*ii. Een tekening in pen en penseel met waterverf van het voorgebouw, in
de collectie van het Koninklijk Oudheidkudig Genootschap, ongesigneerd
en ongedateerd, maar ongetwijfeld van Viervant.64) De tekening toont de
opstand van de straatzijde van de ingangsvleugel als gerealiseerd, en daar
mee mogelijk het definitieve ontwerp. Zij zal zodoende na september 1784
vervaardigd zijn. Van *no. 9 onderscheidt zij zich daarbij in de afwijkende
ritmisering van de zuilenportiek (2:6:2), en het achterwege blijven van de
plaquettes met de opschriften boven de middelste vensters in de zij
gedeelten, waardoor meer uniformiteit bereikt wordt. De 'opschik' die van
Directeuren vermeden moest worden is hiermee tevens ook een weinig te
ruggebracht. Anders dan bij *no. 8, *no. 9 en no. 10 is nu voorts ook het
profiel van de portiekplattegrond aan de straatzijde getekend, waaruit dui
delijk wordt, dat de architect inmiddels van de gerende rooilijn van het per
ceel op de hoogte was. Ook het begin 1785 gereedgekomen houten model
van Vreedenburg bezat een trapeziumvormig grondvlak.
*12. Een pentekening van het voorgebouw bij de Archiefdienst voor Kenne-
merland 52-599, ongesigneerd en ongedateerd. Het blad geeft een zeer
exacte weergave van de straatgevel, maar is in een geheel andere tekentrant
uitgevoerd en hoogstwaarschijnlijk van later datum. Daarmee is het verder
hier niet van belang.
*13. Een gewassen en gekleurde pentekening in de collectie van Teylers (Te
keningen Viervant no. 97), ongesigneerd en ongedateerd, maar ongetwij
feld van Viervant. Waarschijnlijk betreft het hier een tekening behorend tot
het definitieve project, van na september 1784. Weergegeven is het midden
deel van de straatgevel van het ingangsgebouw, namelijk de zuilenportiek
met pediment, als uitgevoerd; zo stemt de intercolumniumverdeling 2:6:2
geheel overeen. Geringe afwijkingen slechts in de sculptuur in het tympaan.
*14. Een zeer schetsmatige tekening in pen, potlood en rood krijt van het
linker en centrale gedeelte van het poortgebouw, in de collectie van Teylers
(Tekeningen Viervant no. 95), ongesigneerd en ongedateerd. Het betreft
duidelijk een studie van Viervant voor eigen gebruik, die overigens geheel
overeenkomt met het definitieve ontwerp "no. 11, en daar dan ook vermoe
delijk direct aan vooraf gaat.
*15. Een gewassen en gekleurde pentekening van de hofgevel van het poort
gebouw, in de collectie van Teylers (Tekeningen Viervant no. 91),
ongesigneerd en ongedateerd, met het opschrift: 'Agtergevel Voor Ge
bouw'. 65> De portiek bestaat aan deze zijde, gelijk later uitgevoerd, uit twee
vrijstaande Dorische zuilen tussen twee vierkante Dorische muurpijlers,
onder Dorisch fries. Het opzetstuk met ronde zonnewijzer is in *15 ook al
aanwezig, alleen nog wat eenvoudiger vormgegeven. De toepassing van
twee rechthoekige vensterparen onder vierkante spaarvelden ter weerszij
den van de middendoorgang stemt eveneens met het gerealiseerde gebouw
overeen, alleen zijn de spaarvelden daar verglaasd. Wat eveneens 'klopt' is
dat deze vensterparen de halve breedte van de beide zijgedeelten van het
poortgebouw in beslag nemen, en de erop aansluitende lagere woon-
vleugels de andere helft.
Haerlem Jaarboek 1996
