleden onder de titel 'A Farewell to Arms'. Daarin worden
heel wat namen genoemd, maar vaak zijn het de schuilnamen uit de illega
liteit. Dave (Koning) wijdt een kolom aan de persoon van de enige weken
voor de bevrijding overleden dr. E. van Hinte, die op verzoek van Koning
de leiding van de naoorlogse Patriot op zich zou nemen. Het waren de
plannen waartegen Warmerdam zich verzette. Van der Heijden heeft wel
enkele maanden aan de legale Patriot meegewerkt.
In een inleidende beschouwing op de herdenkingspagina van 9 juni
geeft een zekere Henk - hij plaatst zijn naam tussen aanhalingstekens, hij
tekende dus met zijn illegaal pseudoniem - de illegale medewerkers de ver
zekering dat 'het werk zal worden voortgezet op de christelijke en ware
democratische basis, die ons steeds heeft vereend.'
Kranten maken is een vak
Op blocnoteformaat meldde op 7 maart 1945 de voor het eerst in druk ver
schenen Patriot: algehele capitulatie verwacht. En ook dat 'Het ogen
blik [is] aangebroken, dat De Patriot, het oudste illegale nieuwsorgaan te
Haerlem Jaarboek 1996
1
