Onderwijs', voorzitter van de 'School voor Bejaarden van het departement
der Maatschappij tot Nut van het Algemeen', en mede-oprichter, voorzitter
en commissaris van de Maatschappij tot Verbetering der Huisvesting van
Minvermogenden' in Haarlem. Over die laatste organisatie hierna meer.
Uitgave van Jaarboekje en Kroniek
Hoe kwam een nieuwkomer in Haarlem aan de weet welke organisaties er
in die stad waren? Tegenwoordig wordt in elke gemeente wel een jaarlijkse
gids uitgegeven waarin alle overheids- en verenigingsgegevens staan, zodat
makkelijk de weg kan worden gevonden. Te Haarlem bestond in 1889 iets
dergelijks al decennia niet meer. In Nederlands-Indië daarentegen werd al
jaren een almanak uitgegeven. Het moet dan ook een voor de hand lig
gende gedachte zijn geweest voor Janssen van Raay om, bij ontstentenis
van een Haarlemse almanak, die zelf maar op poten te zetten: in 1891 ver
scheen het eerste door hem samengestelde en bij de erven Loosjes uitgege
ven 'Jaarboekje voor de Stad Haarlem'.
Tot 1921 zouden de jaarboekjes blijven verschijnen. De eerste jaargang
was nog vrij bescheiden van omvang, maar vrij spoedig liep dat op tot wel
700 a 800 pagina's. Elk deel bevatte een kalender, levensschetsen van be
kende Haarlemmers die in het afgelopen jaar waren overleden, 17> en een
uitvoerige naamlijst van de leden van het landelijk, provinciaal en Haar
lems bestuur. Maar vooral bevatten de jaarboekjes een uitermate uitgebreid
overzicht van alle Haarlemse overheidsdiensten, kerken, hofjes, scholen,
verenigingen, enzovoorts. Van al die instellingen werden de doelstellingen,
adressen en complete naamlijsten van bestuurders en geëmployeerden op
genomen. Op al die duizenden namen werd een alfabetische index ge
maakt, die achterin elk jaarboekje werd afgedrukt en op zich zelf al zo'n 150
bladzijden kon omvatten. Door deze overzichten vormen de jaarboekjes
een ware 'Fundgrube' voor eenieder die in de periode 1891-1921 onderzoek
doet naar Haarlem en de Haarlemmers.
Sedert 1892 werd in het jaarboekje, dat dus in feite een soort almanak
voor Haarlem was, tevens een kroniek opgenomen van de belangrijkste
gebeurtenissen van het afgelopen jaar. Nu bestond er een 'Geschiedenis der
stad Haarlem in tabellarische volgorde' van de hand van dr. C. Ekama, die
de geschiedenis tot 1865 chronologisch beschreef. Janssen van Raay consta
teerde een hiaat tussen deze uitgave en zijn eigen jaarboekjes, en besloot
om een aanvullende kroniek voor de periode 1865-1890 te schrijven. Zo
gedacht, zo gedaan. Alleen bleek hem, dat in Ekama's werk enkele onjuist
heden en onvolkomenheden zaten die hij niet langs zich heen kon laten
gaan. Het gevolg was dat hij maar een volledige 'Kroniek der Stad Haarlem,
P.M. KERNKAMP
