Hendrik Leonard Janssen
van Raay (1828—1918)
Oost-Indisch ambtenaar, auteur van de Kroniek en de Jaarboekjes
van Haarlem, ijveraar voor de verbetering der huisvesting van min
vermogenden te Haarlem
Het is zo'n honderd jaar geleden, namelijk in 1894/1895, dat de Kroniek van
Haarlem verscheen. De auteur was ene H. L. Janssen van Raay. Erg bekend
is deze man nooit geworden, behalve misschien in zijn tijd, en het enige dat
te Haarlem nog aan hem herinnert, is de Janssen van Raaystraat. Geen
grootse herinnering, overigens. Het kleine straatje, dat het in zijn kortheid
nog presteert een bocht (het is eigenlijk meer een knik) te hebben, kent
slechts vier huisnummers: r en r rood aan de ene kant, en 2 en 2 rood aan de
andere. Wie was deze Janssen van Raay, waarom schreef hij de Kroniek, en
was dat feit alleen genoeg om een straat naar hem te noemen? In het navol
gende meer over deze vooraanstaande 'Haarlemmer'.11
Hendriks herkomst
Hendrik Leonard Janssen van Raay werd op 5 april r828 geboren in Eist, in
de Betuwe, als zoon van Gerrit Janssen en Cornelia van Raay. Hij heette
aanvankelijk dan ook gewoon Janssen. Pas later kreeg hij toestemming om
de naam van zijn moeder aan de zijne toe te voegen. Hij maakte carrière bij
de post- en telegraafdienst en vervolgens bij het binnenlands bestuur van
Nederlands-Indië en streek pas in 1889 in Haarlem neer. Om iets meer over
de achtergrond van Hendrik te weten te komen, volgt hier een korte ge
schiedenis die zijn oudste zoon in 1919 schreef.2'
'Hendrik Janssen [de grootvader van H.L. Janssen van Raay], geboren
te Lent in 1762 en gestorven in Lent in 1853 was een eenvoudige
boerenarbeider3) en had slechts één kind, een zoon, Gerrit genaamd,
mijn grootvader. Deze is geboren te Lent 1796 en daar overleden in
1866. Hendrik Janssen heeft zich onderscheiden door twee bijzonder
heden. Vooreerst dronk hij nooit alcohol, wat vooral in dien tijd uiterst
zeldzaam was en ten tweede getroostte hij zich opofferingen in het
belang van zijn zoon, wat nog steeds een groote zeldzaamheid is in
P.M. KERNKAMP
